عالمانی که در گسترش تشیع نقش داشته‌اند: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۸: خط ۸:


==پیش از حمله مغول==
==پیش از حمله مغول==
با توجه به شرایط سیاسی و اجتماعی کشورهای اسلامی، مکتب تشیع تا قرن هفتم بروز و ظهور چشم‌گیری نداشت و اظهار علنی تشیع در بسیاری از مناطق جرم بود که عواقب وخیمی در پی داشت. شیعیان اثنا عشری همواره مورد آزار و ستم قرار داشتند، هرچند در مواردی توفیقاتی برای آن‌ها به دست می‌آمد، مثل دولت‌های آل بویه.
با توجه به شرایط سیاسی و اجتماعی کشورهای اسلامی، مکتب تشیع تا قرن هفتم بروز و ظهور چشم‌گیری نداشت و اظهار علنی تشیع در بسیاری از مناطق جرم بود که عواقب وخیمی در پی داشت. شیعیان اثنا عشری همواره مورد آزار و ستم قرار داشتند، هرچند در مواردی توفیقاتی برای آن‌ها به دست می‌آمد، مثل دولت‌های آل بویه که شیخ مفید تحت حمایت ایشان توانست خدمات بسیاری داشته باشد.


دوران حمله و تسلط مغولان صدمات شدیدی بر قسمت بزرگی از جهان اسلام وارد شد. در حمله مغولان، [[اهل سنت]] و شیعیان بسیاری به قتل رسیدند، ولی با تلاش عالمان مسلمان به خصوص علمای شیعه، حاکمان مغولی به پذیرش اسلام و در برخی مواقع تشیع روی آوردند.
در دوران حمله و تسلط مغولان صدمات شدیدی بر قسمت بزرگی از جهان اسلام وارد شد. در حمله مغولان، [[اهل سنت]] و شیعیان بسیاری به قتل رسیدند، ولی با تلاش عالمان مسلمان به خصوص علمای شیعه، حاکمان مغول به پذیرش اسلام و در برخی مواقع تشیع روی آوردند.


==محقق حلی==
==محقق حلی==
خط ۱۶: خط ۱۶:


==علامه حلی==
==علامه حلی==
از خدمات مهم علامه حلی پذیرش مذهب شیعه از سوی [[سلطان محمد خدابنده]] بود که در علت آن نقل‌های فراوانی آمده است عدم رضایت سلطان از نظرات فقهای اهل سنت و استدلال عقلانی و تسلط علامه حلی بر شیوه‌های کلامی معقول و منقول، موجب قبول تشیع توسط سلطان شد. هرچند مشکلات سیاسی فراوانی نیز برای او ایجاد کرد. علامه از آن به بعد در دستگاه سلطان جایگاهی مهمی یافت و ترویج تشیع را اساس کار خود قرار داد.<ref>خوانساری، محمد باقر، روضات الجنات، قم، اسماعلیان، بی تا، ج۲، ص۲۸۱.</ref> علامه در خدمت به تشیع از لحاظ سیاسی و علمی سهم به سزایی دارد خصوصاً وی در ایران موجب رونق تشیع و پشتوانه علمی و سیاسی شیعیان شد. علامه حلی در محرم ۷۲۶ق در ۷۸ سالگی در گذشت.
از خدمات مهم علامه حلی پذیرش مذهب شیعه از سوی [[سلطان محمد خدابنده]] به دست ایشان بود که در علت آن نقل‌های فراوانی آمده است عدم رضایت سلطان از نظرات فقهای اهل سنت و استدلال عقلانی و تسلط علامه حلی بر شیوه‌های کلامی معقول و منقول، موجب قبول تشیع توسط سلطان شد. هرچند مشکلات سیاسی فراوانی نیز برای او ایجاد کرد. علامه از آن به بعد در دستگاه سلطان جایگاه مهمی یافت و ترویج تشیع را اساس کار خود قرار داد.<ref>خوانساری، محمد باقر، روضات الجنات، قم، اسماعلیان، بی تا، ج۲، ص۲۸۱.</ref> علامه در خدمت به تشیع از لحاظ سیاسی و علمی سهم به سزایی دارد خصوصاً وی در ایران موجب رونق تشیع و پشتوانه علمی و سیاسی شیعیان شد. علامه حلی در محرم ۷۲۶ق در ۷۸ سالگی در گذشت.


