پرهیز از ظن و گمان در قرآن

سؤال

سفارش قرآن درباره پرهیز از ظن و گمان چیست؟

در باب پرهیز از ظنّ نیز آیاتی وجود دارد. آیات مورد نظر عبارتنداز:

ـ «ای کسانی که ایمان آورده‌اید! از بسیاری از گمان‌ها بپرهیزید، چرا که بعضی از گمان‌ها گناه است، و هرگز (در کار دیگران) تجسس نکنید؛ و هیچ‌یک از شما دیگری را غیبت نکند، آیا کسی از شما دوست دارد که گوشت برادر مرده خود را بخورد؟! به یقین همه شما از این امر کراهت دارید؛ تقوای الهی پیشه کنید که خداوند توبه پذیر و مهربان است».

ـ «... و اگر از بهتر کسانی که در روی زمین هستند اطاعت کنی، تو را از راه خدا گمراه می‌کنند زیرا آن‌ها تنها از گمان پیروی می‌نمایند و تخمین و حدس می‌زنند».

﴿وَمَا لَهُمْ بِهِ مِنْ عِلْمٍ ۖ إِنْ يَتَّبِعُونَ إِلَّا الظَّنَّ ۖ وَإِنَّ الظَّنَّ لَا يُغْنِي مِنَ الْحَقِّ شَيْئًا؛ ايشان را به اين [كار] معرفتى نيست. جز گمان [خود] را پيروى نمى‌كنند، و در واقع، گمان در [وصول به‌] حقيقت هيچ سودى نمى‌رساند.﴾(نجم:۲۸)

مطالعه بیشتر

تفسیر نمونه، آیت الله ناصر مکارم شیرازی، جلدهای ۱۲، ۲۲ و ۲۶.