مراد از «ثار» در زیارت عاشورا: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی پاسخ
(صفحه‌ای تازه حاوی «{{شروع متن}} {{سوال}} السلام عليك يا ثارالله و ابن ثاره را كاملاً توضيح دهيد؟ {{پ...» ایجاد کرد)
 
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۱۷ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{شروع متن}}
{{شروع متن}}
{{سوال}}
{{سوال}}
السلام عليك يا ثارالله و ابن ثاره را كاملاً توضيح دهيد؟
منظور از {{متن عربی|اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا ثارَ اللَّهِ وَابْنَ ثارِه}} را توضیح دهید؟
{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}
{{پاسخ}}
{{پاسخ}}
اين جمله بسيار با ارزش و پرمعنا كه در زيارت عاشورا و هم چنين در بعضي از زيارتنامه‎هاي ديگر<ref>قمي، عباس، كليات مفاتيح الجنان، ذيل زيارات آمده (وارث، عاشورا، زيارت امام حسين(ع) ).</ref> آمده، بيانگر حقيقتي اساسي و اصلي مي‎باشد. حقيقتي كه از زمان قيام حضرت اباعبدالله الحسين(ع) تا كنون ادامه دارد و در يك كلمه مي‎توان گفت كه آن، تحقق اسلام ناب محمدي مي‎باشد.
{{درگاه|امام حسین}}
'''ثارالله''' در زیارت عاشورا عبارتی است که با آن امام حسین(ع) مورد خطاب قرار گرفته است. در مفهوم ثار، احتمالات مختلف و نزدیک به‌هم داده شده‌است؛ کسی که خدا انتقام گیرنده اوست و کسی که خدا خونخواه اوست از جمله این مفاهیم است. این مفاهیم را نشان از ویژگی خاص شخصیت امام حسین دانسته‌اند که بر اساس آن، خونخواهی خدا از خون امام حسین، فراتر از یک مسئله حقوقی و انسانی دانسته می‌شود. قیام امام در راه آزادی، هدایت و فطرت انسان انجام شد و او در راه ارزش‌های بلندی به شهادت رسید که جبران آن فقط به اراده الهی ممکن می‌شود.


اين زيارتنامه كه توسط حضرت امام محمد باقر(ع) به شيعيان تعليم داده شده است، تنها يك زيارتنامه، جهت عرض ادب ظاهري به ساحت مقدس حضرت اباعبدالله الحسين(ع) و ياران ايشان نيست، بلكه خود منشوري است كه از هر جهت نوري از آن جلوه‎ مي‎كند چرا كه اين صحيفه بهانه‎اي براي بيان مختصر، اما كامل از معارف اسلام شناسي، معرفت‎شناسي، امام شناسي، جامعه شناسي و انسان شناسي است.
== مفهوم‌شناسی ثار ==
کلمه «ثار» در لغت به معنای کین‌خواهی، خون، خون ریخته‌شده قابل قصاص کردن، خون خواهی، خون‌خواه و قصاص‌کننده معنی شده است. در لغت‌نامه ها ثار را از ریشه ثَأَرَ و ثَأْر به معنی انتقام گرفتن دانسته‌اند.<ref>المنجد، ذیل واژه ثار؛ الجوهری، اسماعیل بن حماد، الصحاح، ج۲، ص۶۰۳؛ الرازی، محمد بن ابی بکر بن عبدالقادر مختار الصحاح، ص۵۱؛ ابن الاثیر، النهایه فی غریب الحدیث، ج۱، ص۱۹۹؛ طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ج۱، ص۳۰۶؛ مجلسی، بحارالانوار، ج۱۰، ص۱۵۱. به نقل از سدی، حسن، کتاب بررسی و تحلیلی پیرامون زیارت عاشورا، ص۸۲.</ref>


