رفق و مدارا در عبادت: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی پاسخ
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۱: خط ۱۱:


'''رفق و مدارا''' از اهمّ اموری است که باید سالک إلی الله آن را رعایت کند چه اندک غفلتی در این امر سبب می‌گردد که علاوه بر آنکه سالک از ترقّی و سیر باز می‌ماند بلکه برای همیشه به کلّی از سفر ممنوع خواهد شد. سالک باید از ابتدای راه '''رفق و مدارا''' را پیشهٔ خود کند و با در نظر گرفتن استعداد، خصوصیات روحی، وضع کار و شغل و مقدار تحمل خود عملی را که توان مداومت آن را دارد انتخاب و بر آن مداومت کند و هرگاه به عبادت پرداخت، هنوز خسته نشده دست از عبادت بردارد و نفس را استراحت دهد و هرگز عبادت را بر خود تحمیل نکند.<ref>رضائی، شیخ علی، سیر و سلوک (طرحی نو در عرفان عملی شیعی)، ص۳۳۲. برگرفته از سایت [http://erfanvahekmat.com/%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87/%D8%B1%D9%81%D9%82_%D9%88_%D9%85%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7 عرفان و حکمت در پرتو قرآن و عترت]</ref>
'''رفق و مدارا''' از اهمّ اموری است که باید سالک إلی الله آن را رعایت کند چه اندک غفلتی در این امر سبب می‌گردد که علاوه بر آنکه سالک از ترقّی و سیر باز می‌ماند بلکه برای همیشه به کلّی از سفر ممنوع خواهد شد. سالک باید از ابتدای راه '''رفق و مدارا''' را پیشهٔ خود کند و با در نظر گرفتن استعداد، خصوصیات روحی، وضع کار و شغل و مقدار تحمل خود عملی را که توان مداومت آن را دارد انتخاب و بر آن مداومت کند و هرگاه به عبادت پرداخت، هنوز خسته نشده دست از عبادت بردارد و نفس را استراحت دهد و هرگز عبادت را بر خود تحمیل نکند.<ref>رضائی، شیخ علی، سیر و سلوک (طرحی نو در عرفان عملی شیعی)، ص۳۳۲. برگرفته از سایت [http://erfanvahekmat.com/%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87/%D8%B1%D9%81%D9%82_%D9%88_%D9%85%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7 عرفان و حکمت در پرتو قرآن و عترت]</ref>
از امام صادق(ع) روایت شده است که فرمود: «روزی در ایام جوانی، در حال طواف بودم و با تلاش و کوشش بسیار عبادت می کردم و از شدت فشاری که در این باره بر خود وارد کرده بودم عرق از بدنم سرازیر بود. در همین حال پدرم بر من گذر کرد و مرا این گونه مشاهده کرد. به من فرمود: فرزندم، جعفر! وقتی خداوند بنده ای را دوست بدارد، وارد بهشتش می کند و به عمل کم او خرسند است». و نیز حضرت علی(ع) در وقت وفات خود به فرزندش حضرت حسن(ع) فرمود: «و اقتصد فی معیشتک و اقتصد فی عبادتک و علیک فیها بالامر الدّائم الذّی تطیقه». درمخارج زندگی و در عبادت خود میانه رو باش و بر تو باد در مورد عبادت به عمل مستمر و دایمی که در حد طاقت تو باشد.<ref>موسوی کاشمری، سیدمهدی، رفق و مدارا، پیام زن، اردیبهشت ۱۳۷۸، شماره ۷۶.</ref>
تندروی در عبادت، کسانی را شامل می شود که غیر از انجام عبادات واجب، آن قدر به عبادات استحبابی می پردازند که زندگی آنان فلج می شود و از کار و زندگی و سایر وظایف باز می مانند.<ref>نوابی، سید احمد، [http://shiastudies.com/fa/74878/%D8%A7%D8%B9%D8%AA%D8%AF%D8%A7%D9%84-%D9%88-%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%87-%D8%B1%D9%88%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85/ اعتدال و میانه‌روی در اسلام]، سیاست مجمع  جهانی شیعه‌شناسی، تاریخ درج مطلب:۱۴۰۱، تاریخ بازدید:۱۴۰۱.</ref>
== منابع ==
== منابع ==
{{پانویس}}
{{پانویس}}

نسخهٔ ‏۲۶ دسامبر ۲۰۲۲، ساعت ۰۹:۰۶

سؤال

حدیث اصول کافی باب الاقتصاد فی العباده روایت «عن ابي عبدالله(ع) قال: لا تُكَرِّهوا إلى أنفُسِكُمُ العِبادَةَ» توضیح دهید.


