حضرت نوح(ع)
درباره حضرت نوح در قرآن توضیح دهید.
نوح اولین پیامبر از پیامبران اولوالعزم. او ۹۵۰ سال، به رسالت میان قومش پرداخت. پس از آنکه دعوت‌های او به یکتاپرستی، نتیجه نداد، به فرمان خداوند کشتی‌ای درست کرد تا در برابر عذاب خداوند که بر قوم او نازل شد، نجات پیدا کنند. تمام قوم او به جز خاندانش و مؤمنین هلاک شدند. خداوند در قرآن از نوح به عنوان عبد شکور یاد کرده است.
نوح در قرآن
نام نوح ۴۳ مرتبه در قرآن ذکر شده است. نام یکی از سوره‌های قرآن به نام این پیامبر است. نوح خود را در میان قومش «نذیر مبین» و «رسول امین» معرفی کرده است و سال‌ها قومش را به یکتاپرستی و اطاعت خداوند دعوت کرد و از عذاب بیم داد اما آنها او را تکذیب کردند و پس از مجادلات فراوان او را دروغگو دانستند. قوم نوح او را به سنگسار تهدید کردند.[۱] گفتند اگر راست می‌گویی عذابِ خداوند را برای ما بیاور. خداوند به نوح وحی کرد که زین پس کسی به تو ایمان نمی‌آورد و بدو فرمان داد که کشتی‌ای بساز و خاندانت و مؤمنان را و از هر حیوان نر و ماده‌اش را سوار کشتی کن. پس از این کار، عذاب خداوند نازل شد و همه کافران غرق شدند.
حضرت نوح آنگاه که سوار بر کشتی بود و کافران در حال غرق شدن بودند، بار دیگر از پسر خود تقاضا کرد که به آنان بپیوندد اما پسرش باز هم از پیوستن به او امتناع کرد. حضرت نوح از خداوند تقاضای هدایت و نجات پسرش را کرد اما خداوند نوح را از چنین درخواستی منع کرد.[۲]
اوصاف و ویژگی‌ها
در قرآن گفته شده است ما نوح را اجابت کردیم و او و خاندانش را از اندوه بزرگ (کرب العظیم) نجات دادیم. و نام نیکی برای او در میان جهانیان قرار دادیم. در قرآن از جانب خدا بر نوح سلام و درود فرستاده شده است و او را نیکوکار و مؤمن و عبد شکور[۳] معرفی کرده است.[۴] در قرآن از قول نوح گفته شده که به خداوند می‌گوید من شب و روز، آشکار و پنهان قوم خود را دعوت کردم اما جز به فرارشان افزوده نشد و تکبر ورزیدند.[۵] نوح به کافران گفت من به خدا توکل کرده‌ام و شما مکر و حیله خود را به کار برید و مهلتم ندهید.[۶]
شکور بودن حضرت نوح
خداوند، حضرت نوح(ع) را به سبب ویژگی‌هایی که داشت «عَبْدًا شَکُورًا؛ بنده شکرگزار» خوانده است.[۷] نام بردن از صفت بنده شکور، برای حضرت نوح به‌جهت خصوصیت و ظهور بیشتری بوده که در او وجود داشته و سبب گردیده خداوند او را با این صفت، نام ببرد. رسول خدا(ص) فرمود: «نوح هیچ چیزی کوچک یا بزرگ را برنمی‌داشت مگر آنکه «بسم الله و الحمدلله» می‌گفت، و به همین جهت، خداوند او را بنده شکور نامید».[۸]
عمر حضرت نوح
نوح(ع) عمر طولانی داشته که براساس قرآن، تنها ۹۵۰ سال در میان قوم خود رسالت کرده[۹] و این تمام عمر نوح نبوده بلکه ایشان پیش از این و همچنین پس از طوفان هم زندگی طولانی مدتی داشته‌است.[۱۰] کتاب‌ها درباره عمر نوح، سال‌های متفاوتی را ذکر کرده[۱۱] و از بیش از دوهزار سال تا سه‌هزار سال را نام برده‌اند.[۱۲]
توسل نوح(ع) به اهل بیت(ع)
توسل حضرت نوح(ع) به اهل‌بیت(ع) در کتاب‌های روایی و تفسیری شیعه پس از قرن هفتم نقل شده است. در این نقل از میخ‌های پنجگانه‌ای در ساختن کشتی نوح(ع) یاد شده که نام پنج‌تن آل عبا بر آنها حک شده است. بر اساس این نقل، علت اصلی نجات کشتی نوح از توفان وجود همین نام‌های مقدس و توسل نوح(ع) به آنها عنوان شده است.
مقصود از خیانت همسر حضرت نوح در قرآن
اکثر مفسران، خیانت همسران لوط و نوح را در همکاری با دشمنان آن پیامبران دانسته‌اند که اسرار خانه را به دشمن می‌رساندند؛[۱۳]نه اینکه عملی خلاف عفت انجام داده باشند.
منابع
- ↑ سوره شعراء، آیه ۱۱۶
- ↑ سوره هود، آیات ۲۵ تا ۴۹؛ سوره اعراف، آیات ۵۹ تا ۶۴؛ آیات سوره نوح.
- ↑ سوره اسراء، آیه ۳.
- ↑ سوره صافات، آیات ۷۵ تا ۸۲.
- ↑ آیات سوره نوح
- ↑ سوره یونس، آیه ۷۱.
- ↑ سوره اسراء، آیه۳.
- ↑ سیوطی، تفسیر درّالمنثور، بیروت، مؤسسه اعلمی للمطبوعات، ۱۴۰۲ق، ج۴، ص۱۶۲.
- ↑ قرشی، سید علی‌اکبر، قاموس قرآن، ج۷، ص۱۱۹، تهران، دارالکتب الإسلامیة، ۱۳۷۱ش.
- ↑ مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۱۶، ص۲۲۹، تهران، دارالکتب الإسلامیة، ۱۳۷۴ش.
- ↑ زمخشری، محمود، الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل، ج۳، ص۴۴۵، بیروت، دارالکتاب العربی، ۱۴۰۷ق.
- ↑ مدرسی، سید محمدتقی، من هدی القرآن، ج۹، ص۱۲۴، تهران، دارمحبی الحسین، ۱۴۱۹ق.
- ↑ مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ج۲۴، ص۳۰۱.