طولانی شدن نماز آیات پیامبر(ص) و امام علی(ع): تفاوت میان نسخه‌ها

منبع المقنعه از اصل کتاب آورده شد. روایت رسول الله در من لا یحضره الفقیه نبود از متن بررسی حذف شد.
بدون خلاصۀ ویرایش
(منبع المقنعه از اصل کتاب آورده شد. روایت رسول الله در من لا یحضره الفقیه نبود از متن بررسی حذف شد.)
خط ۷: خط ۷:
طولانی کردن نماز آیات فقط برای زمانی که علت آن کسوف است، گزارش شده و برای دیگر علت‌های آن (مانند خسوف، زلزله و طوفان) روایتی ذکر نشده است. این را دلیلی دانسته‌اند بر اینکه طولانی خواندن این نماز، به دلیل خاص بودن شرایط آن بوده است. برخی احتمال داده‌اند دلیل طولانی خواندن آن، این بوده که نماز آیات تا پایان یافتن کسوف ادامه پیدا کند و در مدت زمان کسوف مسلمانان در حال خواندن نماز آیات باشند. فقها طولانی خواندن نماز کسوف را مستحب و نه واجب دانسته‌اند.
طولانی کردن نماز آیات فقط برای زمانی که علت آن کسوف است، گزارش شده و برای دیگر علت‌های آن (مانند خسوف، زلزله و طوفان) روایتی ذکر نشده است. این را دلیلی دانسته‌اند بر اینکه طولانی خواندن این نماز، به دلیل خاص بودن شرایط آن بوده است. برخی احتمال داده‌اند دلیل طولانی خواندن آن، این بوده که نماز آیات تا پایان یافتن کسوف ادامه پیدا کند و در مدت زمان کسوف مسلمانان در حال خواندن نماز آیات باشند. فقها طولانی خواندن نماز کسوف را مستحب و نه واجب دانسته‌اند.


== بررسی روایات طولانی شدن نماز آیات ==
== روایات طولانی شدن نماز آیات ==
درباره طولانی شدن نماز آیات پیامبر(ص) یک روایت و درباره طولانی شدن نماز آیات امام علی(ع) دو روایت در منابع حدیثی شیعه ذکر شده است:
* '''طولانی شدن نماز آیات پیامبر(ص)'''
* حدیثی در کتاب [[تهذیب الاحکام (کتاب)|تهذیب الاحکام]] نوشته [[شیخ طوسی]]: بر اساس این حدیث، [[پیامبر(ص)]] به دلیل کسوف خورشید، [[نماز آیات]] اقامه کرد و آنقدر قیام نماز را طولانی کرد، که عده‌ای از نمازگزاران بی‌حال شدند.<ref>شیخ طوسی، محمد بن حسن، تهذیب الأحکام (تحقیق خرسان)، تهران، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ق، ج۳، ص۲۹۳.</ref>
* حدیثی در کتاب [[من لایحضره الفقیه]] نوشته [[شیخ صدوق]]: در این روایت گفته شده در زمان حکومت [[امام علی(ع)]]، خورشیدگرفتگی صورت گرفت و او نماز آیاتش را به قدری طول داد که پاهای مردم از عرق خیس شد.<ref>شیخ صدوق، محمد بن علی، من لا یحضره الفقیه - قم، چاپ دوم، ۱۴۱۳ق، ج‏۱؛ ص۵۴۰.</ref>
* حدیثی در کتاب [[المقنعه (کتاب)|مقنعه]] نوشته [[شیخ مفید]]: بر اساس این روایت، امام علی(ع) در [[مسجد کوفه]] نماز کسوف (آیات) خواند و سوره‌های [[سوره کهف|کهف]] و [[سوره انبیاء|انبیاء]] را در هر رکعت از پنج رکعت آن تکرار کرد. او رکوع نماز را آنقدر طولانی کرد که عرق از پای نمازگزاران جاری شده و بسیاری از آنها بی‌حال شدند.<ref name=":0">مفید، محمد بن محمد، المقنعة - قم، چاپ اول، ۱۴۱۳ق، ص۲۱۰.</ref>


