رفق و مدارا در عبادت: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی پاسخ
بدون خلاصۀ ویرایش
(ابرابزار)
 
خط ۵: خط ۵:
{{پاسخ}}
{{پاسخ}}


'''رِفق و مدارا در عبادت''' از مهم‌ترین اموری است که باید سالک إلی الله آن را رعایت کند. سالک باید از ابتدای راهْ رفق و مدارا را پیشهٔ خود کند و با در نظر گرفتن استعداد، خصوصیات روحی، وضع کار و شغل و مقدار تحمل خود، عملی را که توان مداومت آن را دارد انتخاب کند. و هرگاه به عبادت پرداخت، هنوز خسته نشده دست از عبادت بردارد و نفس را استراحت دهد و هرگز عبادت را بر خود تحمیل نکند.<ref>رضائی، شیخ علی، سیر و سلوک (طرحی نو در عرفان عملی شیعی)، ص۳۳۲. برگرفته از سایت [http://erfanvahekmat.com/%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87/%D8%B1%D9%81%D9%82_%D9%88_%D9%85%D8%AF%D8%A7%D8%B1%D8%A7 عرفان و حکمت در پرتو قرآن و عترت]</ref>
'''رِفق و مدارا در عبادت''' از مهم‌ترین اموری است که باید سالک إلی الله آن را رعایت کند. سالک باید از ابتدای راهْ رفق و مدارا را پیشهٔ خود کند و با در نظر گرفتن استعداد، خصوصیات روحی، وضع کار و شغل و مقدار تحمل خود، عملی را که توان مداومت آن را دارد انتخاب کند. و هرگاه به عبادت پرداخت، هنوز خسته نشده دست از عبادت بردارد و نفس را استراحت دهد و هرگز عبادت را بر خود تحمیل نکند.<ref>رضائی، شیخ علی، سیر و سلوک (طرحی نو در عرفان عملی شیعی)، ص۳۳۲. برگرفته از سایت [http://erfanvahekmat.com/دانشنامه/رفق_و_مدارا عرفان و حکمت در پرتو قرآن و عترت]</ref>


در موضوع مدارا در عبادت روایت آمده است «لا تُكَرِّهوا إلى أنفُسِكُمُ العِبادَةَ عبادت را به نفسهاى خود تحميل نكنيد.» از این روایت در باب مراعات در عبادات استفاده می‌شود.<ref>المحمدي الري شهري، الشيخ محمد، ميزان الحكمة،‌ دارالحديث، ج۳، ص۱۸۰۴.</ref> در روایات ميانه‌روى در عبادت را از اخلاق مؤمن دانسته‌اند.<ref>الحُلواني، حسين بن نصر؛ مترجم عبدالهادي مسعودي، چشم تماشا (ترجمه نزهة الناظر و تنبيه الخاطر)، قم، موسسه علمى فرهنگى دار الحديث،‌۱۳۸۷، ص۱۲۱.</ref> زیادی در عبادت و اعمال خوب محدود به این است که زندگی اجتماعی و خانوادگی شخص تحت‌الشعاع قرار نگیرد و موجب تعطیل زندگی نشود. تا مرزی برود که انسان از نقش اجتماعی بیرون نرود. ممکن است نشاط و علاقه داشته باشد اما تأثیر منفی بر خانواده و اجتماع بگذارد. عبادات نباید موجب نفرت، سرخوردگی، زدگی روحی و روانی شخص شود. اگر به این حد رسید، مطلوب نیست. هر نوع عبادتی که نفرت و سرخوردگی ایجاد کند، ممنوع است.<ref>[https://www.eshia.ir/feqh/archive/text/arafi/tarbiat/95/951203 درس خارج فقه تربیتی استاد علیرضا اعرافی]، مدرسه فقاهت، تاریخ درج مطلب: ۱۳۹۵، تاریخ بازدید: ۱۴۰۱.</ref>
در موضوع مدارا در عبادت روایت آمده است «لا تُکَرِّهوا إلی أنفُسِکُمُ العِبادَةَ عبادت را به نفسهای خود تحمیل نکنید.» از این روایت در باب مراعات در عبادات استفاده می‌شود.<ref>المحمدی الری شهری، الشیخ محمد، میزان الحکمة، دارالحدیث، ج۳، ص۱۸۰۴.</ref> در روایات میانه‌روی در عبادت را از اخلاق مؤمن دانسته‌اند.<ref>الحُلوانی، حسین بن نصر؛ مترجم عبدالهادی مسعودی، چشم تماشا (ترجمه نزهة الناظر و تنبیه الخاطر)، قم، مؤسسه علمی فرهنگی دار الحدیث، ۱۳۸۷، ص۱۲۱.</ref> زیادی در عبادت و اعمال خوب محدود به این است که زندگی اجتماعی و خانوادگی شخص تحت‌الشعاع قرار نگیرد و موجب تعطیل زندگی نشود. تا مرزی برود که انسان از نقش اجتماعی بیرون نرود. ممکن است نشاط و علاقه داشته باشد اما تأثیر منفی بر خانواده و اجتماع بگذارد. عبادات نباید موجب نفرت، سرخوردگی، زدگی روحی و روانی شخص شود. اگر به این حد رسید، مطلوب نیست. هر نوع عبادتی که نفرت و سرخوردگی ایجاد کند، ممنوع است.<ref>[https://www.eshia.ir/feqh/archive/text/arafi/tarbiat/95/951203 درس خارج فقه تربیتی استاد علیرضا اعرافی]، مدرسه فقاهت، تاریخ درج مطلب: ۱۳۹۵، تاریخ بازدید: ۱۴۰۱.</ref>


