ولی‌فقیه و نیابت عام امام زمان(ع): تفاوت میان نسخه‌ها
جز (Rezapour صفحهٔ نیابت امام زمان در غیبت کبری را به ولی‌فقیه و نیابت عام امام زمان(ع) منتقل کرد) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۷: | خط ۷: | ||
== نیابت عام == | == نیابت عام == | ||
شیعیان معتقدند در دوران غیبت صغری برخی افراد، نائب خاص امام زمان(ع) بودند.<ref>جباری، محمدرضا، حکیم، سیدمنذر، عاشوری، حسن، پورسیدآقائی، سید مسعود، تاریخ عصر غیبت، قم: مؤسسه آینده روشن، ۱۳۹۱، ص۲۸۹.</ref> | شیعیان معتقدند در دوران غیبت صغری برخی افراد، نائب خاص امام زمان(ع) بودند.<ref>جباری، محمدرضا، حکیم، سیدمنذر، عاشوری، حسن، پورسیدآقائی، سید مسعود، تاریخ عصر غیبت، قم: مؤسسه آینده روشن، ۱۳۹۱، ص۲۸۹.</ref> در دوران غیبت کبری، نائب خاص وجود ندارد اما از برخی روایات به‌دست می‌اید که برخی افراد با شرائط خاص، نائب عام امام زمان(ع) هستند. این نیابت عامه، با شرائط خاص است: | ||
{{درگاه|مهدویت}} | {{درگاه|مهدویت}} | ||
* امام زمان(ع): «اَمَّا الْحَوادِثُ الْواقِعَةُ فَارْجِعوُا فیها اِلی رُواةِ حَدیثِنا، فَاِنَّهُمْ حُجَّتی عَلَیْکُمْ وَاَنَا حُجَّةُ اللّهِ عَلَیْهِمْ؛ اما در حوادثی که بعداً به‌وجود می‌آید، در آنها به راویان احادیث ما رجوع کنید؛ زیرا آنها حجت من بر شما و من حجت خدا بر آنان هستم».<ref>صدوق، ابوجعفر محمد بن علی، کمال الدین و تمام النعمه، تهران: اسلامیه، ۱۳۹۵ق، ج۲، ص۴۹۳.</ref> محققان معتقدند این روایت بر معرفی افراد به عنوان نائب امام زمان و لزوم رجوع به این نائبان عام دلالت دارد. | * امام زمان(ع): «اَمَّا الْحَوادِثُ الْواقِعَةُ فَارْجِعوُا فیها اِلی رُواةِ حَدیثِنا، فَاِنَّهُمْ حُجَّتی عَلَیْکُمْ وَاَنَا حُجَّةُ اللّهِ عَلَیْهِمْ؛ اما در حوادثی که بعداً به‌وجود می‌آید، در آنها به راویان احادیث ما رجوع کنید؛ زیرا آنها حجت من بر شما و من حجت خدا بر آنان هستم».<ref>صدوق، ابوجعفر محمد بن علی، کمال الدین و تمام النعمه، تهران: اسلامیه، ۱۳۹۵ق، ج۲، ص۴۹۳.</ref> محققان معتقدند این روایت بر معرفی افراد به عنوان نائب امام زمان و لزوم رجوع به این نائبان عام دلالت دارد. | ||
| خط ۱۵: | خط ۱۵: | ||
بر مبنای نظریه ولایت فقیه کسی می‌تواند عهده‌دار ولایت بر مسلمانان گردد که دارای شرائط علمی، فقهی و بینش صحیح سیاسی، اجتماعی، عدالت و تقوی باشد و چنین فردی براساس روایات فوق، از طرف امام زمان(ع) نصب عام گردیده است. | بر مبنای نظریه ولایت فقیه کسی می‌تواند عهده‌دار ولایت بر مسلمانان گردد که دارای شرائط علمی، فقهی و بینش صحیح سیاسی، اجتماعی، عدالت و تقوی باشد و چنین فردی براساس روایات فوق، از طرف امام زمان(ع) نصب عام گردیده است. | ||
