همتایی امام علی(ع) و حضرت زهرا(س) و ازدواج‌های بعدی امام: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ کنونی تا ‏۹ ژانویهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۱:۱۳

سؤال

در روایات آمده است که «اگر علی(ع) نبود، برای حضرت فاطمه(س) همتایی پیدا نمی‌شد» و همچنین در مورد حضرت زهرا(س) نیز ذکر شده‌ که «اگر زهرا(س) نبود، همتایی برای علی(ع) پیدا نمی‌شد» سؤال این است که چرا حضرت علی(ع) بعد از حضرت زهرا(س) ازدواج دیگری کردند؟ آیا روایت اشکال دارد یا دلیل دیگری در اين مسئله وجود دارد؟

درگاه‌ها

همتایی امام علی(ع) و حضرت زهرا(س) مورد تأکید روایات بوده و دلیل ازدواج‌های بعدی امام علی(ع) این بود که حرمت ازدواج با زنان دیگر برای آن حضرت با شهادت حضرت زهرا برداشته شد. حضرت زهرا(س) خود به امام علی(ع) وصیت کرد که بعد از او با اِمامه، خواهرزاده‌اش، ازدواج کند، تا امامه از فرزندان آن حضرت مراقبت کند.

برای ازدواج امام علی(ع) با حضرت زهرا(س) خصوصیاتی برشمرده شده است: ازدواج آنان به امر خدا بوده است و اینکه هر دو معصوم بودند. این خصوصیات موجب شد تا در روایات تأکید شود که اگر علی(ع) نبود، همتا و هم‌شأنی برای ازدواج با حضرت زهرا(س) یافت نمی‌شد.

براساس روایات تا زمانی که فاطمه(س) زنده بود ازدواج با زن دیگر بر امام علی(ع) حرام بوده است. از این روایات چنین برداشت شده که بعد از شهادت حضرت زهرا(س)، امام علی(ع) می‌توانست ازدواج کند، چون حرمت ازدواج با زنان دیگر برای آن حضرت محدود به زمان زنده‌بودن حضرت زهرا(س) بوده‌ است.

همتایی امام علی(ع) و حضرت زهرا(س)

برای ازدواج امام علی(ع) با حضرت زهرا(س) خصوصیاتی برشمرده شده است:

ازدواج آنان به امر خدا بود.^[۱]

هر دو معصوم و جزء اهل‌بیت پیامبر(ص) بودند و آیهٔ تطهیر در شأن آنان نازل شده است.^[۲]

طبق روایات حضرت زهرا(س) سیده زنان عالم^[۳] و علی(ع) نیز سید در دنیا و آخرت است.^[۴]

در روایات مختلف با تعابیر گوناگون بر این مطلب تأکید شده‌ که اگر علی(ع) نبود، همتا و هم‌شأنی برای ازدواج با حضرت زهرا(س) یافت نمی‌شد؛^[۵] به‌عنوان نمونه از پیامبر(ص) روایت شده که «لولا علیٌ ماکانَ لفاطمه کفوٌ ابداً؛ اگر علی(ع) نبود هرگز همتایی برای فاطمه(س) وجود نمی‌داشت».^[۶] جمله «اگر زهرا(س) نبود، همتایی برای علی(ع) پیدا نمی‌شد» در منابع روایی اصلی شیعه، چون کافی، تهذیب الاحکام و استبصار، وجود ندارد.

ازدواج حضرت علی(ع) بعد از شهادت حضرت زهرا(س)

براساس روایات تا زمانی که فاطمه(س) زنده بود ازدواج با زن دیگر بر امام علی(ع) حرام بوده است.^[۷] ابوبصیر از امام صادق(ع) نقل می‌کند: «خداوند زنان را بر علی(ع) تا زمانی که فاطمه(س) زنده بود حرام کرده بود.»^[۸] از این روایت چنین برداشت شده که بعد از شهادت حضرت زهرا(س) امام علی(ع) می‌توانست ازدواج کند، چون حرمت ازدواج با زنان دیگر برای آن حضرت محدود به زمان زنده‌بودن حضرت زهرا(س) بوده‌ است.^[۹] همچنین بنا بر بعضی روایات، حضرت زهرا(س) به امام علی(ع) وصیت کرد که بعد از او با اِمامه، دختر خواهر حضرت زهرا(س)، ازدواج کند، تا امامه از فرزندان آن حضرت(س) مراقبت کند.^[۱۰]

