مصباح کفعمی: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی پاسخ
بدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
 
(۱۹ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط یک کاربر دیگر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{در دست ویرایش|کاربر=A.rezapour }}
{{شروع متن}}
{{شروع متن}}
{{سوال}}
{{سوال}}
آیا کتاب‌های «بلد الامین» و «اقبال الاعمال» و «مصباح کفعمی» و «مصباح الزائر» معتبر هستند؟
درباره نویسنده و اعتبار و محتوای کتاب «مصباح کفعمی» توضیح بدهید.
{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}
{{پاسخ}}
{{پاسخ}}
 
{{جعبه اطلاعات کتاب
| عنوان                  =مصباح کفعمی
| تصویر                  =مصباح الكفعمي.jpg
| اندازه تصویر          =
| توضیح_تصویر        =
| نام‌های دیگر        =
| نویسنده              =ابراهیم بن علی عاملی کفعمی
| تاریخ نگارش        =قرن نهم
| موضوع                =دعا
| سبک                  =
| زبان                    =عربی
| ویراستار              =
| به تصحیح            =
| به کوشش            =
| تصویرگر                =
| طراح جلد              =
| تعداد جلد              =
| تعداد صفحات          =
| قطع                    =
| مجموعه                =
| ترجمه به دیگر زبان‌ها=
| ناشر                    =
| محل نشر            =
| تاریخ نشر            =
| نوبت چاپ            =
| شمارگان              =
| شابک                  =
| نوع رسانه            =
| وبسایت ناشر      =
| نام کتاب              = <!-- نام کتاب به زبان فارسی -->
| مترجم                = <!-- مترجم به فارسی -->
| مشخصات نشر    = <!-- مشخصات نشر در زبان فارسی -->
| نسخه الکترونیکی  =
}}
{{درگاه|حوزه و روحانیت}}
'''مصباح کفعمی''' کتابی شامل ادعیه، اوراد و زیارات است. نام اصلی کتاب «جنّة الامان الواقیه و جنة الایمان الباقیه» است. این کتاب را [[ابراهیم بن علی کفعمی]] عالم و محدث مشهور قرن نهم نوشته است. مصباح کفعمی از مشاهیر منابع شیعی است. این کتاب را در میان کتاب‌های ادعیه و زیارات بی نظیر دانسته‌اند.
{{کتاب‌های دعا و زیارت}}
== نویسنده ==
== نویسنده ==
 
تقی الدین ابراهیم بن علی کفعمی، عالم ذو فنون و محدّث پُرکار و ادیب ماهر قرن نهم هجری است. رجال‌پژوهان و کتاب‌شناسان، او را به فضل و دانش و زهد و وَرَع و جامعیت و کمال ستوده‌اند. او در نیمه نخست قرن نهم هجری در کَفَرعیما به دنیا آمد و دانش‌های اسلامی را نزد مشایخ عصر خود آموخت.<ref>خدایاری، علی نقی؛ پور اکبر، الیاس، تاریخ حدیث شیعه در سده‌های هشتم تا یازدهم هجری، قم، مؤسسه علمی فرهنگی دار الحدیث، ۱۳۹۰، ص۴۳ و ۴۴.</ref> کفعمی محدث پرتألیف دعانگار<ref>طباطبایی، محمد کاظم، تاریخ حدیث شیعه، قم، مؤسسه علمی فرهنگی دارالحدیث، ۱۳۹۰، ص۱۶۷.</ref> از اکابر علمای [[امامیه]] و اعیان محدّثین شیعه که کثیر التتبّع بوده و در علوم ادبیّه و انواع علوم متفرقه توانمند بوده است.<ref>مدرس تبریزی، محمدعلی، ریحانة الادب فی تراجم المعروفین بالکنیه او اللقب، تهران، کتابفروشی خیام، ۱۳۶۹ش، ج۵، ص۶۷.</ref>
تقى الدين ابراهيم بن على كفعمى، عالم ذو فنون و محدّث پُركار و اديب ماهر قرن نهم هجرى است. رجال‌پژوهان و كتابشناسان، او را به فضل و دانش و زهد و وَرَع و جامعيت و كمال ستوده‌اند. او در نيمه نخست قرن نهم هجرى در كَفَرعيما به دنيا آمد و دانش‌هاى اسلامى را نزد مشايخ عصر خود آموخت.<ref>خدايارى، علي نقى؛ پور اكبر، الياس، تاريخ حديث شيعه در سده هاى هشتم تا يازدهم هجرى، قم، موسسه علمى فرهنگى دار الحديث، ۱۳۹۰، ص۴۳ و ۴۴.</ref> كفعمى: محدث پرتأليف دعانگار قرن نهم، ابراهيم بن على كفعمى است، مشهورترين كتابهاى دعايى او بلد الأمين و جُنَّة الأمان، مشهور به مصباح كفعمى، است.<ref>طباطبايى، محمد كاظم، تاريخ حديث شيعه، قم، موسسه علمى فرهنگى دارالحديث، ۱۳۹۰، ص۱۶۷.</ref>


