بررسی روایت منع سوادآموزی زنان: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - ' <ref>' به '<ref>')
 
(۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{حا:ویرایش}}
{{شروع متن}}
{{شروع متن}}
{{سوال}}در روایتی آمده است به زنان نوشتن نياموزيد، بلكه آنها را به ريسندگي وادارید و سوره نور را به آنها بياموزيد. آیا این روایت به لحاظ سندی معتبر است؟
{{سوال}}در روایتی آمده است به زنان نوشتن نیاموزید، بلکه آنها را به ریسندگی وادارید و سوره نور را به آنها بیاموزید. آیا این روایت به لحاظ سندی معتبر است؟
{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}


روایت منع سوادآموزی زنان به لحاظ سندی ضعیف است و از نظر محتوایی با [[آیه|آیات]] و [[حدیث|روایات]] معتبر که فراگیری دانش را علاوه بر تشویق و ترغیب بر هر مرد و زنی لازم می‌دانند، تعارض دارد. با توجه به نیازهای جامعه بشری، هیچ‌گونه منع شرعی، اخلاقی و عقلی برای علم‌آموزی زنان وجود ندارد.


این روایت به لحاظ سندی ضعیف است و از لحاظ محتوایی با آیات و روایات معتبر که فراگیری دانش را بر هر مرد و زنی لازم می‌دانند، تعارض دارد. بنابراین، باتوجه به آیات و روایات معتبر که انسان را (اعم از مرد و زن) به فراگیری علم دانش‌اندوزی تشویق و ترغیب می‌کنند و با توجه به نیازهای مبرم جامعه بشری، هیچ‌گونه منع شرعی، اخلاقی و عقلی برای علم‌آموزی زنان وجود ندارد.  
==روایت ==
سکونی از [[امام صادق(ع)]] نقل کرده است که رسول خدا(ص) فرمود:
{{عربی بزرگ|وَ لَا تُعَلِّمُوهُنَ‏ الْكِتَابَه وَ عَلِّمُوهُنَّ الْمِغْزَلَ وَ سُورَه النُّور<ref>كلينى، محمد بن يعقوب، الكافي، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ ق، ج۵، ص۵۱۶، بَابٌ فِي تَأْدِيبِ النِّسَاءِ، حدیث۱.</ref>


== بررسی روایت ==
به زنان نوشتن نیاموزید، به آنها ریسندگی و سوره نور بیاموزید}}
روایت «وَ لَا تُعَلِّمُوهُنَّ الْكِتَابَه وَ مُرُوهُنَّ بِالْغَزْلِ وَ عَلِّمُوهُنَّ سُورَه النُّور؛ به زنان نوشتن نياموزيد، بلكه آنها را به ريسندگي وادارید و سوره نور را به آنها بياموزيد» در برخی از کتاب‌های روایی مانند من لايحضره الفقيه<ref>شیخ صدوق، محمد بن علی، من لايحضره الفقيه، ج‏۱، ص۳۷۴.</ref> آمده و دارای اشکالات فراوانی است که به برخی از آن‌ها اشاره می‌شود. 
[[شیخ صدوق]] این روایت را در کتاب من لایحضره الفقیه آورده است.<ref>ابن بابويه، محمد بن على، من لا يحضره الفقيه، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ دوم، ۱۴۱۳ ق، ج۳، ص۴۴۲، حدیث۴۵۳۵.</ref>


