|
|
(۱۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد) |
خط ۱: |
خط ۱: |
| {{در دست ویرایش|کاربر=A.rezapour }}
| |
| {{شروع متن}} | | {{شروع متن}} |
| {{سوال}} | | {{سوال}} |
| در سورهٔ مبارکهٔ مطففین، منظور آیهٔ شریفهٔ ۷ و ۸ که در آن واژهٔ از سجین استفاده شد، چیست؟ و در آیهٔ ۱۹ نیز منظور از علیین چیست؟ آیا این دو کتاب با قرآن کریم متفاوت است؟ در آنها از چه سخن گفته شده است؟ | | در سورهٔ مطففین، منظور از سجین و علیین چیست؟{{پایان سوال}} |
| {{پایان سوال}} | |
| {{پاسخ}} | | {{پاسخ}} |
| معنای اصلی کتاب همان صحیفه ای است که پاره ای مطالب در قالب خطوط دستی یا چاپی در آن گنجانیده شده است؛ ولی در قرآن کریم، این معنی توسعه یافته و در اشباه و نظایر نوشته هم به کار رفته است تا آن جا که کتاب محفوظ را که نه صفحه ای دارد و نه با قلم چیزی در آن نوشته شده است، کتاب گفته است؛ بنابراین، در قرآن کریم، کلمهٔ کتاب فراتر از معنای لغوی است و در سه قسم استفاده شده است:
| | {{مفردات قرآن}} |
| | '''سِجّین''' و '''عِلیّین''' هرکدام دو بار در قرآن و در دو آیهٔ پشت سر هم آمده است. بیشتر مفسران سجین را نام [[دوزخ]] و علیین را نام [[بهشت]] گرفتهاند. برخی گفتهاند نام کتابهایی است که اعمال بدکاران و نیکوکاران را در آن مینویسند. |
|
| |
|
| اول: کتابهایی که مشتمل بر شرایع دین بوده و از سوی خداوند متعال به انبیای الهی نازل گشته. مانند کتابی که بر حضرت نوح(ع) نازل شده که آیه {{قرآن|و انزل معهم الکتاب بالحق}}<ref>بقره / ۲۱۳.</ref> به آن اشاره دارد و کتابی که بر حضرت ابراهیم و موسی ـ علیهما السلام ـ نازل شده: {{قرآن|صحف ابراهیم و موسی}}<ref>اعلی / ۱۹.</ref> و کتابی که بر حضرت عیسی(ع) نازل شده است: {{قرآن|و آتیناه الانجیل فیه هدی و نور}}<ref>مائده / ۴۶.</ref> و کتاب قرآن کریم که بر حضرت محمد(ص) نازل شده است. مانند: {{قرآن|تلک آیات الکتاب و قرآن مبین}}<ref>حجر / ۱.</ref> یا {{قرآن|نزل به الروح الامین علی قلبک لتکون من المنذرین بلسان عربی مبین}}<ref>شعراء / ۱۹۵–۱۹۲.</ref> و آیات دیگری که مراد از کتاب در آن آیات قرآن کریم میباشد.}}<ref>طباطبائی، سیّد محمد حسین، المیزان، ترجمه، موسوی همدانی، محمد باقر، قم، دفتر انتشارات اسلامی، پنجم، ۱۳۷۴ش، ج۷، ص۳۴۹.</ref>
| | در [[سوره مطففین]] آمده است که نامه بدکاران در سجّین است. در ادامه میگوید تو چه میدانی سجین چیست؟ آن «کتاب مرقوم» است.<ref>آیات ۷، ۸ ، ۹ سوره مطففین</ref> در ادامه این سوره درباره ابرار میفرماید نامه اعمال نیکوکاران(ابرار) در علیین است. تو چه میدانی علیین چیست؟ آن «کتاب مرقوم» است.<ref>آیات ۱۸، ۱۹، ۲۰ سوره مطففین</ref> بعضی گفتهاند کتاب مرقوم برای بیان سجین یا علیین نیست، بلکه برای توضیح «کتاب فجار، نامه بدکاران» و «کتاب ابرار، نامه نیکوکاران» است.<ref>میبدی، احمد بن محمد، كشف الاسرار و عدة الابرار، تهران، امیر کبیر، چاپ پنجم، ۱۳۷۱ش، ج۱۰، ص ۴۱۵</ref> علامه طباطبائی بر این باور است که کتاب مرقوم به معناى قضاء و اثبات مىباشد.جمله مورد بحث اشارهاى به اين معنا خواهد بود كه آنچه براى آنان مقدر شده كاملا روشن است. هيچ ابهامى در آن نيست، به اين معنا كه حتمى و مشخص است و تخلفپذير نيست.<ref>طباطبايى، محمدحسين، تفسير الميزان فی تفسیر القرآن، ترجمه: محمد باقر موسوی همدانی، قم، دفتر انتشارات اسلامى، چاپ پنجم، ۱۳۷۴ش، ج۲۰، ص۳۸۲.</ref> |