مرحوم محقق کرکی (م: ۹۴۰) از عالمان شیعه معتقد بود فقهای شیعه، اتفاق دارند که فقیه عادل امامی دارای همه شرایط فتوا، در همه اموری که نیابت در آن دخالت دارد، نایب امامان معصوم(ع) است.<ref>محقق کرکی، علی بن حسین، رسائل المحقق الکرکی، قم: کتابخانه عمومی حضرت آیه الله عظمی مرعشی نجفی، ۱۴۰۹ ق، ج۱ص ۱۴۲</ref> | |||
مرحوم محقق کرکی (م: ۹۴۰) | |||
محقق اردبیلی (م:۹۹۳) | محقق اردبیلی (م:۹۹۳) از فقیهان شیعه، نیابت عامه فقیه از پیامبر(ص) و امامان معصوم(ع) را مطرح می‌کند.<ref>محقق اردبیلی، احمد بن محمد، مجمع الفائده والبرهان، مقدس اردبیلی، قم، انتشارات اسلامی، ۱۳۷۹، ج۱۲ ص۱۱.</ref> شهید ثانی، از دیگر فقیهان شیعه فقیه عادل شیعه جامع شرائط برای فتوا دادن را نائب امام می‌داند.<ref>العاملی، زین الدین علی، مسالک الافهام، شهید ثانی، قم:دارالهدی، ۱۴۱۵ق، ج۱ ص۵۴</ref> | ||
== روایاتی بر پایان نیابت با پایان دوران غیبت صغرا == | |||
براساس برخی روایات، نیابت امام زمان، با پایان یافتن نیابتِ آخرین نائب دوران غیبت صغرا، به پایان رسیده است. مقصود از پایان دوره نیابت براساس این روایات را پایان نیابت خاصه دانسته‌اند و ارتباطی با نیابت عامه ندارد. آنچه در مورد صحت اطلاق عنوان نائب بر ولی‌فقیه گفته شده، نیابت عامه است که روایات با آن منافاتی ندارد. | |||
== روایاتی بر پایان نیابت با پایان دوران غیبت | |||
براساس برخی روایات، نیابت امام زمان، با پایان یافتن | |||
== منابع == | == منابع == | ||
نسخهٔ ۲۸ مهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۰۸:۵۸
 | این مقاله هماکنون به دست Rezapour در حال ویرایش است. |
سؤال
طبق حدیثی از امام رضا که فرمودند: هرکس بگوید که من نائب امام زمان هستم دروغگو است. چگونه نیابت آیت الله خامنه ای امکان‌پذیر است؟
نیابت عام
شیعیان معتقدند در دوران غیبت صغری برخی افراد، نائب خاص امام زمان(ع) بودند.[۱] در دوران غیبت کبری، نائب خاص وجود ندارد اما از برخی روایات به‌دست می‌اید که برخی افراد با شرائط خاص، نائب عام امام زمان(ع) هستند. این نیابت عامه، با شرائط خاص است:
درگاه‌ها
- امام زمان(ع): «اَمَّا الْحَوادِثُ الْواقِعَةُ فَارْجِعوُا فیها اِلی رُواةِ حَدیثِنا، فَاِنَّهُمْ حُجَّتی عَلَیْکُمْ وَاَنَا حُجَّةُ اللّهِ عَلَیْهِمْ؛ اما در حوادثی که بعداً به‌وجود می‌آید، در آنها به راویان احادیث ما رجوع کنید؛ زیرا آنها حجت من بر شما و من حجت خدا بر آنان هستم».[۲] محققان معتقدند این روایت بر معرفی افراد به عنوان نائب امام زمان و لزوم رجوع به این نائبان عام دلالت دارد.
