حوزه و بایسته‌ها (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

جز (جایگزینی متن - ' | بازبینی =' به ' | ارزیابی کمی =')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
 
(۱۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{در دست ویرایش|کاربر=A.rezapour}}
{{شروع متن}}
{{شروع متن}}
{{سوال}}
{{سوال}}
حوزه و بایسته‌ها
کتاب «حوزه و بایسته‌ها» اثر چه کسی است و به چه موضوعاتی می‌پردازد؟
{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}
{{پاسخ}}
{{پاسخ}}
خط ۱۳: خط ۱۲:
  | نویسنده              =محمدباقر صدر
  | نویسنده              =محمدباقر صدر
  | تاریخ نگارش        =
  | تاریخ نگارش        =
  | موضوع                = روحانیت و مرجعیت
  | موضوع                = حوزه، روحانیت و مرجعیت
  | سبک                  =
  | سبک                  =
  | زبان                    =
  | زبان                    =
خط ۴۰: خط ۳۹:
}}
}}
{{درگاه|حوزه و روحانیت}}
{{درگاه|حوزه و روحانیت}}
'''حوزه و بایسته‌ها''' مجموعه سخنرانی‌ها، مقالات و نامه‌های [[آیت‌الله سید محمدباقر صدر]] درباره حوزه، روحانیت و مرجعیت است.
'''حوزه و بایسته‌ها''' مجموعه سخنرانی‌ها، مقالات و نامه‌های [[آیت‌الله سید محمدباقر صدر]] (درگذشته ۱۳۵۹ش) درباره حوزه، روحانیت و مرجعیت که به‌صورت کتاب چاپ گردیده است.


این اثر در سه فصل «گفتارها»، «مقاله‌ها» و «نامه‌ها» تدوین شده است. فرایند اصلاح حوزه، مسئولیت‌های حوزه در امت، حوزه و ابتلائات اجتماعی، درباره ملاحظات اظهار فتوا، از موضوعات مورد این کتاب است.
این اثر در سه فصل «گفتارها»، «مقاله‌ها» و «نامه‌ها» تدوین شده است. فرایند اصلاح حوزه از موضوعات این کتاب است. وی معتقد بود تحولاتی در حوزه کتب درسی حوزه باید اتفاق بیفتد تا طلبه‌ها سریعتر و در عین حال با عمق بیشتری وارد عرصه انجام وظیفه‌هایشان بشوند.


این کتاب از سوی انتشارات دارالصدر و ترجمه سید امید مؤذنی منتشر شده است.
مسئولیت‌های حوزه در امت، حوزه و ابتلائات اجتماعی و ملاحظات اظهار فتوا از دیگر موضوعات این کتاب است. این کتاب از سوی انتشارات دارالصدر و با ترجمه سید امید مؤذنی منتشر شده است.


== معرفی ==
== معرفی ==
«حوزه و بایسته‌ها» مجموعه سخنرانی‌ها، مقالات و نامه‌های استاد شهید آیت‌الله سید محمدباقر صدر درباره حوزه، روحانیت و مرجعیت است.
«حوزه و بایسته‌ها» مجموعه سخنرانی‌ها، مقالات و نامه‌های آیت‌الله سید محمدباقر صدر درباره [[حوزه]]، [[روحانیت]] و [[مرجعیت]] است.<ref>«[https://mbsadr.ir/shop/product/hoze-va-bayasteha/ حوزه و بایسته‌ها]»، سایت پژوهشگاه شهید آیت‌الله محمدباقر صدر، تاریخ بازدید: ۴ مهر ۱۴۰۲.</ref>


بخش عمده کتاب درواقع بخشی از کتاب «بارقه‌ها» است که پیش از این در قالب مجموعه آثار شهید صدر به زبان فارسی به چاپ رسیده بود. افزون بر این، ترجمه مقدمه [[کتاب حلقات]] با عنوان «چرایی و چگونگی تغییر کتاب‌های درسی» با توجه به مطالب ویژه و بسیار مفید آن درباره تحول کتاب‌های درسی، در این مجموعه آمده است. همچنین برخی از نامه‌های شهید صدر که در آن‌ها مطالبی سودمند درباره حوزه و روحانیت وجود داشت، به این مجموعه افزوده شده است.
بخش عمده کتاب از کتاب «بارقه‌ها» است که پیش از این در قالب مجموعه آثار شهید صدر به زبان فارسی به چاپ رسیده بود. افزون بر این، ترجمه مقدمه [[کتاب حلقات]] با عنوان «چرایی و چگونگی تغییر کتاب‌های درسی» درباره تحول کتاب‌های درسی، در این مجموعه آمده است. همچنین برخی از نامه‌های شهید صدر که در آنها مطالبی مفید درباره حوزه و روحانیت وجود داشت، به این مجموعه افزوده شده است.<ref>«[https://mbsadr.ir/shop/product/hoze-va-bayasteha/ حوزه و بایسته‌ها]»، سایت پژوهشگاه شهید آیت‌الله محمدباقر صدر، تاریخ بازدید: ۴ مهر ۱۴۰۲.</ref>


