نبأ عظیم در آیه ۲ سوره نبأ: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۳ نوامبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۳:۳۶

سؤال

مراد از ﴿النَّبَإِ الْعَظِیم﴾در آیه دوم سوره نبأ چیست؟ آیا عبارت «یا بن النباء العظیم» در دعای ندبه ارتباطی با این آیه دارد؟

درگاه‌ها

نَبَإِ الْعَظِيمِ در آیه ۲ سوره نبأ به معنای «خبر بزرگ»، و مراد از آن قیامت است.^[۱] خبر عظیم، خبر قیامت است که قرآن در سوره‌هاى مکى و مخصوصا در سوره‌هایى که در اوائل بعثت نازل شده اهتمام زیادی در اثبات آن دارد. تأیید این معنا، سیاق آیات این سوره است که در آنها تنها به مسئله قیامت، و استدلال بر واقعیت و حقانیت آن پرداخته شده است.^[۲]

برخی مفسران شیعه معتقدند مراد از «نبأ عظیم» در آیه ۲ سوره نبأ امام علی(ع) است.^[۳] امام علی(ع) در روایتی، خود را خبر بزرگی دانسته که در جانشینی او پس از پیامبر(ص) اختلاف کردند.^[۴] برخی تفاسیر شیعه آن را امام علی(ع)، پیامبر(ص)،^[۵] قرآن^[۶] دانسته‌اند. این تفاسیر در بیان معنای باطنی بوده و منافاتی با معنای قیامت از این لفظ ندارد.

ازامام صادق (ع) درباره آیه ﴿‏عم يتساءلون‏ عن النبإ العظيم﴾‏ نقل شده که مراد از آن ولایت امیر المؤمنین (ع) است.^[۷]

با توجه به اینکه در روايات مى‌‏خوانيم كه: «نَبَأٌ عَظِيمٌ» علىّ بن ابى‌‏طالب است و خود حضرت فرمود: «انی النبأ العظيم»^[۸] چنانكه در دعاى ندبه نيز خطاب به حضرت مهدى (عج) مى‌‏گوييم: «يا بن النباء العظيم‏»^[۹] پس عبارت «یَا بْنَ النَّبَإِ الْعَظِيم؛ ای پسر خبر بزرگ» در دعای ندبه، به آیه ۲ سوره نبأ اشاره دارد و امام مهدی(ع) را فرزند امام علی(ع) و پیامبر(ص) معرفی می‌کند.

منابع

↑ کاشانی، فتح الله، منهج الصادقین، تهران، کتابفروشی اسلامیه، چاپ دوم، ۱۳۴۴ش، ج۱۰، ص۱۲۵. و نیز: قرشی، سید علی اکبر، تفسيراحسن‌الحديث، ج۱۲، ص۳۳
↑ علامه طباطبایی، ترجمه تفسیر المیزان، ج۲۰، ص۲۵۷.
↑ الرازي، ابوالفتوح، روض الجنان و روح الجنان في تفسير القرآن، ج۲۰، ص۱۱۱
↑ کلینی، محمد، کافی، ج۱، ص۲۰۷، روایت ۳.
↑ موسوی سبزواری، عبدالاعلی، مواهب علیه، نجف، الادب، ۱۴۰۴ق، ج۴، ص۳۸۰.
↑ طبرسی، فضل، مجمع البیان، گروه مترجمان، تهران، انتشارات فراهانی، چاپ اول، ۱۳۵۰ش، ذیل آیه.
↑ كلينى، محمد بن يعقوب، الكافي، تهران، دارالکتب الإسلامية، چ4، 1407 ق. ج1، ص 418.
↑ كلينى، محمد بن يعقوب‏، الكافي، تهران، دار الكتب الإسلامية، چ4، 1407ق، ج8، ص 30.
↑ قرائتى، محسن، تفسير نور، تهران، مركز فرهنگى درسهايى از قرآن، چ1، 1388 ش. ج8، ص 123.

[1] کاشانی، فتح الله، منهج الصادقین، تهران، کتابفروشی اسلامیه، چاپ دوم، ۱۳۴۴ش، ج۱۰، ص۱۲۵. و نیز: قرشی، سید علی اکبر، تفسيراحسن‌الحديث، ج۱۲، ص۳۳

[2] علامه طباطبایی، ترجمه تفسیر المیزان، ج۲۰، ص۲۵۷.

[3] الرازي، ابوالفتوح، روض الجنان و روح الجنان في تفسير القرآن، ج۲۰، ص۱۱۱

[4] کلینی، محمد، کافی، ج۱، ص۲۰۷، روایت ۳.

