پرش به محتوا

کلماتی که حضرت آدم(ع) از خداوند آموخت: تفاوت میان نسخه‌ها

A.rezapour (بحث | مشارکت‌ها)
بدون خلاصۀ ویرایش
Fabbasi (بحث | مشارکت‌ها)
جزبدون خلاصۀ ویرایش
 
(۳ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{شروع متن}}
{{شروع متن}}
{{سوال}}
{{سوال}}
مراد از کلمات در سوره بقره، آیه ۳۷ چیست؟
مراد از کلمات در آیه ۳۷ سوره بقره چیست؟
{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}
{{پاسخ}}آیه ۳۷ سوره بقره این موضوع را بیان می‌کند که حضرت آدم(ع) پس از اطلاع از گناه خود، کلماتی را از خداوند آموخت و خداوند هم توبه او را پذیرفت. اینکه این کلمات چیست بین مفسران اختلاف است. آیه ۲۳ سوره اعراف، تعلیم اسماء در آیه ۳۱ سوره بقره، تسبیح و تحمید، توبه، و توسل به حضرت محمد و اهل بیت(ع) از مواردی است که مفسران به آن پرداختند.
{{پاسخ}}
آیه ۳۷ سوره بقره این موضوع را بیان می‌کند که حضرت آدم(ع) پس از اطلاع از گناه خود، کلماتی را از خداوند آموخت و خداوند هم توبه او را پذیرفت. اینکه این کلمات چیست بین مفسران اختلاف است:
 
اعتراف حضرت آدم(ع) بر گناه خویشتن و توبه کردن؛ نام‌های یاد داده شده توسط خدا به حضرت آدم در پاسخ به اعتراض فرشتگان؛ نام پنج تن(ع)؛ جملات تسبیح و حمد الهی.
 
مجموعه روایاتی که در تفسیر کلمات آمده است، با هم قابل جمع هستند و می‌توان گفت خدا همه این‌ها را به حضرت آدم یاد داده است تا با توجهی خاص روی به درگاه خدا آورد.


== متن آیه ==
== متن آیه ==
{{قرآن بزرگ|فَتَلَقَّىٰ آدَمُ مِنْ رَبِّهِ كَلِمَاتٍ فَتَابَ عَلَيْهِ ۚ إِنَّهُ هُوَ التَّوَّابُ الرَّحِيمُ
{{قرآن بزرگ|فَتَلَقَّى آدَمُ مِنْ رَبِّهِ كَلِمَاتٍ فَتَابَ عَلَيْهِ ۚ إِنَّهُ هُوَ التَّوَّابُ الرَّحِيمُ
| سوره = بقره
|ترجمه= آدم از پروردگارش كلمه‌اى چند فرا گرفت. پس خدا توبه او را بپذيرفت، زيرا توبه‌پذير و مهربان است.| سوره = بقره| آیه = ۳۷}}
| آیه = ۳۷
| ترجمه = آدم از پروردگارش كلمه‌اى چند فرا گرفت. پس خدا توبه او را بپذيرفت، زيرا توبه‌پذير و مهربان است.
}}


== تفسیر آیه ==
== تفسیر آیه ==
در آیات قبل (۳۶–۳۴ بقره) ماجرای وسوسه ابلیس، به حضرت آدم و دستور خروج آدم از بهشت ذکر شده است، حضرت آدم(ع) وقتی متوجه شد به خود ستم کرده است و بر اثر فریب شیطان از محیط آرام و پرنعمت بهشت رانده شده و در محیط رنج آور زمین قرار خواهد گرفت، در این‌جا به فکر توبه و جبران خطای خویش افتاد و با تمام جان و دل متوجه پروردگار خود شد، لطف خداوند هم او را یاری کرد و از جانب خدای خود کلماتی را دریافت نمود که مؤثر بود و با آن توبه کرد.  
ماجرای وسوسه ابلیس، به حضرت آدم(ع) و دستور خروج آدم از بهشت در آیات ۳۶–۳۴ سوره بقره و آیات ۲۳-۲۰ سوره اعراف ذکر شده است، حضرت آدم(ع) وقتی متوجه شد به خود ستم کرده است و بر اثر فریب [[ابلیس و شیطان در قرآن|شیطان]] از محیط آرام و پرنعمت بهشت رانده شده و در محیط رنج‌آور زمین قرار خواهد گرفت، به فکر توبه و جبران خطای خویش افتاد و با تمام جان و دل متوجه پروردگار خود شد، لطف خداوند هم او را یاری کرد و از جانب خدای خود کلماتی را دریافت نمود که مؤثر بود و با آن توبه کرد.


