جایگاه امام موسی کاظم(ع) در فرهنگ مذهبی شیعه

سؤال

نقش امام موسی کاظم در رشد و تثبیت تشیع چگونه بوده است؟

نقش مذهبی

به نقل از محققان، در دوران امامت امام موسی کاظم(ع) منبع فکری شیعیان نخبه، به‌غیر از میراث فکری و روایی ائمه(ع) منابع فکری برخی دیگر از نحله‌های مذهبی و فکری و در برخی موارد اجتهادات شخص نیز بود. این وضعیت از پس اختلافاتی که برای امام پس از امام صادق(ع) در میان شیعیان ایجاد شده بود تشدید شده بود. امام موسی کاظم(ع) تلاش کرد تا نقش مرجعیت مذهبی در میان شیعیان را بار دیگر به‌سوی امام حاضر بازگرداند.

برای نمونه‌ای از این تلاش امام کاظم(ع) برای بازگرداندن مرجعیت مذهبی به‌سوی امامان شیعه(ع) به نامه امام(ع) از زندان عباسیان به علی بن سوید سائی اشاره شده که او را از اخذ معارف از غیر از شیعه منع کرده است:«لا تأخُذنَّ مَعالمَ دينِكَ عَن غَيرِ شيعَتِنا فانَّكَ إن تَعَدَّيْتَهُمْ اخَذتَ دينَكَ عَنِ الخائِنينَ الّذينَ خانُوا اللّه‏َ وَرَسُولَهُ وخانُوا اماناتِهِم ، اِنَّهُمُ ائْتَمَنُوا على كتابِ اللّه‏ِ جَلّ وَعَلا فَحَرَّفُوهُ وَبَدَّلُوه فَعَليهِمْ لَعْنَةُ اللّه‏ِ وَلَعْنَةُ رَسُولِهِ وَلَعْنَةُ آبائىَ الكِرامِ البَرَرَةِ وَلَعْنَتى وَلَعْنَةُ شيعَتى إلى يَومِ القِيَامَةِ؛ معالم دينت را از غير شيعيان ما اخذ مكن كه اگر از مخالفين اخذ نمایى هرآينه از خيانت‌كنندگان فرا گرفته و آنها كسانى هستند که به خدا و رسول(ص) در امانات خيانت كردند و بر كتاب خدا امين شدند و تحريف و تبديل نمودند كتاب اللّه‏ را ، پس بر ايشان لعنت خدا و لعنت رسول(ص) و ملائكه و لعنت پدران بزرگواران من است و لعنت من و لعنت شيعيان من بر ايشان است تا روز قيامت»