از [[امام صادق(ع)]] روایت شده است که فرمود: «روزی در ایام جوانی، در حال طواف بودم و با تلاش و کوشش بسیار عبادت می‌کردم و از شدت فشاری که در این باره بر خود وارد کرده بودم عرق از بدنم سرازیر بود. در همین حال پدرم بر من گذر کرد و مرا این گونه مشاهده کرد. به من فرمود: فرزندم، جعفر! وقتی خداوند بنده ای را دوست بدارد، وارد بهشتش می کند و به عمل کم او خرسند است». و نیز [[امام علی(ع)]] در وقت وفات خود به فرزندش [[امام حسن(ع)]] فرمود: در مخارج زندگی و در عبادت خود میانه‌رو باش و بر تو باد در مورد عبادت به عمل مستمر و دایمی که در حد طاقت تو باشد.<ref>موسوی کاشمری، سیدمهدی، رفق و مدارا، پیام زن، اردیبهشت ۱۳۷۸، شماره ۷۶.</ref>
از [[امام صادق(ع)]] روایت شده است که فرمود: «روزی در ایام جوانی، در حال طواف بودم و با تلاش و کوشش بسیار عبادت می‌کردم و از شدت فشاری که در این باره بر خود وارد کرده بودم عرق از بدنم سرازیر بود. در همین حال پدرم بر من گذر کرد و مرا این گونه مشاهده کرد. به من فرمود: فرزندم، جعفر! وقتی خداوند بنده ای را دوست بدارد، وارد بهشتش می‌کند و به عمل کم او خرسند است». و نیز [[امام علی(ع)]] در وقت وفات خود به فرزندش [[امام حسن(ع)]] فرمود: در مخارج زندگی و در عبادت خود میانه‌رو باش و بر تو باد در مورد عبادت به عمل مستمر و دایمی که در حد طاقت تو باشد.<ref>موسوی کاشمری، سیدمهدی، رفق و مدارا، پیام زن، اردیبهشت ۱۳۷۸، شماره ۷۶.</ref>


[[امام خمینی]] در مورد مدارا در عبادت می‌گوید سالك در هر مرتبه كه هست، چه در رياضات و مجاهدات مراعات حال خود را بكند و با رفق و مدارا با نفس رفتار نمايد و زايد بر طاقت و حالت خود تحميل آن نكند؛ خصوصا براى جوانها و تازه‌كارها اين مطلب از مهمّات است. گاه نفس به واسطه سخت گيرى فوق‌العاده، بى‌اندازه عنان‌گسيخته شود و زمام اختيار را از دست بگيرد و اقتضاءات طبيعت كه متراكم شد و آتش تيز شهوت كه در تحت فشار بى‌اندازه رياضت واقع شود، ناچار محترق شود و مملكت را بسوزاند. و اگر خداى نخواسته سالكى عنان‌گسيخته شود يا زاهدى بى‌اختيار شود، چنان در پرتگاه افتد كه روى نجات را هرگز نبيند و به طريق سعادت و رستگارى هيچ‌گاه عود نكند.<ref>خميني، سيد روح الله، آداب صلاه، ج۱، ص۲۵.</ref>
[[امام خمینی]] در مورد مدارا در عبادت می‌گوید سالک در هر مرتبه که هست، چه در ریاضات و مجاهدات مراعات حال خود را بکند و با رفق و مدارا با نفس رفتار نماید و زاید بر طاقت و حالت خود تحمیل آن نکند؛ خصوصاً برای جوانها و تازه‌کارها این مطلب از مهمّات است. گاه نفس به واسطه سخت‌گیری فوق‌العاده، بی‌اندازه عنان‌گسیخته شود و زمام اختیار را از دست بگیرد و اقتضاءات طبیعت که متراکم شد و آتش تیز شهوت که در تحت فشار بی‌اندازه ریاضت واقع شود، ناچار محترق شود و مملکت را بسوزاند. و اگر خدای نخواسته سالکی عنان‌گسیخته شود یا زاهدی بی‌اختیار شود، چنان در پرتگاه افتد که روی نجات را هرگز نبیند و به طریق سعادت و رستگاری هیچ‌گاه عود نکند.<ref>خمینی، سید روح‌الله، آداب صلاه، ج۱، ص۲۵.</ref>