اگرچه تلاش شده است که این کتاب دربردارنده همه آثار شهید صدر درباره حوزه و روحانیت باشد، اما بدان معنا نیست که همه گفته‌ها و نوشته‌های شهید صدر در این باره، در این مجموعه گرد آمده است؛ چون بخش مهمی از سخنرانی‌ها و بیانات وی همچنان مفقود است و از سویی مطالبی همچون نامه‌های شخصی وی که حاوی مضامین مرتبط با حوزه بوده نیز در این جلد گردآوری نشده است.
منبع بیشتر گفتارهای شهید صدر صوت‌ها یا متنِ سخنرانی‌های وی است که در آرشیو پژوهشگاه تخصصی شهید صدر نگهداری می‌شود. این کتاب با ترجمه سید امید مؤذنی در ۲۷۶ صفحه از سوی انتشارات دارالصدر چاپ و منتشر شده است.<ref>«[https://mbsadr.ir/shop/product/hoze-va-bayasteha/ حوزه و بایسته‌ها]»، سایت پژوهشگاه شهید آیت‌الله محمدباقر صدر، تاریخ بازدید: ۴ مهر ۱۴۰۲.</ref>


منبع بیشتر گفتارهای شهید صدر صوت‌ها یا متن سخنرانی‌های شهید صدر است که توسط مرحوم سید عبدالغنی اردبیلی پیاده‌سازی شده است و در آرشیو پژوهشگاه تخصصی شهید صدر نگهداری می‌شود. منابع نوشتارها نیز در درون متن ذکر شده است.
در این کتاب به آسیب‌شناسی کتاب‌های حوزوی نیز پرداخته شده است. یکی از وجوهاتی که شهید صدر تبیین می‌کند بحث دروس حوزه و نقش حوزه در میان امت است. وی معتقد بود تحولاتی در حوزه کتب درسی حوزه باید اتفاق بیفتد تا طلبه‌ها سریعتر و در عین حال با عمق و گستره علمی بیشتری وارد عرصه انجام وظیفه‌هایشان بشوند و بتوانند مسئولیت‌هائی که بر عهده‌شان است را انجام بدهند.<ref>«[http://www.shorakh.com/news/show/2614/ مترجم کتاب حوزه و بایسته‌ها شهید صدر (ره): اصلاح حوزه ابزار است نه هدف]»، سایت شورای علمی حوزه علمیه خراسان، تاریخ درج مطلب: ۲۷ آذر ۱۳۹۸ش، تاریخ بازدید: ۵ مهر ۱۴۰۲ش.</ref>
[[پرونده:محمدباقر صدر.jpg|بندانگشتی|شهید محمدباقر صدر (درگذشته ۱۳۵۹ش)|300x300پیکسل]]