== جایگاه و اعتبار ==
== جایگاه و اعتبار ==
اين كتاب، معروف به مصباح الكفعمى و دومين اثر مهم برجاى مانده از نويسنده و شامل پنجاه فصل در ادعيه، احراز، آداب، سنن، زيارات و تعويذات است. اين كتاب كه كفعمى آن را پس از البلد الأمين و به سال 895 هجرى به پايان برده.[1] از مصادر بحار الأنوار است.[2] مصباح الكفعمى، از نظر سبك نگارش، شبيه البلد الأمين و در حقيقت، پالايش و نگارش جديدى از آن كتاب است. كفعمى در مقدّمه كتاب تصريح مى‌كند كه مطالب آن را از كتاب‌هايى كه صحّت آنها مورد اعتماد بوده و مأمور به تمسّك به آنها هستيم، گِرد آورده است.[3] اين كتاب نيز داراى حواشى‌اى از خودِ نويسنده است.[4] آقا بزرگ، بر آن است كه حواشى اين كتاب، گسترده بوده و بسى بيشتر از مقدار چاپ شده در حواشى كتاب است.[5] كفعمى، در پايان كتاب، مصادر خود را كه بالغ بر 180 جلد كتاب است، برشمرده كه ظاهراً همان مصادر كتاب البلد الأمين است. جالب توجّه آن كه در متن كتاب، احاديث و ادعيه‌اى از منابع اهل سنّت آمده است. از جمله اين مصادر مى‌توان السفينة البغداديةى سلفى، فضائل القرآن ابن ضريس، مسند أبى حنيفة، الخزائن منذرى، جامع ابن وهب،[2] كتاب الدعاء طبرانى، كتاب الدعاء ابن ابى الدنيا[3] و ربيع الأبرار زمخشرى‌[4] را نام برد. همچنين، از دو كتاب العين المبصرة و الحدقة الناظرةى خود نيز استفاده كرده است.<ref>خدايارى، علي نقى؛ پور اكبر، الياس، تاريخ حديث شيعه در سده هاى هشتم تا يازدهم هجرى، قم، موسسه علمى فرهنگى دار الحديث، ۱۳۹۰، ص۷۴.</ref>
مصباح کفعمی از مشاهیر منابع شیعی است. این کتاب را در میان کتاب‌های ادعیه و زیارات بی نظیر دانسته‌اند.<ref>پاک نیا تبریزی، عبدالکریم، آشنایی با منابع معتبر شیعه: کفعمی و مصباح کفعمی، مبلغان، اسفند ۱۳۸۸ و فروردین ۱۳۸۹، شماره ۱۲۶.</ref>
 
== ویژگی‌ها ==
نام کامل کتاب: «جُنه الامان الواقیه، و جُنّه الایمان الباقیه» معروف به مصباح کفعمی.
 
مؤلف کتاب حاضر: تقی الدین ابراهیم بن علی کفعمی است. (۸۴۰–۹۰۵ هـ. ق)
 
موضوع کتاب: ادعیه، اوراد، زیارات، است.
 
کتاب «مصباح» و «البلد الامین» هر دو از کتاب‌های «کفعمی ـ رحمه الله ـ» می‌باشند. منتهی مصباح بعد از «البلد الامین» نوشته شده و در واقع منتخب و خلاصه ای از آن است.
 
