اعتکاف در همه ماه‌ها: تفاوت میان نسخه‌ها

(ابرابزار)
(۱۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{ویرایش|fabbasi}}
{{شروع متن}}
{{شروع متن}}
{{سوال}}
{{سوال}}
چرا در ايران، ماه رجب مراسم اعتكاف مي‌گيرند در صورتي كه در آخر ماه رمضان سفارش شده است؟
چرا شیعیان در ایران، ماه‌های دیگر قمری مراسم اعتکاف می‌گیرند در صورتی که در آخر ماه رمضان سفارش شده است؟
{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}
{{پاسخ}}
{{پاسخ}}
اعتکاف در همه ماه‌های قمری درست است. هر چند اعتکاف در ماه رمضان، از افضلیّت و ارزش بالاتری برخوردار است و در روایات برآن تأکید شده است.
اعتکاف در همه ماه‌های قمری از نگاه دینی صحیح است. از جمله دلایل شرعی بودن اعتکاف در همه ماه‌ها عبارتند از: '''یک)''' اعتکاف رسول خدا(ص) در دهه اول، ده وسط، دهه آخر ماه رمضان و ماه شوال. '''دو)''' جایز بودن قطع اعتکاف و خوردن روزه و حرام بودن خوردن روزه ماه رمضان حتی در اعتکاف. '''سه)''' جایز بودن اعتکاف بدون روزه در دیدگاه برخی از اهل سنت و واجب بودن روزه ماه رمضان در آیات قرآن و روایات معتبر.
 
==فضیلت اعتکاف در ماه رمضان==
شب‌زنده‌داری و عبادت در شب‌های [[معنای رمضان|ماه رمضان]] به خصوص به [[اعتکاف]] در ده روز آخر این ماه بسیار سفارش شده است.<ref>كلينى، محمد بن يعقوب، الكافي، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ ق، ج۴، ص۱۷۶. ابن بابويه، محمد بن على، من لا يحضره الفقيه، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ دوم، ۱۴۱۳ ق، ج۲، ص۱۸۸.</ref> پیامبر(ص) خود در این ماه اعتکاف می‌کردند.<ref>معینی، محسن، «رمضان»، دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دایرةالمعارف اسلامی، ج۲۰، ذیل مدخل.</ref> از امام صادق(ع) روایت شده است چون دهه آخر ماه رمضان فرا می‌رسید، پیامبر خدا، کمر به عبادت می‌بست و از [هم بستر شدن با] زنان، کناره می‌گرفت و شب را اِحیا می‌داشت و تنها به عبادت می‌پرداخت.<ref>محمدی ری‌شهری، محمد، گزیده حکمت نامه پیامبر اعظم، ص۷۸۶.</ref>


ثواب اعتکاف در ماه مبارک رمضان، طبق روايات اسلامي از اعتکاف دو ماه در غير ماه رمضان، بالاتر و افضل است.{{مدرک|date=سپتامبر ۲۰۲۱}}
اعتکاف در ماه رمضان، از ارزش بالاتری برخوردار است. در روایات بر اعتکاف در ماه رمضان بیشتر سفارش شده است. رسول خدا(ص) بیشتر در ماه رمضان اعتکاف داشت. امروزه نیز اعتکاف در ماه رمضان ارزش و ثواب بیشتری از اعتکاف در غیر رمضان دارد.