روایان دو روایت ذکر شده در کتاب تهذیب الاحکام و من لایحضره الفقیه، [[ثقه]] و مورد اعتماد دانسته شده‌اند؛ زیرا محمدبن علی بن محبوب،<ref>رجال نجاشی، ص۶۷؛ معجم الرجال، ج۱۷، ص۹.</ref> حسن بن علی بن فضال،<ref>برگرفته از کتاب راویان امام رضا(ع) در مسندالرضا، نوشتهٔ عزیزالله عطاردی.</ref> ابوالقاسم جعفر بن محمد (اشعری)<ref>رجال نجاشی، ج۱، ص۳۵۰؛ طوسی، الفهرست، ص۴۲.</ref> و عبدالله بن میمون القداح،<ref>رجال کشی، ص۳۸۹؛ فهرست نجاشی، ص۱۴۸؛ خلاصه حلی، ص۵۳؛ نقد الرجال میر مصطفی تفرشی، ۱۹۷–۱۹۸.</ref> راویان این دو روایت، در کتاب‌های رجالی شیعه ثقه شمرده شده‌اند. البته روایتی که در کتاب مقنعه ذکر شده [[حدیث مرسل|مرسل]] بوده<ref name=":0"/> و از نظر سند غیرقابل اعتماد دانسته شده است.
امام باقر(ع) از پدرانش نقل می‌کند: {{عربی|انْكَسَفَتِ الشَّمْسُ فِي زَمَنِ رَسُولِ اللَّهِ فَصَلَّى بِالنَّاسِ رَكْعَتَيْنِ فَطَوَّلَ حَتَّى غُشِيَ عَلَى بَعْضِ الْقَوْمِ مِمَّنْ كَانَ وَرَاءَهُ مِنْ طُولِ الْقِيَامِ| ترجمه= در زمان رسول الله خورشید گرفتگی اتفاق افتاد. آن حضرت دو رکعت نماز آیات خواند و آنقدر طول داد که برخی از پشت‌سری‌ها در اثرزیاد ایستادن، غش کردند.}}<ref>طوسى، محمد بن الحسن، تهذيب الأحكام، تهران، دار الکتب الاسلامیه، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ق، ج۳، ص۲۹۳.</ref>
 
* ''' طولانی شدن نماز آیات امیرالمومنین علی(ع)'''
 
شیخ صدوق بدون استناد به معصوم آورده است: {{عربی|وَ انْكَسَفَتِ الشَّمْسُ عَلَى عَهْدِ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ فَصَلَّى بِهِمْ حَتَّى كَانَ‏ الرَّجُلُ يَنْظُرُ إِلَى الرَّجُلِ قَدِ ابْتَلَّتْ قَدَمُهُ مِنْ عَرَقِهِ|ترجمه= در عهد امیرالمومنین خورشید گرفت. آن حضرت نماز با مردم نماز خواند تا اینکه مردی به دیگری نگاه می‌کرد که پاهایش عرق کرده است.}}
 
[[شیخ مفید]] در کتاب [[المقنعه (کتاب)|مقنعه]] روایت آورده است که بر اساس آن امام علی(ع) در [[مسجد کوفه]] نماز کسوف (آیات) خواند و سوره‌های [[سوره کهف|کهف]] و [[سوره انبیاء|انبیاء]] را خواند و پنج بار تکرار کرد. او رکوع نماز را آنقدر طولانی کرد که عرق از پای نمازگزاران جاری شده و بسیاری از آنها بی‌حال شدند.<ref>شیخ مفید، محمد بن محمد، المقنعة، تحقيق: مؤسسة النشر الإسلامي، قم،  مؤسسة النشر الإسلامي، چاپ دوم، 1410ق، ص۲۱۰.</ref>
 
== سند روایات ==
روایان روایت ذکر شده در کتاب تهذیب الاحکام [[ثقه]] و مورد اعتماد دانسته شده‌اند؛ زیرا محمدبن علی بن محبوب،<ref>رجال نجاشی، ص۶۷؛ معجم الرجال، ج۱۷، ص۹.</ref> حسن بن علی بن فضال،<ref>برگرفته از کتاب راویان امام رضا(ع) در مسندالرضا، نوشتهٔ عزیزالله عطاردی.</ref> ابوالقاسم جعفر بن محمد (اشعری)<ref>رجال نجاشی، ج۱، ص۳۵۰؛ طوسی، الفهرست، ص۴۲.</ref> و عبدالله بن میمون القداح،<ref>رجال کشی، ص۳۸۹؛ فهرست نجاشی، ص۱۴۸؛ خلاصه حلی، ص۵۳؛ نقد الرجال میر مصطفی تفرشی، ۱۹۷–۱۹۸.</ref> راویان این دو روایت، در کتاب‌های رجالی شیعه ثقه شمرده شده‌اند. البته روایتی که در کتاب مقنعه ذکر شده [[حدیث مرسل|مرسل]] بوده<ref name=":0"/> و از نظر سند غیرقابل اعتماد دانسته شده است.


== علت طولانی خواندن نماز کسوف ==
== علت طولانی خواندن نماز کسوف ==
۲٬۱۷۸

ویرایش