حوزه و بایسته‌ها (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - ' | بازبینی =' به ' | ارزیابی کمی =')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
 
(۲۳ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{در دست ویرایش|کاربر=A.rezapour }}
{{شروع متن}}
{{شروع متن}}
{{سوال}}
{{سوال}}
حوزه و بایسته‌ها
کتاب «حوزه و بایسته‌ها» اثر چه کسی است و به چه موضوعاتی می‌پردازد؟
{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}
{{پاسخ}}
{{پاسخ}}
خط ۱۳: خط ۱۲:
  | نویسنده              =محمدباقر صدر
  | نویسنده              =محمدباقر صدر
  | تاریخ نگارش        =
  | تاریخ نگارش        =
  | موضوع                = روحانیت و مرجعیت
  | موضوع                = حوزه، روحانیت و مرجعیت
  | سبک                  =
  | سبک                  =
  | زبان                    =
  | زبان                    =
خط ۴۰: خط ۳۹:
}}
}}
{{درگاه|حوزه و روحانیت}}
{{درگاه|حوزه و روحانیت}}
'''حوزه و بایسته‌ها''' مجموعه سخنرانی‌ها، مقالات و نامه‌های استاد شهید آیت‌الله سید محمدباقر صدر درباره حوزه، روحانیت و مرجعیت است.
'''حوزه و بایسته‌ها''' مجموعه سخنرانی‌ها، مقالات و نامه‌های [[آیت‌الله سید محمدباقر صدر]] (درگذشته ۱۳۵۹ش) درباره حوزه، روحانیت و مرجعیت که به‌صورت کتاب چاپ گردیده است.


== معرفی ==
این اثر در سه فصل «گفتارها»، «مقاله‌ها» و «نامه‌ها» تدوین شده است. فرایند اصلاح حوزه از موضوعات این کتاب است. وی معتقد بود تحولاتی در حوزه کتب درسی حوزه باید اتفاق بیفتد تا طلبه‌ها سریعتر و در عین حال با عمق بیشتری وارد عرصه انجام وظیفه‌هایشان بشوند.
«حوزه و بایسته‌ها» مجموعه سخنرانی‌ها، مقالات و نامه‌های استاد شهید آیت‌الله سید محمدباقر صدر درباره حوزه، روحانیت و مرجعیت است؛ مجموعه‌ای که با توجه به جایگاه و اثرگذاری کم‌نظیر شهید صدر در حوزه علمیه از اهمیتی بی‌مانند برخوردار است.


شهید آیت‌الله سید محمدباقر صدر از نوابغ معاصر بود که نظریه‌پردازی‌ها و نوآوری‌های متعددی را در عرصه‌های مختلف علوم اسلامی به ارمغان آورد، به‌گونه‌ای که در هر یک از دانش‌های حوزوی در زمره بنیان‌گذاران و صاحبان مکتب به‌شمار می‌آید. افزون‌بر این، نبوغ او تنها به نظریه‌پردازی در عرصه علوم محدود نشد. او به ساختارها و نهادهای آفریننده علم و به‌طور ویژه حوزه علمیه نیز می‌اندیشید و در راستای تحول و اصلاح حوزه، اندیشه‌های نو و اقدامات گوناگونی داشت. بخشی از نوآوری‌های او مانند فقه نظام‌ساز و نظریه الاستنطاق در تفسیر موضوعی، دقیقاً در راستای تحول حوزه و ایفای نقش درست و اساسی آن ابداع شده بود. همچنین او خود با نگارش کتاب‌هایی مانند «اقتصادنا» و «البنک اللاربوی فی الاسلام» در مسیر حضور واقعی و اثرگذار حوزه در جهان امروز الگوآفرینی کرد.
مسئولیت‌های حوزه در امت، حوزه و ابتلائات اجتماعی و ملاحظات اظهار فتوا از دیگر موضوعات این کتاب است. این کتاب از سوی انتشارات دارالصدر و با ترجمه سید امید مؤذنی منتشر شده است.


