فلسفه نماز: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۵: | خط ۵: | ||
{{پایان سوال}} | {{پایان سوال}} | ||
{{پاسخ}} | {{پاسخ}} | ||
== ارتباط با خدا == | == ارتباط با خدا == | ||
انسان فطرتاً نیاز به ارتباط با آفریدگارش دارد و باید این نیاز | {{اصلی|ارتباط با خدا}} | ||
یکی ار فلسفه‌های نماز، ارتباط با خدا است. انسان فطرتاً نیاز به ارتباط با آفریدگارش دارد و باید این به این نیاز درونی، با شیوه‌ای مفید و سازنده پاسخ دهد.<ref>محمدی اشتهاردی، محمد، نماز از دیدگاه قرآن و عترت، ناشرانتشارات نبوی، ص۶.</ref> دانشمندان غربی نیز، بر این مسئله اذعان دارند.<ref>موسوی راد لاهیجی، حسین، نماز از دیدگاه قرآن و حدیث، قم، ناشر جامعه مدرسین حوزه علمیه ص۷–۸.</ref> | |||
اگر این ارتباط با خدا که یک نیاز درونی است، رها شود، نابود نمی‌شود؛ بلکه انسان را در سردرگمی قرار می‌دهد، یا سر از بی‌خدایی درمی‌آورد و یا خدایان باطل را جایگزین خدای حقیقی می‌کند. | |||
نماز در اسلام برنامه جامع توحیدی است، که انسان را از سر درگمی درآورده و نیاز ارتباط با آفریدگار را به صورت صحیح هدایت می‌کند. تکرار نماز در هر شبانه روز این ارتباط را همواره تازه نگه داشته و کامل می‌کند. | |||
نماز در | == درس بندگی == | ||
آموختن عبودیت و بندگی، یکی از فلسفه‌های عبادات از جمله نماز شمرده شده است. در دستور نماز، شرایط و وظیفه‌هایی مانند وضو، غصبی نبودن مکان و لبس، پاک بودن بدن و رو به قبله بودن وجود دارد که رعایت و انجام آنها به صورت روزانه، به انسان درس بندگی، تسلیم و تواضع در برابر خدا می‌دهد. | |||
بر همین اساس است که در تشهد نماز، اول به عبودیت و بندگی پیامبر(ع) و پس از آن، به رسالت و نبوت او اقرار می‌کنیم.<ref>محمدی اشتهاردی، محمد، نماز از دیدگاه قرآن و عترت، ناشرانتشارات نبوی، ص۹۰–۹۱.</ref> | |||
== | == آرامش و اطمینان == | ||
نماز باعث آرامش و اطمینان قلب انسان می‌شود. بر اساس قرآن نماز یاد خدا است<ref>طه:۱۴.</ref> و یاد خدا مایه آرامش و اطمینان دل‌ها است.<ref>رعد:۲۸.</ref> | |||
یکی از دلایل اضطراب و نداشتن آرامش، فراموشی خدا و روی آوردن به ظواهر دنیا است و هر چه فرد بیشتر دلبستگی به دنیا پیدا می‌کند، از خدا دورتر می‌شود. نماز باعث می‌شود دلبستگی به دنیا کاهش یافته و یاد خدا در دل زنده شود. | |||
== بازدارندگی از | == بازدارندگی از گناه == | ||
نماز | یکی از فلسفه‌های نماز، دوری انسان از گناهان و بدی‌ها است. بر اساس آیه ۴۵ سوره عنکبوت، نماز از کارهای زشت، و کارهای ناپسند باز می دارد. | ||
نماز در روح انسان اراده و نیروی خداترسی ایجاد می‌کند و انسان را بنده حق قرار می‌دهد. در پرتو این اراده و نیرو، از پلیدی‌ها دور شده و استعدادهای خود را در جهت کمال الهی و انسانی خود به کار می‌گیرد. | |||
