ایمان از روی ترس: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۹ ژوئن ۲۰۲۴، ساعت ۲۱:۰۰

سؤال

از نظر قرآن کریم، آیا ایمان از روی ترس، بی‌فایده است؟

ایمان بر پایه اختیار بنا شده است. بر اساس آیات قرآن اگر خداوند می‌خواست، همه مردم را به اجبار، هدایت می‌کرد:﴿وَ لَوْ شاءَ لَهَداکُمْ أَجْمَعِینَ؛ و اگر [خدا] می‌خواست مسلما همه شما را هدايت می‌‏كرد.﴾(نحل:۹)

خداوند می‌توانست همگان حتی منکران لجوج را وادار به پذیرش ایمان کند؛ اما چنین کاری نکرد؛ زیرا ایمان اجباری، بی‌ارزش و فاقد معنویت و تکاملی است که انسان به آن نیاز دارد.^[۱] نعمت اختیار و آزادی اراده یکی از مهمترین عوامل تکامل انسان است، خداوند انسان را موجودی انتخابگر آفرید، و او را هدایت اجباری نکرد.^[۲]

کسانی که از روی ترس و اضطرار، ایمان می‌آورند، ایمان آنها ارزشی ندارد. وقتی عذاب را ببینند، البته ایمان می‌آورند، ولی ایمان اضطراری (و از روی ترس) فایده‌ای ندارد. ایمان اختیاری، مقبول درگاه الهی است و آدمی را به سوی سعادت زندگی دنیا و آخرت سوق می‌دهد، اما ایمان اضطراری که در هنگام دیدن عذاب است، نه در درگاه خداوند قبول است، و نه دردی را از او درمان می‌کند.^[۳]

مطالعه بیشتر

شرح حدیث جنود عقل و جهل، امام خمینی (ره).
ایمان، سید عبدالحسین دستغیب.
ایمان چیست و مؤمن کیست؟ رجبعلی مظلومی.

منابع

↑ مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ دهم، ۱۳۷۱ش، ج۱۰، ص۲۲۲.[۱]
↑ مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ دهم، ۱۳۷۱ش، ج۱۱، ص۱۶۸.[۲]
↑ طباطبایی، محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ترجمه: محمد باقر موسوی همدانی، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ پنجم، ۱۳۷۴ش، ج۱۰، ص۱۸۵ و ۱۸۶.[۳]

[1] مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ دهم، ۱۳۷۱ش، ج۱۰، ص۲۲۲.[۱]

[2] مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ دهم، ۱۳۷۱ش، ج۱۱، ص۱۶۸.[۲]

[3] طباطبایی، محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ترجمه: محمد باقر موسوی همدانی، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ پنجم، ۱۳۷۴ش، ج۱۰، ص۱۸۵ و ۱۸۶.[۳]

[۱]

[۲]