تاریخ نگارش: شیخ تقی الدین کفعمی ـ رحمه الله ـ این کتاب را در سال ۸۹۵ هجری تألیف کرده است، یعنی ۱۰ سال قبل از وفات.
 
ارزش و اعتبار کتاب: کفعمی در مقدمه کتاب می‌گوید: کتاب مصباح را از کتاب‌های مورد اعتمادی جمع‌آوری کردم. که باید به ریسمان محکم آن‌ها چنگ زده شود و آن را به گونه ای مرتب کردم که خواننده آن را بالاترین درجات وصول به حضرت حق برساند.
 
نکته دیگر در ارزش کتاب این است که نام «مصباح» بر دو کتاب اطلاق می‌شود:
 
۱ـ مصباح المتهجد، نوشته شیخ طوسی ـ رحمه الله ـ که به مصباح کبیر هم معروف است.
 
۲ـ مصباح کفعمی (یعنی همین کتاب حاضر)
 
مصباح کبیر شیخ طوسی، کتابی بوده با مقبولیت بسیار بالا و در اکثر خانه‌ها نسخه ای از آن یافت می‌شد.
 
با آمدن مصباح کفعمی، معروف است که «مصباح المتهجد» شیخ طوسی نسخ شد و جای خود را به مصباح کفعمی داد.


منابع کتاب: خود مؤلف در پایان کتاب اسامی منابع خود را ذکر کرده که تعداد آن‌ها به ۲۳۸ عنوان می‌رسد این کتاب‌ها شامل موضوعات، دعا، تفسیر، فقه، و زیارات می‌شود.
این کتاب، معروف به مصباح الکفعمی و دومین اثر مهم برجای مانده از نویسنده و شامل پنجاه فصل در ادعیه، احراز، آداب، سنن، زیارات و تعویذات است. این کتاب که کفعمی آن را پس از [[بلد الامین]] و به سال ۸۹۵هجری به پایان برده، از مصادر [[اعتبار کتاب بحارالانوار|بحار الأنوار]] است. مصباح الکفعمی، از نظر سبک نگارش، شبیه بلد الأمین و در حقیقت، پالایش و نگارش جدیدی از آن کتاب است. کفعمی در مقدمه کتاب تصریح می‌کند که مطالب آن را از کتاب‌هایی که صحت آنها مورد اعتماد بوده و مأمور به تمسّک به آنها هستیم، گِرد آورده است. این کتاب نیز دارای حواشی‌ای از خودِ نویسنده است. آقا بزرگ، بر آن است که حواشی این کتاب، گسترده بوده و بسی بیشتر از مقدار چاپ شده در حواشی کتاب است. کفعمی، در پایان کتاب، مصادر خود را که بالغ بر ۱۸۰ جلد کتاب است، برشمرده که ظاهراً همان مصادر کتاب البلد الأمین است. جالب توجه آن که در متن کتاب، احادیث و ادعیه‌ای از منابع اهل‌سنت آمده است. از جمله این مصادر می‌توان [[السفینة البغدادیة سلفی]]، فضائل القرآن [[ابن ضریس]]، مسند [[أبی حنیفة]]، الخزائن منذری، جامع ابن وهب، کتاب الدعاء طبرانی، کتاب الدعاء [[ابن ابی الدنیا]] و ربیع الأبرار [[زمخشری]] را نام برد. همچنین، از دو کتاب [[العین المبصرة]] و [[الحدقة الناظره]] خود نیز استفاده کرده است.<ref>خدایاری، علی نقی؛ پور اکبر، الیاس، تاریخ حدیث شیعه در سده‌های هشتم تا یازدهم هجری، قم، مؤسسه علمی فرهنگی دار الحدیث، ۱۳۹۰، ص۷۴.</ref>