== معنای کلمات ==
== معنای کلمات ==
میان مفسران در این‌که «کلمات» و سخنانی را که خدا برای توبه به آدم تعلیم داد گفتگو است. از جمله تفسیرها<ref>مکارم شیرازی، ناصر و همکاران، تفسیر نمونه، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۷۳، ج۱، ص۱۹۷.</ref> این است که همان جملات آدم و حوا در سوره اعراف آیه ۲۳ می‌باشد<ref>كشف الاسرار و عدة الابرار، ج‏1، ص: 155
میان مفسران در این‌که «کلمات» و سخنانی را که خدا برای توبه به آدم تعلیم داد گفتگو است.
# '''اعتراف حضرت آدم و حوا بر گناه خویشتن و توبه کردن:''' منظور از کلمات همان جملات آدم و حوا در سوره اعراف آیه ۲۳ می‌باشد که گفتند: {{قرآن|قَالا رَبَّنَا ظَلَمْنَا أَنْفُسَنَا وَإِنْ لَمْ تَغْفِرْ لَنَا وَتَرْحَمْنَا لَنَکُونَنَّ مِنَ الْخَاسِرِینَ|ترجمه=گفتند: خداوندا ما بر خود ستم کردیم، اگر تو ما را نبخشی و بر ما رحم نکنی از زیان‌کاران خواهیم بود.|سوره=اعراف|آیه=۲۳}} <ref>مکارم شیرازی، ناصر و همکاران، تفسیر نمونه، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۷۳ش، ج۱، ص۱۹۷.</ref> <ref>آملى، حيدر بن على، تفسير المحيط الأعظم و البحر الخضم في تأويل كتاب الله العزيز المحكم، قم، نور على نور، چاپ سوم، ۱۴۲۲ق، ج۲، ص۲۷۷.</ref>
# ''' نام‌های یاد داده شده توسط خدا به حضرت آدم در پاسخ به اعتراض فرشتگان:''' برخی این کلمات را همان «اسماء» می‌دانند که در آیه ۳۱ همین سوره آمده است: {{قرآن|وَعَلَّمَ آدَمَ الْأَسْمَاءَ|ترجمه=و خدا نام‌ها را به آدم آموخت.}} علامه طباطبایی با رد احتمال اول، این قول را تقویت کرده است که حضرت آدم نام‌هایی را یاد گرفته بود که اعتراض ملائکه برطرف شد و بعد از سرپیچی از دستور الهی، با همان‌ها توبه کرد. <ref>طباطبايى، محمدحسين، الميزان فی تفسیر القرآن، ترجمه: محمد باقر موسوی همدانی، قم، دفتر انتشارات اسلامى، چاپ پنجم، ۱۳۷۴ش، ج۱، ص۲۰۴.</ref>
# '''نام پنج تن(ع):''' خداوند نام پنج تن را به حضرت آدم یاد داد و حضرت آدم با توسل به رسول خدا(ص)، امیرمومنان، فاطمه زهرا، حسن و حسین(ع)، روی به درگاه خدا آورد و توبه کرد. <ref>ابن بابويه، محمد بن على، الأمالي، تهران، کتابچی، چاپ ششم، ۱۳۷۶ش، ص۷۵.</ref> <ref>كوفى، فرات بن ابراهيم، تفسير فرات الكوفي، تهران، مؤسسه الطبع و النشر في وزاره الإرشاد الإسلامي‏، چاپ اول، ۱۴۱۰ق، ص۵۷.</ref>
# '''جملات تسبیح و حمد الهی:''' در برخی روایات آمده است که خداوند جملاتی را به حضرت آدم داد که حضرت آدم بعد از تسبیح و حمد الهی، اعتراف به خطا و توبه پذیری خدا، به درگاه خدای روی آورد و توبه کرد. <ref>كلينى، محمد بن يعقوب، الكافي، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ق، ج۸، ص۳۰4.</ref>