کتاب «حوزه و بایسته‌ها گفتارها و نوشتارها درباره حوزه، روحانیت و مرجعیت» اثر آیت‌الله سید محمدباقر صدر با ترجمه سید امید مؤذنی در ۲۷۶ صفحه از سوی انتشارات دارالصدر چاپ و منتشر شده است.<ref>«[https://mbsadr.ir/shop/product/hoze-va-bayasteha/ حوزه و بایسته‌ها]»، سایت پژوهشگاه شهید آیت‌الله محمدباقر صدر، تاریخ بازدید: ۴ مهر ۱۴۰۲.</ref>
[[پرونده:محمدباقر صدر.jpg|بندانگشتی|300x300پیکسل]]
== نویسنده ==
== نویسنده ==
محمدباقر صدر در روز ۲۵ ذی‌القعده سال ۱۳۵۳ق| ۱۳۱۳ش، در شهر کاظمین متولد شد. شهید صدر یک پسر و پنج دختر پاک و مخلص از خود به یادگار گذاشت. شهید صدر از محضر اساتیدی چون آیت‌الله شیخ عباس رمیثی و آیت‌الله ملاصدرا بادکوبه‌ای که بخش دوم کفایه و اسفار اربعه را نزد ایشان خواند، بهره برد. همچنین آیت‌الله شیخ محمدتقی جواهری که بخش اول کفایه و بخشی از لمعه را نزد ایشان خواند. این افراد اساتید شهید صدر بودند.
محمدباقر صدر در سال ۱۳۵۳ق| ۱۳۱۳ش، در شهر [[کاظمین]] متولد شد. پدرش سید حیدر از مراجع عظام تقلید بود. سلسله تبار این خاندان به [[امام کاظم(ع)]] متصل است. از ویژگی‌های افراد این خانواده آن است که همگی در زمره مجتهدان و عالمان زمان خود بوده‌اند و این ویژگی کم‌تر در افراد یک خاندان دیده می‌شود.<ref>ابوالحسینی، رحیم، «پیشگامان تقریب: شهید سید محمد باقر صدر»، اندیشه تقریب، شماره ۶، ۱۳۸۵ش، ص۱۰۲ تا ۱۰۵.</ref>


غایه الفکر فی علم الاصول، فدک فی التاریخ، فلسفتنا، اقتصادنا از آثار اوست.<ref>«[https://mbsadr.ir/biography/#lwptoc36 زندگی‌نامه]»، سایت پژوهشگاه شهید آیت‌الله محمدباقر صدر، تاریخ بازدید: ۴ مهر ۱۴۰۲.</ref>
وی در سال ۱۳۶۵ق در محضر دو نفر از بزرگ‌ترین شخصیت‌های علمی حوزه نجف اشرف، یعنی شیخ [[محمدرضا آل یاسین]] و [[سید ابوالقاسم خویی]] شاگردی نمود. او از سال ۱۳۷۸ق تدریس خارج اصول را آغاز کرد و این دوره درسی تا سال ۱۳۹۱ق ادامه یافت. همچنین شهید صدر تدریس خارج فقه را به روش [[عروة الوثقی]] در سال ۱۳۸۱ق آغاز کرد که مدت‌ها ادامه داشت. ویژگی‌های علمی شهید صدر تنها به دانش فقه و اصول محدود نمی‌شود، بلکه دیدگاه‌های فکری او در عرصه‌های منطق، فلسفه، اقتصاد، اخلاق، تفسیر و تاریخ نیز قابل ملاحظه است و او در هر یک از این موضوعات تألیفات ارزشمندی دارد.<ref>ابوالحسینی، رحیم، «پیشگامان تقریب: شهید سید محمد باقر صدر»، اندیشه تقریب، شماره ۶، ۱۳۸۵ش، ص۱۰۲ تا ۱۰۵.</ref> غایه الفکر فی علم الاصول، فدک فی التاریخ، [[فلسفتنا]]، [[اقتصادنا]] از آثار اوست.<ref>«[https://mbsadr.ir/biography/#lwptoc36 زندگی‌نامه]»، سایت پژوهشگاه شهید آیت‌الله محمدباقر صدر، تاریخ بازدید: ۴ مهر ۱۴۰۲.</ref>


