اهمیت و فضیلت نماز

نسخهٔ تاریخ ‏۲۶ اکتبر ۲۰۲۲، ساعت ۲۱:۱۶ توسط A.rezapour (بحث | مشارکت‌ها) (ابرابزار)
سؤال
نماز در قرآن چه جایگاه و فضیلتی دارد؟

نماز از مهم‌ترین عبادات است که در قرآن واجب شمرده شده است.

از مهمترین اوصاف مؤمنان در قرآن نمازگزاردن آنان است.

مفهوم‌شناسی

واژه «صلوه» در اصل به معنای «دعا کردن» می‌باشد و آیات قرآنی بهترین ادله بر این معنی است.[۱] خداوند متعال در قرآن کریم به پیامبر اسلام می‌فرماید:﴿صَلِّ عَلَیْهِمْ إِنَّ صَلاتَکَ سَکَنٌ لَهُم‏؛ برای آن‌ها دعا کن که دعای تو مایه آرامش برای آنهاست.(توبه:۱۰۳)

اما در اصطلاح، یعنی شرع اسلام، «صلوه» عبارت است از همان حرکات و سکنات معیّنی که مسلمانان در شبانه روز ۵ مرتبه آن را به جا می‌آورند و اقامه نماز خوانده می‌شود؛ آغاز آن با تکبیر (الله اکبر) و پایان آن با سلام است.

اهمیت نماز

نماز از بزرگترین واجبات اسلامی بوده و در اسلام کمتر عبادتی مانند آن مورد اهمیت انسان قبول می‌شود.[۲] مفسران گفته‌اند آغاز اعمال خیر نماز است.[۳]

آیات زیادی از قرآن بر وجوب نماز دلالت دارند،[۴] در برخی آیات امر به اقامه نماز شده است، و در برخی آیات دیگر به‌طور کامل و دقیق از نماز، وجوب و چگونگی اقامه آن صحبت می‌کند.

در قرآن نماز بر هر مؤمنی فرض و واجب شده است.[۵] و همین‌طور از عبادت‌های مطلق نمی‌باشد که حدّ و زمان و شرایط نداشته باشد، بلکه حد و شرایط و اوقات معینّی دارد که تغییر و تبدیل در آن جایز نمی‌باشد. خداوند در قرآن عتاب کرده است نمازگزارانی که به نمازشان اهمیت نمی‌دهند.[۶] از صفات دوزخیان است که از نمازگزاران نیستند.[۷]

سفارش به عیسی درباره نماز[۸] توصیه اسماعیل به خانواده‌اش درباره نماز.[۹] دعای ابراهیم برای خود و خانواده‌اش که از نمازگزاران باشد.[۱۰] اقامه نماز در کنار عمل نیک و زکات از مضامین وحی به پیامبران است.[۱۱] نماز خواندن زکریا.[۱۲] نماز خواندن شعیب.[۱۳] توصیه لقمان به پسرش درباره نماز[۱۴]

فضیلت نماز

یکی از عوامل تقرب انسان به خداوند، عبودیت و بندگی است که نماز از مهمترین مصادیق آن است.[۱۵] خاشعین در قرآن کسانی هستند که به وسیله نماز از خدا یاری می‌جویند.[۱۶] و از اوصاف نیکوکاران[۱۷] و نیز از اوصاف مؤمنین این است که با خشوع نماز می‌گذارند و بر آن مراقبت دارند.[۱۸] نماز جلوگیری می‌کند از فحشا و منکر.[۱۹]

یکی از وجوه مهم نماز تشکر از پروردگار است. ﴿فَصَلِّ لِرَبِّکَ وَ انْحَرْ؛ پس (بشکرانه آن) برای پروردگارت نماز بخوان و قربانی ذبح کن.(کوثر:۲) در این آیه خداوند به پیامبرش می‌فرماید، به شکرانه این‌که ما به تو کوثر و خیر کثیر دادیم، نماز را بر پا کن.[۲۰] نماز برای ذکر و یاد خداوند است.[۲۱]


مطالعه بیشتر

  • یکصد و چهارده نکته درباره نماز، محسن قرائتی
  • جامع آیات و احادیث موضوعی نماز، عباس عزیزی
  • پرتویی از اسرار نماز، محسن قرائتی

منابع

  1. مفردات راغب اصفهانی، ذیل ماده «صلو».
  2. اخلاق اسلامی، یوسفیان، نعمت‌الله؛ الهامی نیا، علی اصغر، ج۱، ص۵۹
  3. پیام قرآن، مکارم شیرازی، ناصر، ج۶، ص۱۷۳
  4. سوره ابراهیم آیه ۳۱، سوره بقره آیه ۴۳، سوره طه آیه ۱۴.
  5. سوره نساء آیه ۱۰۳.
  6. سوره ماعون آیه ۴ و ۵
  7. سوره مدثر آیه ۴۳.
  8. سوره مریم آیه ۳۱.
  9. سوره مریم آیه ۵۵.
  10. سوره ابراهیم آیه ۴۰.
  11. سوره انبیاء آیه ۷۳.
  12. سوره آل عمران آیه ۳۹.
  13. آیه ۸۷ سوره هود.
  14. سوره لقمان آیه ۱۷.
  15. اخلاق اسلامی، یوسفیان، نعمت‌الله؛ الهامی نیا، علی اصغر، ج۱، ص۵۹
  16. سوره بقره آیه ۴۵
  17. سوره لقمان آیه ۴
  18. سوره انعام آیه ۹۲، سوره انفال آیه ۳، سوره توبه آیه ۷۱، سوره مؤمنون آیه ۲ و ۹، سوره اعلی آیه ۱۵. سوره حج آیه ۴۱
  19. سوره عنکبوت آیه ۴۵
  20. قرائتی، محسن، تفسیر نور ج۹، ستاد اقامه نماز، تهران صفحه ۲۵۳.
  21. سوره طه آیه ۱۴.