==شرعی بودن اعتکاف در همه ماه‌ها==
== فضیلت اعتکاف در ماه رمضان ==
شب‌زنده‌داری و عبادت در شب‌های [[معنای رمضان|ماه رمضان]] به خصوص به [[اعتکاف]] در ده روز آخر این ماه بسیار سفارش شده است.<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ ق، ج۴، ص۱۷۶. ابن بابویه، محمد بن علی، من لا یحضره الفقیه، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ دوم، ۱۴۱۳ ق، ج۲، ص۱۸۸.</ref> [[پیامبر(ص)]] بیشتر در ماه رمضان اعتکاف می‌کرد.<ref>ابن بابویه، محمد بن علی، من لا یحضره الفقیه، ترجمه: غفاری، علی اکبر و غفاری، محمد جواد و بلاغی، صدر، تهران، نشر صدوق، چاپ اول، ۱۳۶۷ش، ج۲، ص۵۴۶. معینی، محسن، «رمضان»، دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دایرةالمعارف اسلامی، ج۲۰، ذیل مدخل.</ref> از [[امام صادق(ع)]] روایت شده است چون دهه آخر ماه رمضان فرا می‌رسید، پیامبر خدا، کمر به عبادت می‌بست و از زنان، کناره می‌گرفت و شب را اِحیا می‌داشت و تنها به عبادت می‌پرداخت.<ref>ابن بابویه، محمد بن علی، من لا یحضره الفقیه، ترجمه: غفاری، علی اکبر و غفاری، محمد جواد و بلاغی، صدر، تهران، نشر صدوق، چاپ اول، ۱۳۶۷ش، ج۲، ص۵۰۱. محمدی ری‌شهری، محمد، گزیده حکمت نامه پیامبر اعظم، ص۷۸۶.</ref> ثواب اعتکاف در ماه مبارک رمضان برابر با دو حج و دو عمره می‌باشد.<ref>ابن اشعث، محمد بن محمد، الجعفریات (الأشعثیات)، تهران، مکتبه النینوی الحدیثیه، چاپ اول، بی تا، ص۵۹. ابن بابویه، محمد بن علی، من لا یحضره الفقیه، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ دوم، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۱۸۸، حدیث۲۰۱.</ref>


'''۱- سيره رسول خدا –صلي الله عليه و آله و سلّم-:''' رسول خدا ده روز از ماه مبارک رمضان را در اعتکاف به سر مي‌برد که گاهي در ده روز اوّل و گاهي در ده روز وسط و بيشتر وقت‌ها در ده روز آخر ماه رمضان معتکف مي‌شدند{{مدرک|date=سپتامبر ۲۰۲۱}}و اين عظمت ماه مبارک رمضان را مي‌رساند. اين بدان معني نيست که در غير ماه رمضان بر اعتکاف تأکيد نشده است؛ چنان چه در رواياتي که شيعه و سنّي نقل کرده‌اند، آمده است که رسول خدا صلي الله عليه و آله و سلّم در ماه شوال نيز معتکف مي‌شد و اين يعني سيره خود آن حضرت درخصوص اعتکاف، تنها ماه رمضان نبوده است.<ref> صحيح بخاري ، ج۲ ، ص۲۵۹. صحيح مسلم، ج۳، ص۱۷۵.</ref>
== شرعی بودن اعتکاف در همه ماه‌ها ==
'''۱- سیره رسول خدا(ص):''' رسول خدا ده روز از ماه مبارک رمضان را در اعتکاف به سر می‌برد که گاهی در ده روز اوّل و گاهی در ده روز وسط و بیشتر وقت‌ها در ده روز آخر ماه رمضان معتکف می‌شدند.<ref>ابن بابویه، محمد بن علی، من لا یحضره الفقیه، ترجمه: غفاری، علی اکبر و غفاری، محمد جواد و بلاغی، صدر، تهران، نشر صدوق، چاپ اول، ۱۳۶۷ش، ج۲، ص۵۴۶.</ref> در روایاتی از [[اهل سنت]] آمده است رسول خدا(ص) در ماه شوال معتکف می‌شد.<ref>بخاری، محمد بن اسماعیل، صحیح البخاری، مصر- قاهره، وزارة الاوقاف، المجلس الاعلی للشئون الاسلامیة، لجنة إحیاء کتب السنة، چاپ دوم، ۱۴۱۰ق، ج۳، ص۳۷۳. مالک بن انس، موطأ الإمام مالک، امارات- ابوظبی، مؤسسه زاید بن سلطان آل نهیان للأعمال الخیریة و الإنسانیة، چاپ اول، ۱۴۲۵ق، ج۳، ص۴۵۴.</ref> از این‌روی سیره خود آن حضرت درخصوص اعتکاف، تنها ماه رمضان نبوده است. سیره عملی رسول خدا(ص) گویاترین دلیل بر جایز بودن اعتکاف در دیگر ماه‌هاست.


