اندیشه‌های تقریبی آیت‌الله بروجردی: تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۱۸: خط ۱۸:


مدیریت واحد و رهبری قاطع آیت‌الله بروجردی که حدود شانزده سال و تا ۱۳۸۰قمری ادامه داشت، تحولات بزرگی را از نظر سیاسی و اجتماعی به بار آورد و در همین جهت ساختار مدیریتی حوزه علمیه قم دچار تحول شد و وحدت و انسجام چشمگیری میان حوزه، روحانیان و قشرهای گوناگون مردم پدید آمد<ref>ابوالحسینی، رحیم، «پیشگامان تقریب: آیت الله بروجردی: آیت اخلاص»، اندیشه تقریب، ۱۳۸۴ش، شماره ۵، ص۹۹ تا ۱۱۸.</ref>
مدیریت واحد و رهبری قاطع آیت‌الله بروجردی که حدود شانزده سال و تا ۱۳۸۰قمری ادامه داشت، تحولات بزرگی را از نظر سیاسی و اجتماعی به بار آورد و در همین جهت ساختار مدیریتی حوزه علمیه قم دچار تحول شد و وحدت و انسجام چشمگیری میان حوزه، روحانیان و قشرهای گوناگون مردم پدید آمد<ref>ابوالحسینی، رحیم، «پیشگامان تقریب: آیت الله بروجردی: آیت اخلاص»، اندیشه تقریب، ۱۳۸۴ش، شماره ۵، ص۹۹ تا ۱۱۸.</ref>
سید حسین بروجردی در صفر سال ۱۲۹۲ق در بروجرد به دنیا آمد. پدرش سید علی طباطبایی، از علمای شهر و مادرش سیده آغابیگم، دختر سید محمدعلی طباطبائی بود. نسب ایشان، با ۳۲ واسطه به امام حسن(ع) می‌رسد. از مراجع تقلید بزرگ شیعه که هفده سال زعیم حوزه علمیه قم و پانزده سال مرجع عام شیعیان جهان بود. آیت الله بروجردی از شاگردان آخوند خراسانی بود که بعد از بازگشت از نجف در بروجرد ساکن شد. چند سال پس از درگذشت عبدالکریم حائری یزدی،‌ به دعوت مراجع سه گانه (حجت،‌ خوانساری، صدر) به قم آمد و ریاست حوزه علمیه قم را بر عهده گرفت. پس از درگذشت سید ابوالحسن اصفهانی، بروجردی مهم‌ترین مرجع شیعیان بود و در دهه ۱۳۳۰ش مرجع عام شیعیان محسوب می‌شد. در دوران او حوزه علمیه قم گسترش پیدا کرد و تعداد طلاب به صورت بی‌سابقه‌ای افزایش یافت. با حمایت‌‌های ایشان آثار حدیثی و فقهی متعددی احیاء و منتشر شد. مجموعه بزرگ جامع احادیث الشیعه تحت نظر او تدوین شد.<ref>«[https://www.taghrib.org/fa/n5925 آیت‌الله سید حسین بروجردی]»، مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، تاریخ درج مطلب: ۱۲ دی ۱۳۹۷ش، تاریخ بازدید: ۸ مهر ۱۴۰۲ش.</ref>


== تفکرات تقریبی ==
== تفکرات تقریبی ==
خط ۴۲: خط ۴۴:
آیت اللّه  حاج  آقا حسین  بروجردی، مرجع  تقلید شیعیان ، از اهداف  و مرام  این  جمعیت  حمایت  کرد و آنان  را از حمایتهای  مالی  و معنوی  خود بهره مند ساخت. مناسبات  دوستانه  و مکاتبات  بروجردی  و شلتوت ، به  صدور فتوای  تاریخی  معروف  شلتوت  مبنی  بر به  رسمیت  شناختن  مذهب  شیعه  انجامید.<ref>جودکی، محبوبه، «تقریب»، دانشنامه جهان اسلام، تهران، بنیاد دایره المعارف اسلامی، ج۷، ۱۳۹۳ش، ذیل مدخل.</ref>
آیت اللّه  حاج  آقا حسین  بروجردی، مرجع  تقلید شیعیان ، از اهداف  و مرام  این  جمعیت  حمایت  کرد و آنان  را از حمایتهای  مالی  و معنوی  خود بهره مند ساخت. مناسبات  دوستانه  و مکاتبات  بروجردی  و شلتوت ، به  صدور فتوای  تاریخی  معروف  شلتوت  مبنی  بر به  رسمیت  شناختن  مذهب  شیعه  انجامید.<ref>جودکی، محبوبه، «تقریب»، دانشنامه جهان اسلام، تهران، بنیاد دایره المعارف اسلامی، ج۷، ۱۳۹۳ش، ذیل مدخل.</ref>


عبدالکریم  بی آزار شیرازی ، شیخ محمود شلتوت : طلایه دار تقریب  ، تهران  ۱۳۷۹ ش
عبدالکریم  بی آزار شیرازی ، شیخ محمود شلتوت: طلایه دار تقریب  ، تهران  ۱۳۷۹ ش
 
محمد واعظ زادة  خراسانی ، «السید البروجردی  و التقریب»، رسالة  التقریب  ، سال  ۳، ش  ۱۲ (ربیع الثانی  ـ جمادی الا´خره  ۱۴۱۷)
 
== تیتر ==
بروجردی نزد سید محمدباقر درچه‌ای و شریعت اصفهانی تلمذ کرده است. این دو از حامیان اندیشه تقریب بودند.
 
