نامه امام حسین(ع) به بنی‌هاشم از مکه

سؤال

محتوای نامه‌ای که امام حسین(ع) از مکه برای بنی‌هاشم نوشت چه بود؟ آیا این نامه از آگاهی امام(ع) از شهادتش خبر می‌دهد؟

درگاه‌ها
امام حسین.png


نامه امام حسین(ع) به بنی‌هاشم از مکه نشان می‌دهد که امام حسین(ع) پایان قیام خود را شهادت می‌دانسته و شهادت در راه خدا را مساوی با پیروزی نهایی قلمداد می‌کرده است.[۱]

این نامه را امام حسین(ع) از مکه، زمانی که عزم سفر به عراق داشت، برای بنی‌هاشم، و در رأس آنان محمد بن حنفیه، نوشت.[۲] سید ابن طاووس از کلینی نقل می‌کند که این نامه پس از سر باز زدن محمد بن حنفیه از همراهی با امام حسین(ع) نوشته شده است.[۳]

متن نامه به نقل از امام محمد باقر(ع) در کتاب کامل الزیارات چنین است:

«بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ مِنَ الْحُسَیْنِ بْنِ عَلِیٍّ إِلَى إلى مُحَمَّدِ بنِ عَلِيٍّ ومَن قِبَلَهُ مِن بَني هاشِمٍ: أَمَّا بَعْدُ فَإِنَّ مَنْ لَحِقَ بِی اسْتُشْهِدَ وَ مَنْ لَمْ یَلْحَقْ بِی لَمْ یُدْرِکِ الْفَتْحَ. وَ السَّلَامُ[۴]؛ به نام خداوند بخشنده مهربان. از حسين بن على به محمد بن على و ديگر فرزندان هاشم که نزد او هستند.. حق این است که سرنوشت همه کسانی که به من ملحق شوند، شهادت در راه خدا است و کسانی هم که به من نپیوندند، روی پیروزی را نخواهند دید. بدرود».

این نامه امام حسین(ع) را دلیلی بر آگاهی او از کشته‌شدن خود و همراهانش تلقی کرده‌اند.[۵] از نظر محققان، این نامه امام حسین(ع) نه تنها نشان می‌دهد که او هر نوع فتح و پیروزی ظاهری مأیوس بود، بلکه جو حاکم بر حوادث را آنچنان مشاهده می‌کرد که بلافاصله پس از شهادت نیز رسیدن به پیروزی ظاهری را امکان‌پذیر نمی‌دانست.[۶]

برخی محققان، منظور از پیروزی در این نامه را، در عین اینکه امام حسین(ع) در ظاهر شکست خورد، به‌معنای پیروزی و چیرگی شعار و هدف امام(ع) بر قلب انسان‌ها در تمام اعصار و در تمام عالم قلمداد کرده‌اند.[۷]

منابع

  1. نجمی، محمدصادق، سخنان حسین بن علی(ع) از مدینه تا کربلا، قم، بوستان کتاب، ۱۳۸۱ش، ص۶۹.
  2. ابن‌قولویه، جعفر بن محمد، کامل الزیارات، تحقیق عبدالحسین امینی، نجف، دار المرتضوية، ۱۳۵۶ق، ج۱، ص۷۵.
  3. سید بن طاووس، علی بن موسی، اللهوف فی قتلى الطفوف، قم، انتشارات أنوار الهدى، بی‌تا، ص۴۰.
  4. ابن‌قولویه، جعفر بن محمد، کامل الزیارات، نجف، دار المرتضویه، باب۲۳، ص۷۵، حدیث۱۵.
  5. مطهری، مرتضی، حماسه حسینی، تهران، انتشارات صدرا، ۱۳۸۲ش، ج۲، ص۲۷۲-۲۷۳.
  6. نجمی، سخنان حسین بن علی(ع) از مدینه تا کربلا، ص۶۹.
  7. سند، محمد، الشعائر الحسينية، قم، دار الغدير، ۲۰۱۴م، ج۲، ص۱۲۸.