الموت اولی من رکوب العار
عبارت «الموت اولی من رکوب العار» از کیست و به چه معناست؟
اَلْمَوْتُ اَوْلی مِنْ رُکوبِ الْعارِ مصرعی از یک بیت شعر حماسی درباره نفی ظلم‌پذیری که امام حسین(ع) در روز عاشورا آن را به‌عنوان شعار در برابر سپاه کوفه می‌خوانده است.[۱] این مصرع از اشعار حماسی فَرْوَة بن مُسَیْک مرادی[۲] (درگذشته ۳۰ق)، از صحابیان و شاعران صدر اسلام، است.[۳] این مصرع در این بیت قرار دارد:
| الموت أولى من ركوب العار | و العار أولى من دخول النار | |
| نزد من، مرگ از ننگ ذلت و پستی بهتر است و ننگ از ورود به آتش دوزخ بهتر است.[۴] | ||
امام حسین(ع) این بیت را به‌عنوان رجز در واقعه عاشورا می‌خوانده است.[۵] از نظر برخی محققان، این بیت یکی از شعارهای عاشوراست که محتوای قیام امام حسین(ع) را نشان می‌دهد.[۶] مرتضی مطهری این شعار را شعار آزادی، عزت و شرافت از سوی امام حسین(ع) دانسته است. او معتقد است که برای مسلمان واقعی مرگ همیشه سزاوارتر از زیر بار ننگ و ذلت رفتن است و امام حسین(ع) با مبارزه خود در راه خدا تا آخرین قطره خون این شعار را در عمل هم به‌کار بسته است.[۷]
شعار عاشورایی «الموت اولی من رکوب العار»، به‌عنوان یک شعار ضد ظلم و ذلت‌پذیری، در میان شیعیان به‌کار گرفته می‌شود؛ برای نمونه این شعار بر سنگ مزار برخی شهیدان جنگ ایران و عراق نقش بسته است.[۸] همچنین، این شعار یکی از پرکاربردترین شعارهای منقوش بر تابلوهای دفاع مقدس قلمداد شده است.[۹]
منابع
- ↑ مطهری، مرتضی، حماسه حسینی، تهران، انتشارات صدرا، ۱۳۸۱ش، ج۱، ص۱۸۳.
- ↑ درباره او ن.ک: ابن‌اثیر، عزالدین علی بن أبی‌الكرم، اسدالغابة فی معرفة الصحابة، بیروت، دار الفكر، ۱۴۰۹ق، ج۴، ص۶۱-۶۲.
- ↑ مطهری، حماسه حسینی، ج۱، ص۱۸۳.
- ↑ مقرم، عبدالرزاق، مقتل الحسین علیه السلام، بیروت، مؤسسة الخرسان للمطبوعات، ۱۴۲۶ق، ص۲۸۸.
- ↑ محدثی، جواد، پیام‌های عاشورا، قم، زمزم هدايت، ۱۳۸۶ش، ص۱۲۵.
- ↑ مطهری، حماسه حسینی، ج۱، ص۱۸۳.
- ↑ مطهری، حماسه حسینی، ج۱، ص۱۸۴.
- ↑ جمعی از نویسندگان، فرهنگ عاشورا، بی‌جا، بی‌نا، بی‌تا، ص۲۰۵-۲۰۶.
- ↑ جمعی از نویسندگان، فرهنگ عاشورا، ص۱۹۰.