ترس از آرزوهای طولانی در نهج‌البلاغه: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۴: | خط ۴: | ||
{{پایان سوال}} | {{پایان سوال}} | ||
{{پاسخ}} | {{پاسخ}} | ||
{{جعبه نقل‌قول|امام علی(ع): ای مردم! همانا بر شما از دو چیز بیشتر می‌ترسم: از خواهش نفس پیروی‌کردن و آرزوی دراز در سر پروردن؛ که پیروی از خواهش نفس آدمی را از راه حق باز می‌دارد و آرزوی دراز آخرت را به فراموشی می‌سپارد.<ref>سید رضی، محمد بن حسین، نهج البلاغه، ترجمهٔ سید جعفر شهیدی، تهران، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، ۱۳۷۸، خطبهٔ ۴۲، ص ۴۰.</ref>|تراز = چپ| عرض = ۲۳۰px}} | {{جعبه نقل‌قول|امام علی(ع): ای مردم! همانا بر شما از دو چیز بیشتر می‌ترسم: از خواهش نفس پیروی‌کردن و آرزوی دراز در سر پروردن؛ که پیروی از خواهش نفس آدمی را از راه حق باز می‌دارد و آرزوی دراز آخرت را به فراموشی می‌سپارد.<ref>سید رضی، محمد بن حسین، نهج البلاغه، ترجمهٔ سید جعفر شهیدی، تهران، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، ۱۳۷۸، خطبهٔ ۴۲، ص ۴۰.</ref>|تراز = چپ| عرض = ۲۳۰px}}امام علی(ع) آرزوی طولانی را موجب فراموش‌کردن آخرت بر می‌شمرد و مردم را به همین دلیل از آن می‌ترساند. از نظر امام(ع) آرزوی طولانی موجب می‌شود که فرد خیال کند در این دنیا جاودان خواهد بود و این خیالْ حقیقت جهان جاودان آخرت را از نظر او دور می‌کند.<ref>محمدباقر المجلسی، بحارالانوار الجامعة لدرر اخبار الائمة الاطهار، بیروت، مؤسسة الوفاء، ۱۴۰۴، ج ۶۷، ص ۸۸.</ref> | ||
در کلام امام علی(ع) در مواضع دیگر برای آرزوی دراز معایب دیگری نیز بر شمرده شده است. از جمله به موارد زیر می‌توان اشاره کرد: | |||
* از بین رفتن [[عقل]] | * از بین رفتن [[عقل]]: «بدانید ای بندگان خدا! آرزو، عقل را زائل می‌کند؛ باعث [[غفلت]] می‌شود و [[حسرت]] را به بار می‌آورد، چرا که آرزو [[غرور]] است.»<ref>محمدباقر المجلسی، بحارالانوار الجامعة لدرر اخبار الائمة الاطهار، بیروت، مؤسسة الوفاء، ۱۴۰۴، ج ۷۴، ص ۲۹۴.</ref> | ||
* فراموشی مرگ: «آرزوهای طولانی باعث می‌شود تا خود گمان نماید که در این دنیا تا ابد باقی خواهد ماند، در این مدت [[شیطان]] به او غالب شده و [[مرگ]] و [[آخرت]] را از ذهن و فکر او می‌برد و انسان نیز توجه و نظر به تحصیل آخرت نمی‌کند.<ref>المجلسی، بحارالانوار الجامعة لدرر اخبار الائمة الاطهار، ج ۶۷، ص ۸۸.</ref> | |||
* فراموشی | |||
* فراموشی آخرت؛ [[پیامبر(ص)]] می‌فرماید: همانا من برای امتم از دو چیز می‌ترسم یکی هوای نفس و دیگری آرزوهای طولانی است، پس هوای نفس انسان را از دیدن و انجام حق بازمی‌دارد، اما آرزوهای طولانی آخرت را از یاد انسان می‌برد و باعث دوزخی شدن انسان می‌شود.<ref>شیخ حر عاملی، وسایل الشیعه، قم، آل البیت، ۱۴۰۹، ج۲، ص۴۳۸.</ref> | * فراموشی آخرت؛ [[پیامبر(ص)]] می‌فرماید: همانا من برای امتم از دو چیز می‌ترسم یکی هوای نفس و دیگری آرزوهای طولانی است، پس هوای نفس انسان را از دیدن و انجام حق بازمی‌دارد، اما آرزوهای طولانی آخرت را از یاد انسان می‌برد و باعث دوزخی شدن انسان می‌شود.<ref>شیخ حر عاملی، وسایل الشیعه، قم، آل البیت، ۱۴۰۹، ج۲، ص۴۳۸.</ref> | ||
نسخهٔ ۱ دسامبر ۲۰۲۲، ساعت ۱۰:۴۷
سؤال
امام علی (ع) در نهج‌البلاغه، خطبهٔ چهل و دوم، مردم را از آرزوهای طولانی می‌ترساند؛ علت آن چیست؟
