تفاوت تعداد آیات قرآن در برخی روایات

سؤال

روایتی در اصول کافی قرآن مُنزَل را ۱۷ هزار آیه بیان می‌کند، با توجه به این روایت آیا قرآن موجود کامل است و شیعه به صحت قرآن از زیاده و نقصان اعتقاد دارد؟

روایتی که تعداد آیات قرآن را ۱۷ هزار آیه می‌داند، به گفته عالمان شیعه در نگارش آن خطایی صورت گرفته است و به جای عدد هفت هزار، عدد ۱۷ هزار ضبط شده است. همچنین این روایت را از نظر محتوایی صحیح نمی‌دانند چراکه لازمه آن تحریف قرآن است و تحریف قرآن با آیاتی از قرآن که در آنها وعده به حفظ این کتاب آسمانی از تحریف داده شده سازگار نیست.

محمدهادی معرفت مفسر قرآن، از علامه شعرانی نقل کرده است که عدد ۱۷ هزار در اثر اشتباه راویان و یا نسخه‌نویسان به جای عدد هفت هزار ضبط شده است. هرچند عدد هفت هزار هم عدد تقریبی آیات قرآن است. همچنین آیت‌الله معرفت، درج عدد هفت هزار توسط فیض کاشانی در الوافی در روایت منقول از الکافی را به عنوان تأییدی بر نظر شعرانی ذکر کرده است.

همچنین در صورت معتبر بودن سند این روایت، به ظاهر آن نمی‌توان اکتفا کرد بلکه بر عدد تمام آنچه بر پیامبر(ص) وحی شده است اعم از قرآن و غیرقرآن مانند احادیث قدسی حمل می‌شود. افزون بر آن شیخ کلینی روایاتی را نقل کرده است که مضمون آن‌ها لزوم کنار نهادن احادیث مخالف قرآن است، محتوای این روایت با آیه ﴿إنّا نَحْنُ نَزِّلْنا الذِّکْرَ وَ إنّا لَهُ لَحافِظونَ﴾(حجر:۱۰) که بیان‌گر وعده خدا بر حفظ قرآن از تحریف است، سازگار نیست.