منابع

↑ شیخ صدوق، محمد بن علی، عیون اخبار الرضا(ع)، مشهد، المؤتمر العالمی الامام الرضا(ع)، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۴۳۶–۴۳۸، ح۱۷۴؛ شیخ صدوق، عیون اخبار الرضا(ع)، ج۱، ص۴۴۰، ح۱۷۶؛ مجلسی، محمد باقر بن محمدتقی، بحارالانوار، بیروت، مؤسسة الوفاء، ۱۴۰۳، ج۴۳، ص۱۴۴–۱۴۵، ح۴۷.
↑ محمدی ری‌شهری، محمد، اهل‌بیت(ع) در قرآن و حدیث، ترجمه رضا شیخی و حمیدرضا آژیر، قم، دارالحدیث، ۱۳۷۹ش، ج۱، ص۳۸.
↑ رحمانی همدانی، احمد، فاطمة الزهراء بهجة قلب المصطفی، تهران، نشر المرضیه، ۱۳۷۲ش، ص۶۶، ح۱۱.
↑ رحمانی همدانی، فاطمة الزهراء بهجة قلب المصطفی، ص۶۶، ح۱۰.
↑ کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۸۸ق، ج۱، ص۴۶۱؛ شیخ طوسی، محمد بن حسن، تهذیب الاحکام، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۶۵، ج۷، ص۴۷۰، ح۹۰.
↑ مجلسی، بحارالانوار، ج۴۳، ص۵۸.
↑ بحرانی، یوسف بن احمد، الحدائق الناضرة فی احکام العترة الطاهرة، قم، مؤسسه انتشارات اسلامی، ۱۳۶۳ش، ج۲۳، ص۱۰۸.
↑ شيخ طوسی، تهذیب الاحکام، ص۴۷۵، ج۱۱۶.
↑ رحمانی همدانی، فاطمة الزهراء بهجة قلب المصطفی، ص۶۶.
↑ مجلسی، بحارالانوار، ج۲۸، ص۳۰۴؛ مجلسی، بحارالانوار، ج۴۳، ص۱۹۲؛ رحمانی همدانی، فاطمة الزهراء(س) بهجة قلب المصطفی، ص۵۵۰.

[1] شیخ صدوق، محمد بن علی، عیون اخبار الرضا(ع)، مشهد، المؤتمر العالمی الامام الرضا(ع)، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۴۳۶–۴۳۸، ح۱۷۴؛ شیخ صدوق، عیون اخبار الرضا(ع)، ج۱، ص۴۴۰، ح۱۷۶؛ مجلسی، محمد باقر بن محمدتقی، بحارالانوار، بیروت، مؤسسة الوفاء، ۱۴۰۳، ج۴۳، ص۱۴۴–۱۴۵، ح۴۷.

[2] محمدی ری‌شهری، محمد، اهل‌بیت(ع) در قرآن و حدیث، ترجمه رضا شیخی و حمیدرضا آژیر، قم، دارالحدیث، ۱۳۷۹ش، ج۱، ص۳۸.

[3] رحمانی همدانی، احمد، فاطمة الزهراء بهجة قلب المصطفی، تهران، نشر المرضیه، ۱۳۷۲ش، ص۶۶، ح۱۱.

[4] رحمانی همدانی، فاطمة الزهراء بهجة قلب المصطفی، ص۶۶، ح۱۰.

[5] کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۸۸ق، ج۱، ص۴۶۱؛ شیخ طوسی، محمد بن حسن، تهذیب الاحکام، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۶۵، ج۷، ص۴۷۰، ح۹۰.

[6] مجلسی، بحارالانوار، ج۴۳، ص۵۸.

[7] بحرانی، یوسف بن احمد، الحدائق الناضرة فی احکام العترة الطاهرة، قم، مؤسسه انتشارات اسلامی، ۱۳۶۳ش، ج۲۳، ص۱۰۸.