امام علی(ع): ای مردم! همانا بر شما از دو چیز بیشتر می‌ترسم: از خواهش نفس پیروی‌کردن و آرزوی دراز در سر پروردن؛ که پیروی از خواهش نفس آدمی را از راه حق باز می‌دارد و آرزوی دراز آخرت را به فراموشی می‌سپارد.[۱]
امام علی(ع) آرزوی طولانی را موجب فراموش‌کردن آخرت بر می‌شمرد و مردم را به همین دلیل از آن می‌ترساند. از نظر امام(ع) آرزوی طولانی موجب می‌شود که فرد خیال کند در این دنیا جاودان خواهد بود و این خیالْ حقیقت جهان جاودان آخرت را از نظر او دور می‌کند.[۲]
در کلام امام علی(ع) در مواضع دیگر برای آرزوی دراز معایب دیگری نیز بر شمرده شده است. از جمله به موارد زیر می‌توان اشاره کرد:
- از بین رفتن عقل: «بدانید ای بندگان خدا! آرزو، عقل را زائل می‌کند؛ باعث غفلت می‌شود و حسرت را به بار می‌آورد، چرا که آرزو غرور است.»[۳]
- فراموشی مرگ: «آرزوهای طولانی باعث می‌شود تا خود گمان نماید که در این دنیا تا ابد باقی خواهد ماند، در این مدت شیطان به او غالب شده و مرگ و آخرت را از ذهن و فکر او می‌برد و انسان نیز توجه و نظر به تحصیل آخرت نمی‌کند.[۴]
- فراموشی آخرت؛ پیامبر(ص) می‌فرماید: همانا من برای امتم از دو چیز می‌ترسم یکی هوای نفس و دیگری آرزوهای طولانی است، پس هوای نفس انسان را از دیدن و انجام حق بازمی‌دارد، اما آرزوهای طولانی آخرت را از یاد انسان می‌برد و باعث دوزخی شدن انسان می‌شود.[۵]
- تسلط شیطان؛ امیر المؤمنین(ع) آرزو را سلطه شیاطین بر قلوب غافلین از خدا می‌داند.[۶]
- مورد توبیخ قرآن؛ خداوند در قرآن می‌فرماید: «کافران (هنگامی که آثار شوم اعمال خود را ببینند،) چه بسا آرزو می‌کنند که ای کاش مسلمان بودند! بگذار آنها بخورند، و بهره گیرند، و آرزوها آنان را غافل سازد؛ ولی بزودی خواهند فهمید!»[۷]
- حب دنیا؛ زمانی که فرد با دنیا و شهوت‌ها و لذاتش و … انس گرفت بر قلب خود سخت می‌بیند که از آنها دوری کند، در این حال قلب مانع از فکر کردن در مرگ می‌شود، آن یاد مرگی که باعث دور شدن از این گونه شهوات و خواستنی‌ها است.[۸]
- حب مال و ثروت؛ انسان که تنها در صدد جمع کردن مال و ثروت باشد از ذکر خدا غافل می‌شود، نسبت به فقرا و مستمندان بخیل می‌شود، دچار خودبینی و تکبر می‌شود که همه این صفات نشانه انسان بی ایمان است.
حاصل سخن این که حضرت علی(ع) از آرزویی خوف داشت که ثمره آن تباهی دین و کمال انسانیت بود و همواره توصیه به ترک آرزوهای طولانی می‌نمود.
معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر
- ترجمه و تفسیر نهج البلاغه، محمد تقی جعفری، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، ۱۳۷۶، ج۶.
منابع
- ↑ سید رضی، محمد بن حسین، نهج البلاغه، ترجمهٔ سید جعفر شهیدی، تهران، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، ۱۳۷۸، خطبهٔ ۴۲، ص ۴۰.
- ↑ محمدباقر المجلسی، بحارالانوار الجامعة لدرر اخبار الائمة الاطهار، بیروت، مؤسسة الوفاء، ۱۴۰۴، ج ۶۷، ص ۸۸.
- ↑ محمدباقر المجلسی، بحارالانوار الجامعة لدرر اخبار الائمة الاطهار، بیروت، مؤسسة الوفاء، ۱۴۰۴، ج ۷۴، ص ۲۹۴.
- ↑ المجلسی، بحارالانوار الجامعة لدرر اخبار الائمة الاطهار، ج ۶۷، ص ۸۸.
- ↑ شیخ حر عاملی، وسایل الشیعه، قم، آل البیت، ۱۴۰۹، ج۲، ص۴۳۸.
- ↑ تمیمی آمدی، محمد، غرر الحکم، ایران، دفتر تبلیغات اسلامی، چاپ اول، ج۱، ص۳۱۲.
- ↑ حجر / ۲-۳.
- ↑ ابی فراس، ورام بن، مجموعه ورام، قم، مؤسسه وفا، ۱۳۷۶، ج۱، ص۲۷۶.