|
| |
|
| دوم: کتابی که جزئیات نظام عالم و حوادث واقعه در آن ضبط میشود، از برخی آیات استفاده میشود که این کتابها چند قسم اند: یکی آن کتابی که مطالب نوشته شده در آن به هیچ وجه تغییر نمیکند. مانند کتاب در آیه {{قرآن|و ما یعزب عن ربک من مثقال ذره فی الارض و لا فی السماء و لا اصغر من ذلک و لا اکبر الا فی کتاب مبین.<ref>یونس / ۶۱: و هیچ چیز در زمین و آسمان از پروردگار تو مخفی نمیماند حتی به اندازه سنگینی ذره ای و نه کوچکتر از آن و نه بزرگتر مگر اینکه در کتاب آشکار ثبت است.</ref>
| | سجین از ماده سجن به معنای زندان است. معناهای متفاوتی برای آن در نظر گرفتهاند. از جمله زندان، دوزخ، نامه اعمال بدکاران. وادی هولناکی در قعر جهنم.<ref> مکارم شیرازی، ناصر، تفسير نمونه، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ دهم، ۱۳۷۱ش، ج۲۶، ص ۲۵۴. محمدی ریشهری، محمد، بهشت و دوزخ از نگاه قرآن و حديث، ج۲، ص۶۱.</ref> |
|
| |
|
| و آیهٔ {{قرآن|و عندنا کتاب حفیظ}}<ref>ق / ۴: و نزد ما کتابی است که همه چیز در آن محفوظ است.</ref> و… که این کتاب گاهی برای همه موجودات و حوادث است و گاهی به جزئیات پرداخته میشود. مانند: {{قرآن|و ما کان لنفس ان تموت الا باذن الله کتاباً موجّلاً}}<ref>آل عمران / ۱۴۵: هیچکس جز به فرمان خدا نمیمیرد، سر نوشتی است تعیین شده.</ref> که این نوع کتاب برای هر فردی جداگانه میباشد. | | علیین به معنای درجات عالی است. در اصل به معنای مکان بالا یا افرادی است که در بالا مینشینند. و به معنای برترین مکان بهشت آمده است.<ref>مکارم شیرازی، ناصر، تفسير نمونه، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ دهم، ۱۳۷۱ش، ج۲۶، ص۲۷۱.</ref> به معنای آسمان هفتم، منزلگاه ارواح مؤمنین، سدره المنتهی و نامه اعمال نیکوکاران نیز تفسیر شده است.<ref>مکارم شیرازی، ناصر، تفسير نمونه، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ دهم، ۱۳۷۱ش، ج۲۶، ص۲۷۱.</ref> |
|
| |
|
| قسم دیگر کتابی است که گاهی تغییر میپذیرد هم چنانکه در آیه: ی {{قرآن|یمحوالله ما یشاء و یثبت و عنده ام الکتاب}}<ref>رعد / ۳۹: خداوند هر چه را بخواهد محو و هر چه را بخواهد اثبات میکند و ام الکتاب (لوح محفوظ) نزد اوست.</ref> که خداوند برخی چیزها را بعد از نوشتن محو کرده و برخی را ثابت نگه میدارد.}}<ref>المیزان، ج۷، ص۳۵۲.</ref>
| |
|
| |
| سوم: سومین نوع کتابی که در قرآن کریم به آن اشاره شده است و سئوال مورد نظر نیز مربوط به آن است، کتابی است که اعمال بندگان را از خوب و بد در آن مینویسند و آیات راجع به این قسم خود بر چند نوع است:
| |
|
| |