[۳]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
 {{شروع متن}}
 {{سوال}}
-آیا ایمان از روی ترس، بی‌فایده است؟ با ادله قرآنی، تبیین نمائید.
+از نظر قرآن کریم، آیا ایمان از روی ترس، بی‌فایده است؟
 {{پایان سوال}}
-{{پاسخ}}ایمان بر پایه اختیار بنا شده است. در آیات متعددی، به این معنی اشاره شده که اگر خداوند می‌خواست، همه مردم را به اجبار، هدایت می‌کرد.
+{{پاسخ}}
-قرآن می‌فرماید: {{قرآن|أَفَلَمْ یَیْأَسِ الَّذِینَ آمَنُوا أَنْ لَوْ یَشاءُ اللَّهُ لَهَدَی النَّاسَ جَمِیعاً}}<ref>رعد/ ۳۱.</ref> {{قرآن|وَ لَوْ شاءَ لَهَداکُمْ أَجْمَعِینَ}}<ref>نحل/ ۹.</ref> {{قرآن|وَ لَوْ شاءَ رَبُّکَ لَآمَنَ مَنْ فِی الْأَرْضِ کُلُّهُمْ جَمِیعاً}}.<ref>یونس/ ۹۹.</ref> به واسطه این اجبار (درونی یا بیرونی) خداوند می‌توانست حتی منکران لجوج را وادار به پذیرش ایمان کند؛ چرا که او بر همه چیز تواناست، و هیچ کاری در برابر قدرتش مشکل نیست؛ اما چنین نکرد، چرا که این گونه ایمان اجباری، بی‌ارزش و فاقد معنویت و تکاملی است که انسان به آن نیاز دارد.<ref>تفسیر نمونه، همان، ج۱۰، ص۲۲۲.</ref> از آنجا که نعمت اختیار و آزادی اراده و انتخاب، یکی از مهمترین عوامل تکامل انسان می‌باشد، خداوند متعال، انسان را موجودی انتخابگر آفرید، و او را هدایت اجباری نکرد، چرا که هدایت اجباری، نه افتخار است، و نه تکامل. بلکه به انسان آزادی داد، تا این راه را با پای خود بپیماید و به اوج تکامل برسد.<ref>تفسیر نمونه، همان، ج۱۱، ص۱۶۸ با اندکی تلخیص.</ref>
+[[ایمان]] بر پایه اختیار بنا شده است. بر اساس [[آیات قرآن]] اگر [[خداوند]] می‌خواست، همه مردم را به اجبار، هدایت می‌کرد:{{قرآن|وَ لَوْ شاءَ لَهَداکُمْ أَجْمَعِینَ|ترجمه=و اگر [خدا] می‌خواست مسلما همه شما را هدايت می‌‏كرد.|سوره=نحل|آیه=۹}}
-خداوند متعال در قرآن می‌فرماید: کسانی که از روی ترس و اضطرار، ایمان می‌آورند، ایمان آنها ارزشی ندارد. وقتی عذاب را ببینند، البته ایمان می‌آورند، ولی ایمان اضطراری (و از روی ترس) فایده‌ای ندارد. ایمان اختیاری، مقبول درگاه الهی است و آدمی را به سوی سعادت زندگی دنیا و آخرت سوق می‌دهد، امّا ایمان اضطراری که در هنگام دیدن عذاب است، نه در درگاه خدای تعالی، قبول است، و نه دردی را از او درمان می‌کند.<ref>طباطبایی، سید محمد حسین، ترجمه تفسیر المیزان، مترجم: موسوی همدانی، دفتر انتشارات اسلامی، ج۱۰، ص۱۸۵.</ref>
+خداوند می‌توانست همگان حتی منکران لجوج را وادار به پذیرش ایمان کند؛ اما چنین کاری نکرد؛ زیرا ایمان اجباری، بی‌ارزش و فاقد معنویت و تکاملی است که انسان به آن نیاز دارد.<ref>مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ دهم، ۱۳۷۱ش، ج۱۰، ص۲۲۲.[http://lib.eshia.ir/50082/10/222]</ref> نعمت اختیار و آزادی اراده یکی از مهمترین عوامل تکامل انسان است، خداوند انسان را موجودی انتخابگر آفرید، و او را هدایت اجباری نکرد.<ref>مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ دهم، ۱۳۷۱ش، ج۱۱، ص۱۶۸.[http://lib.eshia.ir/50082/11/168]</ref>
