آیه تلاوت‌شده توسط امام حسین(ع) هنگام خروج از مدینه

سؤال

امام حسین(ع) در هنگام خروج از مدینه آیه ۲۱ سوره قصص را خوانده؛ امام(ع) به چه دلیل این آیه را انتخاب کرده است؟

درگاه‌ها
امام حسین.png


آیه‌ تلاوت‌شده توسط امام حسین(ع) هنگام خروج از مدینه آیه ۲۱ سوره قصص بوده که مضمون سخن حضرت موسی(ع) هنگام فرار از مصر است. تلاوت این آیه نشان‌دهنده تشابه خروج امام حسین(ع) از مدینه با خروج حضرت موسی(ع) از مصر است. این دو خروج، الگویی برای گريز از سلطه طاغوت زمان و آغاز قیام علیه ظلم قلمداد شده است.[۱]

آیه ۲۱ قصص زمانی است که موسی(ع) پس از کشتن مرد قبطی از ترس فرعون مجبور به فرار شد:[۲]

﴿فَخَرَجَ مِنْها خائِفاً يَتَرَقَّبُ قالَ رَبِّ نَجِّني‏ مِنَ الْقَوْمِ الظَّالِمينَ؛ موسى ترسان و نگران از آنجا بيرون رفت [در حالى كه مى‌]گفت: پروردگارا، مرا از گروه ستمكاران نجات بخش.[۳]

به نقل از منابع، امام حسین(ع)، پس از اینکه از بیعت با یزید در مدینه امتناع کرد، از بیم کارگزاران حکومت در شب یکشنبه دو روز مانده از رجب سال ۶۰ق مدینه را به قصد مکه ترک کرد. امام(ع) در هنگام ترک مدینه آیه ۲۱ سوره قصص را تلاوت کرد.[۴] مرتضی مطهری معتقد است که امام حسین(ع) با تلاوت این آیه خود را به حضرت موسی(ع) تشبیه می‌کند که از دست فرعون می‌گریزد.[۵]

عبدالله جوادی آملی خوانده‌شدن این آیه توسط امام حسین(ع) را اثبات‌کننده این دانسته که نهضت او مانند قیام حضرت موسی(ع) است. از نظر او، امام حسین(ع) با این کار خود را وارث حضرت موسی(ع) و دیگر پیامبران بزرگ معرفی کرده و به مردم فهمانده که حضرت موسای زمان خود است و یزید وارث فرعون است و یاران یزید نیز مانند پیروان فرعون هستند.[۶]

جستارهای وابسته

منابع

  1. محدثی، جواد، پیام‌های عاشورا، قم، زمزم هدایت، ۱۳۸۶ش، ص۲۴۵.
  2. طباطبایی، سید محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، بیروت، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، ۱۳۹۳ق، ج۱۶، ص۲۲.
  3. سوره قصص، آیه ۲۱.
  4. فتال نیشابوری، محمد بن احمد، روضة الواعظين و بصيرة المتعظين، قم، منشورات رضی، ۱۳۷۵ش، ص۱۷۲؛ نیز: مفيد، محمد بن محمد، الإرشاد فی معرفة حجج الله على العباد، قم، انتشارات کنگره هزاره شیخ مفید، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۳۵.
  5. مطهری، مرتضی، حماسه حسینی، تهران، انتشارات صدرا، ۱۳۸۲ش، ج۱، ص۶۷.
  6. جوادی آملی، عبدالله، حماسه و عرفان، قم، انتشارات اسراء، ۱۳۸۶ش، ص۲۰۰.