حضرت در اين زيارت مي‎فرمايد: سلام بر تو اي كشته‎اي كه خونخواهي حقيقي تو به دست خداست، و سلام بر تو اي پسر كسي كه خون خواهي او به دست خداست.  
===مفاهیم مشابه ثار ===
با توجه به معنای لغوی ثار، چند احتمال در ترجمه عبارت {{عربی|السلام علیک یا ثارالله و ابن ثاره}} وجود دارد:
* سلام بر تو ای کسی که انتقام گیرنده او خدا است.
* ... خون خواه او خداست.
* ... کسی که در راه خدا خون خواهی کرد.
* ... کشته‌ای که خدا، خون‌خواه توست.
* ... خون خدا.
* ... خون ریخته شده‌ای که خدا ولی آن خون است.
* ... خون ریخته شده قابل قصاص کردن از طرف ذات حق تعالی.<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، تهران: دارالکتب الاسلامیه، ۱۴۰۷ ق، ج۵، ص۵۱۸.</ref>


واژه «ثار» در لغت به معني : طلب خونبها، خون خواستن است.<ref>ابوالقاسم حسين بن محمد بن فضل (راغب اصفهاني)، مفردات الفاظ قرآن، ترجمه دكتر سيد غلامرضا خسروي حسيني، انتشارات كتابفروشي رضوي، ج۱، ص۳۳۱.</ref> بنابراين معني اين عبارت اين است كه؛ تو اي حسين؛ آن كسي هستي كه طالب و خواستار خون تو، خداست و خداوند است كه انتقام خون تو را از دشمنانت كه همان دشمنان اسلام هستند خواهد گرفت.


اكنون اين پرسش در ذهن تداعي مي‎شود كه چرا امام حسين(ع) ثار خداست؟ در كتاب كامل الزيارات در زيارت امام حسين(ع) آمده: «و انّكَ ثارُ اللهِ في الأرضِ والدَّمُ الَّذي لا يُدرِكُ ثارَهُ اَحَدٌ مِنْ اَهْلِ الا‌‌ْرضِ وَ لا يُدْرِكُهُ اِلّا اللهُ وَحْدَهُ». همانا تو خون خدا در زمين هستي و خوني كه هيچ كس از اهل زمين نمي‎تواند از آن خون خواهي نموده و انتقام آن را بگيرد و جز خداوند يگانه كسي نمي‎تواند از آن خون خواهي كند.<ref>ابن قولويه القمي، كامِلُ الزيارات، ترجمه سيد محمد جواد ذهني تهراني، تهران، انتشارات پيام حق، ۱۳۷۷، ص۶۴۵.</ref>
== خون‌خواهی خدا از خون امام حسین(ع) ==
در کتاب [[کامل الزیارات]] در زیارت امام حسین(ع) آمده: {{متن عربی|و انّکَ ثارُ اللهِ فی الأرضِ والدَّمُ الَّذی لا یُدرِکُ ثارَهُ اَحَدٌ مِنْ اَهْلِ الاْرضِ وَ لا یُدْرِکُهُ اِلّا اللهُ وَحْدَهُ|ترجمه=همانا تو خون خدا در زمین هستی و خونی که هیچ‌کس از اهل زمین نمی‌تواند از آن خون‌خواهی نموده و انتقام آن را بگیرد و جز خداوند یگانه کسی از آن خون‌خواهی نمی‌کند.}}<ref>ابن قولویه القمی، کامِلُ الزیارات، ترجمه سید محمد جواد ذهنی تهرانی، تهران، انتشارات پیام حق، ۱۳۷۷، ص۶۴۵.</ref> خون‌خواهی که در زیارت آمده غیر از خون‌خواهی شخصی است که حقوق فردی جایگاه آن است؛ زیرا بر اساس حقوق فردی، قاتل امام حسین(ع) [[شمر]]، [[یزید]] و … هستند که در این صورت [[قصاص]] و خون‌خواهی تنها بر عهده فرزند یا اقوام آن حضرت است.


