اخ القرآن: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
Nazarzadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - ' | بازبینی =' به ' | ارزیابی کمی =') |
||
| (۱۳ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۳: | خط ۳: | ||
{{پاسخ}} | {{پاسخ}} | ||
'''اَخُ الْقُرآن''' | {{درگاه|غدیر}} | ||
'''اَخُ الْقُرآن''' نامی که کتاب [[نهج‌البلاغه]] به آن شهرت یافته و به معنای برادر [[قرآن]] است. اخ به معنای برادر است که به مشابه و همانند نیز گفته می‌شود. معنای اخ در اخ القرآن را، به معنای نظیر و همانندِ قرآن شمرده‌اند؛ زیرا مفاهیم نهج‌البلاغه شبیه قرآن، همیشه نو و تازه است. | |||
برخی نیز معتقدند نهج‌البلاغه از روح [[امام علی(ع)]] که [[قرآن ناطق]] (قرآن گویا) دانسته شده سرچشمه گرفته است؛ | برخی نیز معتقدند نهج‌البلاغه از روح [[امام علی(ع)]] که [[قرآن ناطق]] (قرآن گویا) دانسته شده سرچشمه گرفته است؛ به همین دلیل به این کتاب اخ القرآن گفته شده است.<ref>آقا بزرگ تهرانی، الذریعه، بیروت، دار الاضواء، چاپ سوم، بی‌تا، ج۱۴، ص۱۱۱.</ref> نهج‌البلاغه را تفسیر آیات قرآن نیز شمرده‌اند.<ref>منتظری، حسینعلی، درسهايى از نهج البلاغه، تهران، نشر سرايى، چاپ اول، ۱۳۸۰ش، ج۱،ص۲۴.</ref> | ||
==منابع== | |||
== کتاب نهج‌البلاغه == | |||
سيد رضي از بزرگان و فقهاي عظيم تشيع، نهج‌البلاغه را از فرمايشات مولاي متقيان امير المومنين (ع) در قلب سه بخش (خطبه‌ها، نامه‌ها و حکمت‌ها) گردآوري کرده است. | |||
* بخش اول نهج‌البلاغه منتخبي از خطبه‌هاي اميرالمؤمنين است که حضرت به مناسبت‌هاي مختلف و در مکان‌هاي متعددي ايراد فرمودند. بخش خطبه‌ها شامل ۲۴۱ خطبه مي‌شود که عموماً حاوي موضوعاتي چون خداشناسي، شناخت جهان، پيدايش عالم، طبيعت انسان، امت‌ها و حکومت‌هاي نيکوکار و ستمکار است؛ البته مراد اصلي امام در بيان اين موضوعات تبيين خداشناسي و مسائل مهم اسلامي بوده است. سيد رضي از ميان تمام خطبه‌ها، فقط چهار خطبه شقشقيه (خطبه ۳)، غراء (خطبه ۸۳)، اشباح (خطبه ۹۱) و قاصعه (خطبه ۹۲) را نام‌گذاري کرده است و اين خطبه‌ها از مهم‌ترين خطبه‌هاي نهج‌البلاغه معرفي‌شده‌اند. | |||
* بخش دوم نهج‌البلاغه، بخش نامه‌هايي است که حضرت امير (ع) براي افراد مختلف فرستادند. اين قسمت از نهج‌البلاغه ۷۹ بخش دارد که از ۱۲ وصيت‌نامه، سفارش و بخش‌نامه و ۲ فرمان، يک دعا، يک پيمان‌نامه و ۶۳ نامه مکتوب تشکيل‌شده است. در بخش نامه‌هاي نهج‌البلاغه بيشتر به مسائل حکومت‌داري و نحوه تعامل مسئولين حکومتي با مردم پرداخته‌شده است اما جالب اينجاست که در متن هيچ‌کدام از نامه‌ها دستور حکومتي گزارش نشده است؛ تا جايي که برخي معتقدند به نظر مي‌رسد نامه‌ها را پدري مهربان و دلسوز براي فرزندان خود نوشته است. نامه به امام حسن (ع)، نامه فرمان مالک اشتر و نامه به عثمان بن حنيف از معروف‌ترين نامه‌هاي نهج‌البلاغه هستند. | |||