| ۱. کتاب مختص هر فرد: خداوند متعال در این باره میفرماید: {{قرآن|و کلّ انسان الزمناه طائره فی عنقه و نخرج له یوم القیامه کتابا یلقاه منشورا<ref>اسراء / ۱۳: و هر انسانی اعمالش را بر گردنش آویختهایم و روز قیامت، کتابی برای او بیرون میآوریم که آن را در برابر خود گشوده میبیند.</ref> و آیه {{قرآن|یوم تجد کل نفس ما عملت من خیر محضرا و ما عملت من سوء}}<ref>آل عمران / ۳۰: روزی که هر کس آنچه را از کار نیک و بدانجام داده حاضر میبیند.</ref> و آیات دیگر…
| |
|
| |
| ۲. کتاب مختص امتها: گاهی کتاب مخصوص یک امت است؛ یعنی کتابهای هر فرد در یک امت را در یک کتاب (و به اصطلاح امروزه در یک قفسه جداگانه) قرار دادهاند. مانند آیهٔ {{قرآن|و تری کلّ امّه جاثیه کل امّه تدعی الی کتابها}}.<ref>در آن روز هر امتی را میبینی که بر زانو نشسته، هر امتی به سوی کتابش خوانده میشود.</ref>
| |
|
| |
| ۳. کتاب مشترک همهٔ مردم: سومین کتابی که اعمال مردم در آن ضبط میشود، کتاب همگانی است. مانند آیه ی: {{قرآن|هذا کتابنا ینطق علیکم بالحق انا کنا نستنسخ ما کنتم تعلمون}}<ref>جاثیه / ۲۹: این کتاب ماست که بحق با شما سخن میگوید، ما آنچه را انجام میدادید می نوشتیم.</ref>
| |
|
| |
| خود این کتاب که اعمال همهٔ مردم در آن نوشته شده است، به دو قسم تقسیم میشود:
| |
|
| |
| یک: نیکوکاران دو: زشت کاران.
| |
|
| |
| خداوند در سورهٔ مصففین در آیات ۷ تا ۱۹ به این نوع کتاب اشاره دارد که میفرماید: {{قرآن|کلا ان کتاب الفجار لفی سجین…}} تا آنجا که میفرماید: {{قرآن|کلا ان کتاب الابرار لفی علیین…}}<ref>المیزان، ج۷، ص۳۵۱.</ref> بنابراین، در قرآن کریم، سه نوع کتاب کلی داریم که عبارتند از: ۱. کتاب وحی، ۲. کتاب مربوط به حوادث عالم، ۳. کتابی که نامه عمل بندگان خداست.
| |
|
| |
| و هر کدام از این کتابها انواع مختلفی دارند و کتاب مورد نظر سؤال از قسم سوم کتاب است؛ یعنی کتابی که نامهٔ اعمال بندگان در آن ثبت میشود و هیچ ارتباطی با قرآن کریم ندارد و تنها اعمال خوب یا بد انسانها در آن نوشته شده است و سخن دیگری ندارد.
| |
|
| |
| اما این که مراد از «سجین» و «علیین» چیست؟، علامه طباطبائی در این باره مینویسد، با دقت در آیات ۷ به بعد سورهٔ مطففین و مقایسهٔ آنها با آیات ۱۹ بعد، به دست میآید که مراد از کلمهٔ «سجین» چیزی است که مقابل و مخالف «علیین» باشد و چون معنای «علیین» علو روی علو و به عبارتی علو و والا بودن دو چندان است، معلوم میشود که منظور از سجین هم سفلی روی سفلی یا به عبارتی پستی دو چندان و گرفتاری در چنان پستی است هم چنانکه آیهٔ {{قرآن|ثم رددناه اسفلالسافلین}}<ref>تین / ۵: سپس او را به پایینترین مرحله بازگرداندیم.</ref> بدان اشاره دارد، پس از هر معنا نزدیک تر این است که، سجین از سجن یعنی زندان باشد و معنای آیه این میشود: این است کتاب فجار در حبس و زندانی است که هر کس در آن بیفتد، بیرون شدن برایش نیست. و منظور از کتاب فجار، هم یعنی سرنوشتی که خداوند برای آنان مقدر کرده است و آن حتمی خواهد شد.<ref>المیزان، ج۷، ص۳۸۱.</ref>
| |
| {{پایان پاسخ}} | | {{پایان پاسخ}} |
| {{مطالعه بیشتر}} | | {{مطالعه بیشتر}} |
|
| |
| == معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر ==
| |
| ۱ـ تفسیر نمونه، ناصر مکارم شیرازی، ج۲۶، ص۲۵۳ و ص۲۷۰.
| |
|
| |
| ۲ـ تفسیر احسن الحدیث، ناصر مکارم شیرازی، ج۲، ص۱۳۲.
