کنیه‌ها و لقب‌های امام علی(ع): تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۲۱ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۶ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۲: | خط ۲: | ||
{{سوال}} | {{سوال}} | ||
کنیه‌ها و القاب امام علی(ع) را ذکر کنید؟ | |||
{{پایان سوال}} | {{پایان سوال}} | ||
{{پاسخ}} | {{پاسخ}} | ||
[[امام علی(ع)]] دارای کنیه و لقب‌های | {{درگاه|غدیر}} | ||
[[امام علی(ع)]] دارای کنیه و لقب‌های فراوانی چون ابوالحسن، ابوالائمه، [[اسدالله]]، [[امیرالمؤمنین]] و یعسوب الدین است. از نظر شیعیان، برخی از این القاب، مانند امیرالمؤمنین، مختص امام علی(ع) است و فقط در مورد او به‌کار می‌رفته است. در منابع [[شیعه]] و [[اهل سنت|اهل‌سنت]] به این القاب و کنیه‌ها اشاره شده است. | |||
== کنیه‌های امام علی(ع) == | |||
کنیه در فرهنگ عربی به نام‌هایی گفته می‌شود که برای | کنیه در فرهنگ عربی به نام‌هایی غیر از اسم اصلی فرد گفته می‌شود که برای خواندن فرد به‌کار می‌رود. کنیه برای مردان دارای پیشوند «اَب» و «اِبن» و برای زنان دارای پیشوند «اُمّ» یا «بنت» است. کنیه عموماً برای احترام و بزرگداشت افراد به جای اسم به‌کار گرفته می‌شود.<ref>دهخدا، علی‌اکبر، لغت‌نامه دهخدا، زیرنظر محمد معین و سیدجعفر شهیدی، تهران، مؤسسهٔ لغت‌نامهٔ دهخدا، ۱۳۷۳ش، ج۱۱، ص۱۶۴۵۰. </ref> | ||
امام علی(ع) | معروفترین کنیه‌های امام علی(ع) عبارتند از: | ||
* ابوالحسن.<ref>المفید، محمد بن محمد، الإرشاد في معرفة حجج الله على العباد، قم، كنگره شيخ مفيد، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۵.</ref> | |||
* ابوالسِّبْطَیْن، به‌معنای پدر دو نواده که منظور از سبطین [[مام حسن(ع)|امام حسن(ع)]] و [[امام حسین علیه‌السلام|امام حسین(ع)]] دانسته شده است.<ref>ابن شهرآشوب، محمد بن علی، مناقب آل أبی‌طالب عليهم السلام، تحقیق علی اشرف، قم، المکتبة الحيدرية، ۱۴۳۱ق، ج۵، ص۴۶۶.</ref> | |||
* ابوالرّیْحانَتَیْن، به‌معنای پدر دو ریحانه که مراد از دو ریحانه امام حسن(ع) و امام حسین(ع) قلمداد شده است.<ref>المرعشی الشوشتری، القاضی نورالله الحسینی، إحقاق الحق و إزهاق الباطل، تحقیق السید شهاب‌الدین المرعشی النجفی، قم، مكتبة آية‌الله المرعشی النجفی، ۱۴۰۹ق، ج۲۰، ص۴۳۸.</ref> | |||
* ابو الاَئِمَه، به معنای پدر امامان.<ref>سبط بن الجوزی، يوسف بن قزاوغلى، تذكرة الخواص من الأمة بذكر خصائص الأئمة، تحقیق حسین تقی‌زاده، قم، مركز الطباعة و النشر المجمع العالمی لاهل البيت عليهم السلام، ۱۴۲۶ق، ج۲، ص۳۸۲.</ref> | |||
== | == لقب‌های امام علی(ع) == | ||