خون خواهي كه در زيارت آمده غير از خون خواهي شخصي است كه حقوق فردي مقتضاي آن است؛ زيرا بر اساس حقوق فردي، قاتل امام حسين(ع) شمر ، يزيد و ... هستند كه در اين صورت قصاص و خونخواهي تنها بر عهده فرزند يا اقوام آن حضرت مي‎باشد. اين كه امام حسين(ع) خون خدا ناميده شده نشان دهنده ي آن است كه موضوع، بسيار وسيعتر از حقوق فردي و تعصبات قومي و قبيله‌اي مي‎باشد. خون امام حسين(ع) و خون خواهي او تنها يك مسئله خانوادگي نيست كه به چند ساعت و چند سال منحصر باشد، بلكه سخن از پيام انسانيت و عدالت خواهي و مبارزه با استثمار و استبداد مي‎باشد كه بر اساس فطرت الهي حق پرستي، عدالت خواهي و ارزش طلبي مي‎باشد.  
این که امام حسین(ع) خون خدا نامیده شده نشان دهنده آن است که موضوع، بسیار وسیع‌تر از حقوق فردی و تعصبات قومی و قبیله‌ای است. خون امام حسین(ع) و خون‌خواهی او تنها یک مسئله خانوادگی نیست که به چند ساعت و چند سال منحصر باشد، بلکه سخن از پیام [[انسانیت]] و [[عدالت‌خواهی]] و مبارزه با [[استثمار]] و [[استبداد]] است که بر اساس [[فطرت الهی]] حق‌پرستی، عدالت‌خواهی و ارزش‌طلبی است.


اين خون خواهي كه توسط خداوند انجام مي شود به زمان ظهور امام زمان(ع) موكول شده است و آن حضرت از طرف خداوند مأمور به خون خواهي جد خويش مي باشد بنابراين در دعاي ندبه از امام زمان(ع) به عنوان «اَيْنَ الطّالِبُ بِدَمِ المَقتوُلِ بِكربلا، يعني كجاست طلب كننده خون كشته در كربلا». تعبير شده است. در نتيجه معناي «ثارالله» اين است كه خداوند، وليّ دم آن حضرت است و خون آن بزرگوار را از دشمنانش طلب مي‎كند.
این خون‌خواهی که توسط خداوند انجام می‌شود، مطابق برخی روایات و نیز تفسیر و توضیح فرازهایی از زیارت عاشورا و سایر زیارات و ادعیه، به زمان [[ظهور امام زمان(ع)]] موکول شده است و آن حضرت از طرف خداوند مأمور به خون‌خواهی جد خویش می‌شود؛ بنابراین در [[دعای ندبه]] از [[امام زمان(ع)]] به عنوان {{متن عربی|اَیْنَ الطّالِبُ بِدَمِ المَقتوُلِ بِکربلا|ترجمه=کجاست طلب کننده خون کشته در کربلا}} تعبیر شده‌است. در نتیجه معنای {{متن عربی|ثارَاللَّهِ}} این است که خداوند، ولی دم آن حضرت است و خون آن بزرگوار را از دشمنانش طلب می‌کند.
{{پایان پاسخ}}
{{پایان پاسخ}}
{{مطالعه بیشتر}}
{{مطالعه بیشتر}}
==مطالعه بيشتر==


۱ـ پيامهاي عاشورا. اثر جواد محدثي، انتشارات پژوهشكده تحقيقات اسلامي.
==مطالعه بیشتر==
 
* پیامهای عاشورا. اثر جواد محدثی، انتشارات پژوهشکده تحقیقات اسلامی.
۲ـ كامل الزيارات، ترجمه سيد محمد جواد ذهني تهراني، انتشارات پيام حق.
* شرح زیارت عاشورا، اثر علی اصغر عزیزی تهرانی، انتشارات دارالثقلین.
 