شهید صدر در کنار فعالیت‌های شخصی به روشنگری برای طلاب در زمینه اصلاح حوزه نیز مشغول بود و در تبیین ماهیت، اهداف و وظایف حوزه و راهکارهای تحقق نقش آن در جهان و امت در جلسات متعددی مطالبی ناب و عمیق را با شاگردانش طرح کرد که بخشی از آنها امروز به دست ما رسیده است. اندیشه‌هایی را نیز برای اصلاح نهاد مرجعیت در نظر داشت که بخشی از آن را در طرح «المرجعیه الصالحه» به نگارش درآورد. افزون بر این، روش جدیدی را در تألیف رساله عملیه در پیش گرفت که بُعد کاربردی رساله را به سطح حقیقی آن می‌رساند و آن‌قدر جذاب و اثرگذار بود که افزون بر عالمان و نواندیشان شیعه، بخشی از اهل سنت را نیز به خود جذب کرد و آنها به تقلید از شهید صدر بر اساس رساله او یعنی «الفتاوی الواضحه» روی آوردند. وقتی خود زمامدار مرجعیت شد در اصلاح روش ارتباط با مردم و تبلیغ، اقداماتی را انجام داد که سطح تبلیغ معارف دینی و گستره آن را به حد واقعی و مورد نیاز امت برساند. در تأمین معیشت طلاب و اصلاح وضعیت شهریه نیز ابتکاراتی داشت که برخی از آنها در دوره مرجعیت خود او امکان تحقق یافت.
== معرفی ==
«حوزه و بایسته‌ها» مجموعه سخنرانی‌ها، مقالات و نامه‌های آیت‌الله سید محمدباقر صدر درباره [[حوزه]]، [[روحانیت]] و [[مرجعیت]] است.<ref>«[https://mbsadr.ir/shop/product/hoze-va-bayasteha/ حوزه و بایسته‌ها]»، سایت پژوهشگاه شهید آیت‌الله محمدباقر صدر، تاریخ بازدید: ۴ مهر ۱۴۰۲.</ref>


برای اصلاح روش آموزشی حوزه در کنار نظریات و مفاهیم نویی که ارائه می‌کرد، خود دست‌به‌کار شد و کتاب ارجمند «دروس فی علم الأصول» را که به «حلقات» مشهور است به رشته تحریر درآورد.
بخش عمده کتاب از کتاب «بارقه‌ها» است که پیش از این در قالب مجموعه آثار شهید صدر به زبان فارسی به چاپ رسیده بود. افزون بر این، ترجمه مقدمه [[کتاب حلقات]] با عنوان «چرایی و چگونگی تغییر کتاب‌های درسی» درباره تحول کتاب‌های درسی، در این مجموعه آمده است. همچنین برخی از نامه‌های شهید صدر که در آنها مطالبی مفید درباره حوزه و روحانیت وجود داشت، به این مجموعه افزوده شده است.<ref>«[https://mbsadr.ir/shop/product/hoze-va-bayasteha/ حوزه و بایسته‌ها]»، سایت پژوهشگاه شهید آیت‌الله محمدباقر صدر، تاریخ بازدید: ۴ مهر ۱۴۰۲.</ref>


