اهمیت و فضیلت نماز

سؤال

نماز در قرآن چه جایگاه و فضیلتی دارد؟

نماز از مهم ترین عبادات است که در قرآن واجب شمرده شده است.

از مهمترین اوصاف مؤمنان در قرآن نمازگزاردن آنان است.

مفهوم‌شناسی

واژه «صلوه» در اصل به معنای «دعا کردن» می‌باشد و آیات قرآنی بهترین ادله بر این معنی است. خداوند متعال در قرآن کریم به پیامبر اسلام می‌فرماید:﴿صَلِّ عَلَيْهِمْ إِنَّ صَلاتَكَ سَكَنٌ لَهُم‏؛ برای آن‌ها دعا کن که دعای تو مایه آرامش برای آنهاست.﴾(توبه:۱۰۳)

اما در اصطلاح، یعنی شرع اسلام، «صلوه» عبارت است از همان حرکات و سکنات معیّنی که مسلمانان در شبانه روز ۵ مرتبه آن را به جا می‌آورند و اقامه نماز خوانده می‌شود؛ آغاز آن با تکبیر (الله اکبر) و پایان آن با سلام است.

اهمیت نماز

نماز از بزرگترين واجبات اسلامى بوده و در اسلام كمتر عبادتى مانند آن مورد اهميت‌ انسان قبول مى‌شود. مفسران گفته اند آغاز اعمال خير نماز است.

آیات زیادی از قرآن بر وجوب نماز دلالت دارند، در برخی آیات امر به اقامه نماز شده است، و در برخی آیات دیگر به‌طور کامل و دقیق از نماز، وجوب و چگونگی اقامه آن صحبت می‌کند.

در قرآن نماز بر هر مؤمنی فرض و واجب شده است. و همینطور از عبادت‌های مطلق نمی‌باشد که حدّ و زمان و شرایط نداشته باشد، بلکه حد و شرایط و اوقات معینّی دارد که تغییر و تبدیل در آن جایز نمی‌باشد. خداوند در قرآن عتاب کرده است نمازگزارانی که به نمازشان اهمیت نمی‌دهند. از صفات دوزخیان است که از نمازگزاران نیستند.

سفارش به عیسی درباره نماز توصیه اسماعیل به خانواده‌اش درباره نماز. دعای ابراهیم برای خود و خانواده‌اش که از نمازگزاران باشد. اقامه نماز در کنار عمل نیک و زکات از مضامین وحی به پیامبران است. نماز خواندن زکریا. نماز خواندن شعیب. توصیه لقمان به پسرش درباره نماز

فضیلت نماز

یکی از عوامل تقرب انسان به خداوند، عبوديت و بندگى است که نماز از مهمترین مصادیق آن است. خاشعین در قرآن کسانی هستند که به وسیله نماز از خدا یاری می‌جویند. و از اوصاف نیکوکاران و نیز از اوصاف مؤمنین این است که با خشوع نماز می گذارند و بر آن مراقبت دارند. نماز جلوگیری می کند از فحشا و منکر.

یکی از وجوه مهم نماز تشکر از پروردگار است. ﴿فَصَلِّ لِرَبِّکَ وَ انْحَرْ؛ پس (بشکرانه آن) برای پروردگارت نماز بخوان و قربانی ذبح کن.﴾(کوثر:۲) در این آیه خداوند به پیامبرش می‌فرماید، به شکرانه این‌که ما به تو کوثر و خیر کثیر دادیم، نماز را بر پا کن. نماز برای ذکر و یاد خداوند است.

مطالعه بیشتر

• یکصد و چهارده نکته درباره نماز، محسن قرائتی

• جامع آیات و احادیث موضوعی نماز، عباس عزیزی
• پرتویی از اسرار نماز، محسن قرائتی