بررسی روایت منع سوادآموزی زنان
روایت منع سوادآموزی زنان به لحاظ سندی ضعیف است و از نظر محتوایی با آیات و روایات معتبر که فراگیری دانش را علاوه بر تشویق و ترغیب بر هر مرد و زنی لازم می‌دانند، تعارض دارد. با توجه به نیازهای جامعه بشری، هیچ‌گونه منع شرعی، اخلاقی و عقلی برای علم‌آموزی زنان وجود ندارد.
روایت
سکونی از امام صادق(ع) نقل کرده است که رسول خدا(ص) فرمود:
| « | وَ لَا تُعَلِّمُوهُنَ الْكِتَابَه وَ عَلِّمُوهُنَّ الْمِغْزَلَ وَ سُورَه النُّور[۱]
به زنان نوشتن نیاموزید، به آنها ریسندگی و سوره نور بیاموزید |
» |
شیخ صدوق این روایت را در کتاب من لایحضره الفقیه آورده است.[۲]
بررسی سند روایت
روایت منع سوادآموزی زنان توسط نوفلی از سکونی از امام صادق(ع) از رسول خدا(ص) نقل شده است. علامه مجلسی سند روایت را ضعیف می‌داند. [۳]
بررسی محتوایی حدیث
محتوای این روایت با آیات و روایات معتبر که فراگیری دانش را بر هر مرد و زنی لازم می‌دانند و انسان‌ها را به علم‌آموزی و فراگیری دانش توصیه و سفارش می‌کنند، تعارض دارد.
کسب علم در اسلام
کسب علم به ویژه علوم دینی در اسلام یکی از فضایل و حتی از واجبات به شمار می‌رود، در احادیث صحیح به دانش‌آموزی توصیه و سفارش اکید شده است؛ چنانکه از پیامبر اکرم(ص) نقل شده است که علم‌آموزی برای هر مسلمانی(مرد و زن) واجب است.[۴]
اهمیت دانش در اسلام به‌گونه‌ای است که افراد در سه مقام عالم، متعلم و دوستدار علم، خلاصه شده‌اند و آیات قرآن کریم، دانشمندان را مورد ستایش قرار داده است.[۵]
وجوب فراگیری علوم دینی
از جمله مسایلی که در اسلام باید فرا گرفته شود، احکام دینی است که فقها بر لزوم و وجوب فراگیری آن اتفاق نظر دارند.[۶] زنان به عنوان افراد مکلف نیز مشمول این فتوا هستند. افزون بر مسایل دینی، جامعه بشری برای رفع نیازهای اختصاصی زنان در مسایل پزشکی و پیراپزشکی به زنان آموزش‌دیده نیاز مبرم دارد و زنان زمانی می‌توانند منشا خدمت‌رسانی برای همجنسان‌شان باشند که به صورت رسمی و آکادمیک آموزش ببینند؛ چنانکه کسب علم و با سواد بودن مادران در خانه‌داری، همسرداری و بچه‌داری بهتر نقش مهم و اساسی دارد؛ چنانکه مادران فاضل و باسواد در پرورش کودکان موفق‌تر بوده و در خانه مدیریت بهتری دارند.
منابع
- ↑ كلينى، محمد بن يعقوب، الكافي، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ ق، ج۵، ص۵۱۶، بَابٌ فِي تَأْدِيبِ النِّسَاءِ، حدیث۱.
- ↑ ابن بابويه، محمد بن على، من لا يحضره الفقيه - قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ دوم، ۱۴۱۳ ق، ج۳، ص۴۴۲، حدیث۴۵۳۵.
- ↑ مجلسى، محمد باقر بن محمد تقى، مرآه العقول في شرح أخبار آل الرسول، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ دوم، ۱۴۰۴ ق، ج۲۰، ص۳۳۲.
- ↑ «طلب العلم فریضه علی کل مسلم»؛ دانش اندوزی بر هر مسلمانی واجب است. کلینی، محمد، اصول کافی، تصحیح غفاری، ج۱، ص۳۰.
- ↑ «یرْفَعِ اللَّهُ الَّذینَ آمَنُوا مِنْکمْ وَ الَّذینَ أُوتُوا الْعِلْمَ دَرَجاتٍ وَ اللَّهُ بِما تَعْمَلُونَ خَبیرٌ»؛ خداوند مومنان تان را بالا و اهل علم را بسیار بالاتر می‌برد. سوره مجادله، آیه ۱۱
- ↑ خمینی، روح الله، توضیح المسائل؛، تحقیق محمد حسین بنی هاشمی، ج۱، ص۲۴.