مفهوم امتحنک الله در زیارت‌نامه حضرت فاطمه(س)

سؤال

مفهوم این فراز از زیارت‌نامه حضرت فاطمه(س) «یَا مُمْتَحَنَه امْتَحَنَکِ اللَّهُ الَّذِی خَلَقَکِ قَبْلَ أَنْ یَخْلُقَکِ فَوَجَدَکِ مَا امْتَحَنَکِ صَابِرَه …» چیست؟

درگاه‌ها
فاطمیه.png


مفهوم امتحن الله در زیارت‌نامه حضرت فاطمه(س) این است که ایشان از جانب خداوند مورد امتحان قرار گرفت و نتیجه این امتحان لقب صابره بود که خداوند به ایشان اعطا نمود.

به گفته محمدباقر بهبودی موضوع امتحان و جهتی که حضرت فاطمه بدان امتحان شد این است که خداوند حضرت را به طاقت و توان حمل علم و امانت ربانی الهی امتحان کرد و ایشان را در این امتحان صابر یافت و به جهت صبر و تحملی که حضرت در تحمل این بار از خود نشان داد ایشان را مستحق حمل اسرار الهی یافت.[۱] همچنین به گفته محمدفاضل مسعودی در کتاب الاسرار الفاطمیه، خداوند قبل از خلقت حضرت فاطمه(س)، زمانی که حضرت، نوری از انوار شامخه بود و خداوند خلقت آنها را بر دیگر مخلوقات مقدم کرده بود و به جهت آشکار شدن جایگاه و مقام حقیقی حضرت ایشان مورد امتحان الهی قرار گرفتند در نتیجه صبر تنها واکنش حضرت نسبت به این امتحانات بود و به واسطه این امتحان حضرت را پیروز یافت و او را مستحق لقب صابر یافت.[۲]


امتحان از ریشه محن، گداختن نقره و غیره و پاک کردن آن از آلودگی است[۳] و در اصطلاح به معنای آشکار ساختن حقیقت چیزی است.[۴] قرآن امتحان را به عنوان سنت همیشگی الهی معرفی می‌کند.[۵] گستره این امتحان تمام مردم حتی پیامبران نیز مورد امتحان قرار می‌گیرند و سنتی است که در تمام امت‌های پیشین نیز جاری بوده است.[۶]


منابع

  1. بهبودی، محمدباقر، گزیده کافی، تهران، مرکز انتشارات علمی و فرهنگی، چاپ اول، ۱۳۶۳ش، ج۱، ص۲۲۶.
  2. محمد فاضل مسعودی، الأسرار الفاطمیه، قم، مؤسسه الزائر فی الروضه المقدسه لفاطمه المعصومه(س)، چاپ دوم، ۱۴۲۰ق، ص۵۴–۵۷.
  3. معلوف، لویس، فرهنگ المنجد (عربی، فارسی)، ترجمه محمد بندر ریگی، تهران، انتشارات ایران، چاپ ششم، ۱۳۸۶ش، ج۲، ص۱۹۰۷.
  4. حسینی دشتی، مصطفی، معارف و معاریف (دائره المعارف جامع اسلامی)، تهران، مؤسسه فرهنگی آرایه، چاپ سوم، ۱۳۷۹ش، ج۱، ص۸۵.
  5. سوره مؤمنون، آیه ۳۰.
  6. سوره عنکبوت، آیات ۲ و ۳.