'''۲- واجب بودن يا نبودن روزه اعتكاف، دليل بر درستي آن در غير ماه رمضان:''' شيعه<ref>كلينى، محمد بن يعقوب، الكافي، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ چهارم، 1407 ق، ج4، ص85.</ref> و اکثر اهل سنّت طبق رواياتي مي‌گويند در اعتکاف روزه گرفتن واجب است.{{مدرک|date=سپتامبر ۲۰۲۱}} ولي شافعيّه و برخي از اهل سنّت مي‌گويند حتّي روزه گرفتن نيز لازم نمي‌باشد.{{مدرک|date=سپتامبر ۲۰۲۱}} اين در صورتي درست است که اعتکاف در ماه رمضان نباشد وگرنه روزه ماه رمضان طبق آيات قرآن کريم، واجب است<ref>العيني، عمده القاري ، ج۱۱، ص۱۵۶.</ref> هيچ كس نگفته كه معتكف در ماه رمضان مي‌تواند روزه‌اش را بخورد.
'''۲- واجب بودن یا نبودن روزه اعتکاف، دلیل بر درستی آن در غیر ماه رمضان:''' شیعه<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ ق، ج۴، ص۸۵.</ref> و اکثر اهل سنّت<ref>ابوداود، سلیمان بن اشعث، سنن أبی داود، قاهره، دار الحدیث، چاپ اول، ۱۴۲۰ق، ج۲، ص۱۰۶۸.</ref> طبق روایاتی می‌گویند در اعتکاف روزه گرفتن واجب است. در مقابل برخی از اهل سنّت می‌گویند روزه گرفتن در اعتکاف لازم نیست.<ref>نسائی، احمد بن علی، السنن الکبری، بیروت، دار الکتب العلمیة، منشورات محمد علی بیضون، چاپ اول، ۱۴۱۱ق، ج۲، ص۲۶۱. العینی، عمده القاری، ج۱۱، ص۱۵۶.</ref> این در صورتی درست است که اعتکاف در ماه رمضان نباشد وگرنه روزه ماه رمضان طبق آیات قرآن کریم، واجب است.<ref>سوره بقره، آیه۱۸۳.</ref>


'''۳- افطار روزه در روز اوّل و دوم دليل بر جواز آن در غير ماه رمضان:''' در احكام اعتكاف آمده است كه مي‌توان روز اوّل يا دوم اعتكاف را ترك كرد و روزه را افطار نمود؛ ولي در روز سوم اعتكاف واجب مي‌شود.{{مدرک|date=سپتامبر ۲۰۲۱}}  اين يعني اعتكاف می‌تواند در ماه رمضان نباشد؛ زيرا در ماه رمضان معتكف نمي‌تواند روز اوّل يا دوم اعتكاف روزه‌اش را افطار كند.
'''۳- افطار روزه در روز اوّل و دوم دلیل بر جواز آن در غیر ماه رمضان:''' در احکام اعتکاف آمده است که می‌توان روز اوّل یا دوم، اعتکاف را ترک کرد و روزه را افطار نمود؛ اگر روز دوم را در اعتکاف ماند، در روز سوم اعتکاف و روزه واجب می‌شود.<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ ق، ج۴، ص۱۷۷.</ref> در ماه رمضان معتکف نمی‌تواند روز اوّل یا دوم اعتکاف روزه‌اش را افطار کند. از این‌روی اعتکاف در ماه‌های دیگر درست است و می‌توان در روز اول یا دوم آن را قطع کرد و روزه را افطار کرد.