[8] شيخ طوسی، تهذیب الاحکام، ص۴۷۵، ج۱۱۶.

[9] رحمانی همدانی، فاطمة الزهراء بهجة قلب المصطفی، ص۶۶.

[10] مجلسی، بحارالانوار، ج۲۸، ص۳۰۴؛ مجلسی، بحارالانوار، ج۴۳، ص۱۹۲؛ رحمانی همدانی، فاطمة الزهراء(س) بهجة قلب المصطفی، ص۵۵۰.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-{{در دست ویرایش|کاربر=Rahmani }}
 {{شروع متن}}
 {{سوال}}
-در روایات آمده است که «اگر علی(ع) نبود، برای حضرت فاطمه(س) همتایی پیدا نمی‌شد» و همچنین در مورد حضرت زهرا(س) نیز ذکر شده‌ است که «اگر زهرا(س) نبود، همتایی برای علی(ع) پیدا نمی‌شد» سؤال این است که چرا حضرت علی(ع) بعد از حضرت زهرا(س) ازدواج دیگری کردند؟ آیا روایت اشکال دارد یا دلیل دیگری در ایبن مسئله وجود دارد؟
+در روایات آمده است که «اگر علی(ع) نبود، برای حضرت فاطمه(س) همتایی پیدا نمی‌شد» و همچنین در مورد حضرت زهرا(س) نیز ذکر شده‌ که «اگر زهرا(س) نبود، همتایی برای علی(ع) پیدا نمی‌شد» سؤال این است که چرا حضرت علی(ع) بعد از حضرت زهرا(س) ازدواج دیگری کردند؟ آیا روایت اشکال دارد یا دلیل دیگری در اين مسئله وجود دارد؟
 {{پایان سوال}}
 {{پاسخ}}
 {{درگاه|فاطمی}}
-==ازدواج و همتای امام علی(ع) و حضرت زهرا(س)==
+'''همتایی امام علی(ع) و حضرت زهرا(س)''' مورد تأکید روایات بوده و دلیل ازدواج‌های بعدی امام علی(ع) این بود که حرمت ازدواج با زنان دیگر برای آن حضرت با شهادت حضرت زهرا برداشته شد. حضرت زهرا(س) خود به امام علی(ع) وصیت کرد که بعد از او با اِمامه، خواهرزاده‌اش، ازدواج کند، تا امامه از فرزندان آن حضرت مراقبت کند.
-ازدواج [[امام علی(ع)]] با [[حضرت زهرا(س)]] ازدواجی بی‌نظیر است و این موضوع از جنبه‌های مختلف است از جمله:
-* ازدواج آنان به امر [[خدا]] بوده است.<ref>شیخ صدوق، عیون اخبار الرضا (ع)، مشهد، الموتمه العالمی الامام الرضا (ع)، چاپ اول، ۱۴۱۳، ج۱، ص۴۳۶–۴۳۸، ح۱۷۴ و ص۴۴۰، ج۱۷۶؛ و محمد باقر، مجلسی، بحارالانوار، بیروت، مؤسسه الوفاء، چاپ دوم، ۱۴۰۳، ج۴۳، ص۱۴۴–۱۴۵، ح۴۷.</ref>
+برای ازدواج امام علی(ع) با [[حضرت زهرا(س)]] خصوصیاتی برشمرده شده است: ازدواج آنان به امر خدا بوده است و اینکه هر دو معصوم بودند. این خصوصیات موجب شد تا در روایات تأکید شود که اگر علی(ع) نبود، همتا و هم‌شأنی برای ازدواج با حضرت زهرا(س) یافت نمی‌شد.
-* هر دو [[معصوم]] بودند، چرا که آنان جزء [[اهل بیت]] پیامبر هستند و [[آیه تطهیر]]<ref>احزاب/۳۳.</ref> در شأن ایشان نازل شده و [[عصمت]] آن خاندان پاک را به تمام جهانیان اعلام کرده‌ است.