در زمینه فعالیت‌های اجتماعی حوزه در نهادسازی‌های نو در نجف اشرف نقشی اساسی ایفا کرد و در عمده آنها جایگاه طراحی یا رهبری را برعهده داشت. بررسی الگوی «جماعه العلما» در این باره نمونه خوبی از حضور او در نهادهای اجتماعی حوزوی را به نمایش می‌گذارد که می‌تواند برای امروز حوزه به‌عنوان پیشینه‌ای درخور بررسی و ارتقا مورد توجه قرار بگیرد. همچنین نوع اثرگذاری او در عرصه سیاسی عراق و جهان اسلام، خود فصل پردامنه و شکوه‌مندی است که عناوین متعددی را دربرمی‌گیرد و پژوهش‌های مفصلی درباره آن انجام شده و هنوز هم تحقیقات گسترده دیگری را طلب می‌کند.
منبع بیشتر گفتارهای شهید صدر صوت‌ها یا متنِ سخنرانی‌های وی است که در آرشیو پژوهشگاه تخصصی شهید صدر نگهداری می‌شود. این کتاب با ترجمه سید امید مؤذنی در ۲۷۶ صفحه از سوی انتشارات دارالصدر چاپ و منتشر شده است.<ref>«[https://mbsadr.ir/shop/product/hoze-va-bayasteha/ حوزه و بایسته‌ها]»، سایت پژوهشگاه شهید آیت‌الله محمدباقر صدر، تاریخ بازدید: ۴ مهر ۱۴۰۲.</ref>


نوع و گستره فعالیت‌های شهید صدر در قالب یک عالم حوزوی که به تحول و به‌سازی دائم حوزه می‌اندیشید به‌گونه‌ای است که او را به‌حق به الگویی حقیقی برای اندیشیدن و عمل در عرصه تحول حوزه بدل می‌سازد؛ الگویی که زیر ذره‌بین گذاشتن اندیشه‌ها و اقدامات اصیل و درعین‌حال نوآورانه او بر هر تحول‌خواهی در حوزه ضروری می‌نماید.
در این کتاب به آسیب‌شناسی کتاب‌های حوزوی نیز پرداخته شده است. یکی از وجوهاتی که شهید صدر تبیین می‌کند بحث دروس حوزه و نقش حوزه در میان امت است. وی معتقد بود تحولاتی در حوزه کتب درسی حوزه باید اتفاق بیفتد تا طلبه‌ها سریعتر و در عین حال با عمق و گستره علمی بیشتری وارد عرصه انجام وظیفه‌هایشان بشوند و بتوانند مسئولیت‌هائی که بر عهده‌شان است را انجام بدهند.<ref>«[http://www.shorakh.com/news/show/2614/ مترجم کتاب حوزه و بایسته‌ها شهید صدر (ره): اصلاح حوزه ابزار است نه هدف]»، سایت شورای علمی حوزه علمیه خراسان، تاریخ درج مطلب: ۲۷ آذر ۱۳۹۸ش، تاریخ بازدید: ۵ مهر ۱۴۰۲ش.</ref>
[[پرونده:محمدباقر صدر.jpg|بندانگشتی|شهید محمدباقر صدر (درگذشته ۱۳۵۹ش)|300x300پیکسل]]


آنچه در این کتاب گرد آمده، پرتوهایی است که تنها بخش‌هایی اندک از گستره وسیع اندیشه‌های شهید صدر را به‌نمایش می‌گذارد و بیش از آنکه روشن‌گر ابعاد مختلف اندیشه او و نقش آنها در حوزه باشد، بیان‌گر نیاز مبرم امروز ما به توجه بیش‌ازپیش به او و پژوهش دقیق آثار، اندیشه‌ها و سیره اوست.
== نویسنده ==
محمدباقر صدر در سال ۱۳۵۳ق| ۱۳۱۳ش، در شهر [[کاظمین]] متولد شد. پدرش سید حیدر از مراجع عظام تقلید بود. سلسله تبار این خاندان به [[امام کاظم(ع)]] متصل است. از ویژگی‌های افراد این خانواده آن است که همگی در زمره مجتهدان و عالمان زمان خود بوده‌اند و این ویژگی کم‌تر در افراد یک خاندان دیده می‌شود.<ref>ابوالحسینی، رحیم، «پیشگامان تقریب: شهید سید محمد باقر صدر»، اندیشه تقریب، شماره ۶، ۱۳۸۵ش، ص۱۰۲ تا ۱۰۵.</ref>