==منابع==
== منابع ==
<references />
{{پانویس|۲}}
{{شاخه
{{شاخه
  | شاخه اصلی = حدیث
  | شاخه اصلی = حدیث
  | شاخه فرعی۱ = فقه الحدیث
  | شاخه فرعی۱ = فقه الحدیث
  | شاخه فرعی۲ = دلالت حدیث
  | شاخه فرعی۲ = دلالت حدیث
  | شاخه فرعی۳ =  
  | شاخه فرعی۳ =
}}
}}
{{تکمیل مقاله
{{تکمیل مقاله
  | شناسه = شد
  | شناسه = شد
  | تیترها = شد
  | تیترها = شد
  | ویرایش =  
  | ویرایش =
  | لینک‌دهی =  
  | لینک‌دهی = شد
  | ناوبری =  
  | ناوبری =
  | نمایه =  
  | نمایه =
  | تغییر مسیر =  
  | تغییر مسیر =
  | ارجاعات =  
  | ارجاعات =
  | بازبینی =  
  | بازبینی =
  | تکمیل =  
  | تکمیل =
  | اولویت = ب
  | اولویت = ب
  | کیفیت = ج
  | کیفیت = ج
}}
}}
{{پایان متن}}
{{پایان متن}}

نسخهٔ ‏۲۷ سپتامبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۴:۵۴


سؤال

چرا شیعیان در ایران، ماه‌های دیگر قمری مراسم اعتکاف می‌گیرند در صورتی که در آخر ماه رمضان سفارش شده است؟


اعتکاف در همه ماه‌های قمری از نگاه دینی صحیح است. از جمله دلایل شرعی بودن اعتکاف در همه ماه‌ها عبارتند از: یک) اعتکاف رسول خدا(ص) در دهه اول، ده وسط، دهه آخر ماه رمضان و ماه شوال. دو) جایز بودن قطع اعتکاف و خوردن روزه و حرام بودن خوردن روزه ماه رمضان حتی در اعتکاف. سه) جایز بودن اعتکاف بدون روزه در دیدگاه برخی از اهل سنت و واجب بودن روزه ماه رمضان در آیات قرآن و روایات معتبر.

اعتکاف در ماه رمضان، از ارزش بالاتری برخوردار است. در روایات بر اعتکاف در ماه رمضان بیشتر سفارش شده است. رسول خدا(ص) بیشتر در ماه رمضان اعتکاف داشت. امروزه نیز اعتکاف در ماه رمضان ارزش و ثواب بیشتری از اعتکاف در غیر رمضان دارد.

فضیلت اعتکاف در ماه رمضان

شب‌زنده‌داری و عبادت در شب‌های ماه رمضان به خصوص به اعتکاف در ده روز آخر این ماه بسیار سفارش شده است.[۱] پیامبر(ص) بیشتر در ماه رمضان اعتکاف می‌کرد.[۲] از امام صادق(ع) روایت شده است چون دهه آخر ماه رمضان فرا می‌رسید، پیامبر خدا، کمر به عبادت می‌بست و از زنان، کناره می‌گرفت و شب را اِحیا می‌داشت و تنها به عبادت می‌پرداخت.[۳] ثواب اعتکاف در ماه مبارک رمضان برابر با دو حج و دو عمره می‌باشد.[۴]

شرعی بودن اعتکاف در همه ماه‌ها

۱- سیره رسول خدا(ص): رسول خدا ده روز از ماه مبارک رمضان را در اعتکاف به سر می‌برد که گاهی در ده روز اوّل و گاهی در ده روز وسط و بیشتر وقت‌ها در ده روز آخر ماه رمضان معتکف می‌شدند.[۵] در روایاتی از اهل سنت آمده است رسول خدا(ص) در ماه شوال معتکف می‌شد.[۶] از این‌روی سیره خود آن حضرت درخصوص اعتکاف، تنها ماه رمضان نبوده است. سیره عملی رسول خدا(ص) گویاترین دلیل بر جایز بودن اعتکاف در دیگر ماه‌هاست.

