چله‌نشینی: تفاوت میان نسخه‌ها
(←استاد اخلاق: جداسازی دو سؤال.) |
(ویرایش ساختاری.) |
||
| خط ۷: | خط ۷: | ||
}} | }} | ||
{{سوال}} | {{سوال}} | ||
چله‌نشینی چیست؟ | |||
{{پایان سوال}} | {{پایان سوال}} | ||
{{پاسخ}} | {{پاسخ}} | ||
چله‌نشینی مراسم خاصي است که سالکان براي تهذيب نفس، به مدت چهل شبانه‌روز در مکاني خاص خلوت کرده و [[رياضت]] مي‌کشند. | |||
<br /> | |||
==مفهوم‌شناسی== | |||
چله‌نشینی مراسم خاصي است که سالکان براي تهذيب نفس، به مدت چهل شبانه‌روز در مکاني خاص خلوت کرده و [[رياضت]] مي‌کشند. | |||
== | === علت نامگذاری === | ||
انتخاب عدد چهل توسط عارفان و صوفیه، به دلیل روایاتی است که از ویژگی‌‌های و فواید عدد چهل سخن گفته است. عارفان و صوفيه با استناد به احاديث، عدد چهل را داراي فوايدی در استکمال موجودات دانسته‌اند. | |||
موارد دیگری نیز در کتاب‌های اسلامی و تاریخی وجود دارد که صوفیه در انتخاب این عدد به آنها استناد کرده است. مانند اینکه مراحل آفرینش آدمی به مدت چهل روز به صورت نطفه، چهل روز به شکل علقه و چهل روز به صورت مضغه در مي‌آيد تا به حد کمال خويش برسد. یا مانند اینکه حضرت داود(ع) پس از ترک اولي، چهل شبانه روز سجده کرد تا به آمرزش رسید. سر گذشت حضرت موسي و ميقات شبانه روزي او به مدت چهل روز نیز نمونه‌ای دیگر است. | |||
== | ==حکمت== | ||
به گفته شهاب‌الدین سهروردي، فیلسوف شیعه، سالک در چله‌نشینی به سبب اخلاص عمل براي خدا، در هر روز يک حجاب (مانع برای رسیدن به شهود) را برمی‌دارد؛ تا اینکه در روز چهلم همه حجاب‌ها از ميان برود و انوار حق در او تجلي یافته و به مشاهده باطنیِ جمال حق برسد. | |||
==شرایط== | |||
عز الدين نسفي، از عارفان سده هفتم قمری، برای چله‌نشینی ۱۲ شرط بیان کرده است. او همه این شرایط را مشروط به تلقين و ارشاد استاد راه يافته و کامل دانسته است. به باور او چله‌نشینی به صورت خودسرانه قابل اجرا نيستند. شرایطی که وی ذکر کرده چنین است: | |||
* انتخاب زمان و مکان مناسب؛ | |||
* تجديد ايمان در هر ساعت؛ | |||
* تجديد توبه در هر ساعت؛ | |||
* طهارت و وضوي دائم؛ | |||
* گذاردن حق الناس و حق اللّه؛ | |||
* مداومت بر روزه؛ | |||
* کم خوري؛ | |||
* خوردن لقمه حلال؛ | |||
* کم گويي؛ | |||
* کم خوابي؛ | |||
* شناخت خواطر مثل خواطر رحماني، فلکي، نفساني و شيطاني؛ | |||
* ذکر هميشگي و پياپي.<ref>مصاحب، غلام حسين، دائره المعارف فارسي؛ تهران: امير کبير، ۱۳۸۳، جلد دوم، بخش اول.</ref> | |||
==مخالفت با چله نشيني== | ==مخالفت با چله نشيني== | ||
نسخهٔ ۲۰ اکتبر ۲۰۲۰، ساعت ۱۴:۴۳
چله‌نشینی چیست؟
چله‌نشینی مراسم خاصي است که سالکان براي تهذيب نفس، به مدت چهل شبانه‌روز در مکاني خاص خلوت کرده و رياضت مي‌کشند.
مفهوم‌شناسی
چله‌نشینی مراسم خاصي است که سالکان براي تهذيب نفس، به مدت چهل شبانه‌روز در مکاني خاص خلوت کرده و رياضت مي‌کشند.
علت نامگذاری
انتخاب عدد چهل توسط عارفان و صوفیه، به دلیل روایاتی است که از ویژگی‌‌های و فواید عدد چهل سخن گفته است. عارفان و صوفيه با استناد به احاديث، عدد چهل را داراي فوايدی در استکمال موجودات دانسته‌اند.
موارد دیگری نیز در کتاب‌های اسلامی و تاریخی وجود دارد که صوفیه در انتخاب این عدد به آنها استناد کرده است. مانند اینکه مراحل آفرینش آدمی به مدت چهل روز به صورت نطفه، چهل روز به شکل علقه و چهل روز به صورت مضغه در مي‌آيد تا به حد کمال خويش برسد. یا مانند اینکه حضرت داود(ع) پس از ترک اولي، چهل شبانه روز سجده کرد تا به آمرزش رسید. سر گذشت حضرت موسي و ميقات شبانه روزي او به مدت چهل روز نیز نمونه‌ای دیگر است.
حکمت
به گفته شهاب‌الدین سهروردي، فیلسوف شیعه، سالک در چله‌نشینی به سبب اخلاص عمل براي خدا، در هر روز يک حجاب (مانع برای رسیدن به شهود) را برمی‌دارد؛ تا اینکه در روز چهلم همه حجاب‌ها از ميان برود و انوار حق در او تجلي یافته و به مشاهده باطنیِ جمال حق برسد.
شرایط
عز الدين نسفي، از عارفان سده هفتم قمری، برای چله‌نشینی ۱۲ شرط بیان کرده است. او همه این شرایط را مشروط به تلقين و ارشاد استاد راه يافته و کامل دانسته است. به باور او چله‌نشینی به صورت خودسرانه قابل اجرا نيستند. شرایطی که وی ذکر کرده چنین است:
- انتخاب زمان و مکان مناسب؛
- تجديد ايمان در هر ساعت؛
- تجديد توبه در هر ساعت؛
- طهارت و وضوي دائم؛
- گذاردن حق الناس و حق اللّه؛
- مداومت بر روزه؛
- کم خوري؛
- خوردن لقمه حلال؛
- کم گويي؛
- کم خوابي؛
- شناخت خواطر مثل خواطر رحماني، فلکي، نفساني و شيطاني؛
- ذکر هميشگي و پياپي.[۱]
مخالفت با چله نشيني
در ميان عالمان و عارفان، عده اي به مخالفت با اين نوع رياضت برخاسته اند و متن معارف اسلامي مخالف اين است که انسان از جامعه ببرد و از غم ديگران غافل بماند و تنها به فکر نجات خويش باشد و سالک راه حق را کسي مي داند که در متن غوغاي جامعه آلوده نگردد و ديگران را نيز نجات بدهد. قرآن هم چنين شکل از رياضت را قبول ندارد.[۲] و در روايات آمده است که «و لا رهبانيّه في الاسلام»[۳] از جمله عارفان مخالف اين طرز رياضت شمس تبريزي و مولوي اند که هر چند در ابتداي سير و سلوک خود به چله نشيني پرداخته اند؛ اما در اواخر به شدت با اين کار به مخالفت برخاسته اند.[۴]