شرایط شفاعتشوندگان: تفاوت میان نسخهها
Nazarzadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
Nazarzadeh (بحث | مشارکتها) (ابرابزار) |
||
خط ۴: | خط ۴: | ||
|شاخه فرعی۱ = شیعه امامیه | |شاخه فرعی۱ = شیعه امامیه | ||
|شاخه فرعی۲ = عقاید شیعه | |شاخه فرعی۲ = عقاید شیعه | ||
|شاخه فرعی۳ = | |شاخه فرعی۳ = | ||
}} | }} | ||
{{سوال}} | {{سوال}} | ||
در مورد شفاعت اهل | در مورد شفاعت اهل بیت در قیامت توضیح دهید. چه کسانی به این شفاعت میرسند؟ | ||
{{پایان سوال}} | {{پایان سوال}} | ||
{{پاسخ}} | {{پاسخ}} | ||
کلمه شفاعت از | کلمه شفاعت از ریشه شفع به معنی جفت و ضمیمه کردن چیزی به مثل خودش گرفته شده است. مفهوم شفاعت بر محور دگرگونی و تغییر موضوع به شفاعت شونده دور میزند یعنی شخص شفاعت شونده موجباتی فراهم میسازد که از یک وضع نامطلوب و درخور کیفر بیرون آمده و به وسیله ارتباط با شفیع، خود را در وضع مطلوبی قرار دهد که شایسته و مستحق بخشودگی گردد. آیات شفاعت به خوبی نشان میدهد که مسئله شفاعت از نظر منطق اسلام یک موضوع بی قید و شرط نیست بلکه قیود و شرایطی دارد مثلاً از نظر جرمی که درباره آن شفاعت میشود شرایطی هست و از طرفی، شخص شفاعت شونده و شخص شفاعت کننده هم باید شرایطی داشته باشند. | ||
کسانی که معتقد به اصل شفاعت هستند، باید شرایط آن را فراهم سازند. شرایط شفاعت عبارتند از: | |||
از | از گناهانی همانند ظلم که بهطور کلّی از دایره شفاعت بیرون شمرده شده بپرهیزند زیرا طبق قرآن {{قرآن|مَا لِلظَّالِمِینَ مِنْ حَمِیمٍ وَلَا شَفِیعٍ یُطَاعُ|ترجمه=برای ستمکاران دوستی وجود ندارد، و نه شفاعت کنندهای که شفاعتش پذیرفته شود.|سوره=غافر|آیه=۱۸}}، و برنامه خود را از یک دگرگونی عمیق و همهجانبه در وضع خویش شروع کنند و برای رسیدن به مقام ارتضاء و برقرار ساختن عهد الهی از گناه توبه کنند. یا حداقل در آستانه توبه قرار گیرند، خلافکاری و شکستن قوانین الهی را متوقف سازند یا لااقل تقلیل دهند و ایمان به خدا و دادگاه بزرگ رستاخیز را در خود زنده نگهدارند و قوانین و مقرّرات او را محترم بشمارند و از طرفی برای برقرار ساختن پیوند میان خود و شفاعت کننده، از صفات او اقتباس کنند و یک نوع سنخیت هر چند ضعیف میان خود و او برقرار سازند.<ref>مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ۱/۲۳۶، دار الکتب الإسلامیه ۱۳۷۴.</ref> | ||
منظور ما از شفاعت همان | منظور ما از شفاعت همان شفاعتی است که عذاب روز قیامت را از گناه کاران برمیدارد، حال باید دید این شفاعت از چه شفیعانی سر میزند؟ و در چه زمانی تحقق مییابد؟ و در حق چه کسانی جاری میشود؟ از روایات پیامبر و اهل بیت، شفاعت رسول اکرم(ص) و اهل بیت و قرآن و ملائکه و مؤمنین و خویشاوندان استفاده میشود، یعنی خداوند به آنها اذن و حق شفاعت داده است. | ||
==زمان شفاعت== | == زمان شفاعت == | ||
شفاعت در | شفاعت در قیامت تنها در عذاب دوزخ مؤثر است. اما کمک پیامبر(ص) و ائمه(ع) در ناگواریهای پیش از آن، مانند قبض روح و برزخ و سؤال قبر، ربطی به شفاعت ندارد، بلکه اختیار و امکانی است که خدا به ایشان داده است.<ref>طباطبائی، محمد حسین، المیزان، ترجمه محمد باقر موسوی همدانی ۱/۲۶۳، دفتر انتشارات اسلامی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، ۱۳۷۴ش.</ref> | ||