دستیابی آیت الله شهیدصدر به درجه اجتهاد و فقاهت، پیش از بلوغ شرعی در تاریخ شیعه بی‌سابقه بود. همچنین مرجعیت این فقیه جوان و تقلیدِ مردم عراق و دیگر بلاد عربی از او نیز بسیار حایز اهمیت بود؛ زیرا او پیش از رسیدن به چهل سالگی از مراجع بزرگ جهان اسلام محسوب می‌شد. رژیم بعث عراق، در تاریخ ۱۶ فروردین ۱۳۵۹، آیت الله سیدمحمدباقر صدر و خواهرش بنت الهدی را دستگیر و به بغداد برد. رئیس سازمان امنیت کشور عراق، آیت الله صدر را به مرگ تهدید کرد و از ایشان خواست که چند کلمه برضد انقلاب اسلامی ایران بنویسد تا از مرگ نجات یابد. اما آیت الله صدر مخالفت کرد و گفت: «من آماده شهادتم.» آن گاه این خواهر و برادر مجاهد و عالم را به شکنجه‌گاه بردند و به شهادت رساندند. سرانجام در تاریخ ۱۹ فروردین ۱۳۵۹، در نیمه‌های شب جنازه آن دو شهید را به خانواده‌شان تحویل دادند.<ref>«[http://www.imam-sadr.com/خاندان-صدر/نمایش-خاندان-صدر/tabid/177/ArticleId/16083/زندگی‌نامۀ-آیت-الله-العظمی-سیدمحمدباقر-صدر.aspx زندگی‌نامه آیت الله سیدمحمدباقر صدر]»، مؤسسه فرهنگی تحقیقاتی امام موسی صدر، تاریخ بازدید: ۴ مهر ۱۴۰۲ش.</ref>
او پیش از رسیدن به چهل سالگی از مراجع محسوب می‌شد. محمدباقر صدر در سال ۱۳۵۹ش، توسط رژیم بعث عراق به شهادت رسیدند.<ref>«[http://www.imam-sadr.com/خاندان-صدر/نمایش-خاندان-صدر/tabid/177/ArticleId/16083/زندگی‌نامۀ-آیت-الله-العظمی-سیدمحمدباقر-صدر.aspx زندگی‌نامه آیت الله سیدمحمدباقر صدر]»، مؤسسه فرهنگی تحقیقاتی امام موسی صدر، تاریخ بازدید: ۴ مهر ۱۴۰۲ش.</ref>
 
شهید سید محمدباقر صدر در پنجم ذی قعده ۱۳۵۳ قمری در شهر کاظمین چشم به جهان گشود. پدرش سید حیدر از مراجع عظام تقلید بود که سلسله تبار این خاندان به امام موسی بن جعفر علیه‌السلام متصل است و از ویژگی‌های افراد این خانواده آن است که همگی در زمره مجتهدان و عالمان زمان خود بوده‌اند و این ویژگی کم‌تر در افراد یک خاندان دیده می‌شود.
 
وی در سال ۱۳۶۵ ق در محضر دو نفر از بزرگ‌ترین شخصیت‌های علمی حوزه نجف اشرف، یعنی مرحوم شیخ محمدرضا آل یاسین و مرحوم سید ابوالقاسم خویی شاگردی نمود. در سن یازده سالگی منطق را فراگرفت و رساله‌ای در همین موضوع نگاشت. موضوع رساله او بررسی اعتراضاتی بود که به برخی از کتاب‌های منطقی وارد شده است. در اوایل دوازده سالگی کتاب معالم الاصول را نزد برادر خود مرحوم سید اسماعیل صدر آموخت. از تیزهوشی او همین بس که بر صاحب معالم ایراداتی را وارد کرد که مرحوم آخوند خراسانی در کفایه به آن‌ها اشاره کرده است.
 
شهید صدر تحصیلات اصولی خود را در سال ۱۳۷۸ ق و دروس فقه را در سال ۱۳۷۹ق به پایان رساند.
 
وی به‌طور رسمی از روز سه‌شنبه دوازدهم جمادی الثانی سال ۱۳۷۸ ق تدریس خارج اصول را آغاز کرد و این دوره درسی تا سال ۱۳۹۱ ق ادامه یافت. هم‌چنین شهید صدر تدریس خارج فقه را به روش عروة الوثقی در سال ۱۳۸۱ ق آغاز کرد که مدت‌ها ادامه داشت.
 
ویژگی‌های علمی شهید صدر تنها به دانش فقه و اصول محدود نمی‌شود، بلکه دیدگاه‌های فکری او در عرصه‌های منطق، فلسفه، اقتصاد، اخلاق، تفسیر و تاریخ نیز قابل ملاحظه است و او در هر یک از این موضوعات تألیفات ارزشمندی دارد. نوآوری‌ها و سخنان تازه او در موضوعات بالا به هیچ وجه قابل انکار نیست.<ref>ابوالحسینی، رحیم، «پیشگامان تقریب: شهید سید محمد باقر صدر»، اندیشه تقریب، شماره ۶، ۱۳۸۵ش، ص۱۰۲ تا ۱۰۵.</ref>