انسان با توجه به اراده و قدرت معنوی، آلوده به گناهان نمی‌شود و چنانچه آلودگی حاصل شود، در پرتو نماز آن آلودگی‌ها را از روح خود پاک می‌کند. | |||
== استقامت و بردباری == | == استقامت و بردباری == | ||
نماز انسان را با پناهگاهی مطمئن و یاری مهربان آشنا می‌کند که در برابر سختی‌ها و مشکلات زندگی به او | نماز باعث می‌شود انسان در سختی‌ها بردبار و با استقامت شود. خداوند در آیه ۴۵ و ۱۵۳ سوره بقره، به انسان سفارش کرده از صبر و نماز کمک بگیرد. | ||
نماز انسان را با خدا که پناهگاهی مطمئن و یاری مهربان است آشنا می‌کند. کسی که انسان در برابر سختی‌ها و مشکلات زندگی به او تکیه می‌کند. | |||
== نظم و انضباط == | == نظم و انضباط == | ||
{{اصلی|نظم}} | |||
خواندن نماز در وقت‌های مشخص و رعایت آداب آن باعث می‌شود انسان منظم بار بیاید. | |||
آداب و اعمال نماز مانند نیت، قیام، رکوع، سجود و جای گرفتن هر موضوعی در محل خودش، موجب نظم و انضباط در زندگی می‌شود. تأثیر نماز بر انضباط و نظم انسان، در زندگی بزرگان دین، مشهود بود. | |||
== | == تواضع == | ||
یکی از | {{اصلی|تواضع}} | ||
یکی از فسلفه‌های نماز، ایجاد تواضع و فروتنی در انسان است. نمازگزار در هر شبانه روز، در هفده رکعت نماز واجب، ۳۴ بار پیشانی بر خاک و زمین می‌گذارد و به سجده می‌افتد، که نشانه فروتنی در برابر خدا است. در سجده فرد خود را بنده کوچک خدا دانسته و هرگونه خودخواهی و غرور را از خود دور می‌کند. | |||
بر اساس روایتی از امام علی(ع) نیز، یکی از دلایل واجب شدن نماز، دور شدن انسان از تکبر است.<ref>نهج البلاغه، حکمت ۲۵۲.</ref> | |||
{{مطالعه بیشتر}} | {{مطالعه بیشتر}} | ||
== مطالعه بیشتر == | == مطالعه بیشتر == | ||
* ابواب رحمت، ص۶۹تا ص۱۸۳، علی نمازی شاهرودی، ناشر حاذق، چاپ سوم، ۱۳۶۲ش قم. | |||
* سجاده عشق، ص۵۲تا ص۶۲، صالحی حاجی‌آبادی، ناشر مؤلف، چاپ اول، ۱۳۷۷ش، قم. | |||
* یکصد و چهارده نکته درباره نماز، قرائتی، سازمان تبلیغات اسلامی، چاپ چهارم، ۱۳۷۲ش تهران. | |||
<span></span> | |||
== منابع == | == منابع == | ||
نسخهٔ ۱۹ ژانویهٔ ۲۰۲۱، ساعت ۱۶:۵۴
 | این مقاله هماکنون به دست A.ahmadi در حال ویرایش است. |
فلسفه و حکمت نماز چیست؟
ارتباط با خدا
یکی ار فلسفه‌های نماز، ارتباط با خدا است. انسان فطرتاً نیاز به ارتباط با آفریدگارش دارد و باید این به این نیاز درونی، با شیوه‌ای مفید و سازنده پاسخ دهد.[۱] دانشمندان غربی نیز، بر این مسئله اذعان دارند.[۲]
اگر این ارتباط با خدا که یک نیاز درونی است، رها شود، نابود نمی‌شود؛ بلکه انسان را در سردرگمی قرار می‌دهد، یا سر از بی‌خدایی درمی‌آورد و یا خدایان باطل را جایگزین خدای حقیقی می‌کند.
نماز در اسلام برنامه جامع توحیدی است، که انسان را از سر درگمی درآورده و نیاز ارتباط با آفریدگار را به صورت صحیح هدایت می‌کند. تکرار نماز در هر شبانه روز این ارتباط را همواره تازه نگه داشته و کامل می‌کند.