در هر حال مجموعه ویژگی‌های این کتاب و نویسنده آن سبب می‌شود که حوزه و بایسته‌ها کتابی منحصر به فرد در موضوع خود باشد که خواندن و دقت در ظرافت‌های آن برای عموم اهل مطالعه و به‌ویژه طلاب حوزه‌های علمیه رهاوردهای فراوانی به ارمغان می‌آورد.
وی در سال ۱۳۶۵ق در محضر دو نفر از بزرگ‌ترین شخصیت‌های علمی حوزه نجف اشرف، یعنی شیخ [[محمدرضا آل یاسین]] و [[سید ابوالقاسم خویی]] شاگردی نمود. او از سال ۱۳۷۸ق تدریس خارج اصول را آغاز کرد و این دوره درسی تا سال ۱۳۹۱ق ادامه یافت. همچنین شهید صدر تدریس خارج فقه را به روش [[عروة الوثقی]] در سال ۱۳۸۱ق آغاز کرد که مدت‌ها ادامه داشت. ویژگی‌های علمی شهید صدر تنها به دانش فقه و اصول محدود نمی‌شود، بلکه دیدگاه‌های فکری او در عرصه‌های منطق، فلسفه، اقتصاد، اخلاق، تفسیر و تاریخ نیز قابل ملاحظه است و او در هر یک از این موضوعات تألیفات ارزشمندی دارد.<ref>ابوالحسینی، رحیم، «پیشگامان تقریب: شهید سید محمد باقر صدر»، اندیشه تقریب، شماره ۶، ۱۳۸۵ش، ص۱۰۲ تا ۱۰۵.</ref> غایه الفکر فی علم الاصول، فدک فی التاریخ، [[فلسفتنا]]، [[اقتصادنا]] از آثار اوست.<ref>«[https://mbsadr.ir/biography/#lwptoc36 زندگی‌نامه]»، سایت پژوهشگاه شهید آیت‌الله محمدباقر صدر، تاریخ بازدید: ۴ مهر ۱۴۰۲.</ref>


بخش عمده کتاب درواقع بخشی از کتاب «بارقه‌ها» است که پیش از این در قالب مجموعه آثار شهید صدر به زبان فارسی به چاپ رسیده بود. افزون بر این، ترجمه مقدمه کتاب حلقات با عنوان «چرایی و چگونگی تغییر کتاب‌های درسی» با توجه به مطالب ویژه و بسیار مفید آن درباره تحول کتاب‌های درسی، در این مجموعه آمده است. همچنین برخی از نامه‌های شهید صدر که در آن‌ها مطالبی سودمند درباره حوزه و روحانیت وجود داشت، به این مجموعه افزوده شده است.
او پیش از رسیدن به چهل سالگی از مراجع محسوب می‌شد. محمدباقر صدر در سال ۱۳۵۹ش، توسط رژیم بعث عراق به شهادت رسیدند.<ref>«[http://www.imam-sadr.com/خاندان-صدر/نمایش-خاندان-صدر/tabid/177/ArticleId/16083/زندگی‌نامۀ-آیت-الله-العظمی-سیدمحمدباقر-صدر.aspx زندگی‌نامه آیت الله سیدمحمدباقر صدر]»، مؤسسه فرهنگی تحقیقاتی امام موسی صدر، تاریخ بازدید: ۴ مهر ۱۴۰۲ش.</ref>


اگرچه تلاش شده است که این کتاب دربردارنده همه آثار شهید صدر درباره حوزه و روحانیت باشد، اما بدان معنا نیست که همه گفته‌ها و نوشته‌های شهید صدر در این باره، در این مجموعه گرد آمده است؛ چون بخش مهمی از سخنرانی‌ها و بیانات وی همچنان مفقود است و از سویی مطالبی همچون نامه‌های شخصی وی که حاوی مضامین مرتبط با حوزه بوده نیز در این جلد گردآوری نشده است.
== محتوا ==
 