+براساس روایات تا زمانی که فاطمه(س) زنده بود ازدواج با زن دیگر بر امام علی(ع) حرام بوده است. از این روایات چنین برداشت شده که بعد از شهادت حضرت زهرا(س)، امام علی(ع) می‌توانست ازدواج کند، چون حرمت ازدواج با زنان دیگر برای آن حضرت محدود به زمان زنده‌بودن حضرت زهرا(س) بوده‌ است.
-* طبق روایات حضرت زهرا(س) سیده زنان (بانوی بانوان) است<ref>رحمانی همدانی، احمد، فاطمه الزهرا بهجه قلب المصطفی، تهران، نشر المرضیه، چاپ دوم، ۱۳۷۲، ص۶۶، ح۱۱.</ref> و علی(ع) نیز سید و آقا در دنیا و آخرت است.<ref>فاطمه الزهرا بهجه قلب المصطفی، ح۱۰.</ref>
+==همتایی امام علی(ع) و حضرت زهرا(س)==
+{{همچنین ببینید|ازدواج و زندگی حضرت فاطمه(س) با حضرت علی(ع)}}
+برای ازدواج [[امام علی(ع)]] با [[حضرت زهرا(س)]] خصوصیاتی برشمرده شده است:
-در روایات مختلف با تعابیر گوناگون بر این مطلب تأکید شده‌ است که اگر علی(ع) نبود، همتا و هم شأنی برای حضرت زهرا(س) یافت نمی‌شد.<ref>محمد بن یعقوب، کلینی، کافی، تهران، دارالکتب الاسلامیه، چاپ سوم، ۱۳۸۸ق، ج۱، ص۴۶۱؛ شیخ طوسی، تهذیب الاحکام، تهران، دارالکتب الاسلامیه، چاپ چهارم، ۱۳۶۵، ج۷، ص۴۷۰، ح۹۰؛ عیون اخبار الرضا (ع)، ص۴۴۰، ح۱۷۶؛ بحارالانوار، ج۴۰، ص۷۷ و ج۴۳، ص۵۸، ۹۲–۹۳، ۱۰۷ و ۱۴۵.</ref> به عنوان نمونه از [[پیامبر(ص)]] روایت شده است {{متن عربی|لولا علیٌ ماکانَ لفاطمه کفوٌ ابداً|ترجمه=اگر علی(ع) نبود هرگز همتایی برای فاطمه(س) وجود نمی‌داشت.}}<ref>بحارالانوار، همان، ج۴۳، ص۵۸.</ref> روایات موجود در این رابطه صحت آن را تقویت می‌کند.
+* ازدواج آنان به امر خدا بود.<ref>شیخ صدوق، محمد بن علی، عیون اخبار الرضا(ع)، مشهد، المؤتمر العالمی الامام الرضا(ع)، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۴۳۶–۴۳۸، ح۱۷۴؛ شیخ صدوق، عیون اخبار الرضا(ع)، ج۱، ص۴۴۰، ح۱۷۶؛ مجلسی، محمد باقر بن محمدتقی، بحارالانوار، بیروت، مؤسسة الوفاء، ۱۴۰۳، ج۴۳، ص۱۴۴–۱۴۵، ح۴۷.</ref>
-اما درباره ادعای دوم که در سؤال مطرح شده «اگر زهرا(س) نبود همتایی برای علی(ع) پیدا نمی‌شد» باید گفت هرچند که اصل این سخن حق است و حضرت زهرا(س) تنها بانویی بود که می‌توانست همتای علی(ع) باشد، با تتبع در منابع روایی چون کافی، تهذیب الاحکام و …، روایتی در این خصوص وجود ندارد.
+* هر دو معصوم و جزء اهل‌بیت پیامبر(ص) بودند و آیهٔ تطهیر در شأن آنان نازل شده است.<ref>محمدی ری‌شهری، محمد، اهل‌بیت(ع) در قرآن و حدیث، ترجمه رضا شیخی و حمیدرضا آژیر، قم، دارالحدیث، ۱۳۷۹ش، ج۱، ص۳۸.</ref>
-==ازدواج حضرت علی(ع) بعد از شهادت حضرت زهرا(س)==
+* طبق روایات حضرت زهرا(س) سیده زنان عالم<ref>رحمانی همدانی، احمد، فاطمة الزهراء بهجة قلب المصطفی، تهران، نشر المرضیه، ۱۳۷۲ش، ص۶۶، ح۱۱.</ref> و علی(ع) نیز سید در دنیا و آخرت است.<ref>رحمانی همدانی، فاطمة الزهراء بهجة قلب المصطفی، ص۶۶، ح۱۰.</ref>