{{پایان پاسخ}}
== محتوا ==
مصباح کفعمی دارای ۵۰ فصل است. این کتاب از احکام [[وصیت]] شروع می‌شود و با [[طهارت]] و مقدمات نماز ادامه می‌یابد و با ذکر نمازهای واجب و مستحب و [[تعقیبات نماز]] وارد بحث ادعیه می‌شود. اعمال شب و روز و دعاهای مختلف، هر یک در فصل‌های جداگانه‌ای ذکر شده است. از فصل ۴۱ فصل زیارات شروع شده است و پس از آن، مناسبت‌های ایام سال، همراه با ذکر ولادت‌ها و شهادت‌های ائمه بیان شده و در پایان کتاب [[آداب دعا]]، که شامل عوامل استجابت، شرایط دعاکننده، کیفیت [[دعا]]، و مقدمات و شرایط آن می‌باشد. کفعمی در این کتاب به مناسبت‌هایی به نکات تاریخی و ادبی اشاره کرده است. از جمله قطعه‌هایی از [[واقعه کربلا]] و حماسه‌آفرینی‌هایی امام علی(ع).<ref>پاک نیا تبریزی، عبدالکریم، آشنایی با منابع معتبر شیعه: کفعمی و مصباح کفعمی، مبلغان، اسفند ۱۳۸۸ و فروردین ۱۳۸۹، شماره ۱۲۶.</ref>


== منابع ==
== منابع ==
{{پانویس}}
{{پانویس}}
{{شاخه
{{شاخه
  | شاخه اصلی =
  | شاخه اصلی =حدیث
  | شاخه فرعی۱ =
  | شاخه فرعی۱ =دعا
  | شاخه فرعی۲ =
  | شاخه فرعی۲ =کتاب‌های دعا
  | شاخه فرعی۳ =
  | شاخه فرعی۳ =
}}
}}
{{تکمیل مقاله
{{تکمیل مقاله
  | شناسه =
  | شناسه =شد
  | تیترها =
  | تیترها =شد
  | ویرایش =
  | ویرایش =شد
  | لینک‌دهی =
  | لینک‌دهی =شد
  | ناوبری =
  | ناوبری =
  | نمایه =
  | نمایه =
  | تغییر مسیر =
  | تغییر مسیر =شد
  | ارجاعات =
  | ارجاعات =
  | بازبینی =
  | بازبینی =
  | تکمیل =
  | تکمیل =
  | اولویت =
  | اولویت =ج
  | کیفیت =
  | کیفیت =ج
}}
}}
{{پایان متن}}
{{پایان متن}}

نسخهٔ کنونی تا ‏۸ آوریل ۲۰۲۴، ساعت ۰۹:۳۳

سؤال

درباره نویسنده و اعتبار و محتوای کتاب «مصباح کفعمی» توضیح بدهید.

مصباح کفعمی
مصباح کفعمی
اطلاعات کتاب
نویسندهابراهیم بن علی عاملی کفعمی
تاریخ نگارشقرن نهم
موضوعدعا
زبانعربی
درگاه‌ها
حوزه-و-روحانیت.png


مصباح کفعمی کتابی شامل ادعیه، اوراد و زیارات است. نام اصلی کتاب «جنّة الامان الواقیه و جنة الایمان الباقیه» است. این کتاب را ابراهیم بن علی کفعمی عالم و محدث مشهور قرن نهم نوشته است. مصباح کفعمی از مشاهیر منابع شیعی است. این کتاب را در میان کتاب‌های ادعیه و زیارات بی نظیر دانسته‌اند.

نویسنده

تقی الدین ابراهیم بن علی کفعمی، عالم ذو فنون و محدّث پُرکار و ادیب ماهر قرن نهم هجری است. رجال‌پژوهان و کتاب‌شناسان، او را به فضل و دانش و زهد و وَرَع و جامعیت و کمال ستوده‌اند. او در نیمه نخست قرن نهم هجری در کَفَرعیما به دنیا آمد و دانش‌های اسلامی را نزد مشایخ عصر خود آموخت.[۱] کفعمی محدث پرتألیف دعانگار[۲] از اکابر علمای امامیه و اعیان محدّثین شیعه که کثیر التتبّع بوده و در علوم ادبیّه و انواع علوم متفرقه توانمند بوده است.[۳]

جایگاه و اعتبار

مصباح کفعمی از مشاهیر منابع شیعی است. این کتاب را در میان کتاب‌های ادعیه و زیارات بی نظیر دانسته‌اند.[۴]

