|
|
| خط ۳: |
خط ۳: |
| {{سوال}}نماز در قرآن چه جایگاه و فضیلتی دارد؟ | | {{سوال}}نماز در قرآن چه جایگاه و فضیلتی دارد؟ |
| {{پایان سوال}} | | {{پایان سوال}} |
| {{پاسخ}}نماز از مهم ترین عبادات است که در قرآن واجب شمرده شده است. | | {{پاسخ}}نماز جماعت |
|
| |
|
| == مفهوم‌شناسی ==
| | {{مطالعه بیشتر}} |
| واژه «صلوه» در اصل به معنای «دعا کردن» می‌باشد و آیات قرآنی بهترین ادله بر این معنی است.<ref>مفردات راغب اصفهانی، ذیل ماده «صلو».</ref> خداوند در قرآن کریم به پیامبر (ص) می‌فرماید:{{قرآن|صَلِّ عَلَيْهِمْ إِنَّ صَلاتَكَ سَكَنٌ لَهُم|ترجمه=برای آن‌ها دعا کن که دعای تو مایه آرامش برای آنهاست.|سوره=توبه|آیه=۱۰۳}}
| |
| | |
| اما در اصطلاح شرعی اسلام، صلوه به مجموعه اذکار و حرکات خاصی گویند که به عنوان ستایش و توجه بنده به خداوند انجام میگیرد.<ref>ناجی، حامد، «نماز»، دانشنامه قرآن و قرآن پژوهی، به کوشش بهاء الدین خرمشاهی، تهران، دوستان، ناهید، ۱۳۸۱، ج۲، ص۲۲۶۵.</ref>
| |
| | |
| '''بررسی واژه «صلوه» در قرآن'''
| |
| | |
| واژه «صلوه» در آیات قرآنی، بدون در نظر گرفتن مشتقّات آن، ۷۸ بار به‌کار رفته است. به‌جز یک مورد بقیه کارکردهای لفظ «صلوه» در قرآن، در معنای اصطلاحی و شرعی آن مطرح شده است؛ در این آیات احکام مرتبط با نماز، اعم از وجوب اقامه نماز، شرایط و واجبات نماز، چگونگی اقامه نماز، قرائت و قبله و مکان نمازگزار و … تبیین شده است. مهمترین مشتقّات واژه «صلوه» در [[قرآن کریم]] عبارتند از صلّ، صلوات، یصلی، صلّوا، که تقریباً ۲۰ مورد می‌باشد، به غیر از ۴ آیه‌ای که در آن این بن‌مایه لغوی به معنی «دعا کردن و رحمت خداوند» استعمال شده است، بقیّه موارد در معنای شرعی و اصطلاحی «صلوه» استفاده شده‌اند.
| |
| | |
| == وجوب نماز ==
| |
| نماز از بزرگترين واجبات اسلامى بوده و در اسلام كمتر عبادتى مانند آن مورد اهميت انسان قبول مى‌شود.<ref>اخلاق اسلامى، يوسفيان، نعمت الله؛ الهامي نيا، علي اصغر، ج۱، ص۵۹</ref> مفسران گفته اند آغاز اعمال خير نماز است.<ref>پيام قرآن، مكارم شيرازى، ناصر، ج۶، ص۱۷۳</ref>
| |
| | |
| آیات زیادی از قرآن بر وجوب نماز دلالت دارند<ref>سوره ابراهیم آیه ۳۱، سوره بقره آیه ۴۳، سوره طه آیه ۱۴.</ref>، در برخی آیات امر به اقامه نماز شده است، و در برخی آیات دیگر به‌طور کامل و دقیق از نماز، وجوب و چگونگی اقامه آن صحبت می‌کند.
| |
| | |
| در قرآن نماز بر هر مؤمنی فرض و واجب شده است.<ref>سوره نساء آیه ۱۰۳.</ref> و همینطور از عبادت‌های مطلق نمی‌باشد که حدّ و زمان و شرایط نداشته باشد، بلکه حد و شرایط و اوقات معینّی دارد که تغییر و تبدیل در آن جایز نمی‌باشد. خداوند در قرآن عتاب کرده است نمازگزارانی که به نمازشان اهمیت نمی‌دهند.<ref>سوره ماعون آیه ۴ و ۵</ref> از صفات دوزخیان است که از نمازگزاران نیستند.<ref>سوره مدثر آیه ۴۳.</ref>
| |
| | |
| سفارش به عیسی درباره نماز<ref>سوره مریم آیه ۳۱. </ref> توصیه اسماعیل به خانواده‌اش درباره نماز.<ref>سوره مریم آیه ۵۵.</ref> دعای ابراهیم برای خود و خانواده‌اش که از نمازگزاران باشد.<ref>سوره ابراهیم آیه ۴۰.</ref> اقامه نماز در کنار عمل نیک و زکات از مضامین وحی به پیامبران است.<ref>سوره انبیاء آیه ۷۳.</ref> نماز خواندن زکریا.<ref>سوره آل عمران آیه ۳۹.</ref> نماز خواندن شعیب.<ref>آیه ۸۷ سوره هود.</ref> توصیه لقمان به پسرش درباره نماز<ref>سوره لقمان آیه ۱۷.</ref>
| |
| | |
| == فضیلت نماز ==
| |
| {{نوشتار اصلی|اهمیت و فضیلت نماز}}
| |
| یکی از عوامل تقرب انسان به خداوند، عبوديت و بندگى است که نماز از مهمترین مصادیق آن است.<ref>اخلاق اسلامى، يوسفيان، نعمت الله؛ الهامي نيا، علي اصغر، ج۱، ص۵۹</ref> خاشعین در قرآن کسانی هستند که به وسیله نماز از خدا یاری می‌جویند.<ref>سوره بقره آیه ۴۵</ref> و از اوصاف نیکوکاران<ref>سوره لقمان آیه ۴</ref> و نیز از اوصاف مؤمنین این است که با خشوع نماز می گذارند و بر آن مراقبت دارند.<ref>سوره انعام آیه ۹۲، سوره انفال آیه ۳، سوره توبه آیه ۷۱، سوره مؤمنون آیه ۲ و ۹، سوره اعلی آیه ۱۵. سوره حج آیه ۴۱</ref> نماز جلوگیری می کند از فحشا و منکر.<ref>سوره عنکبوت آیه ۴۵</ref>
| |
| | |
| یکی از وجوه مهم نماز تشکر از پروردگار است. {{قرآن|فَصَلِّ لِرَبِّکَ وَ انْحَرْ|ترجمه=پس (بشکرانه آن) برای پروردگارت نماز بخوان و قربانی ذبح کن.|سوره=کوثر|آیه=۲}} در این آیه خداوند به پیامبرش می‌فرماید، به شکرانه این‌که ما به تو کوثر و خیر کثیر دادیم، نماز را بر پا کن.<ref>قرائتی، محسن، تفسیر نور ج۹، ستاد اقامه نماز، تهران صفحه ۲۵۳.</ref> نماز برای ذکر و یاد خداوند است.<ref>سوره طه آیه ۱۴.</ref>
| |
| | |
| == اوقات نماز ==
| |
| {{نوشتار اصلی|اوقات نماز در قرآن}}
| |
| .{{مطالعه بیشتر}}
| |
|
| |
|
| == مطالعه بیشتر == | | == مطالعه بیشتر == |
|
| |
|
| * جامع آیات و احادیث موضوعی نماز، عباس عزیزی
| |
| * پرتویی از اسرار نماز، محسن قرائتی | | * پرتویی از اسرار نماز، محسن قرائتی |
|
| |
|
