عرضه حدیث به معصوم: تفاوت میان نسخه‌ها

از ویکی پاسخ
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۵: خط ۵:
{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}
{{پاسخ}}
{{پاسخ}}
'''عرضه [[حدیث]]''' یعنی نوشته‌ها یا گفتارهایی که به عنوان کلام پیامبر یا امام، در بین مردم وجود داشته است، به [[امام معصوم]] یا [[علما]] عرضه می‌شد، تا از درستی آن مطمئن شوند. یکی از شیوه‌ها برای تشخیص درستی یا نادرستی روایات این عمل بوده است. عرضه حدیث به دستور [[ائمه]](ع) بوده؛ چنانچه [[امام باقر]](ع) می‌فرمودند: هر کس گفته خود {احادیثی که شنیده} را  به ما نشان دهد، سلامت می‌ماند.<ref>حر عاملی، وسائل الشیعه، ج۲۷، ص۱۳۰، باب ۱۰، قم، مؤسسه آل البیت، ۱۴۰۹ ه‍. ق.</ref> این عمل به دلیل وجود افراد سودجو و شیادی بود که مطالبی را به اسم [[اسلام]] و در قالب سخنان [[پیامبر]] و معصومین  به مردم می‌گفتند؛لذا بحث عرضه روایات و نوشته‌ها بر معصومین و علمای بزرگ پیش آمد.


==پیدایش عرضه حدیث==
== اهمیت عرضه حدیث ==
عرضه حدیث به نشان دادن نوشته‌ها یا گفتارهایی که به عنوان کلام پیامبر یا امام، به [[معصومان]] اشاره دارد، تا از درستی آن مطمئن شوند. از شیوه‌های تشخیص درستی یا نادرستی روایات، این عمل بوده است. عرضه حدیث به دستور [[ائمه]](ع) بوده؛ چنانچه [[امام باقر(ع)]] فرمودند: هر کس گفته خود (احادیثی که شنیده) را  به ما نشان دهد، سلامت می‌ماند.<ref>حر عاملی، وسائل الشیعه، ج۲۷، ص۱۳۰، باب ۱۰، قم، مؤسسه آل البیت، ۱۴۰۹ ه‍. ق.</ref> اهمیت این عمل به دلیل وجود افراد سودجو و شیادی بود که مطالبی را به اسم [[اسلام]] و در قالب سخنان [[پیامبر]] و معصومان به مردم می‌گفتند، لذا بحث عرضه روایات و نوشته‌ها بر معصومان پیش آمد.


عرضه حدیث توسط افراد مختلف به یکایک ائمه در تاریخ ثبت شده است؛
نمونه‌هایی از عرضه حدیث به ائمه(ع)، در تاریخ ثبت شده است که برخی از آنها عبارتند از:


*عرضه بر [[امیرالمؤمنین]](ع): یکی از [[صحابه]] پیامبر(ص) به نام ابو الطفیل عامر بن واثله روایات و نوشته‌هایش را بر امیرالمؤمنین(ع) نشان داد و آن حضرت درستی آنها را تأیید کرد.<ref>کشی، محمد، رجال الکشی، ص۹۴، مشهد، دانشگاه.</ref>
* عرضه حدیث به [[امام علی(ع)]]: یکی از [[صحابه]] پیامبر(ص) به نام ابو الطفیل عامر بن واثله روایات و نوشته‌هایش را بر امیرالمؤمنین(ع) نشان داد و آن حضرت درستی آنها را تأیید کرد.<ref>کشی، محمد، رجال الکشی، مشهد، ص۹۴.</ref>


*عرضه بر [[امام کاظم]](ع): اسحاق بن عمار روایاتی را که به [[امام صادق]](ع) منسوب بود جمع‌آوری کرده و پیش امام کاظم(ع) آورد و آن حضرت علاوه بر درستی آن، توضیح بیشتری را در مورد روایات دادند.<ref>کلینی، محمد، کافی، ج۵، ص۴۲۸، حدیث ۱۰، تهران، دار الکتب الاسلامیه، ۱۳۶۵ ه‍. ش.</ref>
* عرضه بر [[امام کاظم(ع)]]: اسحاق بن عمار روایاتی را که به [[امام صادق(ع)]] منسوب بود جمع‌آوری کرده و پیش امام کاظم(ع) آورد و آن حضرت علاوه بر درستی آن، توضیح بیشتری را در مورد روایات دادند.<ref>کلینی، محمد، کافی، ج۵، ص۴۲۸، حدیث ۱۰، تهران، دار الکتب الاسلامیه، ۱۳۶۵ ه‍. ش.</ref>