* بخش سوم نهج‌البلاغه نيز حکمت‌ها و کلمات قصار حضرت علي (ع) تشکيل مي‌دهد که شامل ۴۸۰ کلمه قصار است و هرکدام در فصاحت و بلاغت بي‌نظير هستند. | |||
يکي از علل جاذبه نهج البلاغه آن است که چنان حق سخن را ادا مي‌کند که گويي گوينده آن تمامي عمر را به بحث و بررسي روي همان موضوع مشغول بوده و تخصصش منحصراً همان است. به عنوان مثال، امام در خطبه‌ها چنان به شرح اسماء و صفات جلال خدا مي‌پردازد که انسان با چشم دل او را همه جا، در آسمان، زمين و درون جان خود حاضر مي بيند؛ به گونه اي روحش سرشار از انوار معرفت الهي مي گردد.{{پایان پاسخ}} | |||
برخي منبع سيد رضي براي گردآوري سخنان حضرت علي (ع) را بسيار غني و گسترده دانسته اند چراکه او براي جمع‌آوري اين کتاب از دو کتابخانه بزرگ بغداد بهره برده است. يکي از آن‌ها کتابخانه ۸۰ هزارجلدي برادرش «سيد مرتضي» بوده و ديگري نيز کتابخانه ۱۰ هزارجلدي «بيت الحکمه» وزير بهاء الدوله ابن بويه ديلمي بوده است. برخي نقل کرده‌اند که «سيد رضي» در شش جلد، نهج‌البلاغه را جمع‌آوري کرده بود.<ref>سيد جواد مصطفوي، «معرفي نهج‌البلاغه»، ص ۳۵.</ref> | |||
بر اساس اين گزارش‌ها نهج‌البلاغه بعد از قرآن، بيشترين نسخه‌هاي خطي، شرح و تفسير را در فرهنگ اسلامي به خود اختصاص داده است و بسياري از متون ادبي فارسي و عربي بعد از قرآن از نهج‌البلاغه تأثير پذيرفته‌اند.<ref>مصطفوي، رابطه نهج‌البلاغه و قرآن، ۱۳۸۶ ش، ص ۳۵؛ رفيعي، «اصالت علوي نهج‌البلاغه»، ص ۱۳۱.</ref> | |||
ترجمه اين کتاب به زبان‌هاي مختلف و متعدد نشان‌دهنده جايگاه ويژه اين کتاب نزد مسلمانان است. در زبان فارسي حدود ۳۹ ترجمه براي نهج‌البلاغه گزارش‌شده است.<ref>مصطفوي، رابطه نهج‌البلاغه و قرآن، ۱۳۸۶ ش، ص ۳۵؛ رفيعي، «اصالت علوي نهج‌البلاغه»، ص ۱۳۱.</ref> ترجمه و تفسير‌هاي متعددي از نهج‌البلاغه به زبان فارسي وجود دارد که يا ناتمام مانده يا به بخشي از نهج‌البلاغه اختصاص‌يافته است.<ref>مويدي، «راهنماي پژوهش و تحقيق در نهج‌البلاغه»، ص ۱۵۵.</ref> برخي نيز ادعا کرده‌اند که در مورد نهج‌البلاغه بيش از ۳۰۰ عنوان کتاب نوشته‌شده است.<ref>مصطفوي، رابطه نهج‌البلاغه و قرآن، ۱۳۸۶ ش، ص ۳۹.</ref> | |||
== منابع == | |||
{{پانویس}} | |||
{{شاخه | {{شاخه | ||
| شاخه اصلی = | | شاخه اصلی =حدیث | ||
|شاخه فرعی۱ = | |شاخه فرعی۱ =منبع‌شناسی | ||
|شاخه فرعی۲ = | |شاخه فرعی۲ =کتاب‌شناسی | ||
|شاخه فرعی۳ = | |شاخه فرعی۳ = | ||
}} | }} | ||
{{تکمیل مقاله | {{تکمیل مقاله | ||