درس بندگی
آموختن عبودیت و بندگی، یکی از فلسفه‌های عبادات از جمله نماز شمرده شده است. در دستور نماز، شرایط و وظیفه‌هایی مانند وضو، غصبی نبودن مکان و لبس، پاک بودن بدن و رو به قبله بودن وجود دارد که رعایت و انجام آنها به صورت روزانه، به انسان درس بندگی، تسلیم و تواضع در برابر خدا می‌دهد.
بر همین اساس است که در تشهد نماز، اول به عبودیت و بندگی پیامبر(ع) و پس از آن، به رسالت و نبوت او اقرار می‌کنیم.[۳]
آرامش و اطمینان
نماز باعث آرامش و اطمینان قلب انسان می‌شود. بر اساس قرآن نماز یاد خدا است[۴] و یاد خدا مایه آرامش و اطمینان دل‌ها است.[۵]
یکی از دلایل اضطراب و نداشتن آرامش، فراموشی خدا و روی آوردن به ظواهر دنیا است و هر چه فرد بیشتر دلبستگی به دنیا پیدا می‌کند، از خدا دورتر می‌شود. نماز باعث می‌شود دلبستگی به دنیا کاهش یافته و یاد خدا در دل زنده شود.
بازدارندگی از گناه
یکی از فلسفه‌های نماز، دوری انسان از گناهان و بدی‌ها است. بر اساس آیه ۴۵ سوره عنکبوت، نماز از کارهای زشت، و کارهای ناپسند باز می دارد.
نماز در روح انسان اراده و نیروی خداترسی ایجاد می‌کند و انسان را بنده حق قرار می‌دهد. در پرتو این اراده و نیرو، از پلیدی‌ها دور شده و استعدادهای خود را در جهت کمال الهی و انسانی خود به کار می‌گیرد.
انسان با توجه به اراده و قدرت معنوی، آلوده به گناهان نمی‌شود و چنانچه آلودگی حاصل شود، در پرتو نماز آن آلودگی‌ها را از روح خود پاک می‌کند.
استقامت و بردباری
نماز باعث می‌شود انسان در سختی‌ها بردبار و با استقامت شود. خداوند در آیه ۴۵ و ۱۵۳ سوره بقره، به انسان سفارش کرده از صبر و نماز کمک بگیرد.
نماز انسان را با خدا که پناهگاهی مطمئن و یاری مهربان است آشنا می‌کند. کسی که انسان در برابر سختی‌ها و مشکلات زندگی به او تکیه می‌کند.
نظم و انضباط
خواندن نماز در وقت‌های مشخص و رعایت آداب آن باعث می‌شود انسان منظم بار بیاید.
آداب و اعمال نماز مانند نیت، قیام، رکوع، سجود و جای گرفتن هر موضوعی در محل خودش، موجب نظم و انضباط در زندگی می‌شود. تأثیر نماز بر انضباط و نظم انسان، در زندگی بزرگان دین، مشهود بود.
تواضع
یکی از فسلفه‌های نماز، ایجاد تواضع و فروتنی در انسان است. نمازگزار در هر شبانه روز، در هفده رکعت نماز واجب، ۳۴ بار پیشانی بر خاک و زمین می‌گذارد و به سجده می‌افتد، که نشانه فروتنی در برابر خدا است. در سجده فرد خود را بنده کوچک خدا دانسته و هرگونه خودخواهی و غرور را از خود دور می‌کند. بر اساس روایتی از امام علی(ع) نیز، یکی از دلایل واجب شدن نماز، دور شدن انسان از تکبر است.[۶]
مطالعه بیشتر
- ابواب رحمت، ص۶۹تا ص۱۸۳، علی نمازی شاهرودی، ناشر حاذق، چاپ سوم، ۱۳۶۲ش قم.
- سجاده عشق، ص۵۲تا ص۶۲، صالحی حاجی‌آبادی، ناشر مؤلف، چاپ اول، ۱۳۷۷ش، قم.
- یکصد و چهارده نکته درباره نماز، قرائتی، سازمان تبلیغات اسلامی، چاپ چهارم، ۱۳۷۲ش تهران.