*عرضه بر [[امام عصر]] توسط [[نواب]]: در عصر [[غیبت صغری]] از طریق نائبان خاص امام عصر، احادیث به آن حضرت نشان داده می‌شد و درستی یا نادرستی آن مورد تأیید ایشان قرار می‌گرفت.<ref>مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج۵۱، ص۳۴۳، حدیث ۱، بیروت، مؤسسه الوفاء، ۱۴۰۴ ه‍. ق.</ref>
*عرضه بر [[امام زمان(ع)]] توسط [[نواب خاص]]: در عصر [[غیبت صغری]] از طریق نائبان خاص امام عصر، احادیث به آن حضرت نشان داده می‌شد و درستی یا نادرستی آن مورد تأیید ایشان قرار می‌گرفت.<ref>مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج۵۱، ص۳۴۳، حدیث ۱، بیروت، مؤسسه الوفاء، ۱۴۰۴ ه‍. ق.</ref>


*عصر غیبت کبری؛ در این دوره نیز این شیوه استمرار داشت. حسین بن روح نوبختی نائب سوم امام عصر نوشته‌هایی را برای علمای قم می‌فرستاد و علما در دوران غیبت کبری با توجه به شناخت روایت صحت روایت را تایید می‌کردند.<ref>شیخ طوسی، محمد، الغیبه الطوسی، ص۳۹۰، قم، مؤسسه معارف اسلامی، ۱۴۱۱ ه‍. ق.</ref>
== عرضه حدیث در عصر غیبت کبری ==
در این دوره نیز این شیوه به نحو دیگری ادامه یافت. در این دوره مردم با عرضه احادیث به عالمان محدث از درستی و صحت احادیث منسوب به اهل‌بیت(ع) اطمینان پیدا می کردند.


راه‌کار دیگر برای حفظ احادیث، پایه‌گذاری اجازه حدیث بود. علمای بزرگ پس از تربیت شاگردان برجسته و با تقوا به آنها اجازه می‌دادند تا روایاتی که از استادشان شنیده‌اند را برای دیگران نقل کنند. این کار نیز باعث می‌شد که سلسله اسناد روایت محفوظ بماند و هنگام نقل روایت این‌گونه بیان می‌شد که از استادم شنیدم که او نیز از فلان تا می‌رسید به معصوم. اجازه حدیث فقط به افراد صلاحیت‌دار علمی و دینی داده می‌شد؛لذا این روش، جلوی انحراف‌ها و سوء استفاده‌ها را می‌گرفت.<ref>فصلنامه علمی تخصصی علوم حدیث، ش ۱۱، بهار ۱۳۷۸ ه‍. ش، نویسنده مقاله: ابو الفضل حافظیان، ص۱۳۳.</ref>
راه‌کار دیگر برای حفظ احادیث، پایه‌گذاری اجازه حدیث بود. محدثان پس از تربیت شاگردان برجسته و با تقوا به آنها اجازه می‌دادند تا روایاتی که از استادشان شنیده‌اند را برای دیگران نقل کنند. این کار نیز باعث می‌شد که سلسله اسناد روایت محفوظ بماند و هنگام نقل روایت این‌گونه بیان می‌شد که از استادم شنیدم که او نیز از فلان، تا می‌رسید به معصوم. اجازه حدیث فقط به افراد صلاحیت‌دار علمی و دینی داده می‌شد؛ لذا این روش، جلوی انحراف و سوء استفاده‌های افراد را می‌گرفت.<ref>فصلنامه علمی تخصصی علوم حدیث، ش ۱۱، بهار ۱۳۷۸ ه‍. ش، نویسنده مقاله: ابو الفضل حافظیان، ص۱۳۳.</ref>
{{پایان پاسخ}}
{{پایان پاسخ}}
{{مطالعه بیشتر}}
{{مطالعه بیشتر}}


==مطالعه بیشتر ==
==مطالعه بیشتر ==
 
* محمد بن علی اردبیلی، ''جامع الروات''، قم، مکتبه مرعشی نجفی، ۱۴۰۳ق.
*جامع الرواه، محمد بن علی اردبیلی، قم، مکتبه مرعشی نجفی، ۱۴۰۳ ه‍. ق.
* علامه حلی، ''خلاصة الأقوال في معرفة الرجال''.
 