== محتوا ==
== محتوا ==
این اثر در سه فصل «گفتارها»، «مقاله‌ها» و «نامه‌ها» تدوین شده است. در فصل اول «دنیا و مسئولیت دینی»، «علم و مسئولیت دینی»، «فرایند اصلاح حوزه»، «مسئولیت‌های حوزه در امت»، «حوزه و ابتلائات اجتماعی»، «پیشینه ابتلائات حوزه»، «زمینه‌های پیدایش ابتلائات»، «علم‌آموزی، وسیله نه هدف» و… مورد بحث قرار گرفته است.
حوزه و بایسته‌ها در سه فصل «گفتارها»، «مقاله‌ها» و «نامه‌ها» تدوین شده است:
* در '''فصل اول،''' «دنیا و مسئولیت دینی»، «علم و مسئولیت دینی»، «فرایند اصلاح حوزه»، «مسئولیت‌های حوزه در امت»، «حوزه و ابتلائات اجتماعی»، «پیشینه ابتلائات حوزه»، «زمینه‌های پیدایش ابتلائات»، «علم‌آموزی، وسیله نه هدف» و… مورد بحث قرار گرفته است.
* در '''فصل دوم''' «مقاله‌ها»، موضوعاتی چون: «چرایی و چگونگی تغییر کتاب‌های درسی»، «جهت‌گیری‌های آینده حرکت اجتهاد»، «فهم اجتماعیِ نص»، «ویژگی‌های فقه شیعی در عرصه قانونگذاری» و «طرح مرجعیت صالح» مورد توجه قرار گرفته است.
* در '''فصل سوم''' «نامه‌ها»، «ضرورت اجتهاد پویا برای تحقق حکومت اسلامی»، «درباره ملاحظات اظهار فتوا»، «برخورداری از دنیا در حد لازم برای مسئولیت‌های دینی»، «تلگرام تبریک به امام خمینی (ره)»، «وظیفه طالب در برابر انقلاب اسلامی ایران» و «نقش مرجعیت در پیروزی‌های ملت مسلمان ایران»، در نظر قرار گرفته است.<ref>«[https://mbsadr.ir/shop/product/hoze-va-bayasteha/ حوزه و بایسته‌ها]»، سایت پژوهشگاه شهید آیت‌الله محمدباقر صدر، تاریخ بازدید: ۴ مهر ۱۴۰۲.</ref>


در فصل «مقاله‌ها» موضوعاتی چون: «چرایی و چگونگی تغییر کتاب‌های درسی»، «جهت‌گیری‌های آینده حرکت اجتهاد»، «فهم اجتماعیِ نص»، «ویژگی‌های فقه شیعی در عرصه قانونگذاری» و «طرح مرجعیت صالح» مورد توجه قرار گرفته است.
== جستارهای وابسته ==


همچنین در فصل سوم «نامه‌ها»؛ «ضرورت اجتهاد پویا برای تحقق حکومت اسلامی»، «درباره ملاحظات اظهار فتوا»، «برخورداری از دنیا در حد لازم برای مسئولیت‌های دینی»، «تلگرام تبریک به امام خمینی (ره)»، «وظیفه طالب در برابر انقلاب اسلامی ایران» و «نقش مرجعیت در پیروزی‌های ملت مسلمان ایران»، در نظر قرار گرفته است.<ref>«[https://mbsadr.ir/shop/product/hoze-va-bayasteha/ حوزه و بایسته‌ها]»، سایت پژوهشگاه شهید آیت‌الله محمدباقر صدر، تاریخ بازدید: ۴ مهر ۱۴۰۲.</ref>
* [[جریان‌های فکری در حوزه معاصر قم (کتاب)]]
* [[روحانیت و تجدد (کتاب)]]
* [[منشور روحانیت امام خمینی]]
* [[بحثی درباره مرجعیت و روحانیت (کتاب)]]


== منابع ==
= منابع =
{{پانویس|۲}}
{{پانویس|۲}}
{{شاخه
{{شاخه
خط ۹۰: خط ۸۴:
}}
}}
{{تکمیل مقاله
{{تکمیل مقاله
  | شناسه =
  | شناسه =شد
  | تیترها =
  | تیترها =شد
  | ویرایش =
  | ویرایش =شد
  | لینک‌دهی =
  | لینک‌دهی =شد
  | ناوبری =
  | ناوبری =
  | نمایه =
  | نمایه =
  | تغییر مسیر =
  | تغییر مسیر =شد
  | ارجاعات =
  | ارجاعات =
  | بازبینی =
  | ارزیابی کمی =شد
  | تکمیل =
  | تکمیل =
  | اولویت =
  | اولویت =ج
  | کیفیت =
  | کیفیت =ب
}}
}}
{{پایان متن}}
{{پایان متن}}