عنایت به فقه مقارن: آیت الله بروجردی در مسائل فقه به فقه مقارن در مسائل خلافی اهمیت می‌داد. معتقد بود که مسائل فقهی نه تنها در سطح مذهب امامیه بلکه باید در سطح همه مذاهب فقهی اسلامی بحث شود و ادله همه مذاهب منظور گردد. از همین رو کتاب «‌مسائل الخلاف‌« شیخ طوسی را چاپ کرد و حتی گاهی این کتاب را با خود به جلسه درس می‌آورد. بروجردی معتقد بود «‌فقه شیعه ‌در‌حاشیه فقه اهل سنت است‌» و با توجه به اینکه پرسش‌های فقهی از ائمه با توجه به مسائل اهل سنت بوده، مراجعه به فتوای رایج اهل سنت به فهم روایات کمک می‌کند. اهتمام به درج روایات فقهی اهل سنت در کتاب جامع الاحادیث الفقهیه: این کتاب یک دوره حدیث کامل فقهی است که زیر نظر آیت الله بروجردی و به کوشش برخی شاگردان ایشان تألیف شد. وی تأکید داشت که در ذیل هر باب روایات اهل سنت نوشته شود. اگرچه بعداً به خاطر عکس العمل مخالفین، اظهار تردید کرد و در نهایت از این کار منصرف شد.
 
معرفی فقه شیعه به اهل سنت؛ در میان رابطه تقریب فقهی، آیت الله بروجردی کتاب «‌المبسوط‌» شیخ طوسی را برای شیخ عبدالمجید سلیم از شیوخ الازهر و از اعضای دارالتقریب بین المذاهب الاسلامیة اهدا کرد. بروجردی از سویی اهتمام داشت که فقهای شیعه با روایات و مبانی فقهی اهل سنت آشنا شوند و از طرف دیگر اهل سنت نیز به روایات و فقه شیعه رجوع کنند و از آن مطلع شوند. در این دو امر موفق گردید و بسیاری از اعضای دارالتقریب با فقه شیعه آشنا شدند تا جایی که برخی از بزرگان دانشگاه الأزهر مصر همچون عبدالمجید سلیم و شیخ محمود شلتوت به جواز عمل کردن مطابق با فقه شیعه امامیه حکم دادند و یا در پاره‌ای مسائل مانند شرط شهادت عدلین در طلاق، موافق شیعه فتوا دادند که در قانون مدنی مصر ثبت شد.
 
در همان ایام وزارت اوقاف مصر کتاب «‌المختصر النافع‌« محقق حلی (م۶۷۶ق) را که یک دوره فقه فشرده است، با مقدمه وزیر اوقاف وقت؛ شیخ احمد حسن الباقوری چاپ کرد. الباقوری به ایران آمد و با آیت الله بروجردی دیدار کرد. مقدمه وی در باب تقریب فقهی و مشترکات فقهی فریقین است. حمایت از دارالتقریب بین المذاهب الاسلامیه: دارالتقریب در سال ۱۳۲۷ش از سوی جمعی از علمای اهل سنت و مذاهب مختلف و علمای شیعه و با کوشش محمدتقی قمی که سال‌ها در لبنان و مصر اقامت داشت و با دبیرکلی وی شکل گرفت. اعضاء آن از اساتید الازهر مانند شیخ عبدالمجید‌‌سلیم، شیخ محمود شلتوت، شیخ ابوزهره، حسن البنا، و از علمای شیعه محمد حسین کاشف الغطاء در نجف، سید شرف الدین و محمدجواد مغنیه در لبنان بودند. آیت الله بروجردی اهتمام ویژه‌ای به دارالتقریب داشت تا جایی که در بستر مرگ نیز به اهمیت این طرح و لزوم تقویت آن تاکید نمود. آیت الله بروجردی به مؤسسه «دارالتقریب» کمک مالی می‌کرد و با درگذشت وی، این کمک‌ها قطع شد و کارهای دارالتقریب متوقف گردید.


محمد واعظ زادة  خراسانی ، «السید البروجردی  و التقریب »، رسالة  التقریب  ، سال  ۳، ش  ۱۲ (ربیع الثانی  ـ جمادی الا´خره  ۱۴۱۷)
جلوگیری از اهانت به خلفا و بزرگان اهل سنت: واعظ زاده خراسانی در خاطره‌ای از آیت الله بروجردی برخورد وی با اهانت به بزرگان اهل سنت را یادآوری می‌شود. یک روز در جلسه حدیث حضور یافت و فرمود: «‌کسی کتابی نوشته و تا توانسته به خلفا بد گفته است، نام مرا هم در آغاز کتاب برده است، من دستور دادم تمام جلدهای آن کتاب را جمع کنند، ما در چه زمانی زندگی می‌کنیم؟ این حرف‌ها چه فائده‌ای دارد جز ضرر و ایجاد عداوت؟‌» همچنین گفته شده است که آیت الله بروجردی با چاپ جلدهای فتن و محن بحارالانوار موافق نبوده و به درخواست محمدتقی قمی از چاپ آن جلوگیری کرده است.<ref>«[https://www.taghrib.org/fa/n5925 آیت‌الله سید حسین بروجردی]»، مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، تاریخ درج مطلب: ۱۲ دی ۱۳۹۷ش، تاریخ بازدید: ۸ مهر ۱۴۰۲ش.</ref>


== منابع ==
== منابع ==
۱۵٬۳۲۱

ویرایش