تندروی در عبادت، کسانی را شامل می‌شود که غیر از انجام عبادات واجب، آن قدر به عبادات استحبابی می‌پردازند که زندگی آنان فلج می‌شود و از کار و زندگی و سایر وظایف باز می مانند.<ref>نوابی، سید احمد، [http://shiastudies.com/fa/74878/%D8%A7%D8%B9%D8%AA%D8%AF%D8%A7%D9%84-%D9%88-%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86%D9%87-%D8%B1%D9%88%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85/ اعتدال و میانه‌روی در اسلام]، سیاست مجمع جهانی شیعه‌شناسی، تاریخ درج مطلب:۱۴۰۱، تاریخ بازدید:۱۴۰۱.</ref>  
تندروی در عبادت، کسانی را شامل می‌شود که غیر از انجام عبادات واجب، آن قدر به عبادات استحبابی می‌پردازند که زندگی آنان فلج می‌شود و از کار و زندگی و سایر وظایف بازمی‌مانند.<ref>نوابی، سید احمد، [http://shiastudies.com/fa/74878/اعتدال-و-میانه-روی-در-اسلام/ اعتدال و میانه‌روی در اسلام]، سیاست مجمع جهانی شیعه‌شناسی، تاریخ درج مطلب:۱۴۰۱، تاریخ بازدید:۱۴۰۱.</ref>


== منابع ==
== منابع ==
{{پانویس}}
{{پانویس}}
{{شاخه
{{شاخه
  | شاخه اصلی = حدیث
  | شاخه اصلی = حدیث
خط ۲۴: خط ۲۴:
}}
}}
{{تکمیل مقاله
{{تکمیل مقاله
  | شناسه =
  | شناسه =-
  | تیترها =
  | تیترها =-
  | ویرایش =
  | ویرایش =شد
  | لینک‌دهی =
  | لینک‌دهی =شد
  | ناوبری =
  | ناوبری =
  | نمایه =
  | نمایه =
  | تغییر مسیر =
  | تغییر مسیر =شد
  | ارجاعات =
  | ارجاعات =
  | بازبینی =
  | بازبینی =
  | تکمیل =
  | تکمیل =
  | اولویت =
  | اولویت =ج
  | کیفیت =
  | کیفیت =ج
}}
}}
{{پایان متن}}
{{پایان متن}}

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۶ ژانویهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۲:۲۹

سؤال

حدیث اصول کافی باب الاقتصاد فی العباده روایت «عن ابي عبدالله(ع) قال: لا تُكَرِّهوا إلى أنفُسِكُمُ العِبادَةَ» توضیح دهید.


رِفق و مدارا در عبادت از مهم‌ترین اموری است که باید سالک إلی الله آن را رعایت کند. سالک باید از ابتدای راهْ رفق و مدارا را پیشهٔ خود کند و با در نظر گرفتن استعداد، خصوصیات روحی، وضع کار و شغل و مقدار تحمل خود، عملی را که توان مداومت آن را دارد انتخاب کند. و هرگاه به عبادت پرداخت، هنوز خسته نشده دست از عبادت بردارد و نفس را استراحت دهد و هرگز عبادت را بر خود تحمیل نکند.[۱]