</ref>: {{قرآن|قَالا رَبَّنَا ظَلَمْنَا أَنْفُسَنَا وَإِنْ لَمْ تَغْفِرْ لَنَا وَتَرْحَمْنَا لَنَکُونَنَّ مِنَ الْخَاسِرِینَ|ترجمه=گفتند: خداوندا ما بر خود ستم کردیم، اگر تو ما را نبخشی و بر ما رحم نکنی از زیان‌کاران خواهیم بود.|سوره=اعراف|آیه=۲۳}} اما علامه طباطبایی این احتمال را رد می کند چون این جملات قبل از هبوط است.<ref>ترجمه تفسير الميزان، ج‏1، ص: 204
مجموعه روایاتی که در تفسیر کلمات آمده است، با هم قابل جمع هستند و می‌توان گفت خدا همه این‌ها را به حضرت آدم یاد داده است. <ref>مجلسى، محمد باقر بن محمد تقى، بحار الأنوار، بيروت، دار إحياء التراث العربي‏، چاپ دوم، ۱۴۰۳ق، ج۱۱، ص۱۷۷.</ref>
 
</ref>
 
برخی این کلمات را همان «اسماء» می دانند<ref>ترجمه تفسير الميزان، ج‏1، ص: 204
 
</ref> که در آیه ۳۱ همین سوره آمده است: {{قرآن|وَعَلَّمَ آدَمَ الْأَسْمَاءَ|ترجمه=و [خدا] همه [معانى‌] نامها را به آدم آموخت.|سوره=بقره|آیه=۳۱}} قولی دیگر هم وجود دارد که این سخنان توسل به حضرت محمد(ص) و اهل بیت(ع) است.<ref>ترجمه تفسير مجمع البيان، ج‏1، ص: 140
 
</ref>
 
تفسیر کبیر عبارت: «لا إله إلّا أنت سبحانك و بحمدك عملت سوءاً و ظلمت نفسى فاغفرلى» را مصداق کلمات می داند و ملاصدرا اعتقاد دارد مراد از کلمات تسبیح و تحمید است زمانی که انسان به عالم تقدیس توجه دارد و می‌خواهد از عالم گناه برائت بجوید.<ref>به نقل از در پرتو وحى،موسوى اردبيلى، سيد عبدالكريم، ج۱، ص۲۹۷</ref>


{{پایان پاسخ}}
{{پایان پاسخ}}
{{مطالعه بیشتر}}
== مطالعه بیشتر ==
* ابوعلی الطبرسی، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، قم؛ مؤسسه مکتبه آیت الله المرعشی النجفی، ۱۴۰۳ هـ. ق، ج۱، ص۹۲–۸۹.
* محمد حسین الطباطبایی، المیزان فی تفسیر القرآن، بیروت؛ مؤسسه الاعلمی للمطبوعات، ج۱، ص۱۵۰–۱۳۰.
* [https://lib.eshia.ir/11528/1/297/فَتَلَقَّىٰ_آدَمُ_مِنْ_رَبِّهِ_كَلِمَاتٍدر پرتو وحی، موسوی اردبیلی، ج۱، ص۲۹۷.]
{{پایان مطالعه بیشتر}}


== منابع ==
== منابع ==
خط ۵۴: خط ۴۳:
  | ناوبری =
  | ناوبری =
  | نمایه =
  | نمایه =
  | تغییر مسیر =
  | تغییر مسیر = شد
  | ارجاعات =
  | ارجاعات =
  | بازبینی =
  | بازبینی =
  | تکمیل =
  | تکمیل =
  | اولویت =ج
  | اولویت =ج
  | کیفیت =ج
  | کیفیت =ب
}}
}}
{{پایان متن}}
{{پایان متن}}

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۷ فوریهٔ ۲۰۲۵، ساعت ۱۳:۴۱

سؤال

مراد از کلمات در آیه ۳۷ سوره بقره چیست؟

آیه ۳۷ سوره بقره این موضوع را بیان می‌کند که حضرت آدم(ع) پس از اطلاع از گناه خود، کلماتی را از خداوند آموخت و خداوند هم توبه او را پذیرفت. اینکه این کلمات چیست بین مفسران اختلاف است:

اعتراف حضرت آدم(ع) بر گناه خویشتن و توبه کردن؛ نام‌های یاد داده شده توسط خدا به حضرت آدم در پاسخ به اعتراض فرشتگان؛ نام پنج تن(ع)؛ جملات تسبیح و حمد الهی.

مجموعه روایاتی که در تفسیر کلمات آمده است، با هم قابل جمع هستند و می‌توان گفت خدا همه این‌ها را به حضرت آدم یاد داده است تا با توجهی خاص روی به درگاه خدا آورد.