[5] موسوی سبزواری، عبدالاعلی، مواهب علیه، نجف، الادب، ۱۴۰۴ق، ج۴، ص۳۸۰.

[6] طبرسی، فضل، مجمع البیان، گروه مترجمان، تهران، انتشارات فراهانی، چاپ اول، ۱۳۵۰ش، ذیل آیه.

[7] كلينى، محمد بن يعقوب، الكافي، تهران، دارالکتب الإسلامية، چ4، 1407 ق. ج1، ص 418.

[8] كلينى، محمد بن يعقوب‏، الكافي، تهران، دار الكتب الإسلامية، چ4، 1407ق، ج8، ص 30.

[9] قرائتى، محسن، تفسير نور، تهران، مركز فرهنگى درسهايى از قرآن، چ1، 1388 ش. ج8، ص 123.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-{{در دست ویرایش|کاربر=A.ahmadi}}
 {{شروع متن}}
-{{سوال}}
+{{سوال}}مراد از {{قرآن|النَّبَإِ الْعَظِیم}}در آیه دوم سوره نبأ چیست؟ آیا عبارت «یا بن النباء العظیم» در دعای ندبه ارتباطی با این آیه دارد؟
-در سوره نبا آمده {{قرآن|.. عَنِ النَّبَإِ الْعَظِیم}} (نبأ/ ۲)‏ در دعای ندبه خطاب به امام زمان(عج) آمده … «یا بن النباء العظیم» آیا این دو از نظر مفهومی و معنایی با هم ارتباطی دارند یا فقط تشابه ظاهری دارند؟
 {{پایان سوال}}
 {{پاسخ}}
-{{درگاه|مهدویت}}
+{{درگاه|مهدویت|اندازه=کوچک}}
-وقتی پیامبر اسلام(ص) دعوت خود را آشکار کرد، کفار در نبوت آن حضرت و قرآن و تعالیم اسلام از جمله جانشین پیامبر(ص) اختلاف کرده و از پیامبر(ص) و مؤمنان از روی استهزاء می‌پرسیدند! خداوند از پرسش آنها خبر داده و می‌فرماید:
+{{مفردات قرآن}}
-از چه چیز می‌پرسند؟ از خبر بزرگ، که در او اختلاف دارند.<ref>نبأ/ ۱–۳.</ref>
-برای «نبأ عظیم» یعنی خبر بزرگ، چهار مصداق ذکر شده که البته به هم مربوط هستند:
-۱. قرآن کریم: یعنی مردم قرآن را مسخره کرده و می‌گفتند: این قصه‌ها افسانه‌های پیشینیان است یا شعر است و…<ref>انعام/ ۲۵ و طبرسی، فضل، مجمع البیان، گروه مترجمان، تهران، انتشارات فراهانی، چاپ اول، ۱۳۵۰ ش، ذیل آیه.</ref>
-۲. قیامت: در امکان قیامت هم گفتگوها بود که مگر می‌شود انسان بعد از مرگش دوباره زنده شود و این چه خبری است که پیامبر(ص) ادعا می‌کند؟<ref>مؤمنون/ ۸۲ و کاشانی، فتح الله، منهج الصادقین، تهران، کتابفروشی اسلامیه، چاپ دوم، ۱۳۴۴ ش، ج۱۰، ص۱۲۵.</ref>
-۳. رسول خدا(ص): می‌گفتند: این شخص از طرف خدا نیامده بلکه شاعر، ساحر و … است!<ref>طور/۳۰ و ذاریات/ ۵۲ و موسوی سبزواری، عبدالاعلی، مواهب علیه، نجف، الادب، ۱۴۰۴ ق، ج۴، ص۳۸۰.</ref>
-۴. امیرالمؤمنین(ع): بیشتر مفسران می‌گویند: مراد از «نبأ عظیم» حضرت علی(ع) است برای همین، همواره از پیامبر(ص) می‌پرسیدند: وصی تو چه کسی است؟
-امام باقر(ع) می‌فرماید: نبأ عظیم، امیرالمؤمنین(ع) است، و آن حضرت می‌فرمود: برای خدا آیه و خبری بزرگتر از من نیست.
-امیرالمومنین(ع) هم می‌فرمود: من آن خبر بزرگم که در من اختلاف کردید، در ولایت من جنگیدید، و از ولایت من بازآمدید، پس از آن که قبول کردید، و به ستم هلاک شدید، بعد از آن که با شمشیر من از کفر رها شده بودید.