=== بررسی سند روایت ===
=== بررسی سند روایت ===
اين حديث از امام باقر و امام صادق (عليهما السلام) با سند آبایي از رسول خدا (صلي الله عليه و آله و سلم) نقل شده است و در طبقه اول راويان این حدیث سكوني<ref>محمد اردبيلي، جامع الرواه، ج۱، ص۹۱.</ref> و اسماعيل بن ابي زياد<ref>محمد اردبيلي، جامع الرواه، ج۱، ص۹۱.</ref> قرار دارند كه اولي ضعيف و دومي مشترك بين ثقه و ضعيف است. بنابراین این روايت را قابل استناد ندانسته‌اند.
روایت منع سوادآموزی زنان توسط نوفلی از سکونی از امام صادق(ع) از رسول خدا(ص) نقل شده است. نام نوفلی که از سکونی نقل می‌کند، حسين بن يزيد است و در روایات او به خاطر متهم شدن به غلو توسط علمای قم و نبودن دلیلی بر عدالت وی باید توقف کرد.<ref>حلى، حسن بن يوسف، رجال العلامه الحلي، قم، الشريف الرضي، چاپ دوم، ۱۴۰۲ق، ص۱۶۸ و ص۲۷۰.</ref> نام سکونی اسماعیل بن ابی زیاد است که از اهل‌سنت بود.<ref>حلى، حسن بن يوسف، رجال العلامة الحلي، قم، الشريف الرضي، چاپ دوم، ۱۴۰۲ق، ص۱۹۹.</ref>
[[جایگاه علامه مجلسی|علامه مجلسی]] سند روایت را ضعیف می‌داند.<ref>مجلسى، محمد باقر بن محمد تقى، مرآه العقول في شرح أخبار آل الرسول، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ دوم، ۱۴۰۴ ق، ج۲۰، ص۳۳۲.</ref>


=== دلالت حديث ===
=== بررسی محتوایی حدیث ===
محتوای این روایت با آیات و روایات معتبر که فراگیری دانش را بر هر مرد و زنی لازم می‌دانند و انسان ها را به علم آموزی و فراگیری دانش توصیه و سفارش می کنند، تعارض دارد.  
محتوای این روایت با [[آیه|آیات]] و [[حدیث|روایات]] معتبر که فراگیری دانش را بر هر مرد و زنی لازم می‌داند و انسان‌ها را به علم‌آموزی و فراگیری دانش سفارش می‌کند، تعارض دارد.  


== کسب علم در اسلام ==
== کسب علم در اسلام ==
كسب علم به ويژه علوم ديني در اسلام يكي از فضایل و حتی از واجبات به شمار مي‌رود، پيامبر اكرم (ص) فرمود: «طلب العلم فريضه علي كل مسلم».<ref>کلینی، محمد، اصول كافي، تصحيح غفاري، ج۱، ص۳۰ ؛ دانش اندوزي بر هر مسلماني واجب است.</ref> در آيات قرآن كريم، دانشمندان مورد ستايش قرار گرفته‌اند: «يَرْفَعِ اللَّهُ الَّذينَ آمَنُوا مِنْكُمْ وَ الَّذينَ أُوتُوا الْعِلْمَ دَرَجاتٍ وَ اللَّهُ بِما تَعْمَلُونَ خَبيرٌ».<ref>مجادله، ۱۱؛ خداوند مومنان تان را بالا و اهل علم را بسيار بالاتر مي برد.</ref> در احاديث صحيحه به دانش آموزي توصيه و سفارش اکید شده است؛ به طوري كه ارزشمندي افراد را در سه مقام عالم، متعلم و دوستدار علم بودن خلاصه نموده است.
کسب علم به ویژه علوم دینی در [[اسلام]] یکی از فضایل و حتی از [[واجب|واجبات]] به شمار می‌رود، در احادیث صحیح به دانش‌آموزی سفارش اکید شده است. از [[پیامبر اکرم(ص)]] نقل شده است که علم‌آموزی برای هر مسلمانی(مرد و زن) واجب است.<ref>«طلب العلم فریضه علی کل مسلم»؛ دانش اندوزی بر هر مسلمانی واجب است. کلینی، محمد، اصول کافی، تصحیح غفاری، ج۱، ص۳۰.</ref>  


از جمله مسایلی كه بايد فرا گرفته شود، احكام ديني است كه فقها بر لزوم و وجوب فراگیری آن اتفاق نظر دارند.<ref>خمینی، روح الله، توضيح المسائل؛، تحقیق محمد حسين بني هاشمي، ج۱، ص۲۴.</ref> زنان به عنوان افراد مكلف نيز مشمول اين فتوا هستند.
اهمیت دانش در اسلام به‌گونه‌ای است که افراد در سه مقام عالم، متعلم و دوستدار علم، خلاصه شده‌اند و آیات قرآن کریم، دانشمندان را مورد ستایش قرار داده است.<ref>«یرْفَعِ اللَّهُ الَّذینَ آمَنُوا مِنْکمْ وَ الَّذینَ أُوتُوا الْعِلْمَ دَرَجاتٍ وَ اللَّهُ بِما تَعْمَلُونَ خَبیرٌ»؛ خداوند مومنان تان را بالا و اهل علم را بسیار بالاتر می‌برد. سوره مجادله، آیه ۱۱</ref>  