لقب نامی است غیر از اسم اصلی شخص که با آن خوانده می‌شود و دلالت بر مدح یا ذم او دارد.<ref>دهخدا، علی‌اکبر، لغت‌نامه دهخدا، زیرنظر محمد معین و سیدجعفر شهیدی، تهران، مؤسسهٔ لغت‌نامهٔ دهخدا، ۱۳۷۳ش، ج۱۲، ص۱۷۴۱۷.</ref> | |||
در منابع مختلف شیعه و اهل‌سنت القاب فراوانی برای امام علی(ع) آمده است: | |||
* [[ابوتراب]]، به‌معنای صاحب خاک یا شخص خاک‌آلود. این لقب از سوی [[پیامبر(ص)]] دربارهٔ امام علی به‌کار برده شد.<ref>المجلسی، محمدباقر بن محمدتقی، بحارالانوار، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، ۱۴۰۳ق، ج۳۵، ص۵۱.</ref> | |||
* [[لقب اسدالله|اسدالله]]، به‌معنای شیر خدا. به کار رفتن عنوان اسد دربارهٔ انسان کنایه از شجاعت است.<ref>المجلسی، محمدباقر بن محمدتقی، بحارالانوار، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، ۱۴۰۳ق، ج۳۹، ص۷۳-۷۴.</ref> | |||
* [[امیرالمؤمنین]]، از القاب اختصاصی امام علی(ع) است و شیعیان این لقب را برای دیگر امامان(ع) به‌کار نمی‌برند.<ref>العیاشی، محمد بن مسعود، تفسیر العیاشی، بیروت، مؤسسة الاعلمی للمطبوعات، ۱۴۱۱ق، ج۱، ص۳۰۲.</ref> | |||
* صدیق اکبر، به‌معنای بسیار راست‌گوست و از القاب اختصاصی امام علی(ع) است.<ref>الاربلی، علی بن عیسی، کشف الغمة فی معرفة الائمة، بیروت دارالأضواء، ۱۴۰۵، ج۲، ص۱۲.</ref> | |||
* صالح المؤمنین، این لقب در آیهٔ چهارم [[سوره تحریم|سورهٔ تحریم]] آمده است. در منابع شیعه و اهل‌سنت، امام علی(ع) را تنها مصداق صالح المؤمنین دانسته‌اند.<ref>برای نمونه‌ای از شیعه ن.ک: الحویزی، تفسیر نورالثقلین، عبدعلی بن جمعة، تحقیق السید هاشم الرسولی المحلاتی، قم، مؤسسهٔ مطبوعاتی اسماعیلیان، ۱۴۱۵ق، ج۵، ص۳۷۰؛ نیز: برای نمونه‌ای از اهل‌سنت ن.ک: السیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، الدر المنثور فی التفسیر الماثور، قم، مكتبة آية‌الله المرعشی النجفی، ۱۴۰۴ق، ج۶، ص۲۴۴.</ref> | |||
* [[فاروق]] به‌معنای جداکننده حق از باطل است. بر اساس منابع شیعه، رسول خدا(ص) امام علی(ع) را فاروق نامید.<ref>الصدوق، محمد بن علی، الامالی، بیروت، مؤسسة الاعلمی للمطبوعات، ۱۴۰۰ق، ص۳۱.</ref> برخی اهل‌سنت، [[عمر بن خطاب]] را فاروق می‌دانند.<ref>الذهبى محمد بن احمد، تاريخ الاسلام و وفيات المشاهير و الأعلام، تحقيق عمر عبد السلام تدمرى، بيروت، دار الكتاب العربى، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۱۸۰.</ref> | |||
* کَرّار غیرُ فَرّار، به‌معنای حمله‌کننده بی‌گریز. این لقب توسط پیامبر(ص) در [[غزوه خیبر|غزوهٔ خیبر]] به امام علی(ع) داده شد؛ زمانی که چند تن از [[صحابه]] نتوانستند پیروزی کسب کنند و از صحنهٔ جنگ فرار کردند.<ref>المفید، محمد بن محمد، الإرشاد في معرفة حجج الله على العباد، قم، كنگره شيخ مفيد، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۶۴.</ref> | |||