==نصیرالدین طوسی==
==نصیرالدین طوسی==
یکی دیگر از عالمان معروف شیعه در قرن هفتم محمد بن محمد بن الحسن معروف به خواجه نصیرالدین طوسی است خواجه در ۵۹۷ق در طوس متولد شد. بعد از آنکه هلاکو در صفر ۶۵۶ق بغداد را تصرف کرد، خواجه نصیرالدین طوسی سرپرستی اوقاف را به دست آورد و با استفاده از امکانات حکومت و اوقاف، دانشگاه مراغه و رصدخانه‌ای بزرگ به وجود آورد. وی از همه عالمان مسلمان چه شیعه و چه سنی دعوت کرد تا در این مرکز علمی به تحقیق بپردازند. خواجه کتابخانه بزرگی تأسیس کرد و کتاب‌های پراکنده را در آن جمع آورد. تأسیس این مرکز عظیم علمی، در زمانی صورت گرفت که شرق و غرب عالم به دست نیروی ویرانگر مغول نابود شده بود. حضور خواجه در دستگاه حکومتی هلاکو مغول بر اساس این نظریه شیعه بود که حضور در دستگاه ظالمان حرام است مگر حقی برپا شود، یا باطلی از بین برود.
یکی دیگر از عالمان معروف شیعه در قرن هفتم محمد بن محمد بن الحسن معروف به خواجه نصیرالدین طوسی است خواجه در ۵۹۷ق در طوس متولد شد. بعد از آنکه هلاکو در صفر ۶۵۶ق بغداد را تصرف کرد، خواجه نصیرالدین طوسی سرپرستی اوقاف را به دست آورد و با استفاده از امکانات حکومت و اوقاف، دانشگاه مراغه و رصدخانه‌ای بزرگ به وجود آورد. وی از همه عالمان مسلمان چه شیعه و چه سنی دعوت کرد تا در این مرکز علمی به تحقیق بپردازند. خواجه کتابخانه بزرگی تأسیس کرد و کتاب‌های پراکنده را در آن جمع آورد. تأسیس این مرکز عظیم علمی، در زمانی صورت گرفت که شرق و غرب عالم به دست نیروی ویرانگر مغول نابود شده بود. حضور خواجه در دستگاه حکومتی هلاکوی مغول بر اساس این نظریه شیعه بود که حضور در دستگاه ظالمان حرام است مگر حقی برپا شود، یا باطلی از بین برود.


==محقق کَرَکی==
==محقق کَرَکی==
علی بن الحسین بن عبدالعالی کرکی معروف به محقق ثانی و محقق کرکی از فقهیان دوره صفوی که در یکی از روستاهای بعلبکِ لبنان به دنیا آمد.<ref>دوانی، علی، مفاخر اسلام، ج۴، ص۴۲۱.</ref> او از سوی شاه طهماسب صفوی به عنوان شیخ الاسلام منصوب شد و به اصلاح امور دینی پرداخت. وی با ارسال بخش‌نامه‌هایی به سرتاسر کشور، قوانینی برای کارگزاران وضع کرد که چگونه با مردم درگرفتن مالیات و مقدار و زمان آن رفتار نمایند. او در هر شهر و روستا امامی را برای نماز جماعت و تعلیم احکام معین کرد.<ref>خوانساری، محمد باقر، روضات الجنات، قم، اسماعیلیان، بی تا، ص۳۶۱.</ref>
علی بن الحسین بن عبدالعالی کرکی معروف به محقق ثانی و محقق کرکی از فقیهان دوره صفوی که در یکی از روستاهای بعلبکِ لبنان به دنیا آمد.<ref>دوانی، علی، مفاخر اسلام، ج۴، ص۴۲۱.</ref> او از سوی شاه طهماسب صفوی به عنوان شیخ الاسلام منصوب شد و به اصلاح امور دینی پرداخت. وی با ارسال بخش‌نامه‌هایی به سرتاسر کشور، قوانینی برای کارگزاران وضع کرد که چگونه با مردم درگرفتن مالیات و مقدار و زمان آن رفتار نمایند. او در هر شهر و روستا امامی را برای نماز جماعت و تعلیم احکام معین کرد.<ref>خوانساری، محمد باقر، روضات الجنات، قم، اسماعیلیان، بی تا، ص۳۶۱.</ref>


تأثیر محقق کرکی در گسترش تشیع در ایران تا جایی است که گفته شده بعد از خواجه نصیر الدین طوسی هیچ‌کس به اندازه محقق کرکی در رشد مکتب اهل بیت(ع) مؤثر نبوده است. وی جلوی فساد را گرفت و قوانین بدعت آمیز را باطل کرد. حدود و تعزیرات را اجرا و نماز جماعت و دیگر واجبات را اقامه کرد.<ref>خوانساری، محمد باقر، روضات الجنات، ص۳۶۹.</ref> وی در اواخر عمر به نجف رفت و در سال ۹۴۰ق در آن جا فوت کرد.
تأثیر محقق کرکی در گسترش تشیع در ایران تا جایی است که گفته شده بعد از خواجه نصیر الدین طوسی هیچ‌کس به اندازه محقق کرکی در رشد مکتب اهل بیت(ع) مؤثر نبوده است. وی جلوی فساد را گرفت و قوانین بدعت آمیز را باطل کرد. حدود و تعزیرات را اجرا و نماز جماعت و دیگر واجبات را اقامه کرد.<ref>خوانساری، محمد باقر، روضات الجنات، ص۳۶۹.</ref> وی در اواخر عمر به نجف رفت و در سال ۹۴۰ق در آن جا فوت کرد.
خط ۶۱: خط ۶۱:
  | لینک‌دهی =
  | لینک‌دهی =
  | ناوبری =
  | ناوبری =
  | نمایه =
  | نمایه =شد
  | تغییر مسیر =شد
  | تغییر مسیر =شد
  | ارجاعات =  
  | ارجاعات =  
automoderated
۵۴۳

ویرایش