افزون بر مسایل ديني، جامعه بشری برای رفع نيازهای اختصاصی زنان در مسایل پزشکی و پیراپزشکی به زنان آموزش‌دیده نیاز مبرم دارد و زنان زمانی می‌توانند مصدر و منشا خدمت برای همجنسان‌شان در مسایل اختصاصی آن‌ها واقع شوند که به صورت رسمی و آکادمیک آموزش ببینند.  
=== وجوب فراگیری علوم دینی ===
 
از جمله مسایلی که در [[اسلام]] باید فرا گرفته شود، احکام دینی است که فقها بر لزوم و وجوب فراگیری آن اتفاق نظر دارند.<ref>خمینی، روح الله، توضیح المسائل؛، تحقیق محمد حسین بنی هاشمی، ج۱، ص۲۴.</ref> زنان به عنوان افراد مکلف نیز مشمول این فتوا هستند. افزون بر مسایل دینی، جامعه بشری برای رفع نیازهای اختصاصی زنان در مسایل پزشکی و پیراپزشکی به زنان آموزش‌دیده نیاز دارد و زنان زمانی می‌توانند منشا خدمت‌رسانی برای همجنسان‌شان باشند که به صورت رسمی و آکادمیک آموزش ببینند. کسب علم و با سواد بودن مادران در خانه‌داری، همسرداری و بچه‌داری بهتر نقش مهم و اساسی دارد. مادران فاضل و باسواد در پرورش کودکان موفق‌تر بوده‌ و در خانه مدیریت بهتری دارند.
كسب علم و با سواد بودن مادران در خانه‌داري، همسرداری و بچه‌داري بهتر نیز نقش مهم و اساسی دارد و به تجربه ثابت شده كه مادران عالمه و فاضله در پرورش تن و روان كودك موفق‌تر بوده‌اند و در خانه مديريت بهتري داشته‌اند.


==منابع==
==منابع==
<references />
<references />
{{شاخه
{{شاخه
  | شاخه اصلی =  
  | شاخه اصلی = حدیث
| شاخه فرعی۱ =  
| شاخه فرعی۱ = فقه الحدیث
| شاخه فرعی۲ =  
| شاخه فرعی۲ = دلالت حدیث
| شاخه فرعی۳ =  
| شاخه فرعی۳ =
}}
}}
{{تکمیل مقاله
{{تکمیل مقاله
| شناسه =  
| شناسه = شد
| تیترها =  
| تیترها = شد
| ویرایش =  
| ویرایش =  
| لینک‌دهی =  
| لینک‌دهی = شد
| ناوبری =  
| ناوبری =  
| نمایه =  
| نمایه =  
| تغییر مسیر =  
| تغییر مسیر =  
| ارجاعات =  
| ارجاعات =  
| بازبینی =  
| بازبینی =  
| تکمیل =  
| تکمیل =  
| اولویت =  
| اولویت = ج
| کیفیت =  
| کیفیت = ج
}}
}}
{{پایان متن}}
{{پایان متن}}

نسخهٔ کنونی تا ‏۳۰ مهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۰۹:۲۱

سؤال
در روایتی آمده است به زنان نوشتن نیاموزید، بلکه آنها را به ریسندگی وادارید و سوره نور را به آنها بیاموزید. آیا این روایت به لحاظ سندی معتبر است؟

روایت منع سوادآموزی زنان به لحاظ سندی ضعیف است و از نظر محتوایی با آیات و روایات معتبر که فراگیری دانش را علاوه بر تشویق و ترغیب بر هر مرد و زنی لازم می‌دانند، تعارض دارد. با توجه به نیازهای جامعه بشری، هیچ‌گونه منع شرعی، اخلاقی و عقلی برای علم‌آموزی زنان وجود ندارد.

