جامع الاخبار (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۴: | خط ۴: | ||
== مؤلف == | == مؤلف == | ||
درباره مؤلف این کتاب بین محققان اختلافاتی وجود | درباره مؤلف این کتاب بین محققان اختلافاتی وجود دارد. برخی نویسنده این اثر را شیخ صدوق (متوفای اواخر قرن چهارم) یا امین الاسلام طبرسی (متوفای نیمه قرن ششم) دانسته‌اند. این نظر را علامه مجلسی<ref>محمدباقر المجلسی، بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار، بیروت، داراحیاء التراث العربی، ج ۱، ص ۱۳-۱۴.</ref> و محدث نوری<ref>حسین بن محمدتقی النوری، خاتمة مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، قم، مؤسسة آل‌البیت، ج ۱، ص ۳۴۹-۳۵۳.</ref> رد کرده‌اند. دلیل این امر یادکرد مؤلف از محدثان و مؤلفان قرن ششم و هفتم هجری است. آقابزرگ تهرانی، کتابشناس بزرگ معاصر، پس از بررسی نظرات مختلف درباره مؤلف این اثر به این نتیجه می‌رسد که صاحب این اثر اهل بیهق بوده و در اواخر قرن ششم می‌زیسته است. از آنجا که در متن این کتاب از مؤلف با عنوان محمد بن محمد یادشده است، آقابزرگ از یازده تن از رجال شیعه آن دوره با عنوان محمد بن محمد یاد می‌کند، اما از میان این احتمالات کسی را انتخاب نمی‌کند.<ref>الشیخ آقابزرك الطهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعه، بیروت، دارالأضواء، ج ۵، ص ۳۳-۳۶.</ref> | ||
یکی از احتمالات مطرح شده توسط آقابزرگ تهرانی محمد بن محمد الشعیری است. <ref>الشیخ آقابزرك الطهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعه، بیروت، دارالأضواء، ج ۵، ص ۳۵</ref> برخی محققان با اتکا به درج نام مؤلف کتاب توسط کاتب با عنوان شعیری در پشت برگه شماره ۶۸ یکی از نسخه‌های سه‌گانه موجود در کتابخانه ملی ایران محتمل دانسته‌اند که نام نویسنده این کتاب محمد بن محمد شعیری باشد.<ref>خان‌بابا مشار، فهرست کتب چاپی عربی، بی‌جا، بی‌نا، ص ۲۳۹.</ref> | |||
== محتوا == | == محتوا == | ||
نسخهٔ ۲۹ اوت ۲۰۲۲، ساعت ۱۴:۱۰
 | این مقاله هماکنون به دست Shamloo در حال ویرایش است. |
مؤلف
درباره مؤلف این کتاب بین محققان اختلافاتی وجود دارد. برخی نویسنده این اثر را شیخ صدوق (متوفای اواخر قرن چهارم) یا امین الاسلام طبرسی (متوفای نیمه قرن ششم) دانسته‌اند. این نظر را علامه مجلسی[۱] و محدث نوری[۲] رد کرده‌اند. دلیل این امر یادکرد مؤلف از محدثان و مؤلفان قرن ششم و هفتم هجری است. آقابزرگ تهرانی، کتابشناس بزرگ معاصر، پس از بررسی نظرات مختلف درباره مؤلف این اثر به این نتیجه می‌رسد که صاحب این اثر اهل بیهق بوده و در اواخر قرن ششم می‌زیسته است. از آنجا که در متن این کتاب از مؤلف با عنوان محمد بن محمد یادشده است، آقابزرگ از یازده تن از رجال شیعه آن دوره با عنوان محمد بن محمد یاد می‌کند، اما از میان این احتمالات کسی را انتخاب نمی‌کند.[۳]