حوزه و بایسته‌ها در سه فصل «گفتارها»، «مقاله‌ها» و «نامه‌ها» تدوین شده است:
منبع بیشتر گفتارهای شهید صدر صوت‌ها یا متن سخنرانی‌های شهید صدر است که توسط مرحوم سید عبدالغنی اردبیلی پیاده‌سازی شده است و در آرشیو پژوهشگاه تخصصی شهید صدر نگهداری می‌شود. منابع نوشتارها نیز در درون متن ذکر شده است.
* در '''فصل اول،''' «دنیا و مسئولیت دینی»، «علم و مسئولیت دینی»، «فرایند اصلاح حوزه»، «مسئولیت‌های حوزه در امت»، «حوزه و ابتلائات اجتماعی»، «پیشینه ابتلائات حوزه»، «زمینه‌های پیدایش ابتلائات»، «علم‌آموزی، وسیله نه هدف» و… مورد بحث قرار گرفته است.
 
* در '''فصل دوم''' «مقاله‌ها»، موضوعاتی چون: «چرایی و چگونگی تغییر کتاب‌های درسی»، «جهت‌گیری‌های آینده حرکت اجتهاد»، «فهم اجتماعیِ نص»، «ویژگی‌های فقه شیعی در عرصه قانونگذاری» و «طرح مرجعیت صالح» مورد توجه قرار گرفته است.
این اثر در سه فصل «گفتارها»، «مقاله‌ها» و «نامه‌ها» تدوین شده است. در فصل اول «دنیا و مسئولیت دینی»، «علم و مسئولیت دینی»، «فرایند اصلاح حوزه»، «مسئولیت‌های حوزه در امت»، «حوزه و ابتلائات اجتماعی»، «پیشینه ابتلائات حوزه»، «زمینه‌های پیدایش ابتلائات»، «علم‌آموزی، وسیله نه هدف» و… مورد بحث قرار گرفته است.
* در '''فصل سوم''' «نامه‌ها»، «ضرورت اجتهاد پویا برای تحقق حکومت اسلامی»، «درباره ملاحظات اظهار فتوا»، «برخورداری از دنیا در حد لازم برای مسئولیت‌های دینی»، «تلگرام تبریک به امام خمینی (ره)»، «وظیفه طالب در برابر انقلاب اسلامی ایران» و «نقش مرجعیت در پیروزی‌های ملت مسلمان ایران»، در نظر قرار گرفته است.<ref>«[https://mbsadr.ir/shop/product/hoze-va-bayasteha/ حوزه و بایسته‌ها]»، سایت پژوهشگاه شهید آیت‌الله محمدباقر صدر، تاریخ بازدید: ۴ مهر ۱۴۰۲.</ref>
 
در فصل «مقاله‌ها» موضوعاتی چون: «چرایی و چگونگی تغییر کتاب‌های درسی»، «جهت‌گیری‌های آینده حرکت اجتهاد»، «فهم اجتماعیِ نص»، «ویژگی‌های فقه شیعی در عرصه قانونگذاری» و «طرح مرجعیت صالح» مورد توجه قرار گرفته است.
 
همچنین در فصل سوم «نامه‌ها»؛ «ضرورت اجتهاد پویا برای تحقق حکومت اسلامی»، «درباره ملاحظات اظهار فتوا»، «برخورداری از دنیا در حد لازم برای مسئولیت‌های دینی»، «تلگرام تبریک به امام خمینی (ره)»، «وظیفه طالب در برابر انقلاب اسلامی ایران» و «نقش مرجعیت در پیروزی‌های ملت مسلمان ایران»، در نظر قرار گرفته است.
 
