ویژگی‌های منافقان در نهج‌ البلاغه

نسخهٔ تاریخ ‏۱۰ نوامبر ۲۰۲۲، ساعت ۱۰:۵۱ توسط Fabbasi (بحث | مشارکت‌ها)
سؤال

ویژگی‌های منافقان در نهج البلاغه چیست؟

گمراهان و گمراه کنندگان؛ دگرگونی در رفتارها و همرنگ جماعت شدن؛ فرصت‌طلبی؛ خوش سخن و بدکردار؛ حسود و دردسر ساز؛ سوق دادن جامعه به ناامیدی؛ چاپلوسی و سماجت برای رسیدن به دنیا؛ هتاک؛ آلوده به گناه؛ دشمنی با امیرالمومنین(ع) از جمله ویژگی‌های منافقان در نگاه امیرالمومنین(ع) است.

نهج البلاغه با ترجمه عبدالمحمد آیتی

گمراهان و گمراه کنندگان

دگرگونی در رفتارها و همرنگ جماعت شدن

فریب کاری

فرصت طلبی

بیمار دل و خوش ظاهر

بیماری دل‌های منافقان و پاکیزگی ظاهر آنان، دردهای نفسانی است که جان آنها را فرا گرفته مانند حسد، کینه، فریب، که در نهان بر ضد مسلمانان حیله به کار می‌برند، اما در آشکار نسبت به آنان اظهار خوشرویی و دوستی و محبّت و خیرخواهی می‌کنند. این‌که انسان با زبان چیزی را پسندیده بداند و خلاف آن را در دل داشته باشد، قانون و ضابطه نفاق است.[۷]

خوش سخن و بدکردار

آنها مانند زاهدان و پارسایان مردمان را موعظه می‌کنند. به پرهیزگاری و فرمانبرداری خداوند دستور می‌دهند؛ امّا با گناهانی که مرتکب می‌شوند کردار آنها کردار فاسقان و گمراهان است و گناه کاری منافقان بزرگ‌ترین درد و درمان ناپذیر است.[۹]

حسود و دردسر ساز

حسد از بدترین و خبیث‌ترین اخلاق‌ها شمرده شده است: ﴿أَمْ یَحْسُدُونَ النَّاسَ عَلَیٰ مَا آتَاهُمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِه؛ [آنان] به خاطر آنچه خدا از فضلش به آنان عطا کرده، حسد می‌ورزند.(نساء:۵۴) پیامبر اسلام(ص) بر اساس این آیه، حسودان را دشمنان نعمت خدا معرفی کرده است.[۱۲]

سوق دادن جامعه به ناامیدی

مردمی جلوه دادن خود

منافقان برای دست یافتن به مقاصد و اغراض خود در برابر گریه و اندوه دیگران، به دروغ اظهار غمگینی می‌کنند و اشک می‌ریزند در حالی که آنان دشمن غمدیدگانند.[۱۵]

چاپلوسی و سماجت برای رسیدن به دنیا

فرد خودخواه برای جلب منافع، عزت نفس خود را از دست داده و به چاپلوسی می‌پردازد. او در صورتی که احتمال دهد می‌تواند از کسی به وسیله چاپلوسی منافعی را کسب کند، به تملق او می‌پردازد.[۱۷]

هتاک

ستمگری در حکومت

امیرمومنان(ع) منافقان را یاران و پیروان شیطانند می‌داند که خداوند می‌فرماید: ﴿شیطان بر آنان مسلّط شده و یاد خدا را از خاطر آنها برده است. آنان حزب شیطانند! بدانید حزب شیطان زیانکارانند(مجادله:19)[۲۰]

گنه‌کاران

دشمنی با امیرمومنان علی(ع)

مطالعه بیشتر

  • ترجمه شرح نهج البلاغه ابن میثم بحرانی، مترجم: قربانعلی محمدی مقدم و علی اصغر نوایی یحیی زاده، ج۳، ص۷۷۳.
  • شرح نهج البلاغه، سید عباس موسوی، ج۳، ص۳۷۰.

منابع

  1. نهج البلاغه، ترجمه آیتی، عبدالمحمد، خطبه 185.
  2. این خطبه درنسخه صبحی صالح نهج البلاغه خطبه 194 می‌باشد.
  3. نهج البلاغه، ترجمه آیتی، عبدالمحمد، خطبه 185.
  4. نهج البلاغه، ترجمه آیتی، عبدالمحمد، خطبه 185.
  5. نهج البلاغه، ترجمه آیتی، عبدالمحمد، خطبه 185.
  6. نهج البلاغه، ترجمه آیتی، عبدالمحمد، خطبه 185.
  7. هاشمی خویی، میرزا حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، تهران، مکتبه الاسلامیه، چاپ چهارم، 1400ق، ج12، ص177.
  8. نهج البلاغه، ترجمه آیتی، عبدالمحمد، خطبه 185.
  9. ابن أبی الحدید، عبد الحمید بن هبة الله، شرح نهج البلاغة لابن أبی الحدید، قم، کتابخانه مرعشی نجفی، چاپ اول، 1404ق، ج10، ص167.
  10. ترجمه گویا و شرح فشرده‌ای بر نهج البلاغه، ترجمه آشتیانی محمدرضا و امامی، محمد جعفر، قم، انتشارات مطبوعات هدف، چاپ اول، بی تا، ج3، ص47، نامه 27.
  11. نهج البلاغه، ترجمه آیتی، عبدالمحمد، خطبه 185.
  12. فیض کاشانی، محجه البیضاء، انتشارات اسلامی جامعه مدرسین، ج۵، ص۳۲۷.
  13. نهج البلاغه، ترجمه آیتی، عبدالمحمد، خطبه 185.
  14. نهج البلاغه، ترجمه آیتی، عبدالمحمد، خطبه 185.
  15. هاشمی خویی، میرزا حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، تهران، مکتبه الاسلامیه، چاپ چهارم، 1400ق، ج12، ص179.
  16. نهج البلاغه، ترجمه آیتی، عبدالمحمد، خطبه 185.
  17. اکبری، محمود، خود و ناخود، قم، مؤسسه فرهنگی سماء، ۱۳۸۱ش، ص۹۳.
  18. نهج البلاغه، ترجمه آیتی، عبدالمحمد، خطبه 185.
  19. نهج البلاغه، ترجمه آیتی، عبدالمحمد، خطبه 185.
  20. نهج البلاغه، ترجمه آیتی، عبدالمحمد، خطبه 185.
  21. نهج البلاغه، ترجمه: آیتی، عبدالمحمد، خطبه2
  22. نهج البلاغه، ترجمه: آیتی، عبدالمحمد، حکمت 42.