۲- واجب بودن یا نبودن روزه اعتکاف، دلیل بر درستی آن در غیر ماه رمضان: شیعه[۷] و اکثر اهل سنّت[۸] طبق روایاتی می‌گویند در اعتکاف روزه گرفتن واجب است. در مقابل برخی از اهل سنّت می‌گویند روزه گرفتن در اعتکاف لازم نیست.[۹] این در صورتی درست است که اعتکاف در ماه رمضان نباشد وگرنه روزه ماه رمضان طبق آیات قرآن کریم، واجب است.[۱۰]

۳- افطار روزه در روز اوّل و دوم دلیل بر جواز آن در غیر ماه رمضان: در احکام اعتکاف آمده است که می‌توان روز اوّل یا دوم، اعتکاف را ترک کرد و روزه را افطار نمود؛ اگر روز دوم را در اعتکاف ماند، در روز سوم اعتکاف و روزه واجب می‌شود.[۱۱] در ماه رمضان معتکف نمی‌تواند روز اوّل یا دوم اعتکاف روزه‌اش را افطار کند. از این‌روی اعتکاف در ماه‌های دیگر درست است و می‌توان در روز اول یا دوم آن را قطع کرد و روزه را افطار کرد.

منابع

  1. کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ ق، ج۴، ص۱۷۶. ابن بابویه، محمد بن علی، من لا یحضره الفقیه، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ دوم، ۱۴۱۳ ق، ج۲، ص۱۸۸.
  2. ابن بابویه، محمد بن علی، من لا یحضره الفقیه، ترجمه: غفاری، علی اکبر و غفاری، محمد جواد و بلاغی، صدر، تهران، نشر صدوق، چاپ اول، ۱۳۶۷ش، ج۲، ص۵۴۶. معینی، محسن، «رمضان»، دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دایرةالمعارف اسلامی، ج۲۰، ذیل مدخل.
  3. ابن بابویه، محمد بن علی، من لا یحضره الفقیه، ترجمه: غفاری، علی اکبر و غفاری، محمد جواد و بلاغی، صدر، تهران، نشر صدوق، چاپ اول، ۱۳۶۷ش، ج۲، ص۵۰۱. محمدی ری‌شهری، محمد، گزیده حکمت نامه پیامبر اعظم، ص۷۸۶.
  4. ابن اشعث، محمد بن محمد، الجعفریات (الأشعثیات)، تهران، مکتبه النینوی الحدیثیه، چاپ اول، بی تا، ص۵۹. ابن بابویه، محمد بن علی، من لا یحضره الفقیه، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ دوم، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۱۸۸، حدیث۲۰۱.
  5. ابن بابویه، محمد بن علی، من لا یحضره الفقیه، ترجمه: غفاری، علی اکبر و غفاری، محمد جواد و بلاغی، صدر، تهران، نشر صدوق، چاپ اول، ۱۳۶۷ش، ج۲، ص۵۴۶.
  6. بخاری، محمد بن اسماعیل، صحیح البخاری، مصر- قاهره، وزارة الاوقاف، المجلس الاعلی للشئون الاسلامیة، لجنة إحیاء کتب السنة، چاپ دوم، ۱۴۱۰ق، ج۳، ص۳۷۳. مالک بن انس، موطأ الإمام مالک، امارات- ابوظبی، مؤسسه زاید بن سلطان آل نهیان للأعمال الخیریة و الإنسانیة، چاپ اول، ۱۴۲۵ق، ج۳، ص۴۵۴.
  7. کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ ق، ج۴، ص۸۵.
  8. ابوداود، سلیمان بن اشعث، سنن أبی داود، قاهره، دار الحدیث، چاپ اول، ۱۴۲۰ق، ج۲، ص۱۰۶۸.
  9. نسائی، احمد بن علی، السنن الکبری، بیروت، دار الکتب العلمیة، منشورات محمد علی بیضون، چاپ اول، ۱۴۱۱ق، ج۲، ص۲۶۱. العینی، عمده القاری، ج۱۱، ص۱۵۶.
  10. سوره بقره، آیه۱۸۳.
  11. کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ ق، ج۴، ص۱۷۷.