معرفی منابع تفسیری، تجویدی، بلاغی

سؤال

تعداد کل کتب تفسیری و تجویدی و بلاغتی و تجزیه و ترکیبی به‌طور جداگانه حدوداً چه اندازه است و برای هر موضوع پنج کتاب مشهور را معرفی کنید؟

محققین در حدود ۲۰۰۰ مفسر قرآن را شناسایی و معرفی کرده‌اند که متأسفانه آثار زیادی از آنها باقی نمانده است. مرکز تحقیقات کامپیوتر علوم اسلامی نور ۲۰۶ عنوان از این تفاسیر را در مجموعه نرم‌افزار جامع التفاسیر گرد آورده است و نیز سایر کتب با توجه به آمار سایت خانه کتاب به آدرس «www.ketab.ir» از سال ۱۳۸۱ تا اول ۱۳۸۸.

کتاب‌های تجویدی ۲۵۸ عنوان؛ کتاب‌های بلاغی ۲ مورد و در کتاب‌های تجزیه و ترکیب ۱۱۳ مورد ثبت شده است؛ که از این مجموعه و مجموعه کتب کهن که در سایت‌ها شمارش و عنوان نشده تعدادی خدمت شما پرسشگر محترم معرفی می‌گردد:

کتاب تفسیری

۱. نام کتاب: التبیان فی تفسیر القرآن، نویسنده طوسی محمد بن حسن، موضوع کلامی و اجتهادی، قرن پنجم، زبان عربی، مذهب شیعی، ناشر داراحیاء التراث العربی، مکان چاپ بیروت.

۲. نام کتاب: تفسیر الصافی، نویسنده فیض کاشانی ملامحسن، موضوع روایی، قرن یازدهم، زبان عربی، مذهب شیعی، انتشارات الصدر، مکان چاپ تهران، سال چاپ ۱۴۱۵ق، نوبت چاپ دوم، تحقیق حسین اعلمی.

۳. نام کتاب: تفسیر جوامع الجامع، نویسنده طبرسی فضل بن حسن، ادبی و کلاسیک، قرن ششم، زبان عربی، مذهب شیعی، انتشارات دانشگاه تهران و مدیریت حوزه علمیه قم، مکان چاپ تهران، سال چاپ ۱۳۷۷ش، نوبت چاپ اول.

۴. نام کتاب: المیزان فی تفسیر القرآن، نویسنده سید محمد حسین طباطبائی، موضوع قرآن به قرآن و اجتهادی، قرن چهاردهم، زبان عربی، مذهب شیعی، دفتر انتشارات اسلامی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، مکان چاپ قم، سال چاپ ۱۴۱۷ق، نوبت چاپ پنجم.

۵. نام کتاب: تفسیر نمونه، نویسنده ناصر مکارم شیرازی، موضوع اجتماعی و اجتهادی، قرن پانزدهم، زبان فارسی، مذهب شیعی، ناشر دارالکتب الاسلامیه، مکان چاپ تهران، سال چاپ ۱۳۷۴ش.

تجویدی

۱. غایه المرید فی علم التجوید، المؤلف عطیه قابل نصر، الناشر القاهره، الطبعه السابعه، مصدر الکتاب، موقع مکتبه المدینه الرقمیه.

۲. آشنایی با اصول و روش‌های تدریس تجوید قرآن کریم، نویسنده سید علی سرابی، ناشر جامعه قاریان قرآن مشهد.

۳. نام کتاب: آشنایی با تجوید و آداب تلاوت قرآن کریم، مباحثی پیرامون تجوید، آداب قرائت و اطلاعات قرآنی به روایت حفص از عاصم، نویسنده حسن سلطان پناه، ناشر اسوه.

۴. آموزش تجوید، نویسنده مؤسسه مهد قرآن و عترت آذربایجان شرقی، ناشر مؤسسه فرهنگی مهد قرآن و عترت آذربایجان شرقی.

۵. یادگیری قرآن مجید به روش آسان (همراه با تجوید) با تجدید نظر کلی به ضمیمه روش تدریس قرآن در مدارس، نویسنده ابراهیم محمودی هاشمی، ناشر شرکت به نشر.