لازم است ذکر شود، «حوزه و بایسته‌ها: گفتارها و نوشتارها درباره حوزه، روحانیت و مرجعیت» استاد شهید آیت‌الله سید محمدباقر صدر به‌تازگی با ترجمه سید امید مؤذنی در ۲۷۶ صفحه و با قیمت ۲۸ هزار تومان از سوی انتشارات دارالصدر چاپ و منتشر شده است.<ref>«[https://mbsadr.ir/shop/product/hoze-va-bayasteha/ حوزه و بایسته‌ها]»، سایت پژوهشگاه شهید آیت‌الله محمدباقر صدر، تاریخ بازدید: ۴ مهر ۱۴۰۲.</ref>
 
== نویسنده ==
محمدباقر صدر در روز ٢۵ ذی‌القعده سال ١٣۵٣ هـ/١٩٣۴ م، در شهر کاظمین متولد شد. شهید صدر یک پسر و پنج دختر پاک و مخلص از خود به یادگار گذاشت. شهید صدر از محضر اساتیدی چون آیت‌الله شیخ عباس رمیثی و آیت‌الله ملاصدرا بادکوبه‌ای که بخش دوم کفایه و اسفار اربعه را نزد ایشان خواند، بهره برد. همچنین آیت‌الله شیخ محمدتقی جواهری که بخش اول کفایه و بخشی از لمعه را نزد ایشان خواند. این افراد اساتید شهید صدر بودند.


غایه الفکر فی علم الاصول، فدک فی التاریخ، فلسفتنا، اقتصادنا از آثار اوست. <ref>«[https://mbsadr.ir/biography/#lwptoc36 زندگی‌نامه]»، سایت پژوهشگاه شهید آیت‌الله محمدباقر صدر، تاریخ بازدید: ۴ مهر ۱۴۰۲.</ref>
== جستارهای وابسته ==


== محتوا ==
* [[جریان‌های فکری در حوزه معاصر قم (کتاب)]]
...
* [[روحانیت و تجدد (کتاب)]]
* [[منشور روحانیت امام خمینی]]
* [[بحثی درباره مرجعیت و روحانیت (کتاب)]]


== منابع ==
= منابع =
{{پانویس|۲}}
{{پانویس|۲}}
{{شاخه
{{شاخه
خط ۹۰: خط ۸۴:
}}
}}
{{تکمیل مقاله
{{تکمیل مقاله
  | شناسه =
  | شناسه =شد
  | تیترها =
  | تیترها =شد
  | ویرایش =
  | ویرایش =شد
  | لینک‌دهی =
  | لینک‌دهی =شد
  | ناوبری =
  | ناوبری =
  | نمایه =
  | نمایه =
  | تغییر مسیر =
  | تغییر مسیر =شد
  | ارجاعات =
  | ارجاعات =
  | بازبینی =
  | ارزیابی کمی =شد
  | تکمیل =
  | تکمیل =
  | اولویت =
  | اولویت =ج
  | کیفیت =
  | کیفیت =ب
}}
}}
{{پایان متن}}
{{پایان متن}}

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۹ سپتامبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۱:۱۱

سؤال

کتاب «حوزه و بایسته‌ها» اثر چه کسی است و به چه موضوعاتی می‌پردازد؟

حوزه و بایسته‌ها
حوزه و بایسته‌ها (کتاب)
اطلاعات کتاب
نویسندهمحمدباقر صدر
موضوعحوزه، روحانیت و مرجعیت
اطلاعات نشر
ناشردارالصدر
ترجمه فارسی
مترجمسید امید مؤذنی
درگاه‌ها
حوزه-و-روحانیت.png


حوزه و بایسته‌ها مجموعه سخنرانی‌ها، مقالات و نامه‌های آیت‌الله سید محمدباقر صدر (درگذشته ۱۳۵۹ش) درباره حوزه، روحانیت و مرجعیت که به‌صورت کتاب چاپ گردیده است.