* یعسوب الدین، به‌معنای بزرگ، سرپرست و رهبر مؤمنان است که از سوی پیامبر(ص) به امام علی(ع) داده شد.<ref>الامینی، عبدالحسین، الغدیر فی الکتاب و السنة و الادب، بیروت، دارالکتاب العربی، ۱۳۹۷ق، ج۲، ص۳۱۳.</ref> | |||
* صاحب اللواء، به‌معنای پرچمدار جنگ است که به خاطر نقش امام علی(ع) به‌عنوان پرچمدار و جلودار جنگ‌های دوران رسول خدا(ص) به این نام خوانده شد.<ref>المفید، محمد بن محمد، الإرشاد في معرفة حجج الله على العباد، قم، كنگره شيخ مفيد، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۷۹.</ref> | |||
* قرآن ناطق، لقبی است که امام علی(ع) در جریان [[جنگ صفین]] خود را به این لقب موصوف کرد.<ref>القندوزی الحنفی، سلیمان بن ابراهیم، ینابیع الموده لذوالقربی، تحقیق علی بن جمال اشرف الحسینی، قم، دار الاسوة، ۱۴۲۲ق، ج۱، ص۲۱۴.</ref> | |||
* قسیم النار و الجنة، به‌معنای جداکنندهٔ [[بهشت]] و جهنم.<ref>الصدوق، محمد بن علی، عیون اخبار الرضا(ع)، تحقیق مهدی لاجوردی، تهران،نشر جهان، ۱۳۷۸ق، ج۲، ص۲۷.</ref> | |||
== منابع == | == منابع == | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
{{شاخه | {{شاخه | ||
| شاخه اصلی =تاریخ | | شاخه اصلی =تاریخ | ||
|شاخه فرعی۱ =تاریخ و سیره معصومان | | شاخه فرعی۱ =تاریخ و سیره معصومان | ||
|شاخه فرعی۲ =امام علی(ع) | | شاخه فرعی۲ =امام علی(ع) | ||
|شاخه فرعی۳ = | | شاخه فرعی۳ = | ||
}} | }} | ||
{{تکمیل مقاله | {{تکمیل مقاله | ||
| شناسه = | | شناسه =شد | ||
| تیترها = | | تیترها =شد | ||
| ویرایش = | | ویرایش =شد | ||
| لینک‌دهی = | | لینک‌دهی =شد | ||
| ناوبری = | | ناوبری = | ||
| نمایه =شد | | نمایه =شد | ||
| تغییر مسیر = | | تغییر مسیر =شد | ||
| ارجاعات = | | ارجاعات = | ||
| بازبینی = | | بازبینی نویسنده = | ||
| بازبینی =شد | |||
| تکمیل = | | تکمیل = | ||
| اولویت = | | اولویت =ج | ||
| کیفیت = | | کیفیت =ب | ||
}} | }} | ||
{{پایان متن}} | {{پایان متن}} | ||
[[رده:القاب امام علی(ع)]] | [[رده:القاب امام علی(ع)]] | ||
[[رده:فضائل امام علی(ع)]] | [[رده:فضائل امام علی(ع)]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۵ اکتبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۱:۳۲
سؤال
کنیه‌ها و القاب امام علی(ع) را ذکر کنید؟
درگاه‌ها
امام علی(ع) دارای کنیه و لقب‌های فراوانی چون ابوالحسن، ابوالائمه، اسدالله، امیرالمؤمنین و یعسوب الدین است. از نظر شیعیان، برخی از این القاب، مانند امیرالمؤمنین، مختص امام علی(ع) است و فقط در مورد او به‌کار می‌رفته است. در منابع شیعه و اهل‌سنت به این القاب و کنیه‌ها اشاره شده است.
