حکومت امام مهدی(ع) براساس آیه ۵ سوره قصص
چگونگی دلالت آیه ۵ سوره قصص به حکومت جهانی امام زمان(عج) را توضیح دهید!
قرآن در سوره قصص آیه ۵ می‌فرماید: ﴿وَنُرِيدُ أَنْ نَمُنَّ عَلَى الَّذِينَ اسْتُضْعِفُوا فِي الْأَرْضِ وَنَجْعَلَهُمْ أَئِمَّةً وَنَجْعَلَهُمُ الْوَارِثِينَ؛ ما می‌خواهیم بر مستضعفان زمین منّت نهیم و آنان را پیشوایان و وارثان روی زمین قرار دهیم!﴾
معنای ظاهری آیه این است؛ فرعون طائفه‌ای از آنها را تضعیف کرد و ما اراده می‌کنیم که بر آنها منت گذاریم و نعمتی به آن گروه مستضعف بدهیم و آنها را ائمه مقتدا قرار دهیم که دیگران به آنها اقتدا کنند، و آنها وارثان زمین باشند و مکانی برای آنها قرار دهیم که در آن استقرار یابند و مالک آنجا گردند. این آیه ظاهری دارد و باطنی، ظاهر آیه همان است که ذکر شد.[۱]
با دقت در آیه می‌توان نتیجه گرفت چون آیه در شکل فعل مضارع و مستمر بیان شده است، بیانگر یک قانون کلی برای همه زمان‌ها و همه اقوام است و می‌گوید: ما اراده کرده‌ایم که بر مستضعفان منت گذاریم و آنها را پیشوایان و وارثان حکومت روی زمین قرار دهیم. این آیه هرگز از یک برنامه موضعی و خصوصی که مربوط به قوم بنی اسرائیل بود، سخن نمی‌گوید تا تصور شود تنها به مستضعفان بنی‌اسرائیل در زمان فرعون اختصاص دارد؛ بلکه این بشارتی است برای همه انسان‌های آزاده که خواهان حکومت الهی و برچیده شدن بساط ظلم و جور هستند.
نمونه‌ای از تحقق این مشیت الهی، حکومت بنی‌اسرائیل و زوال حکومت فرعونیان بود. نمونه کامل‌تر آن حکومت پیامبر اکرم(ص) و یارانش بعد از ظهور اسلام بود، حکومت پابرهنه‌ها و تهی‌دستان با ایمان و مظلومان پاکدل که پیوسته از سوی فراعنه زمان خود مورد تحقیر و استهزاء قرار می‌گرفتند و تحت فشار و ظلم و ستم بودند، نمونه گسترده‌تر آن ظهور حکومت حق و عدالت در تمام کره خاکی به وسیله امام مهدی(ع) است، لذا این آیه از جمله آیاتی است که به روشنی بشارت ظهور چنین حکومتی را نوید می‌دهد.[۲]
روایاتی نیز این آیه را در شأن اهل بیت(ع) و امام زمان(ع) دانسته است:
- امام علی(ع) فرمود: «دنیا بعد از چموشی و سرکشی به ما روی می‌آورد، همچون شتری که از دادن شیر به دوشنده اش خودداری می‌کند و برای بچه اش نگه می‌دارد، سپس این آیه را تلاوت نمود: ﴿وَنُرِیدُ أَن نَّمُنَّ…﴾»[۳]
- امیرمومنان علی(ع) در تفسیر این آیه فرمود: «این گروه آل محمد(ص) هستند، که خداوند مهدی آنها را بعد از زحمت و فشاری که بر آنان وارد می‌شود برمی‌انگیزد و به آنها عزت می‌دهد و دشمنانشان را ذلیل و خوار می‌کند.»[۴]
ظاهر این آیه بر اساس تفاسیر شیعی، هم شامل مستضعفان بنی‌اسرائیل می‌شود و هم شامل حکومت اهل بیت(ع) و امام زمان(ع) می‌گردد.
منابع
- ↑ طباطبایی، محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، بیروت، مؤسسه الأعلمی للمطبوعات، ۱۴۱۷ق، ج۱۶، ص۱۵.
- ↑ مكارم شيرازى، ناصر، تفسير نمونه، تهران، دار الكتب الإسلاميه، چاپ دهم، ۱۳۷۱ش، ج۱۶، ص۱۷.
- ↑ شريف الرضي، محمد بن حسين، نهج البلاغه، قم، هجرت، چاپ اول، ۱۴۱۴ ق، ص۵۰۶.
- ↑ طوسى، محمد بن الحسن، كتاب الغيبه للحجه، قم، دار المعارف الاسلامیه، چاپ اول، ۱۴۱۱ق، ص۱۸۴.