در موضوع مدارا در عبادت روایت آمده است «لا تُکَرِّهوا إلی أنفُسِکُمُ العِبادَةَ عبادت را به نفسهای خود تحمیل نکنید.» از این روایت در باب مراعات در عبادات استفاده می‌شود.[۲] در روایات میانه‌روی در عبادت را از اخلاق مؤمن دانسته‌اند.[۳] زیادی در عبادت و اعمال خوب محدود به این است که زندگی اجتماعی و خانوادگی شخص تحت‌الشعاع قرار نگیرد و موجب تعطیل زندگی نشود. تا مرزی برود که انسان از نقش اجتماعی بیرون نرود. ممکن است نشاط و علاقه داشته باشد اما تأثیر منفی بر خانواده و اجتماع بگذارد. عبادات نباید موجب نفرت، سرخوردگی، زدگی روحی و روانی شخص شود. اگر به این حد رسید، مطلوب نیست. هر نوع عبادتی که نفرت و سرخوردگی ایجاد کند، ممنوع است.[۴]

از امام صادق(ع) روایت شده است که فرمود: «روزی در ایام جوانی، در حال طواف بودم و با تلاش و کوشش بسیار عبادت می‌کردم و از شدت فشاری که در این باره بر خود وارد کرده بودم عرق از بدنم سرازیر بود. در همین حال پدرم بر من گذر کرد و مرا این گونه مشاهده کرد. به من فرمود: فرزندم، جعفر! وقتی خداوند بنده ای را دوست بدارد، وارد بهشتش می‌کند و به عمل کم او خرسند است». و نیز امام علی(ع) در وقت وفات خود به فرزندش امام حسن(ع) فرمود: در مخارج زندگی و در عبادت خود میانه‌رو باش و بر تو باد در مورد عبادت به عمل مستمر و دایمی که در حد طاقت تو باشد.[۵]

امام خمینی در مورد مدارا در عبادت می‌گوید سالک در هر مرتبه که هست، چه در ریاضات و مجاهدات مراعات حال خود را بکند و با رفق و مدارا با نفس رفتار نماید و زاید بر طاقت و حالت خود تحمیل آن نکند؛ خصوصاً برای جوانها و تازه‌کارها این مطلب از مهمّات است. گاه نفس به واسطه سخت‌گیری فوق‌العاده، بی‌اندازه عنان‌گسیخته شود و زمام اختیار را از دست بگیرد و اقتضاءات طبیعت که متراکم شد و آتش تیز شهوت که در تحت فشار بی‌اندازه ریاضت واقع شود، ناچار محترق شود و مملکت را بسوزاند. و اگر خدای نخواسته سالکی عنان‌گسیخته شود یا زاهدی بی‌اختیار شود، چنان در پرتگاه افتد که روی نجات را هرگز نبیند و به طریق سعادت و رستگاری هیچ‌گاه عود نکند.[۶]

تندروی در عبادت، کسانی را شامل می‌شود که غیر از انجام عبادات واجب، آن قدر به عبادات استحبابی می‌پردازند که زندگی آنان فلج می‌شود و از کار و زندگی و سایر وظایف بازمی‌مانند.[۷]

منابع

  1. رضائی، شیخ علی، سیر و سلوک (طرحی نو در عرفان عملی شیعی)، ص۳۳۲. برگرفته از سایت عرفان و حکمت در پرتو قرآن و عترت
  2. المحمدی الری شهری، الشیخ محمد، میزان الحکمة، دارالحدیث، ج۳، ص۱۸۰۴.
  3. الحُلوانی، حسین بن نصر؛ مترجم عبدالهادی مسعودی، چشم تماشا (ترجمه نزهة الناظر و تنبیه الخاطر)، قم، مؤسسه علمی فرهنگی دار الحدیث، ۱۳۸۷، ص۱۲۱.
  4. درس خارج فقه تربیتی استاد علیرضا اعرافی، مدرسه فقاهت، تاریخ درج مطلب: ۱۳۹۵، تاریخ بازدید: ۱۴۰۱.
  5. موسوی کاشمری، سیدمهدی، رفق و مدارا، پیام زن، اردیبهشت ۱۳۷۸، شماره ۷۶.
  6. خمینی، سید روح‌الله، آداب صلاه، ج۱، ص۲۵.
  7. نوابی، سید احمد، اعتدال و میانه‌روی در اسلام، سیاست مجمع جهانی شیعه‌شناسی، تاریخ درج مطلب:۱۴۰۱، تاریخ بازدید:۱۴۰۱.