-و روز غدیر را خود دانستید و روز قیامت می‌بینید آنچه امروز کردید.<ref>کلینی، محمد، کافی، ج۱، ص۲۰۷، روایت ۳؛ و بروجردی، ابراهیم، جامع، تهران، انتشارات صدر، چاپ سوم، ج۴، ص۳۸۰؛ و جرجانی، حسین، گازر، تهران، دانشگاه تهران، چاپ اول، ۱۳۷۷ ش، ج۱۰، ص۲۶۶؛ و حسین بحرانی، هاشم، البرهان فی تفسیر القرآن، تهران، بنیاد بعثت، چاپ اول، ۱۴۱۵ ق، ج۵، ص۴۱۹.</ref>
-با توجه به روایات فراوانی که فقط به چند نمونه اشاره شد، می‌توانیم بگوئیم: «نبأ عظیم» هر چند چهار مصداق دارد ولی همه این‌ها به مصداق مهم یعنی امیرالمؤمنین(ع) برمی گردند.
-اما قرآن: طبق فرمایش رسول گرامی در حجه الوداع، که: من دو چیز گرانبها در نزد شما به امانت می‌گذارم مادامی که به هر دو عمل کنید گمراه نمی‌شوید: یکی قرآن و دیگری عترت و اهل بیتم.<ref>مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، بیروت، مؤسسه الوفاء، ۱۴۰۴ ق، ج۲، ص۲۸۵، روایت ۲، باب ۳۴.</ref>
-پس قرآن کریم و عترت پیامبر(ص) با هم اند و هر کدام عدل دیگری به حساب می‌آیند.
-اما قیامت: این امیرالمؤمنین(ع) است که قسیم النار و الجنه می‌باشد، و بدون آن حضرت قیامتی بر پا نمی‌شود، از سوی دیگر رسیدن به سعادت اخروی در گرو کامل شدن دین است که خداوند پس از منصوب کردن حضرت علی(ع) به امامت در روز غدیر فرمود: «الیوم اکملت لکم دینکم» امروز دین شما (با امامت علی(ع)) کامل کردم، با ولایت او نعمت‌های الهی بر امت تمام گشت، «و اتممت علیکم نعمتی» و نعمتم را بر شما تمام کردم، و با ولایت آن حضرت، احکام اسلامی و پیامبر(ص) دوام می‌یابد، «و رضیت لکم الاسلام دینا» اسلام را دین شما گردانیدم، و با عملی شدن احکام اسلام توسط آن حضرت، کفار مأیوس می‌شوند، و امروز کفار (با امامت حضرت علی(ع)) از ضربه زدن به دین شما مأیوس شدند و از آنها نترسید و از من بترسید.<ref>مائده/ ۳، بلاغی، عبدالحجّت؛ حجه التفاسیر و بلاغ الاکسیر، قم، انتشارات حکمت، چاپ اول، ۱۳۴۵ ش، ج۲، ص۱۲۹.</ref>
-اگر هم کسی بگوید: مراد از «نباء عظیم» خود پیامبر(ص) است، باز برمی گردد به حضرت علی(ع) چرا که قرآن کریم در آیه مباهله، حضرت علی(ع) را نفس پیامبر(ص) خوانده است:
-هر گاه بعد از علم و دانشی که به تو رسیده، کسانی با تو به ستیز برخیزند، به آنها بگو: بیایید ما فرزندان خود را دعوت کنیم شما هم فرزندان خود را، ما زنان خویش را و شما هم زنان خویش را، ما نفس خود را و شما هم نفس خود را دعوت کنید، آنگاه با هم مباهله کنیم و لعنت خدا را بر دروغگویان قرار دهیم.<ref>آل عمران/ ۶۱، و طباطبائی، محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، تهران، دارالکتب الاسلامیه، چاپ سوم، ۱۳۹۷ ق، ج۳، ص۲۴۳.</ref>
-با روشن شدن این مطلب، خطاب ما به حضرت بقیةالله الاعظم ـ ارواحنا لمقدمه الفداء ـ در دعای ندبه، کاملاً با این آیه ارتباط دارد؛ زیرا امام زمان(ع) فرزند رسول خدا(ص) و فرزند امیرالمؤمنین(ع) است و «یا بن النباء العظیم» یعنی ای فرزند امیرالمؤمنین و ای فرزند رسول گرامی اسلام. به امید روزی که با ظهور حضرتش دنیا پر از مهر و صفا و صمیمیت گردد.
-{{پایان پاسخ}}
