چله‌نشینی: تفاوت میان نسخه‌ها

(←‏استاد اخلاق: جداسازی دو سؤال.)
(ویرایش ساختاری.)
خط ۷: خط ۷:
}}
}}
{{سوال}}
{{سوال}}
چله معنوي و اصول آن چيست؟ استاد اخلاق کيست؟
چله‌نشینی چیست؟
{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}
{{پاسخ}}
{{پاسخ}}
با سلام و تشکر از شما که با اين مرکز تماس گرفتيد. چله معنوي به گفته شما همان چله نشيني در اصطلاح عرفا و اهل تصوف است. اين اصطلاح مراسم خاصي را شامل مي شود که سالکان براي تهذيب نفس چهل شبانه روز در مکاني خاص خلوت مي گزينند و رياضت مي کشند.


==علت انتخاب نام چهل:==
چله‌نشینی مراسم خاصي است که سالکان براي تهذيب نفس، به مدت چهل شبانه‌روز در مکاني خاص خلوت کرده و [[رياضت]] مي‌کشند.


به اين علت چهل را برگزيده اند که در روايات اسلامي از فوايد و خواص عدد چهل سخن بسيار گفته اند به طوري که بسياري از عالمان ديني کتاب هايي به نام چهل حديث نوشته اند. عارفان و صوفيه با استناد به اين نوع از احاديث عدد چهل را داراي فوايد و خاصيت هايي در استکمال اشيا و موجودات دانسته اند.
<br />


موارد مشخص و معين هم در متون اسلامي و تاريخي،  يافته اند که به گزينش اين نام کمک کند از آن جمله مراحل خلقت آدمي را مي شود نام برد که به مدت چهل روز به صورت نطفه و چهل روز به شکل علقه و چهل روز به صورت مضغه در مي آيد تا به حد کمال خويش برسد. داستان حضرت داود نمونه ديگري است که پس از ترک اولي، چهل شبانه روز سر به سجده فرود آورد تا به مغفرت رسيد. سر گذشت حضرت موسي و ميقات شبانه روزي او به مدت چهل روز و... از ديگر نمونه ها به شمار مي روند.
==مفهوم‌شناسی==
چله‌نشینی مراسم خاصي است که سالکان براي تهذيب نفس، به مدت چهل شبانه‌روز در مکاني خاص خلوت کرده و [[رياضت]] مي‌کشند.


==حکمت چله نشيني==
=== علت نامگذاری ===
انتخاب عدد چهل توسط عارفان و صوفیه، به دلیل روایاتی است که از ویژگی‌‌های و فواید عدد چهل سخن گفته است. عارفان و صوفيه با استناد به احاديث، عدد چهل را داراي فوايدی در استکمال موجودات دانسته‌اند.


مهم ترين حکمت اين آداب را سهروردي  چنين بيان مي کند که: «سالک در اين چهل روز به سبب اخلاص عمل براي خدا، در هر روز يک حجاب را مرتفع مي سازد تا روز چهلم همه حجاب ها از ميان برود و انوار حق در وي تجلي بيابد و به مشاهده جمال حق برسد».
موارد دیگری نیز در کتاب‌های اسلامی و تاریخی وجود دارد که صوفیه در انتخاب این عدد به آنها استناد کرده است. مانند اینکه مراحل آفرینش آدمی به مدت چهل روز به صورت نطفه، چهل روز به شکل علقه و چهل روز به صورت مضغه در مي‌آيد تا به حد کمال خويش برسد. یا مانند اینکه حضرت داود(ع) پس از ترک اولي، چهل شبانه روز سجده کرد تا به آمرزش رسید. سر گذشت حضرت موسي و ميقات شبانه روزي او به مدت چهل روز نیز نمونه‌ای دیگر است.  


==شروط چله نشيني==
==حکمت==


کامل ترين شروط را عز الدين نسفي چنين شرح مي کند که چله نشيني دوازده شرط دارد. ۱. انتخاب زمان و مکان مناسب ۲. تجديد ايمان در هر ساعت ۳. تجديد توبه در هر ساعت ۴. طهارت و وضوي دائم ۵. گذاردن حق الناس و حق اللّه ۶. مداومت بر روزه ۷. کم خوري ۸. خوردن لقمه حلال ۹. کم گويي ۱۰. کم خوابي ۱۱. شناخت خواطر مثل خواطر رحماني، فلکي، نفساني و شيطاني ۱۲. ذکر هميشگي و پياپي؛ که همه اين شروط مشروط به تلقين و ارشاد استاد راه يافته و کامل اند و خود سرانه قابل اجرا نيستند.<ref>مصاحب، غلام حسين، دائره المعارف فارسي؛ تهران: امير کبير، ۱۳۸۳، جلد دوم، بخش اول.</ref>
به گفته شهاب‌الدین سهروردي، فیلسوف شیعه، سالک در چله‌نشینی به سبب اخلاص عمل براي خدا، در هر روز يک حجاب (مانع برای رسیدن به شهود) را برمی‌دارد؛ تا اینکه در روز چهلم همه حجاب‌ها از ميان برود و انوار حق در او تجلي یافته و به مشاهده باطنیِ جمال حق برسد.
 