* زیارت عاشورا و آثار معجزه‌آسای آن، اثر ناصر رستمی لاهیجانی، انتشارات مجمع ذخائر اسلامی.
۳ـ شرح زيارت عاشورا، اثر علي اصغر عزيزي تهراني، انتشارات دارالثقلين.
 
۴ـ زيارت عاشورا و آثار معجزه‌آساي آن، اثر ناصر رستمي لاهيجاني، انتشارات مجمع ذخائر اسلامي.
 
۵ـ كليات مفاتيح الجنان، تأليف شيخ عباس قمي (ره).
{{پایان مطالعه بیشتر}}
{{پایان مطالعه بیشتر}}


==منابع==
== منابع ==
<references />
{{پانویس|۲}}
{{شاخه
{{شاخه
  | شاخه اصلی = حدیث
  | شاخه اصلی = حدیث
|شاخه فرعی۱ = فقه الحدیث
|شاخه فرعی۱ = فقه الحدیث
|شاخه فرعی۲ =  
|شاخه فرعی۲ =
|شاخه فرعی۳ =  
|شاخه فرعی۳ =
}}
}}
{{تکمیل مقاله
{{تکمیل مقاله
  | شناسه =  
  | شناسه =شد
  | تیترها =  
  | تیترها =شد
  | ویرایش =  
  | ویرایش =شد
  | لینک‌دهی =  
  | لینک‌دهی =شد
  | ناوبری =  
  | ناوبری =
  | نمایه =  
  | نمایه =
  | تغییر مسیر =  
  | تغییر مسیر =شد
  | ارجاعات =  
  | ارجاعات =
  | بازبینی =  
  | بازبینی =
  | تکمیل =  
  | تکمیل =
  | اولویت =  
  | اولویت =ج
  | کیفیت =  
  | کیفیت =د
}}
}}
{{پایان متن}}
{{پایان متن}}
[[رده:امام حسین(ع)]]
[[رده:درگاه امام حسین(ع)]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۶ اوت ۲۰۲۳، ساعت ۱۲:۵۰

سؤال

منظور از «اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا ثارَ اللَّهِ وَابْنَ ثارِه» را توضیح دهید؟

درگاه‌ها
امام حسین.png


ثارالله در زیارت عاشورا عبارتی است که با آن امام حسین(ع) مورد خطاب قرار گرفته است. در مفهوم ثار، احتمالات مختلف و نزدیک به‌هم داده شده‌است؛ کسی که خدا انتقام گیرنده اوست و کسی که خدا خونخواه اوست از جمله این مفاهیم است. این مفاهیم را نشان از ویژگی خاص شخصیت امام حسین دانسته‌اند که بر اساس آن، خونخواهی خدا از خون امام حسین، فراتر از یک مسئله حقوقی و انسانی دانسته می‌شود. قیام امام در راه آزادی، هدایت و فطرت انسان انجام شد و او در راه ارزش‌های بلندی به شهادت رسید که جبران آن فقط به اراده الهی ممکن می‌شود.

مفهوم‌شناسی ثار

کلمه «ثار» در لغت به معنای کین‌خواهی، خون، خون ریخته‌شده قابل قصاص کردن، خون خواهی، خون‌خواه و قصاص‌کننده معنی شده است. در لغت‌نامه ها ثار را از ریشه ثَأَرَ و ثَأْر به معنی انتقام گرفتن دانسته‌اند.[۱]

مفاهیم مشابه ثار

با توجه به معنای لغوی ثار، چند احتمال در ترجمه عبارت «السلام علیک یا ثارالله و ابن ثاره» وجود دارد:

  • سلام بر تو ای کسی که انتقام گیرنده او خدا است.
  • ... خون خواه او خداست.
  • ... کسی که در راه خدا خون خواهی کرد.
  • ... کشته‌ای که خدا، خون‌خواه توست.
  • ... خون خدا.
  • ... خون ریخته شده‌ای که خدا ولی آن خون است.
  • ... خون ریخته شده قابل قصاص کردن از طرف ذات حق تعالی.[۲]