از اين احاديث و احاديث ديگر استفاده ادب ديگر شود كه آن نيز از مهمّات باب رياضت است. و آن عبارت از «مراعات» است. و آن، چنان است كه سالك در هر مرتبه كه هست، چه در رياضات و مجاهدات علميّه يا نفسانيّه يا عمليّه، مراعات حال خود را بكند و با رفق و مدارا با نفس رفتار نمايد و زايد بر طاقت و حالت خود تحميل آن نكند، خصوصا براى جوانها و تازه‌كارها اين مطلب از مهمّات است كه ممكن است اگر جوانها با رفق و مدارا با نفس رفتار نكنند و حظوظ طبيعت را به‌اندازه احتياج آن از طرق محلّله ادا نكنند، گرفتار خطر عظيمى شوند كه جبران آن را نتوانند كرد، و آن خطر آن است كه گاه نفس به واسطه سخت گيرى فوق‌العاده و عنان گيرى بى‌اندازه عنان‌گسيخته شود و زمام اختيار را از دست بگيرد و اقتضاءات طبيعت كه متراكم شد و آتش تيز شهوت كه در تحت فشار بى‌اندازه رياضت واقع شود، ناچار محترق شود و مملكت را بسوزاند. و اگر خداى نخواسته سالكى عنان‌گسيخته شود يا زاهدى بى‌اختيار شود، چنان در پرتگاه افتد كه روى نجات را هرگز نبيند و به طريق سعادت و رستگارى هيچ‌گاه عود نكند.[۱]

زیادی در عبادت و اعمال خوب محدود به این است که زندگی اجتماعی و خانوادگی شخص تحت‌الشعاع قرار نگیرد و موجب تعطیل زندگی نشود. تا مرزی برود که انسان از نقش اجتماعی بیرون نرود. ممکن است نشاط و علاقه داشته باشد اما تأثیر منفی بر خانواده و اجتماع بگذارد. عبادات نباید موجب نفرت، سرخوردگی، زدگی روحی و روانی شخص شود. اگر به این حد رسید، مطلوب نیست. هر نوع عبادتی که نفرت و سرخوردگی ایجاد کند، ممنوع است.[۲]

رفق و مدارا از اهمّ اموری است که باید سالک إلی الله آن را رعایت کند چه اندک غفلتی در این امر سبب می‌گردد که علاوه بر آنکه سالک از ترقّی و سیر باز می‌ماند بلکه برای همیشه به کلّی از سفر ممنوع خواهد شد. سالک باید از ابتدای راه رفق و مدارا را پیشهٔ خود کند و با در نظر گرفتن استعداد، خصوصیات روحی، وضع کار و شغل و مقدار تحمل خود عملی را که توان مداومت آن را دارد انتخاب و بر آن مداومت کند و هرگاه به عبادت پرداخت، هنوز خسته نشده دست از عبادت بردارد و نفس را استراحت دهد و هرگز عبادت را بر خود تحمیل نکند.[۳]

از امام صادق(ع) روایت شده است که فرمود: «روزی در ایام جوانی، در حال طواف بودم و با تلاش و کوشش بسیار عبادت می کردم و از شدت فشاری که در این باره بر خود وارد کرده بودم عرق از بدنم سرازیر بود. در همین حال پدرم بر من گذر کرد و مرا این گونه مشاهده کرد. به من فرمود: فرزندم، جعفر! وقتی خداوند بنده ای را دوست بدارد، وارد بهشتش می کند و به عمل کم او خرسند است». و نیز حضرت علی(ع) در وقت وفات خود به فرزندش حضرت حسن(ع) فرمود: «و اقتصد فی معیشتک و اقتصد فی عبادتک و علیک فیها بالامر الدّائم الذّی تطیقه». درمخارج زندگی و در عبادت خود میانه رو باش و بر تو باد در مورد عبادت به عمل مستمر و دایمی که در حد طاقت تو باشد.[۴]

تندروی در عبادت، کسانی را شامل می شود که غیر از انجام عبادات واجب، آن قدر به عبادات استحبابی می پردازند که زندگی آنان فلج می شود و از کار و زندگی و سایر وظایف باز می مانند.[۵]

منابع

  1. خميني، سيد روح الله، آداب صلاه، ج۱، ص۲۵.
  2. درس خارج فقه تربیتی استاد علیرضا اعرافی، مدرسه فقاهت، تاریخ درج مطلب: ۱۳۹۵، تاریخ بازدید: ۱۴۰۱.
  3. رضائی، شیخ علی، سیر و سلوک (طرحی نو در عرفان عملی شیعی)، ص۳۳۲. برگرفته از سایت عرفان و حکمت در پرتو قرآن و عترت
  4. موسوی کاشمری، سیدمهدی، رفق و مدارا، پیام زن، اردیبهشت ۱۳۷۸، شماره ۷۶.
  5. نوابی، سید احمد، اعتدال و میانه‌روی در اسلام، سیاست مجمع جهانی شیعه‌شناسی، تاریخ درج مطلب:۱۴۰۱، تاریخ بازدید:۱۴۰۱.