| |
|
| |
| ۳ـ پرتوی از قرآن، محمود طالقانی، ج۳، ص۳۴۱.
| |
| {{پایان مطالعه بیشتر}}
| |
|
| |
|
| == منابع == | | == منابع == |
خط ۵۲: |
خط ۲۴: |
| }} | | }} |
| {{تکمیل مقاله | | {{تکمیل مقاله |
| | شناسه = | | | شناسه =- |
| | تیترها = | | | تیترها =- |
| | ویرایش = | | | ویرایش =شد |
| | لینکدهی = | | | لینکدهی =شد |
| | ناوبری = | | | ناوبری = |
| | نمایه = | | | نمایه = |
خط ۶۲: |
خط ۳۴: |
| | بازبینی = | | | بازبینی = |
| | تکمیل = | | | تکمیل = |
| | اولویت = | | | اولویت =ج |
| | کیفیت = | | | کیفیت =ج |
| }} | | }} |
| {{پایان متن}} | | {{پایان متن}} |
| | |
| | [[رده:مقالههای پیشنهادی]] |
سؤال
در سورهٔ مطففین، منظور از سجین و علیین چیست؟
سِجّین و عِلیّین هرکدام دو بار در قرآن و در دو آیهٔ پشت سر هم آمده است. بیشتر مفسران سجین را نام دوزخ و علیین را نام بهشت گرفتهاند. برخی گفتهاند نام کتابهایی است که اعمال بدکاران و نیکوکاران را در آن مینویسند.
در سوره مطففین آمده است که نامه بدکاران در سجّین است. در ادامه میگوید تو چه میدانی سجین چیست؟ آن «کتاب مرقوم» است.[۱] در ادامه این سوره درباره ابرار میفرماید نامه اعمال نیکوکاران(ابرار) در علیین است. تو چه میدانی علیین چیست؟ آن «کتاب مرقوم» است.[۲] بعضی گفتهاند کتاب مرقوم برای بیان سجین یا علیین نیست، بلکه برای توضیح «کتاب فجار، نامه بدکاران» و «کتاب ابرار، نامه نیکوکاران» است.[۳] علامه طباطبائی بر این باور است که کتاب مرقوم به معناى قضاء و اثبات مىباشد.جمله مورد بحث اشارهاى به اين معنا خواهد بود كه آنچه براى آنان مقدر شده كاملا روشن است. هيچ ابهامى در آن نيست، به اين معنا كه حتمى و مشخص است و تخلفپذير نيست.[۴]
سجین از ماده سجن به معنای زندان است. معناهای متفاوتی برای آن در نظر گرفتهاند. از جمله زندان، دوزخ، نامه اعمال بدکاران. وادی هولناکی در قعر جهنم.[۵]
علیین به معنای درجات عالی است. در اصل به معنای مکان بالا یا افرادی است که در بالا مینشینند. و به معنای برترین مکان بهشت آمده است.[۶] به معنای آسمان هفتم، منزلگاه ارواح مؤمنین، سدره المنتهی و نامه اعمال نیکوکاران نیز تفسیر شده است.[۷]
منابع
- ↑ آیات ۷، ۸ ، ۹ سوره مطففین
- ↑ آیات ۱۸، ۱۹، ۲۰ سوره مطففین
- ↑ میبدی، احمد بن محمد، كشف الاسرار و عدة الابرار، تهران، امیر کبیر، چاپ پنجم، ۱۳۷۱ش، ج۱۰، ص ۴۱۵
- ↑ طباطبايى، محمدحسين، تفسير الميزان فی تفسیر القرآن، ترجمه: محمد باقر موسوی همدانی، قم، دفتر انتشارات اسلامى، چاپ پنجم، ۱۳۷۴ش، ج۲۰، ص۳۸۲.
- ↑ مکارم شیرازی، ناصر، تفسير نمونه، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ دهم، ۱۳۷۱ش، ج۲۶، ص ۲۵۴. محمدی ریشهری، محمد، بهشت و دوزخ از نگاه قرآن و حديث، ج۲، ص۶۱.
- ↑ مکارم شیرازی، ناصر، تفسير نمونه، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ دهم، ۱۳۷۱ش، ج۲۶، ص۲۷۱.
- ↑ مکارم شیرازی، ناصر، تفسير نمونه، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ دهم، ۱۳۷۱ش، ج۲۶، ص۲۷۱.