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۹ سپتامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۱:۱۱

سؤال

کتاب «حوزه و بایسته‌ها» اثر چه کسی است و به چه موضوعاتی می‌پردازد؟

حوزه و بایسته‌ها
حوزه و بایسته‌ها (کتاب)
اطلاعات کتاب
نویسندهمحمدباقر صدر
موضوعحوزه، روحانیت و مرجعیت
اطلاعات نشر
ناشردارالصدر
ترجمه فارسی
مترجمسید امید مؤذنی
درگاه‌ها
حوزه-و-روحانیت.png


حوزه و بایسته‌ها مجموعه سخنرانی‌ها، مقالات و نامه‌های آیت‌الله سید محمدباقر صدر (درگذشته ۱۳۵۹ش) درباره حوزه، روحانیت و مرجعیت که به‌صورت کتاب چاپ گردیده است.

این اثر در سه فصل «گفتارها»، «مقاله‌ها» و «نامه‌ها» تدوین شده است. فرایند اصلاح حوزه از موضوعات این کتاب است. وی معتقد بود تحولاتی در حوزه کتب درسی حوزه باید اتفاق بیفتد تا طلبه‌ها سریعتر و در عین حال با عمق بیشتری وارد عرصه انجام وظیفه‌هایشان بشوند.

مسئولیت‌های حوزه در امت، حوزه و ابتلائات اجتماعی و ملاحظات اظهار فتوا از دیگر موضوعات این کتاب است. این کتاب از سوی انتشارات دارالصدر و با ترجمه سید امید مؤذنی منتشر شده است.

معرفی

«حوزه و بایسته‌ها» مجموعه سخنرانی‌ها، مقالات و نامه‌های آیت‌الله سید محمدباقر صدر درباره حوزه، روحانیت و مرجعیت است.[۱]

بخش عمده کتاب از کتاب «بارقه‌ها» است که پیش از این در قالب مجموعه آثار شهید صدر به زبان فارسی به چاپ رسیده بود. افزون بر این، ترجمه مقدمه کتاب حلقات با عنوان «چرایی و چگونگی تغییر کتاب‌های درسی» درباره تحول کتاب‌های درسی، در این مجموعه آمده است. همچنین برخی از نامه‌های شهید صدر که در آنها مطالبی مفید درباره حوزه و روحانیت وجود داشت، به این مجموعه افزوده شده است.[۲]

منبع بیشتر گفتارهای شهید صدر صوت‌ها یا متنِ سخنرانی‌های وی است که در آرشیو پژوهشگاه تخصصی شهید صدر نگهداری می‌شود. این کتاب با ترجمه سید امید مؤذنی در ۲۷۶ صفحه از سوی انتشارات دارالصدر چاپ و منتشر شده است.[۳]

در این کتاب به آسیب‌شناسی کتاب‌های حوزوی نیز پرداخته شده است. یکی از وجوهاتی که شهید صدر تبیین می‌کند بحث دروس حوزه و نقش حوزه در میان امت است. وی معتقد بود تحولاتی در حوزه کتب درسی حوزه باید اتفاق بیفتد تا طلبه‌ها سریعتر و در عین حال با عمق و گستره علمی بیشتری وارد عرصه انجام وظیفه‌هایشان بشوند و بتوانند مسئولیت‌هائی که بر عهده‌شان است را انجام بدهند.[۴]

شهید محمدباقر صدر (درگذشته ۱۳۵۹ش)

نویسنده

محمدباقر صدر در سال ۱۳۵۳ق| ۱۳۱۳ش، در شهر کاظمین متولد شد. پدرش سید حیدر از مراجع عظام تقلید بود. سلسله تبار این خاندان به امام کاظم(ع) متصل است. از ویژگی‌های افراد این خانواده آن است که همگی در زمره مجتهدان و عالمان زمان خود بوده‌اند و این ویژگی کم‌تر در افراد یک خاندان دیده می‌شود.[۵]

