«کعبه» اولین خانه ساخته شده برای عبادت
با توجه به قرآن بفرمایید اولین خانه‌ای که در زمین برای مردم بنا شده است، کدام است؟
شأن نزول آیه ۹۶ از سوره آل عمران
«پس از تغییر قبله از بیت‌المقدس به کعبه باز هم یهودیان دست از دشمنی و شبهه‌افکنی برنداشتند و این بار گفتند شما (مسلمانان) ادعا می‌کنید بر آیین ابراهیم هستید و با این همه به سوی کعبه نماز می‌خوانید در حالی که خداوند بیت‌المقدس را قبله قرار داده است و ابراهیم(ع) نیز بدان سوی نماز می‌گزارد.»[۱] در جواب یهود آیه ﴿إِنَّ أَوَّلَ بَيْتٍ وُضِعَ لِلنَّاسِ لَلَّذِي بِبَكَّةَ مُبَارَكًا وَهُدًى لِلْعَالَمِينَ؛ نخستین خانه‌ای که برای مردم (و نیایش خداوند) قرار داده شد، همان است که در سرزمین مکّه است، که پر برکت، و مایه هدایت جهانیان است.﴾(آل عمران:96) و آیه پس از آن نازل شد که می‌فرماید: «نخستین خانه‌ای که برای مردم (و نیایش خداوند) قرار داده شد، همان است که در سرزمین مکه است، که برای پرهیزگار برکت، و مایه هدایت جهانیان است. در آن نشانه‌های روشن، (از جمله) مقام ابراهیم است…»[۲]
نادرستی سخن یهودیان از این جهت است که کعبه اولین بار به دست حضرت آدم(ع) ساخته شد، سپس در طوفان نوح فرو ریخت و بعد به دست حضرت ابراهیم(ع) و فرزندش اسماعیل(ع) تجدید بنا گردید.[۳] ولی بیت‌المقدس اولین بار توسط حضرت سلیمان(ع) بنا شد؛ بنابراین حضرت ابراهیم(ع) به سوی کعبه نماز خوانده است، زیرا در آن زمان بیت‌المقدس ساخته نشده بود که حضرت بدان سو نماز بگزارد و میان حضرت ابراهیم(ع) و حضرت سلیمان(ع) قرن‌ها فاصله بوده است.
اولین خانه برای عبادت
همان گونه که اشاره شد در آیه ۹۶، سوره آل‌عمران سخن از اولین خانه (اوّلَ بیتٍ) به میان آمده است، که در نگاه اول به نظر می‌رسد اولین خانه مسکونی کعبه می‌باشد ولی اثبات این مطلب مشکل است. شیخ طوسی (ره) می‌فرماید: «کعبه اولین خانه است، به جهت این که قبل از آن، خانه‌ای که در آن اعمال حج را انجام دهند وجود نداشت» در ادامه ایشان روایتی از حضرت علی(ع) نقل می‌کنند که می‌فرمایند: «اولین خانه‌ای که برای عبادت بنا شد، بیت‌الحرام است».[۴]
بنابراین کعبه اولین خانه‌ای است که به منظور عبادت و پرستش برای مردم ساخته شده است؛ لذا هیچ مانعی ندارد که قبل از آن خانه‌های مسکونی دیگری روی زمین وجود داشته باشد.[۵]
منابع
- ↑ طباطبایی، سید محمد حسین، تفسیر المیزان، بیروت، مؤسسه الاعلمی، چاپ پنجم، ۱۴۰۳ هـ، ج۳، ص۳۵۰–۳۴۹.
- ↑ طباطبایی، سید محمد حسین، تفسیر المیزان، بیروت، مؤسسه الاعلمی، چاپ پنجم، ۱۴۰۳ هـ، ج۳، ص۳۵۰–۳۴۹.
- ↑ مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، قم، دارالکتب الاسلامیه، چاپ بیستم، ۱۳۷۱، ش، ج۱، ص۴۵۵.
- ↑ طوسی، التبیان فی تفسیر القرآن، بیروت، دار احیاء التراث العربی، ج۲، ص۵۳۵.
- ↑ مکارم شیرازی، ناصر، منبع قبلی، ج۳، ص۱۱.