متن آیه

تفسیر آیه

ماجرای وسوسه ابلیس، به حضرت آدم(ع) و دستور خروج آدم از بهشت در آیات ۳۶–۳۴ سوره بقره و آیات ۲۳-۲۰ سوره اعراف ذکر شده است، حضرت آدم(ع) وقتی متوجه شد به خود ستم کرده است و بر اثر فریب شیطان از محیط آرام و پرنعمت بهشت رانده شده و در محیط رنج‌آور زمین قرار خواهد گرفت، به فکر توبه و جبران خطای خویش افتاد و با تمام جان و دل متوجه پروردگار خود شد، لطف خداوند هم او را یاری کرد و از جانب خدای خود کلماتی را دریافت نمود که مؤثر بود و با آن توبه کرد.

معنای کلمات

میان مفسران در این‌که «کلمات» و سخنانی را که خدا برای توبه به آدم تعلیم داد گفتگو است.

  1. اعتراف حضرت آدم و حوا بر گناه خویشتن و توبه کردن: منظور از کلمات همان جملات آدم و حوا در سوره اعراف آیه ۲۳ می‌باشد که گفتند: ﴿قَالا رَبَّنَا ظَلَمْنَا أَنْفُسَنَا وَإِنْ لَمْ تَغْفِرْ لَنَا وَتَرْحَمْنَا لَنَکُونَنَّ مِنَ الْخَاسِرِینَ؛ گفتند: خداوندا ما بر خود ستم کردیم، اگر تو ما را نبخشی و بر ما رحم نکنی از زیان‌کاران خواهیم بود.(اعراف:۲۳) [۱] [۲]
  2. نام‌های یاد داده شده توسط خدا به حضرت آدم در پاسخ به اعتراض فرشتگان: برخی این کلمات را همان «اسماء» می‌دانند که در آیه ۳۱ همین سوره آمده است: ﴿وَعَلَّمَ آدَمَ الْأَسْمَاءَ؛ و خدا نام‌ها را به آدم آموخت. علامه طباطبایی با رد احتمال اول، این قول را تقویت کرده است که حضرت آدم نام‌هایی را یاد گرفته بود که اعتراض ملائکه برطرف شد و بعد از سرپیچی از دستور الهی، با همان‌ها توبه کرد. [۳]
  3. نام پنج تن(ع): خداوند نام پنج تن را به حضرت آدم یاد داد و حضرت آدم با توسل به رسول خدا(ص)، امیرمومنان، فاطمه زهرا، حسن و حسین(ع)، روی به درگاه خدا آورد و توبه کرد. [۴] [۵]
  4. جملات تسبیح و حمد الهی: در برخی روایات آمده است که خداوند جملاتی را به حضرت آدم داد که حضرت آدم بعد از تسبیح و حمد الهی، اعتراف به خطا و توبه پذیری خدا، به درگاه خدای روی آورد و توبه کرد. [۶]

مجموعه روایاتی که در تفسیر کلمات آمده است، با هم قابل جمع هستند و می‌توان گفت خدا همه این‌ها را به حضرت آدم یاد داده است. [۷]


منابع

  1. مکارم شیرازی، ناصر و همکاران، تفسیر نمونه، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۷۳ش، ج۱، ص۱۹۷.
  2. آملى، حيدر بن على، تفسير المحيط الأعظم و البحر الخضم في تأويل كتاب الله العزيز المحكم، قم، نور على نور، چاپ سوم، ۱۴۲۲ق، ج۲، ص۲۷۷.
  3. طباطبايى، محمدحسين، الميزان فی تفسیر القرآن، ترجمه: محمد باقر موسوی همدانی، قم، دفتر انتشارات اسلامى، چاپ پنجم، ۱۳۷۴ش، ج۱، ص۲۰۴.
  4. ابن بابويه، محمد بن على، الأمالي، تهران، کتابچی، چاپ ششم، ۱۳۷۶ش، ص۷۵.
  5. كوفى، فرات بن ابراهيم، تفسير فرات الكوفي، تهران، مؤسسه الطبع و النشر في وزاره الإرشاد الإسلامي‏، چاپ اول، ۱۴۱۰ق، ص۵۷.
  6. كلينى، محمد بن يعقوب، الكافي، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ق، ج۸، ص۳۰4.
  7. مجلسى، محمد باقر بن محمد تقى، بحار الأنوار، بيروت، دار إحياء التراث العربي‏، چاپ دوم، ۱۴۰۳ق، ج۱۱، ص۱۷۷.