این اثر در سه فصل «گفتارها»، «مقاله‌ها» و «نامه‌ها» تدوین شده است. فرایند اصلاح حوزه از موضوعات این کتاب است. وی معتقد بود تحولاتی در حوزه کتب درسی حوزه باید اتفاق بیفتد تا طلبه‌ها سریعتر و در عین حال با عمق بیشتری وارد عرصه انجام وظیفه‌هایشان بشوند.

مسئولیت‌های حوزه در امت، حوزه و ابتلائات اجتماعی و ملاحظات اظهار فتوا از دیگر موضوعات این کتاب است. این کتاب از سوی انتشارات دارالصدر و با ترجمه سید امید مؤذنی منتشر شده است.

معرفی

«حوزه و بایسته‌ها» مجموعه سخنرانی‌ها، مقالات و نامه‌های آیت‌الله سید محمدباقر صدر درباره حوزه، روحانیت و مرجعیت است.[۱]

بخش عمده کتاب از کتاب «بارقه‌ها» است که پیش از این در قالب مجموعه آثار شهید صدر به زبان فارسی به چاپ رسیده بود. افزون بر این، ترجمه مقدمه کتاب حلقات با عنوان «چرایی و چگونگی تغییر کتاب‌های درسی» درباره تحول کتاب‌های درسی، در این مجموعه آمده است. همچنین برخی از نامه‌های شهید صدر که در آنها مطالبی مفید درباره حوزه و روحانیت وجود داشت، به این مجموعه افزوده شده است.[۲]

منبع بیشتر گفتارهای شهید صدر صوت‌ها یا متنِ سخنرانی‌های وی است که در آرشیو پژوهشگاه تخصصی شهید صدر نگهداری می‌شود. این کتاب با ترجمه سید امید مؤذنی در ۲۷۶ صفحه از سوی انتشارات دارالصدر چاپ و منتشر شده است.[۳]

در این کتاب به آسیب‌شناسی کتاب‌های حوزوی نیز پرداخته شده است. یکی از وجوهاتی که شهید صدر تبیین می‌کند بحث دروس حوزه و نقش حوزه در میان امت است. وی معتقد بود تحولاتی در حوزه کتب درسی حوزه باید اتفاق بیفتد تا طلبه‌ها سریعتر و در عین حال با عمق و گستره علمی بیشتری وارد عرصه انجام وظیفه‌هایشان بشوند و بتوانند مسئولیت‌هائی که بر عهده‌شان است را انجام بدهند.[۴]

شهید محمدباقر صدر (درگذشته ۱۳۵۹ش)

نویسنده

محمدباقر صدر در سال ۱۳۵۳ق| ۱۳۱۳ش، در شهر کاظمین متولد شد. پدرش سید حیدر از مراجع عظام تقلید بود. سلسله تبار این خاندان به امام کاظم(ع) متصل است. از ویژگی‌های افراد این خانواده آن است که همگی در زمره مجتهدان و عالمان زمان خود بوده‌اند و این ویژگی کم‌تر در افراد یک خاندان دیده می‌شود.[۵]

وی در سال ۱۳۶۵ق در محضر دو نفر از بزرگ‌ترین شخصیت‌های علمی حوزه نجف اشرف، یعنی شیخ محمدرضا آل یاسین و سید ابوالقاسم خویی شاگردی نمود. او از سال ۱۳۷۸ق تدریس خارج اصول را آغاز کرد و این دوره درسی تا سال ۱۳۹۱ق ادامه یافت. همچنین شهید صدر تدریس خارج فقه را به روش عروة الوثقی در سال ۱۳۸۱ق آغاز کرد که مدت‌ها ادامه داشت. ویژگی‌های علمی شهید صدر تنها به دانش فقه و اصول محدود نمی‌شود، بلکه دیدگاه‌های فکری او در عرصه‌های منطق، فلسفه، اقتصاد، اخلاق، تفسیر و تاریخ نیز قابل ملاحظه است و او در هر یک از این موضوعات تألیفات ارزشمندی دارد.[۶] غایه الفکر فی علم الاصول، فدک فی التاریخ، فلسفتنا، اقتصادنا از آثار اوست.[۷]