+'''نَبَإِ الْعَظِيمِ''' در آیه ۲ [[سوره نبأ]] به معنای «خبر بزرگ»، و مراد از آن [[قیامت]] است.<ref>کاشانی، فتح الله، منهج الصادقین، تهران، کتابفروشی اسلامیه، چاپ دوم، ۱۳۴۴ش، ج۱۰، ص۱۲۵. و نیز:  قرشی، سید علی اکبر،  تفسيراحسن‌الحديث، ج۱۲، ص۳۳</ref> خبر عظیم، خبر قیامت است که قرآن در سوره‌هاى مکى و مخصوصا در سوره‌هایى که در اوائل بعثت نازل شده اهتمام زیادی در اثبات آن دارد. تأیید این معنا، سیاق آیات این سوره است که در آنها تنها به مسئله قیامت، و استدلال بر واقعیت و حقانیت آن پرداخته شده است.<ref>علامه طباطبایی، ترجمه تفسیر المیزان، ج۲۰، ص۲۵۷.</ref>
-{{مطالعه بیشتر}}
-== مطالعه بیشتر ==
+برخی مفسران شیعه معتقدند مراد از «نبأ عظیم» در آیه ۲ سوره نبأ امام علی(ع) است.<ref>الرازي، ابوالفتوح،  روض الجنان و روح الجنان في تفسير القرآن، ج۲۰، ص۱۱۱</ref> امام علی(ع) در روایتی، خود را خبر بزرگی دانسته که در [[خلافت امام علی(ع)|جانشینی او]] پس از [[پیامبر(ص)]] اختلاف کردند.<ref>کلینی، محمد، کافی، ج۱، ص۲۰۷، روایت ۳.</ref> برخی تفاسیر شیعه آن را [[امام علی(ع)]]، [[پیامبر(ص)]]،<ref>موسوی سبزواری، عبدالاعلی، مواهب علیه، نجف، الادب، ۱۴۰۴ق، ج۴، ص۳۸۰.</ref> [[قرآن]]<ref>طبرسی، فضل، مجمع البیان، گروه مترجمان، تهران، انتشارات فراهانی، چاپ اول، ۱۳۵۰ش، ذیل آیه.</ref> دانسته‌اند. این تفاسیر در بیان معنای باطنی بوده و منافاتی با معنای قیامت از این لفظ ندارد.
-۱. عروسی حویزی، عبد علی؛ تفسیر نور الثقلین، ج۵، مطبعه علمیه، دوم، بی تا.
-۲. مدرسی، محمد تقی، من هدی القرآن، ج۱۷، بی جا، دارالهُدی، اول، ۱۴۰۶ ق.
+ازامام صادق (ع) درباره آیه {{ قرآن|‏عم يتساءلون‏ عن النبإ العظيم}}‏  نقل شده که مراد از آن ولایت امیر المؤمنین (ع) است.<ref>كلينى، محمد بن يعقوب، الكافي، تهران، دارالکتب الإسلامية، چ4، 1407 ق. ج1، ص 418.</ref>
-{{پایان مطالعه بیشتر}}
+با توجه به اینکه در روايات مى‌‏خوانيم كه: «نَبَأٌ عَظِيمٌ» علىّ بن ابى‌‏طالب است و خود حضرت فرمود: «انی النبأ العظيم»<ref>كلينى، محمد بن يعقوب‏، الكافي، تهران، دار الكتب الإسلامية، چ4، 1407ق، ج8، ص 30.</ref> چنانكه در دعاى ندبه نيز خطاب به حضرت مهدى (عج) مى‌‏گوييم: «يا بن النباء العظيم‏»<ref> قرائتى، محسن، تفسير نور، تهران، مركز فرهنگى درسهايى از قرآن، چ1، 1388 ش. ج8، ص 123.</ref> پس عبارت {{عربی|یَا بْنَ النَّبَإِ الْعَظِيم|ترجمه=ای پسر خبر بزرگ}} در [[دعای ندبه]]، به آیه ۲ سوره نبأ اشاره دارد و [[امام مهدی(ع)]] را فرزند امام علی(ع) و پیامبر(ص) معرفی می‌کند.{{پایان پاسخ}}
 == منابع ==
@@ خط ۶۱: / خط ۲۳: @@
 }}
 {{تکمیل مقاله
-  | شناسه =
+  | شناسه =-
-  | تیترها =
+  | تیترها =-
-  | ویرایش =
+  | ویرایش =شد
-  | لینک‌دهی =
+  | لینک‌دهی =شد
   | ناوبری =
   | نمایه =
-  | تغییر مسیر =
+  | تغییر مسیر =شد
   | ارجاعات =
-  | بازبینی =
+  | بازبینی =شد
-  | تکمیل =
+  | تکمیل = شد
-  | اولویت =
+  | اولویت =ج
-  | کیفیت =
+  | کیفیت =ج
 }}
 {{پایان متن}}
 [[رده:مهدویت]]