همچنین | همچنین پیامبر اکرم(ص) فرموده است: «من در روز قیامت شفاعت میکنم و شفاعتم پذیرفته میشود، و علی هم شفاعت میکند و شفاعت او نیز پذیرفته میشود و اهل بیت من نیز شفاعت میکنند و شفاعت آنان هم پذیرفته میشود.<ref>ابن شهر آشوب محمّدبن علی، مناقب آل ابی طالب ۲/۱۵، المکتبه الحیدریه النجف الأشرف، ۱۳۷۶.</ref> | ||
امام صادق(ع) میفرمایند: «در روز | امام صادق(ع) میفرمایند: «در روز قیامت ما برای شیعیان گناهکارمان شفاعت میکنیم، امّا نیکوکاران را خدا نجات داده است.»<ref>صدوق محمّد، خصال، ص۶۲۴، منشورات جماعه المدرسین فی الحوزه العلمیه فی قم، ۱۴۰۳ق.</ref> | ||
==افرادی که مشمول شفاعت میشوند== | == افرادی که مشمول شفاعت میشوند == | ||
امّا شفاعت در حق چه | امّا شفاعت در حق چه کسانی اتفاق میافتد؟ علاّمه طباطبایی بعد از بحث طولانی میگوید: «شفاعت وسیله نجات گناهکاران از اصحاب یمین است، در قرآن میفرماید: {{قرآن|إِنْ تَجْتَنِبُوا کَبَائِرَ مَا تُنْهَوْنَ عَنْهُ نُکَفِّرْ عَنْکُمْ سَیِّئَاتِکُمْ|ترجمه=اگر از گناهان بزرگی که از آن نهی میشوید پرهیز کنید، گناهان کوچک شما را میپوشانیم|سوره=نساء(۴)|آیه۳۱=}} منظور آیه این است که گناهان صغیره را خدا میآمرزد و احتیاجی به شفاعت ندارد، پس مورد شفاعت آن عدّه از اصحاب یمین اند، که گناهان کبیره از آنان تا روز قیامت باقی مانده، و به وسیله توبه یا اعمال حسنه دیگر از بین نرفته است، هم چنان که رسول خدا فرمود: شفاعتم تنها مربوط به اهل کبائر از امتم است، و امّا نیکوکاران هیچ ناراحتی ندارند.»<ref>علامه طباطبائی محمد حسین، المیزان ترجمه سید محمّد باقر موسوی همدانی ۱/۲۸۴، پیشین.</ref> | ||
امام باقر(ع) و صادق(ع) فرمودند: «به خدا سوگند ما از | امام باقر(ع) و صادق(ع) فرمودند: «به خدا سوگند ما از شیعیان گناهکارمان شفاعت میکنیم، تا دشمنان ما آنها را ببینند و بگویند، {{قرآن|فَمَا لَنَا مِنْ شَافِعِینَ|۱۰۰|وَلَا صَدِیقٍ حَمِیمٍ|۱۰۱|فَلَوْ أَنَّ لَنَا کَرَّةً فَنَکُونَ مِنَ الْمُؤْمِنِینَ|۱۰۲|ترجمه=و اکنون ما را نه شفیعانی است؛ و نه دوست مهربانی. کاش بار دیگر به دنیا بازگردیم تا از مؤمنان گردیم.|سوره=شعراء(۲۶)|آیه=۱۰۰–۱۰۳}}.»<ref>شیخ حر عاملی محمّد بن الحسن، الفصول المهمه فی اصول الائمه، ص۳۶۱، مؤسسه معارف اسلامی امام رضا(ع)، ۱۴۱۸ق.</ref> | ||
رسول خدا(ص) فرمود: | رسول خدا(ص) فرمود: هنگامی که در مقام محمود (مقام شفاعت) قرار گیرم، برای آن افراد از امّتم که مرتکب گناهان بزرگ شدهاند شفاعت میکنم و خدای متعال شفاعتم را درباره آنان میپذیرد، به خدا سوگند برای کسانی که ذرّیه و فرزندان مرا آزار کرده باشند شفاعت نمیکنم.<ref>شیخ حر عاملی محمّد بن الحسن، الفصول المهمه فی اصول الائمه، ص۳۶۰، پیشین.</ref> | ||
از امام صادق(ع) نقل است: به خدا سوگند که | از امام صادق(ع) نقل است: به خدا سوگند که شیعیان خود را شفاعت میکنیم، به خدا سوگند، آنان را شفاعت میکنیم، تا این که اهل جهنم میگویند: پس برای ما شفاعت کنندگانی نیست…<ref>ابن شهر آشوب محمّد بن علی، مناقب آل ابی طالب ۲/۱۴، المکتبه الحیدریه، النجف الأشرف، ۱۳۷۶.</ref> | ||
