سیر تحول خط در نگارش قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۵۲: خط ۵۲:


به عقیدهٔ برخی دیگر، نگارش قرآن، بیش‌تر با خط کوفی بوده و حضرت علی از خوشنویسان این خط به شمار می‌رفته است و خط نسخ بعد از خط کوفی رواج یافت؛ یعنی تا ابتدای قرن پنجم قرآن کریم را به خط کوفی می‌نوشتند و از آن پس با خط نسخ و خطوط مشتق از آن معمول شد.<ref>ر. ک. پژوهشی در تاریخ قرآن، ص۱۸۴–۱۸۶ و ۲۱۲–۲۱۸.</ref>
به عقیدهٔ برخی دیگر، نگارش قرآن، بیش‌تر با خط کوفی بوده و حضرت علی از خوشنویسان این خط به شمار می‌رفته است و خط نسخ بعد از خط کوفی رواج یافت؛ یعنی تا ابتدای قرن پنجم قرآن کریم را به خط کوفی می‌نوشتند و از آن پس با خط نسخ و خطوط مشتق از آن معمول شد.<ref>ر. ک. پژوهشی در تاریخ قرآن، ص۱۸۴–۱۸۶ و ۲۱۲–۲۱۸.</ref>
از جمله نوشت‌افزارهایی که قرآن کریم به آن‌ها اشاره کرده، عبارت‌اند از: قلم (قلم، ۱؛ علق، ۴)؛ حریر (حج، ۲۳)؛ قرطاس (انعام، ۷)؛ صحف (کهف، ۱۰۹)؛ سجل (طه، ۱۳۳؛ نجم، ۳۶) و زقّ (انبیاء، ۱۰۴).
با بررسی تاریخ اسلامی روشن می‌شود که برخی از وسایل و نوشت‌افزارهای مورد استفاده در کتابت و نگارش قرآن عبارت‌اند از:
# عُسُب (جمع عسیب): چوب بی‌برگ و پهن درخت خرما.
# رقاع: از پوست، برگ یا کاغذ.
# لخاف: صفحه‌های نازک و سپید سنگ.
# اکتاف: استخوان بزرگ و صیقل یافتهٔ شانهٔ گوسفند یا شتر.
# اضلاع (جمع ضلع): استخوان‌های صاف دنده‌های حیوانات.
# ادیم: تکه‌های چرم و پوست دباغی شده.
# قراطیس: کاغذ.
# حریر: پارچهٔ ابریشمی.
# لوح: صفحهٔ پهنی از چوب.
# قضیم: پوست سفید رنگ.
۱۱. قلم و مداد: تراشیدن چوب به شکل قلم و مداد و نوشتن آیات به وسیلهٔ آن و با رنگ و مرکب.<ref>ر. ک. مباحث فی علوم القرآن، ترجمهٔ محمد علی لسانی فشارکی، ص۱۰۱–۱۰۲؛ محمد هادی معرفت، تاریخ قرآن، ص۲۶–۳۰؛ و محمد رامیار، تاریخ قرآن، ص۲۵۷–۲۸۰.</ref>
<span></span>
== منابع ==
== منابع ==
{{پانویس|۲}}
{{پانویس|۲}}
۱۱٬۸۹۶

ویرایش