روایت

سکونی از امام صادق(ع) نقل کرده است که رسول خدا(ص) فرمود:

شیخ صدوق این روایت را در کتاب من لایحضره الفقیه آورده است.[۲]

بررسی سند روایت

روایت منع سوادآموزی زنان توسط نوفلی از سکونی از امام صادق(ع) از رسول خدا(ص) نقل شده است. نام نوفلی که از سکونی نقل می‌کند، حسين بن يزيد است و در روایات او به خاطر متهم شدن به غلو توسط علمای قم و نبودن دلیلی بر عدالت وی باید توقف کرد.[۳] نام سکونی اسماعیل بن ابی زیاد است که از اهل‌سنت بود.[۴] علامه مجلسی سند روایت را ضعیف می‌داند.[۵]

بررسی محتوایی حدیث

محتوای این روایت با آیات و روایات معتبر که فراگیری دانش را بر هر مرد و زنی لازم می‌داند و انسان‌ها را به علم‌آموزی و فراگیری دانش سفارش می‌کند، تعارض دارد.

کسب علم در اسلام

کسب علم به ویژه علوم دینی در اسلام یکی از فضایل و حتی از واجبات به شمار می‌رود، در احادیث صحیح به دانش‌آموزی سفارش اکید شده است. از پیامبر اکرم(ص) نقل شده است که علم‌آموزی برای هر مسلمانی(مرد و زن) واجب است.[۶]

اهمیت دانش در اسلام به‌گونه‌ای است که افراد در سه مقام عالم، متعلم و دوستدار علم، خلاصه شده‌اند و آیات قرآن کریم، دانشمندان را مورد ستایش قرار داده است.[۷]

وجوب فراگیری علوم دینی

از جمله مسایلی که در اسلام باید فرا گرفته شود، احکام دینی است که فقها بر لزوم و وجوب فراگیری آن اتفاق نظر دارند.[۸] زنان به عنوان افراد مکلف نیز مشمول این فتوا هستند. افزون بر مسایل دینی، جامعه بشری برای رفع نیازهای اختصاصی زنان در مسایل پزشکی و پیراپزشکی به زنان آموزش‌دیده نیاز دارد و زنان زمانی می‌توانند منشا خدمت‌رسانی برای همجنسان‌شان باشند که به صورت رسمی و آکادمیک آموزش ببینند. کسب علم و با سواد بودن مادران در خانه‌داری، همسرداری و بچه‌داری بهتر نقش مهم و اساسی دارد. مادران فاضل و باسواد در پرورش کودکان موفق‌تر بوده‌ و در خانه مدیریت بهتری دارند.

منابع

  1. كلينى، محمد بن يعقوب، الكافي، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ ق، ج۵، ص۵۱۶، بَابٌ فِي تَأْدِيبِ النِّسَاءِ، حدیث۱.
  2. ابن بابويه، محمد بن على، من لا يحضره الفقيه، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ دوم، ۱۴۱۳ ق، ج۳، ص۴۴۲، حدیث۴۵۳۵.
  3. حلى، حسن بن يوسف، رجال العلامه الحلي، قم، الشريف الرضي، چاپ دوم، ۱۴۰۲ق، ص۱۶۸ و ص۲۷۰.
  4. حلى، حسن بن يوسف، رجال العلامة الحلي، قم، الشريف الرضي، چاپ دوم، ۱۴۰۲ق، ص۱۹۹.
  5. مجلسى، محمد باقر بن محمد تقى، مرآه العقول في شرح أخبار آل الرسول، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ دوم، ۱۴۰۴ ق، ج۲۰، ص۳۳۲.
  6. «طلب العلم فریضه علی کل مسلم»؛ دانش اندوزی بر هر مسلمانی واجب است. کلینی، محمد، اصول کافی، تصحیح غفاری، ج۱، ص۳۰.
  7. «یرْفَعِ اللَّهُ الَّذینَ آمَنُوا مِنْکمْ وَ الَّذینَ أُوتُوا الْعِلْمَ دَرَجاتٍ وَ اللَّهُ بِما تَعْمَلُونَ خَبیرٌ»؛ خداوند مومنان تان را بالا و اهل علم را بسیار بالاتر می‌برد. سوره مجادله، آیه ۱۱
  8. خمینی، روح الله، توضیح المسائل؛، تحقیق محمد حسین بنی هاشمی، ج۱، ص۲۴.