{{پایان پاسخ}} | {{پایان پاسخ}} | ||
{{مطالعه بیشتر}} | {{مطالعه بیشتر}} | ||
==مطالعه | |||
۱ـ | == مطالعه بیشتر == | ||
۲ـ | ۱ـ تفسیر المیزان، ترجمه سید محمّد باقر موسوی همدانی. | ||
۳ـ الفصول المهمه | ۲ـ تفسیر نمونه، ناصر مکارم شیرازی. | ||
۳ـ الفصول المهمه فی اصول الائمه، شیخ حرّ عاملی. | |||
{{پایان مطالعه بیشتر}} | {{پایان مطالعه بیشتر}} | ||
==منابع== | == منابع == | ||
{{پانویس|۲}} | |||
{{تکمیل مقاله | {{تکمیل مقاله | ||
| شناسه = | | شناسه = | ||
| تیترها = | | تیترها = | ||
| ویرایش = | | ویرایش = | ||
| لینکدهی = | | لینکدهی = | ||
| ناوبری = | | ناوبری = | ||
| نمایه = | | نمایه = | ||
| تغییر مسیر = | | تغییر مسیر = | ||
| ارجاعات = | | ارجاعات = | ||
| بازبینی = | | بازبینی = | ||
| تکمیل = | | تکمیل = | ||
| اولویت = | | اولویت = | ||
| کیفیت = د | | کیفیت = د | ||
}} | }} | ||
{{پایان متن}} | {{پایان متن}} |
نسخهٔ ۱۶ نوامبر ۲۰۲۰، ساعت ۱۵:۵۶
در مورد شفاعت اهل بیت در قیامت توضیح دهید. چه کسانی به این شفاعت میرسند؟
کلمه شفاعت از ریشه شفع به معنی جفت و ضمیمه کردن چیزی به مثل خودش گرفته شده است. مفهوم شفاعت بر محور دگرگونی و تغییر موضوع به شفاعت شونده دور میزند یعنی شخص شفاعت شونده موجباتی فراهم میسازد که از یک وضع نامطلوب و درخور کیفر بیرون آمده و به وسیله ارتباط با شفیع، خود را در وضع مطلوبی قرار دهد که شایسته و مستحق بخشودگی گردد. آیات شفاعت به خوبی نشان میدهد که مسئله شفاعت از نظر منطق اسلام یک موضوع بی قید و شرط نیست بلکه قیود و شرایطی دارد مثلاً از نظر جرمی که درباره آن شفاعت میشود شرایطی هست و از طرفی، شخص شفاعت شونده و شخص شفاعت کننده هم باید شرایطی داشته باشند.
کسانی که معتقد به اصل شفاعت هستند، باید شرایط آن را فراهم سازند. شرایط شفاعت عبارتند از:
از گناهانی همانند ظلم که بهطور کلّی از دایره شفاعت بیرون شمرده شده بپرهیزند زیرا طبق قرآن ﴿مَا لِلظَّالِمِینَ مِنْ حَمِیمٍ وَلَا شَفِیعٍ یُطَاعُ؛ برای ستمکاران دوستی وجود ندارد، و نه شفاعت کنندهای که شفاعتش پذیرفته شود.﴾(غافر:۱۸)، و برنامه خود را از یک دگرگونی عمیق و همهجانبه در وضع خویش شروع کنند و برای رسیدن به مقام ارتضاء و برقرار ساختن عهد الهی از گناه توبه کنند. یا حداقل در آستانه توبه قرار گیرند، خلافکاری و شکستن قوانین الهی را متوقف سازند یا لااقل تقلیل دهند و ایمان به خدا و دادگاه بزرگ رستاخیز را در خود زنده نگهدارند و قوانین و مقرّرات او را محترم بشمارند و از طرفی برای برقرار ساختن پیوند میان خود و شفاعت کننده، از صفات او اقتباس کنند و یک نوع سنخیت هر چند ضعیف میان خود و او برقرار سازند.[۱]
منظور ما از شفاعت همان شفاعتی است که عذاب روز قیامت را از گناه کاران برمیدارد، حال باید دید این شفاعت از چه شفیعانی سر میزند؟ و در چه زمانی تحقق مییابد؟ و در حق چه کسانی جاری میشود؟ از روایات پیامبر و اهل بیت، شفاعت رسول اکرم(ص) و اهل بیت و قرآن و ملائکه و مؤمنین و خویشاوندان استفاده میشود، یعنی خداوند به آنها اذن و حق شفاعت داده است.
