مراد از ضعیف بودن بنده در دعای کمیل: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی پاسخ
(ابرابزار)
 
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{در دست ویرایش|کاربر=Rahmani }}
{{شروع متن}}
{{شروع متن}}
{{سوال}}
{{سوال}}
امام علی ـ (ع) ـ در دعای کمیل می‌فرماید: (انا عبدک الضعیف و برداشت من این است که می‌فرماید که تو میدانی من ضعیفم و مرا از آتش جهنم می‌بخشی) منظور از ضعیف بودن چیست آیا منظور این است که انسان ضعیف النفس است و اگر گناهی انجام دهد خدا چون می‌داند او ضعیف است، او را می‌بخشد؟
امام علی(ع) در دعای کمیل می‌فرماید: {{متن عربی|أَنَا عَبْدُکَ الضَّعِیفُ}} منظور از ضعیف بودن چیست؟ آیا منظور این است که انسان ضعیف‌النفس است و اگر گناهی انجام دهد خدا چون می‌داند او ضعیف است، او را می‌بخشد؟
{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}
{{پاسخ}}
{{پاسخ}}
دعای کمیل، نیایش و ناله‌های پرخروش امام علی ـ (ع) ـ است که انسان با خواندن آن به مفهوم عالی عشق و عرفان پی می‌برد. به عبارت دیگر دعای کمیل جلوه ای از نیایش عاشقانه امام علی (ع) با معبود خویش است که در سراسر آن، عرفان موج می‌زند.
تعبیر «أَنَا عَبْدُکَ الضَّعِیفُ» در دعای کمیل توسط امام علی(ع)‌ را در اشاره به آیه {{قرآن|وَخُلِقَ الْإِنْسَانُ ضَعِيفًا|سوره=نساء |آیه=۲۸|ترجمه=انسان ضعیف خلق شده‌ است}} دانسته‌اند. انسان ضعیف است زیرا هوای نفس در انسان وجود دارد و انسان همیشه با خواسته‌های آن در ستیز است.<ref>علامه طباطبائی، محمد حسین، تفسیر المیزان، ترجمه صالحی کرمانی، بنیاد علمی و فکری علامه طباطبائی، ج۴، ص۴۳۳.</ref> امام علی(ع) در این دعا مراتب ناتوانی خود را در کنار [[مقام بندگی]] ابراز می‌کند: {{متن عربی|أَنَا عَبْدُکَ}}. این مقام بندگی، مرتبه‌ای است بزرگ که کسی به آن مقام نمی‌رسد مگر آن که دارای [[قلب سلیم]] باشد و خود را در هر حال در مرتبه رضا و تسلیم قرار دهد.


اما در جمله «انا عبدک الضعیف» امام علی ـ (ع) ـ می‌فرماید: من بنده ضعیف و ناتوان تو هستم. منظور از ضعیف بودن انسان در این جمله شاید بتوان گفت این کلام علی ـ (ع) ـ اشاره به آیه شریفه {{قرآن|و خلق الانسان ضعیفاً}}<ref>نساء / ۲۸.</ref>؛ «انسان ضعیف خلق شده‌است» دارد. انسان ضعیف است زیرا قوای شهوانی را که خداوند در او قرار داده‌است، همیشه با خواسته‌های او در ستیز و کشمکش است و او را به سوی آنها برمی‌انگیزد و خداوند متعال بر این انسان منت نهاده و با قرار دادن ازدواج از شدت شهوت او کاسته و تحمل سختی آن را، آسان کرده‌است.<ref>علامه طباطبائی، محمد حسین، تفسیر المیزان، ترجمه صالحی کرمانی، بنیاد علمی و فکری علامه طباطبائی، ج۴، ص۴۳۳.</ref>
مقصود از ضعیف بودن انسان، این است او در مقابل خواهش‌های نفسانی و شهوات، ضعیف و ناتوان است. و امام(ع) در این فراز از [[دعای کمیل]] با اظهار به [[مقام عبودیت]] و با اطمینان به مرتبه بندگی خود، ابراز ضعف و ناتوانی کرده و شدت نیازمندی خود به خداوند را اشاره کرده‌ است.


اما موضوع جالب توجه در این دعا این است که امام علی ـ (ع) ـ در عین حال که مراتب ضعف و ناتوانی خود را ابراز می‌کند، مقام بندگی ـ «انا عبدک» ـ خود را نیز به پیشگاه پروردگار عرضه می‌دارد و این مقام بندگی، مرتبه ای است بزرگ که کسی به آن مقام نمی‌رسد مگر آن که دارای قلب سلیم باشد و خود را در هر حال در مرتبه رضا و تسلیم قرار دهد. بنابر این علی (ع) است که می‌تواند در پیشگاه خدا بگوید: «انا عبدک الضعیف» نه اینکه ما ادعای بندگی کنیم در حالی که شرایط بندگی را بجای نیاورده ایم.
[[امام سجاد(ع)]] در [[دعای ابو حمزه ثمالی]] می‌فرماید: {{متن عربی|اِلي مَنْ يذْهَبُ الْعَبْدُ اِلاّ اِلي مَوْلاهُ|ترجمه=کجا برود بنده غیر از در خانه آقای خود.}} سپس امام(ع) بلافاصله متوجه این امر شده که شاید در مقام بندگی قصوری حاصل شده باشد، به دنبال گفتارش می‌فرماید: {{متن عربی|وَ اِلي مَنْ يلْتَجِئُ الْمَخْلوُِق اِلاّ اِلي خالِقِهِ|ترجمه=و به کجا پناه برد مخلوق، جز به درگاه خالق خود}}<ref>طوسى، محمد بن الحسن‏، مصباح المتهجّد و سلاح المتعبّد، بیروت، مؤسسة فقه الشيعة، ۱۴۱۱ق، ج۲، ص۵۹۰.</ref>
 