| شناسه = | | شناسه =- | ||
| تیترها = | | تیترها =- | ||
| ویرایش = | | ویرایش =شد | ||
| لینک‌دهی = | | لینک‌دهی =شد | ||
| ناوبری = | | ناوبری = | ||
| نمایه = | | نمایه = | ||
| تغییر مسیر = | | تغییر مسیر =شد | ||
| ارجاعات = | | ارجاعات = | ||
| | | ارزیابی کمی = | ||
| تکمیل = | | تکمیل = | ||
| اولویت = | | اولویت =ج | ||
| کیفیت = | | کیفیت =ج | ||
}} | }} | ||
{{پایان متن}} | {{پایان متن}} | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲۹ سپتامبر ۲۰۲۴، ساعت ۰۹:۳۸
اَخُ الْقُرآن نامی که کتاب نهج‌البلاغه به آن شهرت یافته و به معنای برادر قرآن است. اخ به معنای برادر است که به مشابه و همانند نیز گفته می‌شود. معنای اخ در اخ القرآن را، به معنای نظیر و همانندِ قرآن شمرده‌اند؛ زیرا مفاهیم نهج‌البلاغه شبیه قرآن، همیشه نو و تازه است.
برخی نیز معتقدند نهج‌البلاغه از روح امام علی(ع) که قرآن ناطق (قرآن گویا) دانسته شده سرچشمه گرفته است؛ به همین دلیل به این کتاب اخ القرآن گفته شده است.[۱] نهج‌البلاغه را تفسیر آیات قرآن نیز شمرده‌اند.[۲]
کتاب نهج‌البلاغه
سيد رضي از بزرگان و فقهاي عظيم تشيع، نهج‌البلاغه را از فرمايشات مولاي متقيان امير المومنين (ع) در قلب سه بخش (خطبه‌ها، نامه‌ها و حکمت‌ها) گردآوري کرده است.
- بخش اول نهج‌البلاغه منتخبي از خطبه‌هاي اميرالمؤمنين است که حضرت به مناسبت‌هاي مختلف و در مکان‌هاي متعددي ايراد فرمودند. بخش خطبه‌ها شامل ۲۴۱ خطبه مي‌شود که عموماً حاوي موضوعاتي چون خداشناسي، شناخت جهان، پيدايش عالم، طبيعت انسان، امت‌ها و حکومت‌هاي نيکوکار و ستمکار است؛ البته مراد اصلي امام در بيان اين موضوعات تبيين خداشناسي و مسائل مهم اسلامي بوده است. سيد رضي از ميان تمام خطبه‌ها، فقط چهار خطبه شقشقيه (خطبه ۳)، غراء (خطبه ۸۳)، اشباح (خطبه ۹۱) و قاصعه (خطبه ۹۲) را نام‌گذاري کرده است و اين خطبه‌ها از مهم‌ترين خطبه‌هاي نهج‌البلاغه معرفي‌شده‌اند.
- بخش دوم نهج‌البلاغه، بخش نامه‌هايي است که حضرت امير (ع) براي افراد مختلف فرستادند. اين قسمت از نهج‌البلاغه ۷۹ بخش دارد که از ۱۲ وصيت‌نامه، سفارش و بخش‌نامه و ۲ فرمان، يک دعا، يک پيمان‌نامه و ۶۳ نامه مکتوب تشکيل‌شده است. در بخش نامه‌هاي نهج‌البلاغه بيشتر به مسائل حکومت‌داري و نحوه تعامل مسئولين حکومتي با مردم پرداخته‌شده است اما جالب اينجاست که در متن هيچ‌کدام از نامه‌ها دستور حکومتي گزارش نشده است؛ تا جايي که برخي معتقدند به نظر مي‌رسد نامه‌ها را پدري مهربان و دلسوز براي فرزندان خود نوشته است. نامه به امام حسن (ع)، نامه فرمان مالک اشتر و نامه به عثمان بن حنيف از معروف‌ترين نامه‌هاي نهج‌البلاغه هستند.