او پیش از رسیدن به چهل سالگی از مراجع محسوب می‌شد. محمدباقر صدر در سال ۱۳۵۹ش، توسط رژیم بعث عراق به شهادت رسیدند.[۸]

محتوا

حوزه و بایسته‌ها در سه فصل «گفتارها»، «مقاله‌ها» و «نامه‌ها» تدوین شده است:

  • در فصل اول، «دنیا و مسئولیت دینی»، «علم و مسئولیت دینی»، «فرایند اصلاح حوزه»، «مسئولیت‌های حوزه در امت»، «حوزه و ابتلائات اجتماعی»، «پیشینه ابتلائات حوزه»، «زمینه‌های پیدایش ابتلائات»، «علم‌آموزی، وسیله نه هدف» و… مورد بحث قرار گرفته است.
  • در فصل دوم «مقاله‌ها»، موضوعاتی چون: «چرایی و چگونگی تغییر کتاب‌های درسی»، «جهت‌گیری‌های آینده حرکت اجتهاد»، «فهم اجتماعیِ نص»، «ویژگی‌های فقه شیعی در عرصه قانونگذاری» و «طرح مرجعیت صالح» مورد توجه قرار گرفته است.
  • در فصل سوم «نامه‌ها»، «ضرورت اجتهاد پویا برای تحقق حکومت اسلامی»، «درباره ملاحظات اظهار فتوا»، «برخورداری از دنیا در حد لازم برای مسئولیت‌های دینی»، «تلگرام تبریک به امام خمینی (ره)»، «وظیفه طالب در برابر انقلاب اسلامی ایران» و «نقش مرجعیت در پیروزی‌های ملت مسلمان ایران»، در نظر قرار گرفته است.[۹]

جستارهای وابسته

منابع

  1. «حوزه و بایسته‌ها»، سایت پژوهشگاه شهید آیت‌الله محمدباقر صدر، تاریخ بازدید: ۴ مهر ۱۴۰۲.
  2. «حوزه و بایسته‌ها»، سایت پژوهشگاه شهید آیت‌الله محمدباقر صدر، تاریخ بازدید: ۴ مهر ۱۴۰۲.
  3. «حوزه و بایسته‌ها»، سایت پژوهشگاه شهید آیت‌الله محمدباقر صدر، تاریخ بازدید: ۴ مهر ۱۴۰۲.
  4. «مترجم کتاب حوزه و بایسته‌ها شهید صدر (ره): اصلاح حوزه ابزار است نه هدف»، سایت شورای علمی حوزه علمیه خراسان، تاریخ درج مطلب: ۲۷ آذر ۱۳۹۸ش، تاریخ بازدید: ۵ مهر ۱۴۰۲ش.
  5. ابوالحسینی، رحیم، «پیشگامان تقریب: شهید سید محمد باقر صدر»، اندیشه تقریب، شماره ۶، ۱۳۸۵ش، ص۱۰۲ تا ۱۰۵.
  6. ابوالحسینی، رحیم، «پیشگامان تقریب: شهید سید محمد باقر صدر»، اندیشه تقریب، شماره ۶، ۱۳۸۵ش، ص۱۰۲ تا ۱۰۵.
  7. «زندگی‌نامه»، سایت پژوهشگاه شهید آیت‌الله محمدباقر صدر، تاریخ بازدید: ۴ مهر ۱۴۰۲.
  8. «زندگی‌نامه آیت الله سیدمحمدباقر صدر»، مؤسسه فرهنگی تحقیقاتی امام موسی صدر، تاریخ بازدید: ۴ مهر ۱۴۰۲ش.
  9. «حوزه و بایسته‌ها»، سایت پژوهشگاه شهید آیت‌الله محمدباقر صدر، تاریخ بازدید: ۴ مهر ۱۴۰۲.