این کتاب، معروف به مصباح الکفعمی و دومین اثر مهم برجای مانده از نویسنده و شامل پنجاه فصل در ادعیه، احراز، آداب، سنن، زیارات و تعویذات است. این کتاب که کفعمی آن را پس از بلد الامین و به سال ۸۹۵هجری به پایان برده، از مصادر بحار الأنوار است. مصباح الکفعمی، از نظر سبک نگارش، شبیه بلد الأمین و در حقیقت، پالایش و نگارش جدیدی از آن کتاب است. کفعمی در مقدمه کتاب تصریح می‌کند که مطالب آن را از کتاب‌هایی که صحت آنها مورد اعتماد بوده و مأمور به تمسّک به آنها هستیم، گِرد آورده است. این کتاب نیز دارای حواشی‌ای از خودِ نویسنده است. آقا بزرگ، بر آن است که حواشی این کتاب، گسترده بوده و بسی بیشتر از مقدار چاپ شده در حواشی کتاب است. کفعمی، در پایان کتاب، مصادر خود را که بالغ بر ۱۸۰ جلد کتاب است، برشمرده که ظاهراً همان مصادر کتاب البلد الأمین است. جالب توجه آن که در متن کتاب، احادیث و ادعیه‌ای از منابع اهل‌سنت آمده است. از جمله این مصادر می‌توان السفینة البغدادیة سلفی، فضائل القرآن ابن ضریس، مسند أبی حنیفة، الخزائن منذری، جامع ابن وهب، کتاب الدعاء طبرانی، کتاب الدعاء ابن ابی الدنیا و ربیع الأبرار زمخشری را نام برد. همچنین، از دو کتاب العین المبصرة و الحدقة الناظره خود نیز استفاده کرده است.[۵]

محتوا

مصباح کفعمی دارای ۵۰ فصل است. این کتاب از احکام وصیت شروع می‌شود و با طهارت و مقدمات نماز ادامه می‌یابد و با ذکر نمازهای واجب و مستحب و تعقیبات نماز وارد بحث ادعیه می‌شود. اعمال شب و روز و دعاهای مختلف، هر یک در فصل‌های جداگانه‌ای ذکر شده است. از فصل ۴۱ فصل زیارات شروع شده است و پس از آن، مناسبت‌های ایام سال، همراه با ذکر ولادت‌ها و شهادت‌های ائمه بیان شده و در پایان کتاب آداب دعا، که شامل عوامل استجابت، شرایط دعاکننده، کیفیت دعا، و مقدمات و شرایط آن می‌باشد. کفعمی در این کتاب به مناسبت‌هایی به نکات تاریخی و ادبی اشاره کرده است. از جمله قطعه‌هایی از واقعه کربلا و حماسه‌آفرینی‌هایی امام علی(ع).[۶]

منابع

  1. خدایاری، علی نقی؛ پور اکبر، الیاس، تاریخ حدیث شیعه در سده‌های هشتم تا یازدهم هجری، قم، مؤسسه علمی فرهنگی دار الحدیث، ۱۳۹۰، ص۴۳ و ۴۴.
  2. طباطبایی، محمد کاظم، تاریخ حدیث شیعه، قم، مؤسسه علمی فرهنگی دارالحدیث، ۱۳۹۰، ص۱۶۷.
  3. مدرس تبریزی، محمدعلی، ریحانة الادب فی تراجم المعروفین بالکنیه او اللقب، تهران، کتابفروشی خیام، ۱۳۶۹ش، ج۵، ص۶۷.
  4. پاک نیا تبریزی، عبدالکریم، آشنایی با منابع معتبر شیعه: کفعمی و مصباح کفعمی، مبلغان، اسفند ۱۳۸۸ و فروردین ۱۳۸۹، شماره ۱۲۶.
  5. خدایاری، علی نقی؛ پور اکبر، الیاس، تاریخ حدیث شیعه در سده‌های هشتم تا یازدهم هجری، قم، مؤسسه علمی فرهنگی دار الحدیث، ۱۳۹۰، ص۷۴.
  6. پاک نیا تبریزی، عبدالکریم، آشنایی با منابع معتبر شیعه: کفعمی و مصباح کفعمی، مبلغان، اسفند ۱۳۸۸ و فروردین ۱۳۸۹، شماره ۱۲۶.