- امام صادق(ع): فَأَمَّا مَنْ کَانَ مِنَ الْفُقَهَاءِ صَائِناً لِنَفْسِهِ، حَافِظاً لِدِینِهِ، مُخَالِفاً لِهَوَاهُ، مُطِیعاً لِأَمْرِ مَوْلَاهُ فَلِلْعَوَامِّ أَنْ یُقَلِّدُوهُ. هر کدام از فقهاء که از نفس خود حفاظت می‌کند، محافظ دینش است، مخالف هوای نفس خود عمل کند و اطاعت امر خداوند کند، بر عوام است که از وی تقلید کنند.[۳]
- امام صادق(ع) به منظور تعیین تکلیف شیعیان در جایی که به امام معصوم دسترسی ندارند می‌فرماید: «هر کس از شما که راوی حدیث ما باشد و در حلال و حرام ما بنگرد و صاحب نظر باشد و احکام ما را بشناسد، حکم او را بپذیرید چرا که من او را بر شما، حاکم قرار داده‌ام»[۴]
بر مبنای نظریه ولایت فقیه کسی می‌تواند عهده‌دار ولایت بر مسلمانان گردد که دارای شرائط علمی، فقهی و بینش صحیح سیاسی، اجتماعی، عدالت و تقوی باشد و چنین فردی براساس روایات فوق، از طرف امام زمان(ع) نصب عام گردیده است.
مرحوم محقق کرکی (م: ۹۴۰) از عالمان شیعه معتقد بود فقهای شیعه، اتفاق دارند که فقیه عادل امامی دارای همه شرایط فتوا، در همه اموری که نیابت در آن دخالت دارد، نایب امامان معصوم(ع) است.[۵]
محقق اردبیلی (م:۹۹۳) از فقیهان شیعه، نیابت عامه فقیه از پیامبر(ص) و امامان معصوم(ع) را مطرح می‌کند.[۶] شهید ثانی، از دیگر فقیهان شیعه فقیه عادل شیعه جامع شرائط برای فتوا دادن را نائب امام می‌داند.[۷]
روایاتی بر پایان نیابت با پایان دوران غیبت صغرا
براساس برخی روایات، نیابت امام زمان، با پایان یافتن نیابتِ آخرین نائب دوران غیبت صغرا، به پایان رسیده است. مقصود از پایان دوره نیابت براساس این روایات را پایان نیابت خاصه دانسته‌اند و ارتباطی با نیابت عامه ندارد. آنچه در مورد صحت اطلاق عنوان نائب بر ولی‌فقیه گفته شده، نیابت عامه است که روایات با آن منافاتی ندارد.
منابع
- ↑ جباری، محمدرضا، حکیم، سیدمنذر، عاشوری، حسن، پورسیدآقائی، سید مسعود، تاریخ عصر غیبت، قم: مؤسسه آینده روشن، ۱۳۹۱، ص۲۸۹.
- ↑ صدوق، ابوجعفر محمد بن علی، کمال الدین و تمام النعمه، تهران: اسلامیه، ۱۳۹۵ق، ج۲، ص۴۹۳.
- ↑ الحر العاملی، محمد بن الحسن، وسائل الشیعه، بیروت: دار احیاء التراث العربی، ج۱۸، ص۱۶، باب ۴ از ابواب صفات قاضی، ح ۳۳.
- ↑ الحر العاملی، محمد بن الحسن، وسائل الشیعه، پیشین، ج۱۸، ص۹۸، ح ۱.
- ↑ محقق کرکی، علی بن حسین، رسائل المحقق الکرکی، قم: کتابخانه عمومی حضرت آیه الله عظمی مرعشی نجفی، ۱۴۰۹ ق، ج۱ص ۱۴۲
- ↑ محقق اردبیلی، احمد بن محمد، مجمع الفائده والبرهان، مقدس اردبیلی، قم، انتشارات اسلامی، ۱۳۷۹، ج۱۲ ص۱۱.
- ↑ العاملی، زین الدین علی، مسالک الافهام، شهید ثانی، قم:دارالهدی، ۱۴۱۵ق، ج۱ ص۵۴