زمان شفاعت
شفاعت در قیامت تنها در عذاب دوزخ مؤثر است. اما کمک پیامبر(ص) و ائمه(ع) در ناگواریهای پیش از آن، مانند قبض روح و برزخ و سؤال قبر، ربطی به شفاعت ندارد، بلکه اختیار و امکانی است که خدا به ایشان داده است.[۲]
همچنین پیامبر اکرم(ص) فرموده است: «من در روز قیامت شفاعت میکنم و شفاعتم پذیرفته میشود، و علی هم شفاعت میکند و شفاعت او نیز پذیرفته میشود و اهل بیت من نیز شفاعت میکنند و شفاعت آنان هم پذیرفته میشود.[۳]
امام صادق(ع) میفرمایند: «در روز قیامت ما برای شیعیان گناهکارمان شفاعت میکنیم، امّا نیکوکاران را خدا نجات داده است.»[۴]
افرادی که مشمول شفاعت میشوند
امّا شفاعت در حق چه کسانی اتفاق میافتد؟ علاّمه طباطبایی بعد از بحث طولانی میگوید: «شفاعت وسیله نجات گناهکاران از اصحاب یمین است، در قرآن میفرماید: ﴿إِنْ تَجْتَنِبُوا کَبَائِرَ مَا تُنْهَوْنَ عَنْهُ نُکَفِّرْ عَنْکُمْ سَیِّئَاتِکُمْ؛ اگر از گناهان بزرگی که از آن نهی میشوید پرهیز کنید، گناهان کوچک شما را میپوشانیم﴾(نساء(۴)) منظور آیه این است که گناهان صغیره را خدا میآمرزد و احتیاجی به شفاعت ندارد، پس مورد شفاعت آن عدّه از اصحاب یمین اند، که گناهان کبیره از آنان تا روز قیامت باقی مانده، و به وسیله توبه یا اعمال حسنه دیگر از بین نرفته است، هم چنان که رسول خدا فرمود: شفاعتم تنها مربوط به اهل کبائر از امتم است، و امّا نیکوکاران هیچ ناراحتی ندارند.»[۵]
امام باقر(ع) و صادق(ع) فرمودند: «به خدا سوگند ما از شیعیان گناهکارمان شفاعت میکنیم، تا دشمنان ما آنها را ببینند و بگویند، ﴿فَمَا لَنَا مِنْ شَافِعِینَ۱۰۰وَلَا صَدِیقٍ حَمِیمٍ۱۰۱فَلَوْ أَنَّ لَنَا کَرَّةً فَنَکُونَ مِنَ الْمُؤْمِنِینَ۱۰۲؛ و اکنون ما را نه شفیعانی است؛ و نه دوست مهربانی. کاش بار دیگر به دنیا بازگردیم تا از مؤمنان گردیم.﴾(شعراء(۲۶):۱۰۰–۱۰۳).»[۶]
رسول خدا(ص) فرمود: هنگامی که در مقام محمود (مقام شفاعت) قرار گیرم، برای آن افراد از امّتم که مرتکب گناهان بزرگ شدهاند شفاعت میکنم و خدای متعال شفاعتم را درباره آنان میپذیرد، به خدا سوگند برای کسانی که ذرّیه و فرزندان مرا آزار کرده باشند شفاعت نمیکنم.[۷]
از امام صادق(ع) نقل است: به خدا سوگند که شیعیان خود را شفاعت میکنیم، به خدا سوگند، آنان را شفاعت میکنیم، تا این که اهل جهنم میگویند: پس برای ما شفاعت کنندگانی نیست…[۸]
مطالعه بیشتر
۱ـ تفسیر المیزان، ترجمه سید محمّد باقر موسوی همدانی. ۲ـ تفسیر نمونه، ناصر مکارم شیرازی. ۳ـ الفصول المهمه فی اصول الائمه، شیخ حرّ عاملی.
منابع
- ↑ مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ۱/۲۳۶، دار الکتب الإسلامیه ۱۳۷۴.
- ↑ طباطبائی، محمد حسین، المیزان، ترجمه محمد باقر موسوی همدانی ۱/۲۶۳، دفتر انتشارات اسلامی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، ۱۳۷۴ش.
- ↑ ابن شهر آشوب محمّدبن علی، مناقب آل ابی طالب ۲/۱۵، المکتبه الحیدریه النجف الأشرف، ۱۳۷۶.
- ↑ صدوق محمّد، خصال، ص۶۲۴، منشورات جماعه المدرسین فی الحوزه العلمیه فی قم، ۱۴۰۳ق.
- ↑ علامه طباطبائی محمد حسین، المیزان ترجمه سید محمّد باقر موسوی همدانی ۱/۲۸۴، پیشین.
- ↑ شیخ حر عاملی محمّد بن الحسن، الفصول المهمه فی اصول الائمه، ص۳۶۱، مؤسسه معارف اسلامی امام رضا(ع)، ۱۴۱۸ق.
- ↑ شیخ حر عاملی محمّد بن الحسن، الفصول المهمه فی اصول الائمه، ص۳۶۰، پیشین.
- ↑ ابن شهر آشوب محمّد بن علی، مناقب آل ابی طالب ۲/۱۴، المکتبه الحیدریه، النجف الأشرف، ۱۳۷۶.