حذف لقب امیرالمؤمنین در عهدنامه با معاویه

سؤال

چرا حضرت علی(ع) قبول کردند تا لقب «امیر المؤمنین»، در عهدنامه با معاویه حذف شود؟

خوارج اعتراضاتی به امام علی(ع) داشتند از جمله این‌که چرا امام حاضر شده است لقب امیر المؤمنین را از عهدنامه با معاویه حذف کند. اگر ایشان خود را «وصی» پیامبر می‌دانست، چرا به این کار راضی شد. عبدالله بن عباس که از طرف امام با خوارج مذاکره می‌کرد در پاسخ به خوارج گفت: مگر پیامبر(ص) در صلح حدیبیه رضایت نداد تا کلمه «رسول الله» از عهدنامه حذف شود؟ کاری که علی(ع) انجام داد، مانند کاری است که پیامبر(ص) انجام داده بود.

در جریان صلح حدیبیه آمده است، پیامبر اکرم(ص) در ذیقعده سال ششم هجرت به قصد حج عمره به سمت مکه حرکت کرد و قریش از ورود او جلوگیری به عمل آوردند. سرانجام عهدنامه‌ای میان دو طرف ایجاد شد. پیامبر(ص) علی(ع) را فرا خواند و گفت: بنویس: بسم الله الرحمن الرحیم اما «سهیل بن عمرو» (نماینده قریش) گفت این را نمی‌شناسیم، بنویس: بسمک اللهم. رسول خدا گفت: بنویس بسمک اللهم و علی(ع) آن را نوشت، آنگاه رسول خدا فرمود: بنویس: هذا من صلح «محمد» رسول الله، «سهیل بن عمرو» گفت: اگر گواهی می‌دادیم که رسول خدائی با تو جنگ نمی‌کردیم، نام خود و پدرت را بنویس. از این رو این کار امام(ع) در زمان پیامبر(ص) نیز اتفاق افتاده بود و آنچه ایشان انجام دادند در موقعیت مشابه عمل به سیره پیامبر گرامی اسلام بود.