یکی از احتمالات مطرح شده توسط آقابزرگ تهرانی محمد بن محمد الشعیری است. [۴] برخی محققان با اتکا به درج نام مؤلف کتاب توسط کاتب با عنوان شعیری در پشت برگه شماره ۶۸ یکی از نسخه‌های سه‌گانه موجود در کتابخانه ملی ایران محتمل دانسته‌اند که نام نویسنده این کتاب محمد بن محمد شعیری باشد.[۵]
محتوا
جامع الأخبار کتابی حاوی مطالب مختلف کلامی، اخلاقی، اجتماعی و حتی جغرافیایی است. این کتاب با تکیه به آیات متنوع قرآن و بیش هزار حدیث فراهم آمده است. در این کتاب طی ۱۴۰ فصل درباره ۱۴۰ موضوع از معارف اسلامی و شیعی بحث کرده است.[۶]
محتوای کتاب به شش بخش قابل تقسیم است: بخش اول، فضیلت شناخت خداوند متعال و مطالبی راجع به توحید و عدل. بخش دوم، بیان فضیلت رسول اکرم(ص) و اهل‌بیت(ع). بخش سوم، درباره ذکر، استغفار و انواع نمازها. بخش چهارم: بیان صفات مؤمن که در این رابطه بسیاری از مسائل اخلاقی، اجتماعی، خانوادگی و آداب و مستحبات زندگی را بیان کرده است. بخش پنجم: درباره مرگ، معاد، روح، بهشت، و قیامت. همچنین در خلال فصول، مباحث گوناگون و پراکنده کلامی و جغرافیای تاریخی آورده شده است. مانند مباحثی درباره مرجئه و قدریه و آن سوی کوه قاف و اطلاعاتی درباره برخی مکان های جغرافیایی. نیز، در بخش پایانی کتاب در فصلی با عنوان نوادر روایات پراکنده با موضوعات مختلف نقل شده است.[۷]
نویسنده در دیباچه کتاب غرض خود از نگارش را شوق فراوان به فراهم آوردن اثری درباره زهد و موعظه بر اساس روایات اهل بیت(ع) بر می شمرد. روایاتی مستند که متکی به احتجاج‌های قرآنی و مؤید به استدلال‌های عقلانی باشد. نویسنده آرزوی نگارش چنین اثری را از بیست سالگی داشته است. آرزویی که پس از پنجاه سالگی محقق می شود. او دلیل اصلی نگارش کتاب پس از گذشت این سالیان را آگاهی خود به اهمیت نهی از منکر و سودمندی پند و موعظه در شریعت بر می شمرد.[۸]
ارزش و جایگاه
.
مطالعه بیشتر
۱ـ بحار الانوار، علامه مجلسی، ج۱۰۱، ص۱۳۲، انتشارات دار الکتب الاسلامیه.
۲ـ معجم رجال الحدیث، سید خویی، نشر مدینه العلم، ج۶، ص۸۷.
منابع
- ↑ محمدباقر المجلسی، بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار، بیروت، داراحیاء التراث العربی، ج ۱، ص ۱۳-۱۴.
- ↑ حسین بن محمدتقی النوری، خاتمة مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، قم، مؤسسة آل‌البیت، ج ۱، ص ۳۴۹-۳۵۳.
- ↑ الشیخ آقابزرك الطهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعه، بیروت، دارالأضواء، ج ۵، ص ۳۳-۳۶.
- ↑ الشیخ آقابزرك الطهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعه، بیروت، دارالأضواء، ج ۵، ص ۳۵
- ↑ خان‌بابا مشار، فهرست کتب چاپی عربی، بی‌جا، بی‌نا، ص ۲۳۹.
- ↑ محمود مدنی بجستانی، فرهنگ کتب حدیثی شیعه، تهران، شرکت چاپ و نشر بین الملل انتشارات امیرکبیر، ج ۲، ص ۶۹۳.
- ↑ محمود مدنی بجستانی، فرهنگ کتب حدیثی شیعه، تهران، شرکت چاپ و نشر بین الملل انتشارات امیرکبیر، ج ۲، ص ۶۹۳.
- ↑ محمد بن محمد الشعیری، جامع الأخبار، نجف، المطبعة الحیدریة، ص ۲-۳.