*رجال العلامه، حسن بن یوسف معروف به علامه.
{{پایان مطالعه بیشتر}}
{{پایان مطالعه بیشتر}}



نسخهٔ ‏۱۱ مهٔ ۲۰۲۱، ساعت ۱۵:۲۲


سؤال

عرضه حدیث چیست و متعلق به چه زمانی است؟


اهمیت عرضه حدیث

عرضه حدیث به نشان دادن نوشته‌ها یا گفتارهایی که به عنوان کلام پیامبر یا امام، به معصومان اشاره دارد، تا از درستی آن مطمئن شوند. از شیوه‌های تشخیص درستی یا نادرستی روایات، این عمل بوده است. عرضه حدیث به دستور ائمه(ع) بوده؛ چنانچه امام باقر(ع) فرمودند: هر کس گفته خود (احادیثی که شنیده) را به ما نشان دهد، سلامت می‌ماند.[۱] اهمیت این عمل به دلیل وجود افراد سودجو و شیادی بود که مطالبی را به اسم اسلام و در قالب سخنان پیامبر و معصومان به مردم می‌گفتند، لذا بحث عرضه روایات و نوشته‌ها بر معصومان پیش آمد.

نمونه‌هایی از عرضه حدیث به ائمه(ع)، در تاریخ ثبت شده است که برخی از آنها عبارتند از:

  • عرضه حدیث به امام علی(ع): یکی از صحابه پیامبر(ص) به نام ابو الطفیل عامر بن واثله روایات و نوشته‌هایش را بر امیرالمؤمنین(ع) نشان داد و آن حضرت درستی آنها را تأیید کرد.[۲]
  • عرضه بر امام کاظم(ع): اسحاق بن عمار روایاتی را که به امام صادق(ع) منسوب بود جمع‌آوری کرده و پیش امام کاظم(ع) آورد و آن حضرت علاوه بر درستی آن، توضیح بیشتری را در مورد روایات دادند.[۳]
  • عرضه بر امام زمان(ع) توسط نواب خاص: در عصر غیبت صغری از طریق نائبان خاص امام عصر، احادیث به آن حضرت نشان داده می‌شد و درستی یا نادرستی آن مورد تأیید ایشان قرار می‌گرفت.[۴]

عرضه حدیث در عصر غیبت کبری

در این دوره نیز این شیوه به نحو دیگری ادامه یافت. در این دوره مردم با عرضه احادیث به عالمان محدث از درستی و صحت احادیث منسوب به اهل‌بیت(ع) اطمینان پیدا می کردند.

راه‌کار دیگر برای حفظ احادیث، پایه‌گذاری اجازه حدیث بود. محدثان پس از تربیت شاگردان برجسته و با تقوا به آنها اجازه می‌دادند تا روایاتی که از استادشان شنیده‌اند را برای دیگران نقل کنند. این کار نیز باعث می‌شد که سلسله اسناد روایت محفوظ بماند و هنگام نقل روایت این‌گونه بیان می‌شد که از استادم شنیدم که او نیز از فلان، تا می‌رسید به معصوم. اجازه حدیث فقط به افراد صلاحیت‌دار علمی و دینی داده می‌شد؛ لذا این روش، جلوی انحراف و سوء استفاده‌های افراد را می‌گرفت.[۵]


مطالعه بیشتر

  • محمد بن علی اردبیلی، جامع الروات، قم، مکتبه مرعشی نجفی، ۱۴۰۳ق.
  • علامه حلی، خلاصة الأقوال في معرفة الرجال.


منابع

  1. حر عاملی، وسائل الشیعه، ج۲۷، ص۱۳۰، باب ۱۰، قم، مؤسسه آل البیت، ۱۴۰۹ ه‍. ق.
  2. کشی، محمد، رجال الکشی، مشهد، ص۹۴.
  3. کلینی، محمد، کافی، ج۵، ص۴۲۸، حدیث ۱۰، تهران، دار الکتب الاسلامیه، ۱۳۶۵ ه‍. ش.
  4. مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج۵۱، ص۳۴۳، حدیث ۱، بیروت، مؤسسه الوفاء، ۱۴۰۴ ه‍. ق.
  5. فصلنامه علمی تخصصی علوم حدیث، ش ۱۱، بهار ۱۳۷۸ ه‍. ش، نویسنده مقاله: ابو الفضل حافظیان، ص۱۳۳.