تفسیر امام حسین(ع) از آیه «یوم ندعوا کل اناس بامامهم»

سؤال

گفته شده که امام حسین(ع) آیه «یوم ندعوا کل اناس بامامهم» را در جریان واقعه کربلا تفسیر کرده است. آیا این موضوع واقعیت دارد؟

درگاه‌ها

تفسیر آیه «يَوْمَ نَدْعُو كُلَّ أُنَاسٍ بِإِمَامِهِمْ» توسط امام حسین(ع) در مسیر کربلا انجام شده و امام حسین(ع) در تفسیر خود از این آیه (آیه ۷۱ سوره اسراء) جایگاه رهبران جامعه را در هدایت یا گمراهی جوامع نشان داده است. تفسیر این آیه را امام حسین(ع) در پاسخ به سؤال شخصی از بنی‌اسد در منزل ثَعْلَبیّه، در مسیر حرکت از مکه به کوفه، انجام داده است.

از نظر محققان، امام حسین(ع) در این تفسیر با تکیه بر آیه ۷۱ سوره اسراء و آیه ۷ سوره شوری، از دو گروه متضاد از مردم و از دو نوع رهبری در جوامع سخن می‌گوید. هر یک از این دو گروه متکی به یک رهبر و الهام‌گیرنده از افکار او هستند. در صحنه زندگی بشر چنین گروه‌ها و چنین رهبرانی بوده‌اند و خواهند بود. باید این رهبران را با برنامه‌ای که در پیش دارند شناخت و از آن رهبری که به سعادت انسانی دعوت می‌کند پیروی کرد.

این تفسیر را شیخ صدوق در کتاب امالی از امام صادق(ع) و او از امام باقر(ع) و او از امام سجاد(ع) نقل کرده است.

تفسیر امام حسین(ع) از آیه ۷۱ سوره اسراء

متن

ترجمه

سارَ الحُسَينُ عليه السلام و أصحابُهُ، فَلَمّا نَزَلُوا الثَّعلَبِيَّةَ وَرَدَ عَلَيهِ رَجُلٌ يُقالُ لَهُ: بِشرُ بنُ غالِبٍ. فَقالَ: يَابنَ رَسولِ اللّه ِ، أخبِرني عَن قَولِ اللّه ِ عز و جل: «يَوْمَ نَدْعُوا كُلَّ أُنَاسِ بِإِمَامِهِمْ». قالَ: إمامٌ دَعا إلى هُدىً فَأَجابوهُ إلَيهِ، وإمامٌ دَعا إلى ضَلالَةٍ فَأَجابوهُ إلَيها، هؤُلاءِ فِي الجَنَّةِ، و هؤُلاءِ فِي النّارِ، و هُوَ قَولُهُ عز و جل: «فَرِيقٌ فِى الْجَنَّةِ وَ فَرِيقٌ فِى السَّعِيرِ».

چون حسين(ع) و يارانش حركت كردند و در ثَعلَبيه فرود آمدند، مردى به نام بِشر بن غالب، بر ايشان در آمد و گفت: اى فرزند پيامبر خدا! مرا از اين گفته خداوند عز و جل، آگاه كن : «روزى كه هر دسته از مردم را با پيشوايانشان فرا مى‌خوانيم» . فرمود: «پيشوايى به هدايت فرا خوانْد و پاسخش را دادند و پيشوايى به بيراهه خوانْد و پاسخش را دادند. آنان، در بهشت و اينان، در دوزخ‌اند و اين است معناى سخن خداوند عز و جل: «دسته‌اى در بهشت و دسته‌اى در دوزخ‌اند»