-حضرت زهرا(س) از لحاظ کمالات انسانی در بین زنان از بالاترین مرتبه برخوردار بود و هیچ نقصی نداشت، به همین جهت بعضی از علما چنین گفته‌اند: «تا زمانی که فاطمه زهرا(س) در قید حیات بودند، ازدواج با زن دیگر بر حضرت علی(ع) حرام بود.»<ref>البحرانی، الحدائق الناضره، قم، جامعه المدرسین، ۱۳۶۳، ج۲۳، ص۱۰۸.</ref> چنان‌که در روایتی [[ابوبصیر]] از [[امام صادق(ع)]] نقل می‌کند: {{متن عربی|حرم الله النساء علی علی (ع) مادامت فاطمه (س) حیه قال: قلت کیف؟ قال: لاها طاهره لاتحیض|ترجمه=خداوند متعال زنان را بر علی(ع) تا زمانی که فاطمه(س) زنده بود [[حرام]] کرده بود. راوی می‌گوید: گفتم چرا؟ حضرت پاسخ داد: زیرا ایشان پاک بود و حیض نمی‌شد.}}<ref>تهذیب الاحکام، ص۴۷۵، ج۱۱۶.</ref>
-از این روایت می‌توان استفاده کرد که بعد از [[شهادت حضرت زهرا(س)]]، حضرت علی(ع) می‌توانست ازدواج کند، چون حرمت ازدواج با زنان دیگر برای آن حضرت مقید و محدود به زمان زنده بودن حضرت زهرا(س) بوده‌ است. همچنین بنا بر بعضی روایات، حضرت زهرا(س) به علی(ع) وصیت کرد، بعد از او با امامه دختر خواهر حضرت زهرا(س) ازدواج کند، تا او از فرزندانش مراقبت کند.<ref>بحارالانوار، ج۲۸، ص۳۰۴ و ج۴۳، ص۱۹۲ و فاطمه الزهرا (س)، بهجه قلب المصطفی، ص۵۵۰.</ref> یعنی اصل ازدواج علی(ع) بعد از فاطمه(س) مورد سفارش خود حضرت فاطمه(س) بوده‌ است.
+در روایات مختلف با تعابیر گوناگون بر این مطلب تأکید شده‌ که اگر علی(ع) نبود، همتا و هم‌شأنی برای ازدواج با حضرت زهرا(س) یافت نمی‌شد؛<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۸۸ق، ج۱، ص۴۶۱؛ شیخ طوسی، محمد بن حسن، تهذیب الاحکام، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۶۵، ج۷، ص۴۷۰، ح۹۰.</ref> به‌عنوان نمونه از [[پیامبر(ص)]] روایت شده که {{متن عربی|لولا علیٌ ماکانَ لفاطمه کفوٌ ابداً|ترجمه=اگر علی(ع) نبود هرگز همتایی برای فاطمه(س) وجود نمی‌داشت}}.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ج۴۳، ص۵۸.</ref> جمله «اگر زهرا(س) نبود، همتایی برای علی(ع) پیدا نمی‌شد» در منابع روایی اصلی شیعه، چون [[اعتبار کتاب کافی|کافی]]، [[اعتبار تهذیب الاحکام|تهذیب الاحکام]] و [[اعتبار استبصار|استبصار]]، وجود ندارد.