کنیه‌های امام علی(ع)
کنیه در فرهنگ عربی به نام‌هایی غیر از اسم اصلی فرد گفته می‌شود که برای خواندن فرد به‌کار می‌رود. کنیه برای مردان دارای پیشوند «اَب» و «اِبن» و برای زنان دارای پیشوند «اُمّ» یا «بنت» است. کنیه عموماً برای احترام و بزرگداشت افراد به جای اسم به‌کار گرفته می‌شود.[۱]
معروفترین کنیه‌های امام علی(ع) عبارتند از:
- ابوالحسن.[۲]
- ابوالسِّبْطَیْن، به‌معنای پدر دو نواده که منظور از سبطین امام حسن(ع) و امام حسین(ع) دانسته شده است.[۳]
- ابوالرّیْحانَتَیْن، به‌معنای پدر دو ریحانه که مراد از دو ریحانه امام حسن(ع) و امام حسین(ع) قلمداد شده است.[۴]
- ابو الاَئِمَه، به معنای پدر امامان.[۵]
لقب‌های امام علی(ع)
لقب نامی است غیر از اسم اصلی شخص که با آن خوانده می‌شود و دلالت بر مدح یا ذم او دارد.[۶]
در منابع مختلف شیعه و اهل‌سنت القاب فراوانی برای امام علی(ع) آمده است:
- ابوتراب، به‌معنای صاحب خاک یا شخص خاک‌آلود. این لقب از سوی پیامبر(ص) دربارهٔ امام علی به‌کار برده شد.[۷]
- اسدالله، به‌معنای شیر خدا. به کار رفتن عنوان اسد دربارهٔ انسان کنایه از شجاعت است.[۸]
- امیرالمؤمنین، از القاب اختصاصی امام علی(ع) است و شیعیان این لقب را برای دیگر امامان(ع) به‌کار نمی‌برند.[۹]
- صدیق اکبر، به‌معنای بسیار راست‌گوست و از القاب اختصاصی امام علی(ع) است.[۱۰]
- صالح المؤمنین، این لقب در آیهٔ چهارم سورهٔ تحریم آمده است. در منابع شیعه و اهل‌سنت، امام علی(ع) را تنها مصداق صالح المؤمنین دانسته‌اند.[۱۱]
- فاروق به‌معنای جداکننده حق از باطل است. بر اساس منابع شیعه، رسول خدا(ص) امام علی(ع) را فاروق نامید.[۱۲] برخی اهل‌سنت، عمر بن خطاب را فاروق می‌دانند.[۱۳]
- کَرّار غیرُ فَرّار، به‌معنای حمله‌کننده بی‌گریز. این لقب توسط پیامبر(ص) در غزوهٔ خیبر به امام علی(ع) داده شد؛ زمانی که چند تن از صحابه نتوانستند پیروزی کسب کنند و از صحنهٔ جنگ فرار کردند.[۱۴]
- یعسوب الدین، به‌معنای بزرگ، سرپرست و رهبر مؤمنان است که از سوی پیامبر(ص) به امام علی(ع) داده شد.[۱۵]
- صاحب اللواء، به‌معنای پرچمدار جنگ است که به خاطر نقش امام علی(ع) به‌عنوان پرچمدار و جلودار جنگ‌های دوران رسول خدا(ص) به این نام خوانده شد.[۱۶]
- قرآن ناطق، لقبی است که امام علی(ع) در جریان جنگ صفین خود را به این لقب موصوف کرد.[۱۷]
- قسیم النار و الجنة، به‌معنای جداکنندهٔ بهشت و جهنم.[۱۸]
منابع
- ↑ دهخدا، علی‌اکبر، لغت‌نامه دهخدا، زیرنظر محمد معین و سیدجعفر شهیدی، تهران، مؤسسهٔ لغت‌نامهٔ دهخدا، ۱۳۷۳ش، ج۱۱، ص۱۶۴۵۰.
- ↑ المفید، محمد بن محمد، الإرشاد في معرفة حجج الله على العباد، قم، كنگره شيخ مفيد، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۵.