بلاغی

۱. البحر المحیط فی التفسیر، نویسنده اندلسی ابوحیان محمد بن یوسف، موضوع ادبی، قرن هشتم، زبان عربی، مذهب سنی، ناشر دارالفکر، مکان چاپ بیروت، سال چاپ ۱۴۲۰ق، نوبت چاپ: تحقیق صدقی محمد جمیل.

۲. الإیضاح فی علوم البلاغه، المؤلف جلال الدین أبوعبدالله محمد بن سعد الدین بن عمر القزوینی، ناشر دارإحیاء العلوم، بیروت، الطبعه الرابعه، ۱۹۹۸، عدد الأجزاء ۱.

۳. مجموعه ای از مقاله‌ها، پژوهش‌ها و بحث‌های بلاغی و تفسیری، نویسنده محمد علوی مقدم، مشهد، انتشارات آستان قدس رضوی، ۱۳۷۲ش، ۲ جلد در یک مجلد.

۴. بررسی واژه‌های قرآن کریم، فقه اللغه، ناشر صبح صادق، زیر نظر محمد سمیعی.

۵. تاریخ تکوین علوم بلاغی همراه با معرفی و نقد آثار گذشتگان و معاصران، انتشارات سخن گستر، نویسنده اکبر شعبانی.

تجزیه و ترکیب

۱. ام کتاب: اعراب القرآن الکریم، نویسنده دعاس ـ حمیدان ـ قاسم، موضوع ادبی، قرن پانزدهم، زبان عربی، مذهب سنی، ناشر دارالمنیر و دارالفارابی، مکان چاپ دمشق، سال چاپ ۱۴۲۵ق، نوبت چاپ اول.

۲. اعراب القرآن و بیانه، نویسنده درویش محیی الدین، موضوع ادبی، قرن پانزدهم، زبان عربی، مذهب سنی، ناشر دارالارشاد، مکان چاپ سوریه، سال چاپ ۱۴۱۵ق، نوبت چاپ چهارم.

۳. اعراب القرآن ـ زجاج، نویسنده زجاج ابراهیم بن سری بن سهل، موضوع ادبی، قرن چهارم، زبان عربی، مذهب سنی، ناشر دارالکتاب المصری و دارالکتب اللبنانی، مکان چاپ قاهره ـ بیروت، سال چاپ ۱۴۲۰ق، نوبت چاپ چهارم، تحقیق ابراهیم آبیاری.

۴. اعراب القرآن (نحاس)، نویسنده نحاس ابوجعفر احمد بن محمد، موضوع ادبی، قرن چهارم، زبان عربی، مذهب سنی، منشورات محمد علی بیضون، دارالکتب العلمیه، مکان چاپ بیروت، سال چاپ ۱۴۲۱ق، نوبت چاپ اول.

۵. التبیان فی اعراب القرآن، نویسنده عکبری عبدالله بن حسین، موضوع ادبی، قرن هفتم، زبان عربی، مذهب سنی، ناشر بیت الافکار الدولیه، مکان چاپ عمان ـ ریاض، سال چاپ، نوبت چاپ اول.

۶. تفسیر و تجزیه و ترکیب قرآن، نویسنده بهرامپور ابوالفضل، موضوع ادبی، قرن پانزدهم، زبان فارسی، مذهب شیعی.

۷. تجزیه و ترکیب و بلاغت قرآن، نویسنده عباس ظهیری، قم، دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه، ۱۳۷۱.

مطالعه بیشتر

۱ـ تاریخ تکوین علوم بلاغی با معرفی و نقد آثار گذشتگان و معاصران، ناشر: انتشارات سخن گستر، نویسنده اکبر شعبانی.

۲ـ دوره کامل طبقات مفسران شیعه مشتمل بر معرفی بیش از ۲۰۰۰ تن از مفسران و مترجمان عالی قدر شیعه و گرایش تفسیر آنان و مزین با ۲۰۰ تفسیر نایاب از شخصیت‌های ق، ناشر: نوید اسلام، محقق، عبدالرحیم عقیقی بخشایشی.

۳ـ سایت خانه کتاب به آدرس: www.ketab.ir

۴ـ نرم‌افزار جامع التفاسیر.