-مطلب دیگر اینکه شوهر هر زنی طبق آیه {{قرآن|الرجال قوامون علی النساء …|سوره=نساء|آیه=۳۴}} بر او قیمومیت و [[ولایت]] دارد و از آنجایی که حضرت زهرا(س) دارای مقام عصمت بودند، کسی جز علی(ع) که امام حضرت فاطمه نیز بود، این لیاقت را نداشت که همسر او باشد و حضرت فاطمه تحت قیمومیت او قرار گیرد و شاید بتوان روایت مورد بحث را علاوه بر سایر اموری که آن دو بزرگوار را همتای هم می‌کند، ناظر به این مطلب نیز دانست. اما چون مرد زیر قیمومیت و ولایت زن خود قرار نمی‌گیرد، مانعی ندارد که با کسی که از حداقل شرط صحت ازدواج (مسلمان بودن) برخوردار است ازدواج کند، چنان‌که پیامبر(ص) با بعضی از زنانی که به هیچ وجه قابل مقایسه با ایشان نبودند، ازدواج کردند. بنابراین علی(ع) نیز می‌توانستند بعد از حضرت زهرا(س) با زنان دیگر ازدواج کنند.
-با این توضیحات، روایاتی که دلالت بر این دارند که اگر علی(ع) نبود برای حضرت فاطمه(س) همتایی وجود نداشت، نمی‌تواند مانعی برای ازدواج امیرالمؤمنین(ع) بعد از شهادت حضرت زهرا(س) باشد.
-{{پایان پاسخ}}
-{{مطالعه بیشتر}}
-== برای مطالعه بیشتر ==
-* شیخ حسین انصاریان، نظام خانواده در اسلام، قم: ام ابیها، جاول، ۱۳۷۵، ص۱۵۳–۱۶۷. (پیرامون موضوع همتایی و هم شأنی در ازدواج).
-* آیت الله، ابراهیم امینی، بانوی نمونه اسلام، قم: شفق، ۱۳۷۲، ص۴۷–۶۶ (پیرامون ازدواج حضرت زهرا (س) با حضرت علی (ع))
-* آیت الله. جعفر سبحانی، فروغ ولایت، بی جا: صحیفه، جاول، ۱۳۶۸، ص۹۵–۱۰۰ (پیرامون ازدواج حضرت زهرا (س) با حضرت علی (ع)).
-{{پایان مطالعه بیشتر}}
+==ازدواج حضرت علی(ع) بعد از شهادت حضرت زهرا(س)==
+براساس روایات تا زمانی که [[حضرت فاطمه(س)|فاطمه(س)]] زنده بود ازدواج با زن دیگر بر امام علی(ع) حرام بوده است.<ref>بحرانی، یوسف بن احمد، الحدائق الناضرة فی احکام العترة الطاهرة، قم، مؤسسه انتشارات اسلامی، ۱۳۶۳ش، ج۲۳، ص۱۰۸.</ref> ابوبصیر از [[امام صادق(ع)]] نقل می‌کند: {{متن عربی||ترجمه=خداوند زنان را بر علی(ع) تا زمانی که فاطمه(س) زنده بود حرام کرده بود.}}<ref>شيخ طوسی، تهذیب الاحکام، ص۴۷۵، ج۱۱۶.</ref> از این روایت چنین برداشت شده که بعد از شهادت حضرت زهرا(س) امام علی(ع) می‌توانست ازدواج کند، چون حرمت ازدواج با زنان دیگر برای آن حضرت محدود به زمان زنده‌بودن حضرت زهرا(س) بوده‌ است.<ref>رحمانی همدانی، فاطمة الزهراء بهجة قلب المصطفی، ص۶۶.</ref> همچنین بنا بر بعضی روایات، حضرت زهرا(س) به امام علی(ع) وصیت کرد که بعد از او با اِمامه، دختر خواهر حضرت زهرا(س)، ازدواج کند، تا امامه از فرزندان آن حضرت(س) مراقبت کند.<ref>مجلسی، بحارالانوار، ج۲۸، ص۳۰۴؛ مجلسی، بحارالانوار، ج۴۳، ص۱۹۲؛ رحمانی همدانی، فاطمة الزهراء(س) بهجة قلب المصطفی، ص۵۵۰.</ref>{{پایان پاسخ}}
 == منابع ==
 {{پانویس|۲}}
@@ خط ۵۵: / خط ۴۲: @@
   | تغییر مسیر =
   | ارجاعات =
-  | بازبینی =
+  | بازبینی =شد
   | تکمیل =
   | اولویت =ج
-  | کیفیت =ج
+  | کیفیت =ب
 }}
 {{پایان متن}}