- بخش سوم نهج‌البلاغه نيز حکمت‌ها و کلمات قصار حضرت علي (ع) تشکيل مي‌دهد که شامل ۴۸۰ کلمه قصار است و هرکدام در فصاحت و بلاغت بي‌نظير هستند.
يکي از علل جاذبه نهج البلاغه آن است که چنان حق سخن را ادا مي‌کند که گويي گوينده آن تمامي عمر را به بحث و بررسي روي همان موضوع مشغول بوده و تخصصش منحصراً همان است. به عنوان مثال، امام در خطبه‌ها چنان به شرح اسماء و صفات جلال خدا مي‌پردازد که انسان با چشم دل او را همه جا، در آسمان، زمين و درون جان خود حاضر مي بيند؛ به گونه اي روحش سرشار از انوار معرفت الهي مي گردد.
برخي منبع سيد رضي براي گردآوري سخنان حضرت علي (ع) را بسيار غني و گسترده دانسته اند چراکه او براي جمع‌آوري اين کتاب از دو کتابخانه بزرگ بغداد بهره برده است. يکي از آن‌ها کتابخانه ۸۰ هزارجلدي برادرش «سيد مرتضي» بوده و ديگري نيز کتابخانه ۱۰ هزارجلدي «بيت الحکمه» وزير بهاء الدوله ابن بويه ديلمي بوده است. برخي نقل کرده‌اند که «سيد رضي» در شش جلد، نهج‌البلاغه را جمع‌آوري کرده بود.[۳]
بر اساس اين گزارش‌ها نهج‌البلاغه بعد از قرآن، بيشترين نسخه‌هاي خطي، شرح و تفسير را در فرهنگ اسلامي به خود اختصاص داده است و بسياري از متون ادبي فارسي و عربي بعد از قرآن از نهج‌البلاغه تأثير پذيرفته‌اند.[۴]
ترجمه اين کتاب به زبان‌هاي مختلف و متعدد نشان‌دهنده جايگاه ويژه اين کتاب نزد مسلمانان است. در زبان فارسي حدود ۳۹ ترجمه براي نهج‌البلاغه گزارش‌شده است.[۵] ترجمه و تفسير‌هاي متعددي از نهج‌البلاغه به زبان فارسي وجود دارد که يا ناتمام مانده يا به بخشي از نهج‌البلاغه اختصاص‌يافته است.[۶] برخي نيز ادعا کرده‌اند که در مورد نهج‌البلاغه بيش از ۳۰۰ عنوان کتاب نوشته‌شده است.[۷]
منابع
- ↑ آقا بزرگ تهرانی، الذریعه، بیروت، دار الاضواء، چاپ سوم، بی‌تا، ج۱۴، ص۱۱۱.
- ↑ منتظری، حسینعلی، درسهايى از نهج البلاغه، تهران، نشر سرايى، چاپ اول، ۱۳۸۰ش، ج۱،ص۲۴.
- ↑ سيد جواد مصطفوي، «معرفي نهج‌البلاغه»، ص ۳۵.
- ↑ مصطفوي، رابطه نهج‌البلاغه و قرآن، ۱۳۸۶ ش، ص ۳۵؛ رفيعي، «اصالت علوي نهج‌البلاغه»، ص ۱۳۱.
- ↑ مصطفوي، رابطه نهج‌البلاغه و قرآن، ۱۳۸۶ ش، ص ۳۵؛ رفيعي، «اصالت علوي نهج‌البلاغه»، ص ۱۳۱.
- ↑ مويدي، «راهنماي پژوهش و تحقيق در نهج‌البلاغه»، ص ۱۵۵.
- ↑ مصطفوي، رابطه نهج‌البلاغه و قرآن، ۱۳۸۶ ش، ص ۳۹.