پیش نویس:علی اکبر (ع)

سؤال

زندگی نامه اجمالی حضرت علی اکبر(ع) چیست؟ نام، لقب و کنیه ایشان چیست؟ چه ویژگی‌هایی برای علی اکبر(ع) ذکر شده است؟

درگاه‌ها

در تاریخ ولادت حضرت علی‌اکبر(ع) اختلاف نظر وجود دارد. به همین جهت نقل‌ها درباره مدت عمر و سن ایشان هنگام شهادت نیز مختلف است. ایشان بزرگترین فرزند امام حسین(ع) می‌باشند. نام مادر ایشان لیلی است. البته برخی نام مادر او را آمنه نوشته‌اند. طبق نوشته برخی از مورخین، علی‌اکبر(ع) صاحب همسر و فرزند بودند. نام ایشان را علی، لقب ایشان را اکبر و کنیه ایشان را ابوالحسن گزارش کرده‌اند. در کتب تاریخی ویژگی‌های برجسته ای برای ایشان نقل شده است؛ از جمله شباهت بسیار به رسول اکرم(ص) در سخن گفتن، شمایل و خلق و خو، صفات انسانی والا مثل علم و شجاعت و… .

زندگی نامه

در تاریخ ولادت حضرت علی‌اکبر(ع) میان مورخین اختلاف نظر وجود دارد. برخی زمان ولادت ایشان را اوائل دوره حکومت عثمان بن عفان دانسته‌اند. برخی ایشان را متولد سال ۳۵ یا ۴۱ هجری دانسته‌اند. برخی همانند علامه مقرّم تاریخ ولادت ایشان را ۱۱ شعبان سال ۳۳ هجری نوشته‌اند. شیخ مفید درباره زمان تولد ایشان گفته‌اند وی دو سال پس از شهادت جدشان متولد شده‌اند. به جهت اختلاف مذکور در مقدار سن ایشان هنگام شهادت نیز اختلاف قول وجود دارد. ابن شهر آشوب سن ایشان را در کربلاء ۱۸ سال دانسته است. برخی منابع نیز سن ۲۵ سال را برای ایشان گزارش کرده‌اند. شیخ مفید سن ایشان را ۱۹ سال دانسته‌اند و علامه مقرم نیز نوشته است او در کربلاء قریب به ۲۷ سال داشته است.

بنابر قول مشهور علی‌اکبر(ع) بزرگترین فرزند امام حسین(ع) است. نام مادر ایشان لیلی می‌باشد و برخی نام مادر او را آمنه نوشته‌اند. طبق آن چه محدث قمی نوشته است از زیارت نامه‌ها و روایات به دست می‌آید که علی‌اکبر(ع) ازدواج کرده بودند و فرزندانی نیز داشته است.

نام، لقب و کنیه

نام ایشان علی می‌باشد. نقل شده است که امام حسین(ع) شش فرزند داشتند که نام سه تن از آن‌ها عبدالله، جعفر و محمد بوده است. نام سه تن دیگر از فرزندان ایشان علی بوده است که یکی از آن‌ها علی‌اکبر(ع) می‌باشد. لقب ایشان اکبر است. یکی از وجوه لقب اکبر برای ایشان این است که فرزند بزرگ‌تر امام حسین(ع) می‌باشد. کنیه ایشان ابوالحسن بوده است.

ویژگی‌ها

فضیلت بر دیگران

نقل شده است که معاویه از اطرافیان خود پرسید چه کسی به خلافت از همه سزاوارتر است؟ اطرافیان جواب دادند: تو. معاویه گفت: خیر. سزاوار‌ترین شخص علی بن حسین بن علی بن ابی‌طالب است که جد او رسول خداست و شجاعت بنی‌هاشم، سخاوت بنی‌امیه و شکوه و جلال ثقیف در او جمع است.

شباهت به رسول خدا در منطق، خَلق و خُلق

علی‌اکبر(ع) در سخن گفتن، شکل و شمایل و اخلاق شبیه‌ترین مردم به رسول اکرم(ع) بوده است؛ لذا وجود ایشان یاد نبی اکرم(ص) را زنده می‌کرد و اهل‌بیت(ع) هرگاه دلتنگ رسول خدا(ص) می‌شدند به علی‌اکبر(ع) نگاه می‌کردند.

برخورداری از صفات و کمالات والای انسانی

او جوانی عالم، وارسته، رشید و شجاع بود و از صفات انسانی و سجایای اخلاقی والایی برخوردار بود. در زیارت‌نامهٔ ایشان آمده است: «سلام بر تو ای بسیار راستگوی درستکار! ای [انسان] پاک و پاکیزه! ای دوست مقرَّب [خدا]!... چه گرامی است مقام تو! و چه شرافتمندانه بود بازگشت تو [به سوی او]! گواهی می‌دهم که خداوند از کوششت [در راه خود] قدردانی کرد و پاداشت را افزون ساخت و تو را به کنگره رفیع شرف رسانید. و در غرفه‌های عالی [بهشت] جای داد. همچنان که از پیش بر تو منّت نهاد و تو را از اهل بیتی قرار داد که رجس و پلیدی را از آنان دور کرد و از آلودگی‌ها کاملاً پاکشان ساخت.»

ایمان قوی به حق و شوق به جان دادن در راه خدا

پس از حرکت شبانهٔ کاروان امام حسین(ع) از منزلگاه قصر بنی‌مقاتل که یکی از منزلگاه‌های بین راه مکه به کوفه بود، امام حسین(ع) در حالی که روی اسب سوار بودند به خواب رفتند. پس از بیداری کلمهٔ «اِنّٰا لِلّهِ وَ انّٰا الَیْهِ راجِعُون» را بر زبان جاری کردند و حمد خدای را به جای آوردند. علی‌اکبر(ع) سبب آن را پرسید. امام حسین(ع) فرمودند: در خواب دیدم سواری می‌گفت: این کاروان به سوی مرگ می‌رود. علی‌اکبر(ع) پرسید: آیا ما بر حق نیستیم؟ فرمود: چرا. گفت: وقتی برحقیم از مردن در راه حق چه باک؟