وی در سال ۱۳۶۵ق در محضر دو نفر از بزرگ‌ترین شخصیت‌های علمی حوزه نجف اشرف، یعنی شیخ محمدرضا آل یاسین و سید ابوالقاسم خویی شاگردی نمود. او از سال ۱۳۷۸ق تدریس خارج اصول را آغاز کرد و این دوره درسی تا سال ۱۳۹۱ق ادامه یافت. همچنین شهید صدر تدریس خارج فقه را به روش عروة الوثقی در سال ۱۳۸۱ق آغاز کرد که مدت‌ها ادامه داشت. ویژگی‌های علمی شهید صدر تنها به دانش فقه و اصول محدود نمی‌شود، بلکه دیدگاه‌های فکری او در عرصه‌های منطق، فلسفه، اقتصاد، اخلاق، تفسیر و تاریخ نیز قابل ملاحظه است و او در هر یک از این موضوعات تألیفات ارزشمندی دارد.[۶] غایه الفکر فی علم الاصول، فدک فی التاریخ، فلسفتنا، اقتصادنا از آثار اوست.[۷]

او پیش از رسیدن به چهل سالگی از مراجع محسوب می‌شد. محمدباقر صدر در سال ۱۳۵۹ش، توسط رژیم بعث عراق به شهادت رسیدند.[۸]

محتوا

حوزه و بایسته‌ها در سه فصل «گفتارها»، «مقاله‌ها» و «نامه‌ها» تدوین شده است:

  • در فصل اول، «دنیا و مسئولیت دینی»، «علم و مسئولیت دینی»، «فرایند اصلاح حوزه»، «مسئولیت‌های حوزه در امت»، «حوزه و ابتلائات اجتماعی»، «پیشینه ابتلائات حوزه»، «زمینه‌های پیدایش ابتلائات»، «علم‌آموزی، وسیله نه هدف» و… مورد بحث قرار گرفته است.
  • در فصل دوم «مقاله‌ها»، موضوعاتی چون: «چرایی و چگونگی تغییر کتاب‌های درسی»، «جهت‌گیری‌های آینده حرکت اجتهاد»، «فهم اجتماعیِ نص»، «ویژگی‌های فقه شیعی در عرصه قانونگذاری» و «طرح مرجعیت صالح» مورد توجه قرار گرفته است.
  • در فصل سوم «نامه‌ها»، «ضرورت اجتهاد پویا برای تحقق حکومت اسلامی»، «درباره ملاحظات اظهار فتوا»، «برخورداری از دنیا در حد لازم برای مسئولیت‌های دینی»، «تلگرام تبریک به امام خمینی (ره)»، «وظیفه طالب در برابر انقلاب اسلامی ایران» و «نقش مرجعیت در پیروزی‌های ملت مسلمان ایران»، در نظر قرار گرفته است.[۹]

جستارهای وابسته

منابع

  1. «حوزه و بایسته‌ها»، سایت پژوهشگاه شهید آیت‌الله محمدباقر صدر، تاریخ بازدید: ۴ مهر ۱۴۰۲.
  2. «حوزه و بایسته‌ها»، سایت پژوهشگاه شهید آیت‌الله محمدباقر صدر، تاریخ بازدید: ۴ مهر ۱۴۰۲.
  3. «حوزه و بایسته‌ها»، سایت پژوهشگاه شهید آیت‌الله محمدباقر صدر، تاریخ بازدید: ۴ مهر ۱۴۰۲.
  4. «مترجم کتاب حوزه و بایسته‌ها شهید صدر (ره): اصلاح حوزه ابزار است نه هدف»، سایت شورای علمی حوزه علمیه خراسان، تاریخ درج مطلب: ۲۷ آذر ۱۳۹۸ش، تاریخ بازدید: ۵ مهر ۱۴۰۲ش.
  5. ابوالحسینی، رحیم، «پیشگامان تقریب: شهید سید محمد باقر صدر»، اندیشه تقریب، شماره ۶، ۱۳۸۵ش، ص۱۰۲ تا ۱۰۵.
  6. ابوالحسینی، رحیم، «پیشگامان تقریب: شهید سید محمد باقر صدر»، اندیشه تقریب، شماره ۶، ۱۳۸۵ش، ص۱۰۲ تا ۱۰۵.
  7. «زندگی‌نامه»، سایت پژوهشگاه شهید آیت‌الله محمدباقر صدر، تاریخ بازدید: ۴ مهر ۱۴۰۲.
  8. «زندگی‌نامه آیت الله سیدمحمدباقر صدر»، مؤسسه فرهنگی تحقیقاتی امام موسی صدر، تاریخ بازدید: ۴ مهر ۱۴۰۲ش.
  9. «حوزه و بایسته‌ها»، سایت پژوهشگاه شهید آیت‌الله محمدباقر صدر، تاریخ بازدید: ۴ مهر ۱۴۰۲.