==شرایط==
 
عز الدين نسفي، از عارفان سده هفتم قمری، برای چله‌نشینی ۱۲ شرط بیان کرده است. او همه این شرایط را مشروط به تلقين و ارشاد استاد راه يافته و کامل دانسته است. به باور او چله‌نشینی به صورت خودسرانه قابل اجرا نيستند. شرایطی که وی ذکر کرده چنین است:
 
* انتخاب زمان و مکان مناسب؛
* تجديد ايمان در هر ساعت؛
* تجديد توبه در هر ساعت؛
* طهارت و وضوي دائم؛
* گذاردن حق الناس و حق اللّه؛
* مداومت بر روزه؛
* کم خوري؛
* خوردن لقمه حلال؛
* کم گويي؛
* کم خوابي؛
* شناخت خواطر مثل خواطر رحماني، فلکي، نفساني و شيطاني؛
* ذکر هميشگي و پياپي.<ref>مصاحب، غلام حسين، دائره المعارف فارسي؛ تهران: امير کبير، ۱۳۸۳، جلد دوم، بخش اول.</ref>  


==مخالفت با چله نشيني==
==مخالفت با چله نشيني==

نسخهٔ ‏۲۰ اکتبر ۲۰۲۰، ساعت ۱۴:۴۳

سؤال

چله‌نشینی چیست؟


چله‌نشینی مراسم خاصي است که سالکان براي تهذيب نفس، به مدت چهل شبانه‌روز در مکاني خاص خلوت کرده و رياضت مي‌کشند.


مفهوم‌شناسی

چله‌نشینی مراسم خاصي است که سالکان براي تهذيب نفس، به مدت چهل شبانه‌روز در مکاني خاص خلوت کرده و رياضت مي‌کشند.

علت نامگذاری

انتخاب عدد چهل توسط عارفان و صوفیه، به دلیل روایاتی است که از ویژگی‌‌های و فواید عدد چهل سخن گفته است. عارفان و صوفيه با استناد به احاديث، عدد چهل را داراي فوايدی در استکمال موجودات دانسته‌اند.

موارد دیگری نیز در کتاب‌های اسلامی و تاریخی وجود دارد که صوفیه در انتخاب این عدد به آنها استناد کرده است. مانند اینکه مراحل آفرینش آدمی به مدت چهل روز به صورت نطفه، چهل روز به شکل علقه و چهل روز به صورت مضغه در مي‌آيد تا به حد کمال خويش برسد. یا مانند اینکه حضرت داود(ع) پس از ترک اولي، چهل شبانه روز سجده کرد تا به آمرزش رسید. سر گذشت حضرت موسي و ميقات شبانه روزي او به مدت چهل روز نیز نمونه‌ای دیگر است.

حکمت

به گفته شهاب‌الدین سهروردي، فیلسوف شیعه، سالک در چله‌نشینی به سبب اخلاص عمل براي خدا، در هر روز يک حجاب (مانع برای رسیدن به شهود) را برمی‌دارد؛ تا اینکه در روز چهلم همه حجاب‌ها از ميان برود و انوار حق در او تجلي یافته و به مشاهده باطنیِ جمال حق برسد.

شرایط

عز الدين نسفي، از عارفان سده هفتم قمری، برای چله‌نشینی ۱۲ شرط بیان کرده است. او همه این شرایط را مشروط به تلقين و ارشاد استاد راه يافته و کامل دانسته است. به باور او چله‌نشینی به صورت خودسرانه قابل اجرا نيستند. شرایطی که وی ذکر کرده چنین است:

  • انتخاب زمان و مکان مناسب؛
  • تجديد ايمان در هر ساعت؛
  • تجديد توبه در هر ساعت؛
  • طهارت و وضوي دائم؛
  • گذاردن حق الناس و حق اللّه؛
  • مداومت بر روزه؛
  • کم خوري؛
  • خوردن لقمه حلال؛
  • کم گويي؛
  • کم خوابي؛
  • شناخت خواطر مثل خواطر رحماني، فلکي، نفساني و شيطاني؛
  • ذکر هميشگي و پياپي.[۱]

مخالفت با چله نشيني

در ميان عالمان و عارفان، عده اي به مخالفت با اين نوع رياضت برخاسته اند و متن معارف اسلامي مخالف اين است که انسان از جامعه ببرد و از غم ديگران غافل بماند و تنها به فکر نجات خويش باشد و سالک راه حق را کسي مي داند که در متن غوغاي جامعه آلوده نگردد و ديگران را نيز نجات بدهد. قرآن هم چنين شکل از رياضت را قبول ندارد.[۲] و در روايات آمده است که «و لا رهبانيّه في الاسلام»[۳] از جمله عارفان مخالف اين طرز رياضت شمس تبريزي و مولوي اند که هر چند در ابتداي سير و سلوک خود به چله نشيني پرداخته اند؛ اما در اواخر به شدت با اين کار به مخالفت برخاسته اند.[۴]

منابع

  1. مصاحب، غلام حسين، دائره المعارف فارسي؛ تهران: امير کبير، ۱۳۸۳، جلد دوم، بخش اول.
  2. طبرسي، مجمع البيان؛ ذيل آيه ۲۷ سوره حديد.
  3. طبرسي، مجمع البيان؛ ذيل آيه ۲۷ سوره حديد.
  4. به نقل از دائره المعارف فارسي.