- ↑ ابن شهرآشوب، محمد بن علی، مناقب آل أبی‌طالب عليهم السلام، تحقیق علی اشرف، قم، المکتبة الحيدرية، ۱۴۳۱ق، ج۵، ص۴۶۶.
- ↑ المرعشی الشوشتری، القاضی نورالله الحسینی، إحقاق الحق و إزهاق الباطل، تحقیق السید شهاب‌الدین المرعشی النجفی، قم، مكتبة آية‌الله المرعشی النجفی، ۱۴۰۹ق، ج۲۰، ص۴۳۸.
- ↑ سبط بن الجوزی، يوسف بن قزاوغلى، تذكرة الخواص من الأمة بذكر خصائص الأئمة، تحقیق حسین تقی‌زاده، قم، مركز الطباعة و النشر المجمع العالمی لاهل البيت عليهم السلام، ۱۴۲۶ق، ج۲، ص۳۸۲.
- ↑ دهخدا، علی‌اکبر، لغت‌نامه دهخدا، زیرنظر محمد معین و سیدجعفر شهیدی، تهران، مؤسسهٔ لغت‌نامهٔ دهخدا، ۱۳۷۳ش، ج۱۲، ص۱۷۴۱۷.
- ↑ المجلسی، محمدباقر بن محمدتقی، بحارالانوار، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، ۱۴۰۳ق، ج۳۵، ص۵۱.
- ↑ المجلسی، محمدباقر بن محمدتقی، بحارالانوار، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، ۱۴۰۳ق، ج۳۹، ص۷۳-۷۴.
- ↑ العیاشی، محمد بن مسعود، تفسیر العیاشی، بیروت، مؤسسة الاعلمی للمطبوعات، ۱۴۱۱ق، ج۱، ص۳۰۲.
- ↑ الاربلی، علی بن عیسی، کشف الغمة فی معرفة الائمة، بیروت دارالأضواء، ۱۴۰۵، ج۲، ص۱۲.
- ↑ برای نمونه‌ای از شیعه ن.ک: الحویزی، تفسیر نورالثقلین، عبدعلی بن جمعة، تحقیق السید هاشم الرسولی المحلاتی، قم، مؤسسهٔ مطبوعاتی اسماعیلیان، ۱۴۱۵ق، ج۵، ص۳۷۰؛ نیز: برای نمونه‌ای از اهل‌سنت ن.ک: السیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، الدر المنثور فی التفسیر الماثور، قم، مكتبة آية‌الله المرعشی النجفی، ۱۴۰۴ق، ج۶، ص۲۴۴.
- ↑ الصدوق، محمد بن علی، الامالی، بیروت، مؤسسة الاعلمی للمطبوعات، ۱۴۰۰ق، ص۳۱.
- ↑ الذهبى محمد بن احمد، تاريخ الاسلام و وفيات المشاهير و الأعلام، تحقيق عمر عبد السلام تدمرى، بيروت، دار الكتاب العربى، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۱۸۰.
- ↑ المفید، محمد بن محمد، الإرشاد في معرفة حجج الله على العباد، قم، كنگره شيخ مفيد، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۶۴.
- ↑ الامینی، عبدالحسین، الغدیر فی الکتاب و السنة و الادب، بیروت، دارالکتاب العربی، ۱۳۹۷ق، ج۲، ص۳۱۳.
- ↑ المفید، محمد بن محمد، الإرشاد في معرفة حجج الله على العباد، قم، كنگره شيخ مفيد، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۷۹.
- ↑ القندوزی الحنفی، سلیمان بن ابراهیم، ینابیع الموده لذوالقربی، تحقیق علی بن جمال اشرف الحسینی، قم، دار الاسوة، ۱۴۲۲ق، ج۱، ص۲۱۴.
- ↑ الصدوق، محمد بن علی، عیون اخبار الرضا(ع)، تحقیق مهدی لاجوردی، تهران،نشر جهان، ۱۳۷۸ق، ج۲، ص۲۷.