همانگونه که امام سجاد ـ (ع) ـ در دعای ابو حمزه ثمالی عرض می‌کند: «الیه من یذهب العبد الا الی مولاه؛ یعنی کجا برود بنده غیر از در خانه آقای خود.» سپس امام ـ (ع) ـ بلافاصله متوجه این امر شده که شاید در مقام بندگی قصوری حاصل شده باشد به دنبال گفتارش عرض می‌کند: و الی من یلتجی المخلوق الا الی خالقه؛ و به کجا پناه برد مخلوق، جز به درگاه خالق خود. این اشاره به این است که خدایا اگر شایستگی مقام بندی در من نیست و حق بندگی را بجای نیاوردم و مرا به بندگی خود، نپذیری! پس من از مخلوق و آفریدگان تو خارج نیستم.<ref>زمردیان، احمد، علی (ع) و کمیل، تهران، انتشارات امیرکبیر، چاپ دوم، ۱۳۶۱ش، ص۲۷۵.</ref>
 
بنابر این مراد از ضعیف بودن انسان، این است او در مقابل خواهش‌های نفسانی و شهوات، ضعیف و ناتوان است. و امام ـ (ع) ـ در این فراز از دعای شریف کمیل با اظهار به مقام عبودیت و با اطمینان به مرتبه بندگی خود، ابراز ضعف و ناتوانی کرده و شدت نیازمندی خود به خداوند متعال را در ادامه آن با اشاره به حالت مسکین و… کرده‌است.
{{پایان پاسخ}}
{{مطالعه بیشتر}}
 
== معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر ==
۱ـ نفحات اللیل در شرح دعای کمیل، محمد رضا کلباسی.
 
۲ـ علی ـ (ع) ـ و کمیل بشرحی بر دعای کمیل، احمد زمردیان.
{{پایان مطالعه بیشتر}}


== منابع ==
== منابع ==
خط ۳۲: خط ۱۹:
}}
}}
{{تکمیل مقاله
{{تکمیل مقاله
  | شناسه =
  | شناسه =-
  | تیترها =
  | تیترها =شد
  | ویرایش =
  | ویرایش =شد
  | لینک‌دهی =
  | لینک‌دهی =شد
  | ناوبری =
  | ناوبری =
  | نمایه =
  | نمایه =
خط ۴۲: خط ۲۹:
  | بازبینی =
  | بازبینی =
  | تکمیل =
  | تکمیل =
  | اولویت =
  | اولویت =ج
  | کیفیت =
  | کیفیت =ج
}}
}}
{{پایان متن}}
{{پایان متن}}

نسخهٔ کنونی تا ‏۶ ژوئن ۲۰۲۳، ساعت ۱۱:۱۶

سؤال

امام علی(ع) در دعای کمیل می‌فرماید: «أَنَا عَبْدُکَ الضَّعِیفُ» منظور از ضعیف بودن چیست؟ آیا منظور این است که انسان ضعیف‌النفس است و اگر گناهی انجام دهد خدا چون می‌داند او ضعیف است، او را می‌بخشد؟

تعبیر «أَنَا عَبْدُکَ الضَّعِیفُ» در دعای کمیل توسط امام علی(ع)‌ را در اشاره به آیه ﴿وَخُلِقَ الْإِنْسَانُ ضَعِيفًا؛ انسان ضعیف خلق شده‌ است(نساء:۲۸) دانسته‌اند. انسان ضعیف است زیرا هوای نفس در انسان وجود دارد و انسان همیشه با خواسته‌های آن در ستیز است.[۱] امام علی(ع) در این دعا مراتب ناتوانی خود را در کنار مقام بندگی ابراز می‌کند: «أَنَا عَبْدُکَ». این مقام بندگی، مرتبه‌ای است بزرگ که کسی به آن مقام نمی‌رسد مگر آن که دارای قلب سلیم باشد و خود را در هر حال در مرتبه رضا و تسلیم قرار دهد.

مقصود از ضعیف بودن انسان، این است او در مقابل خواهش‌های نفسانی و شهوات، ضعیف و ناتوان است. و امام(ع) در این فراز از دعای کمیل با اظهار به مقام عبودیت و با اطمینان به مرتبه بندگی خود، ابراز ضعف و ناتوانی کرده و شدت نیازمندی خود به خداوند را اشاره کرده‌ است.

امام سجاد(ع) در دعای ابو حمزه ثمالی می‌فرماید: «اِلي مَنْ يذْهَبُ الْعَبْدُ اِلاّ اِلي مَوْلاهُ؛ کجا برود بنده غیر از در خانه آقای خود.» سپس امام(ع) بلافاصله متوجه این امر شده که شاید در مقام بندگی قصوری حاصل شده باشد، به دنبال گفتارش می‌فرماید: «وَ اِلي مَنْ يلْتَجِئُ الْمَخْلوُِق اِلاّ اِلي خالِقِهِ؛ و به کجا پناه برد مخلوق، جز به درگاه خالق خود»[۲]

منابع

  1. علامه طباطبائی، محمد حسین، تفسیر المیزان، ترجمه صالحی کرمانی، بنیاد علمی و فکری علامه طباطبائی، ج۴، ص۴۳۳.
  2. طوسى، محمد بن الحسن‏، مصباح المتهجّد و سلاح المتعبّد، بیروت، مؤسسة فقه الشيعة، ۱۴۱۱ق، ج۲، ص۵۹۰.