-هم‌چنین آیه ۵۲ از سوره سبأ همین معنی را می‌رساند که ایمان آوردن از روی اضطرار و ترس و در موقع مرگ، که عذاب الهی را می‌بینند، ارزشی ندارد، و لذا در آیات دیگر قرآن می‌خوانیم «اینها دروغ می‌گویند، اگر بازگردند «به دنیا»، همان برنامه‌ها را تکرار می‌کنند» (انعام، ۲۸).<ref>تفسیر نمونه، همان، ج۱۸، ص۱۵۵.</ref>
+کسانی که از روی ترس و اضطرار، ایمان می‌آورند، ایمان آنها ارزشی ندارد. وقتی عذاب را ببینند، البته ایمان می‌آورند، ولی ایمان اضطراری (و از روی ترس) فایده‌ای ندارد. ایمان اختیاری، مقبول درگاه الهی است و آدمی را به سوی سعادت زندگی دنیا و آخرت سوق می‌دهد، اما ایمان اضطراری که در هنگام دیدن عذاب است، نه در درگاه خداوند قبول است، و نه دردی را از او درمان می‌کند.<ref>طباطبایی، محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ترجمه: محمد باقر موسوی همدانی، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ پنجم، ۱۳۷۴ش، ج۱۰، ص۱۸۵ و ۱۸۶.[http://lib.eshia.ir/50081/10/185]</ref>
+==مطالعه بیشتر==
-'''عبادت از روی ترس'''
+#شرح حدیث جنود عقل و جهل، امام خمینی (ره).
+#ایمان، سید عبدالحسین دستغیب.
+#ایمان چیست و مؤمن کیست؟ رجبعلی مظلومی.<br />
-بندگان الهی، به۳ نوع، خداوند متعال را عبادت می‌کنند. گروهی به امید پاداش، گروهی به واسطه ترس از دوزخ و گروهی هم خداوند متعال را به خاطر عشق و محبت به او، بندگی می‌کنند. چنان‌که امام صادق(ع) در حدیثی می‌فرمایند: «بندگان سه دسته‌اند: گروهی خدای عزّوجل را از ترس، عبادت می‌کنند، که این عبادت بردگان است. گروهی خدای تبارک و تعالی را به طمع ثواب، عبادت می‌کنند، که این عبادت مزدوران است، و گروهی خدای عزوجل را از سر عشق و محبت به او، عبادت می‌کنند که این عبادت آزادگان است و این برترین عبادت است».<ref>محمدی ری شهری، محمد، میزان الحکمه، قم، دارالحدیث، چاپ اول، ۱۳۷۷ هـ. ش، ج۷، ص۳۴۲.</ref> هرچند فضیلت دسته اول و دوم به اندازه دسته سوم نمی‌باشد و خداوند انتظار دارد که بندگان به حدی از کمال برسند که خدا را چون شایسته عبادت است، بپرستند، چنانچه امام سجاد(ع) می‌فرمایند: «... خوش ندارم که خداوند را به خاطر ترس از کیفر او، عبادت کنم، چون در این حالت، مثل بنده نابکاری خواهم بود، که اگر نترسد، کاری نمی‌کند…»<ref>همان، ج۷، ص۳۴۱۹.</ref> ولی در عین حال مأجورند و ثواب می‌برند.
+==منابع==
-<span></span>
-{{مطالعه بیشتر}}
-== مطالعه بیشتر ==
-# شرح حدیث جنود عقل و جهل، امام خمینی (ره).
-# ایمان، سید عبدالحسین دستغیب.
-# ایمان چیست و مؤمن کیست؟، رجبعلی مظلومی.
-<span></span>
-== منابع ==
 {{پانویس|۲}}
 {{شاخه
- | شاخه اصلی = علوم و معارف قرآن
+| شاخه اصلی = علوم و معارف قرآن
-|شاخه فرعی۱ = عبادت در قرآن
+| شاخه فرعی۱ = عبادت در قرآن
-|شاخه فرعی۲ = جایگاه و اهمیت عبادت
+| شاخه فرعی۲ = جایگاه و اهمیت عبادت
-|شاخه فرعی۳ =
+| شاخه فرعی۳ =
 }}
 {{تکمیل مقاله
- | شناسه =
+| شناسه = -
- | تیترها =
+| تیترها = -
- | ویرایش =
+| ویرایش = شد
- | لینک‌دهی =
+| لینک‌دهی = شد
- | ناوبری =
+| ناوبری =
- | نمایه =
+| نمایه = شد
- | تغییر مسیر =
+| تغییر مسیر =
- | ارجاعات =
+| ارجاعات =
- | بازبینی =
+| بازبینی نویسنده =
- | تکمیل =
+| بازبینی =
- | اولویت =
+| تکمیل =
- | کیفیت =
+| اولویت = ج
+| کیفیت = ج
 }}
 {{پایان متن}}
+[[رده:ایمان]]
+<references />