خون‌خواهی خدا از خون امام حسین(ع)

در کتاب کامل الزیارات در زیارت امام حسین(ع) آمده: «و انّکَ ثارُ اللهِ فی الأرضِ والدَّمُ الَّذی لا یُدرِکُ ثارَهُ اَحَدٌ مِنْ اَهْلِ الاْرضِ وَ لا یُدْرِکُهُ اِلّا اللهُ وَحْدَهُ؛ همانا تو خون خدا در زمین هستی و خونی که هیچ‌کس از اهل زمین نمی‌تواند از آن خون‌خواهی نموده و انتقام آن را بگیرد و جز خداوند یگانه کسی از آن خون‌خواهی نمی‌کند.»[۳] خون‌خواهی که در زیارت آمده غیر از خون‌خواهی شخصی است که حقوق فردی جایگاه آن است؛ زیرا بر اساس حقوق فردی، قاتل امام حسین(ع) شمر، یزید و … هستند که در این صورت قصاص و خون‌خواهی تنها بر عهده فرزند یا اقوام آن حضرت است.

این که امام حسین(ع) خون خدا نامیده شده نشان دهنده آن است که موضوع، بسیار وسیع‌تر از حقوق فردی و تعصبات قومی و قبیله‌ای است. خون امام حسین(ع) و خون‌خواهی او تنها یک مسئله خانوادگی نیست که به چند ساعت و چند سال منحصر باشد، بلکه سخن از پیام انسانیت و عدالت‌خواهی و مبارزه با استثمار و استبداد است که بر اساس فطرت الهی حق‌پرستی، عدالت‌خواهی و ارزش‌طلبی است.

این خون‌خواهی که توسط خداوند انجام می‌شود، مطابق برخی روایات و نیز تفسیر و توضیح فرازهایی از زیارت عاشورا و سایر زیارات و ادعیه، به زمان ظهور امام زمان(ع) موکول شده است و آن حضرت از طرف خداوند مأمور به خون‌خواهی جد خویش می‌شود؛ بنابراین در دعای ندبه از امام زمان(ع) به عنوان «اَیْنَ الطّالِبُ بِدَمِ المَقتوُلِ بِکربلا؛ کجاست طلب کننده خون کشته در کربلا» تعبیر شده‌است. در نتیجه معنای «ثارَاللَّهِ» این است که خداوند، ولی دم آن حضرت است و خون آن بزرگوار را از دشمنانش طلب می‌کند.


مطالعه بیشتر

  • پیامهای عاشورا. اثر جواد محدثی، انتشارات پژوهشکده تحقیقات اسلامی.
  • شرح زیارت عاشورا، اثر علی اصغر عزیزی تهرانی، انتشارات دارالثقلین.
  • زیارت عاشورا و آثار معجزه‌آسای آن، اثر ناصر رستمی لاهیجانی، انتشارات مجمع ذخائر اسلامی.


منابع

  1. المنجد، ذیل واژه ثار؛ الجوهری، اسماعیل بن حماد، الصحاح، ج۲، ص۶۰۳؛ الرازی، محمد بن ابی بکر بن عبدالقادر مختار الصحاح، ص۵۱؛ ابن الاثیر، النهایه فی غریب الحدیث، ج۱، ص۱۹۹؛ طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ج۱، ص۳۰۶؛ مجلسی، بحارالانوار، ج۱۰، ص۱۵۱. به نقل از سدی، حسن، کتاب بررسی و تحلیلی پیرامون زیارت عاشورا، ص۸۲.
  2. کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، تهران: دارالکتب الاسلامیه، ۱۴۰۷ ق، ج۵، ص۵۱۸.
  3. ابن قولویه القمی، کامِلُ الزیارات، ترجمه سید محمد جواد ذهنی تهرانی، تهران، انتشارات پیام حق، ۱۳۷۷، ص۶۴۵.