یاران شیطان

سؤال
یاران شیطان چه کسانی هستند؟

براساس آیات و روایات، یاران شیطان، افرادی هستند که شیطان بر آنها مسلط شده و یاد خدا را از دل‌های آنان برده است. منافقان، فراموش‌کنندگان یاد خدا، کسانی که زیاد خشمگین می‌شوند و اسرافکاران، یاران شیطان شمرده شده‌اند. یاران شیطان اختصاص به انسان‌ها ندارد و می‌تواند از جنیان نیز باشد.

در قرآن از یاران شیطان با تعبیرهایی مانند قبیله شیطان و حزب شیطان یاد شده است.

مصادیق

براساس آیات و روایات، برخی از مصادیق یاران شیطان چنین‌اند:

  • فراموش‌کنندگان یاد خدا: کسانی که یاد خدا را فراموش کنند یاران شیطان دانسته شده‌اند؛ زیرا شیطان زمانی به دل راه می‌یابد که یاد خدا از دل او بیرون رفته باشد.[۱]
  • کسانی که زیاد خشمگین می‌شوند: امام علی(ع) خشم را سپاهی بزرگ از لشکرهای شیطان دانسته است.[۲]
  • اسرافکاران: در آیه ﴿إِنَّ الْمُبَذِّرِینَ کانُواْ إِخْوَانَ الشَّیَاطِینِ؛ اسراف کنندگان برادران شیطان هستند.(اسراء:۲۷) اسرافکاران برادران شیطان معرفی شده‌اند.
  • منافقان کسانی هستند که در ظاهر مسلمان، ولی در باطن کافر هستند. کسانی که دلشان با زبانشان یکی نیست منافق شمرده شده‌اند. امام علی(ع)، منافقان را حزب شیطان خوانده است.[۳]
  • دشمنان امام علی(ع): براساس روایتی از پیامبر(ص)، دشمنان امام علی(ع)، اهل نفاق و از برادران شیطان هستند.[۴]
  • دشمنان اهل بیت(ع): در روایتی از رسول خدا(ص) به امام علی(ع) نقل شده که دشمنان شما [اهل بیت] از حزب شیطان هستند.[۵]
  • مشرکان: امام باقر(ع) در تفسیر آیه ۹۹ سوره شعراء، مشرکان را پیروی‌کنندگانِ شیطان معرفی کرده است.[۶]

نام‌های دیگر

یاران شیطان، از جنس جن یا انسان بوده و از کار اصلی شیطان، که وسوسه و گمراه نمودن دیگران است پیروی می‌کنند.

در قرآن، با تعبیر «یاران شیطان» مطلبی ذکر نشده؛ ولی واژه‌های هم‌معنی آن بیان شده:

  • جنود شیطان: از جنود شیطان در آیه ﴿وَجُنُودُ إِبْلِیسَ أَجْمَعُون؛ و همه سپاه ابلیس.(شعرا:۹۵) یاد شده که مراد از آن با توجه به حدیثی از امام باقر(ع) ذُرّیه شیطان است.[۷]
  • قبیله شیطان: در آیه ۲۷ سوره اعراف از تعبیر قبیله شیطان استفاده شده است.
  • حزب شیطان: منظور از حزب شیطان پیروان او و کسانی هستند که در خط او باشند. بر اساس قرآن، اعضای حزب او کسانی هستند که ولایت و بندگی او را پذیرفته[۸] و نیز کسانی که شیطان بر آنها چیره شده و یاد خدا را از دل‌های آنان برده است.[۹]
  • دوستان شیطان: دوستان شیطان کسانی هستند که شیطان با آنها همراه شده و آن‌ها را دوست دارد. قرآن کسانی که کفر ورزیده[۱۰] و ایمان نمی‌آورند[۱۱] اولیاء شیطان نامیده است. به تعبیر قرآن، شیطان، دوستان خود را وسوسه می‌کند تا با مؤمنان به مجادله بپردازند.[۱۲]

منابع

  1. سوره مجادله، آیه۹.
  2. نوری، مستدرک الوسائل، قم، مؤسسه آل البیت ۱۴۰۸ق، ج۱۲، ص۱۱.
  3. آمدی، غرر الحکم، دفتر تبلیغات، ۱۳۶۶ش، ص۴۵۸.
  4. علامه مجلسی، بحار الانوار، مؤسسه وفا بیروت، ۱۴۰۴، ج۳۷، ص۲۱۱.
  5. علامه مجلسی، بحار الانوار، ج۲۳، ص۱۴۲.
  6. کلینی، اصول کافی، دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۶۵ش، ج۲، ص۳۱.
  7. کلینی، اصول کافی، دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۶۵ش، ج۲، ص۳۱.
  8. سوره نحل، آیه۱۰۰.
  9. سوره مجادله، آیه۱۹.
  10. سوره نساء، آیه۷۶.
  11. سوره اعراف، آیه۲۷.
  12. سوره انعام، آیه۱۲۱.