آیه نور: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۹ سپتامبر ۲۰۲۴، ساعت ۰۹:۳۲

سؤال

درباره آیه ۳۵ سوره نور و ارتباط این آیه با ائمه معصومین(ع) توضیح دهید؟

درگاه‌ها

قطعه خوشنویسی از بخش نخست آیه نور (اللَّهُ نُورُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْض)، به خط جلی دیوانی، اثر عبدالرزاق.

بیشتر مفسرین شیعه با استناد به روایات، مصداق بارز آیه ۳۵ سوره نور، مشهور به آیه نور را پیامبر(ص) و اهل بیت(ع) می‌دانند. این روایات برای تطبیق بر بارزترین مصداق هستند و گرنه آیه عمومیت خودش را دارد و شامل دیگر پیامبران، اوصیاء و اولیاء می‌شود.

متن آیه

﴿

اللَّهُ نُورُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ ۚ مَثَلُ نُورِهِ كَمِشْكَاةٍ فِيهَا مِصْبَاحٌ ۖ الْمِصْبَاحُ فِي زُجَاجَةٍ ۖ الزُّجَاجَةُ كَأَنَّهَا كَوْكَبٌ دُرِّيٌّ يُوقَدُ مِنْ شَجَرَةٍ مُبَارَكَةٍ زَيْتُونَةٍ لَا شَرْقِيَّةٍ وَلَا غَرْبِيَّةٍ يَكَادُ زَيْتُهَا يُضِيءُ وَلَوْ لَمْ تَمْسَسْهُ نَارٌ ۚ نُورٌ عَلَىٰ نُورٍ ۗ يَهْدِي اللَّهُ لِنُورِهِ مَنْ يَشَاءُ ۚ وَيَضْرِبُ اللَّهُ الْأَمْثَالَ لِلنَّاسِ ۗ وَاللَّهُ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ

خداوند نور آسمان‌ها و زمین است، مثل نور خداوند همانند چراغدانی است که در آن چراغی (پر فروغ) باشد، آن چراغ در حبابی قرار گیرد، حبابی شفاف و درخشنده همچون یک ستاره فروزان، این چراغ با روغنی افروخته می‌شود که از درخت پر برکت زیتونی گرفته شده که نه شرقی است و نه غربی (آن چنان روغنش صاف و خالص است که) نزدیک است بدون تماس با آتش شعله‌ور شود، نوری است بر فراز نور، و خدا هر کس را بخواهد به نور خود هدایت می‌کند و خداوند به هر چیزی آگاه است.

نور:۳۵

﴾

تفسیر آیه

آیه ۳۵ سوره نور، به نام آیه نور شناخته می‌شود. هر موجودی به هر نسبت که با خدای عزوجل ارتباط دارد، به همان اندازه نورانیت و روشنایی کسب می‌کند. در تفسیر این آیه کریمه در دو قسمت بحث شده است: یک قسمت در اطلاق نور بر ذات مقدس الهی و قسمت دوم، درباره تمثیلی که آیه کریمه ذکر فرموده است. در این مثال خداوند به یکی از ابزارهای قدیمی برای نور در خانه مثال می‌آورد که در آنجا چراغدانی است که خود این چراغ در داخل یک جسم شفاف مانند قندیل یا شیشه قرار گرفته است و این چراغ از روغن زیتون که بهترین روغن برای احتراق بوده استفاده می‌کند، روغنی که خودش آن چنان آماده برای احتراق است که گویی قبل از آنکه آتشی با آن تماس بگیرد خودش می‌خواهد شعله‌ور شود و نور بدهد.

بعد خداوند می‌فرماید: ما مثلی ذکر می‌کنیم و تدبرش را بر عهده مردم می‌گذاریم با این مثل هدفی که قرآن کریم در نظر داشته (تفکر و تدبر)، در واقع عملی شده است. یعنی: نه تنها مفسرین وادار شده‌اند که درباره این مثل بیندیشند، بلکه غیر مفسرین هم درباره این مثل قرآن کریم به فکر فرورفته‌اند که منظور قرآن کریم از این مثل چیست.^[۱]

مقصود از نور بودن خدا

مراد از ﴿الله نور السماوات و الارض﴾ این نیست که خداوند، جسمی نورانی دارد و اجسام تاریک را روشن می‌کند، چرا که نور از محدَثات می‌باشد، در حالی که خدا هر نسبت حدوث یا جسمیّت منزه است. گروهی از مفسران کلمه «نور» را در این آیه، به معنی «هدایت کننده»، برخی به معنی «روشن کننده»^[۲] و بعضی به معنی «زینت بخش»^[۳] تفسیر کرده‌اند. امام رضا(ع) در تفسیر این آیه می‌فرماید: «او هدایت کننده اهل آسمان و هدایت کننده اهل زمین است.»^[۴]

مصادیق مفردات آیه

علامه طباطبائی در تفسیر المیزان می‌فرماید: مضمون روایاتی که مفردات آیه نور را به رسول خدا(ص) و اهل بیت(ع) تطبیق می‌کنند صرفاً، تطبیق است نه تفسیر. این روایات از قبیل اشاره به افضل مصادیق است که رسول خدا(ص) و اهل بیت(ع) را معرفی می‌کنند و گرنه آیه شریفه به ظاهرش شامل غیر ایشان مانند انبیاء، اوصیاء و اولیاء نیز می‌شود. دلیل این که تطبیق است نه تفسیر، اختلاف این روایات است.^[۵]

روایات

برخی از احادیثی که مراد از آیه را مشخص می‌کند در زیر آمده است:

در کتاب روضه کافی از امام صادق(ع) نقل شده است که در تفسیر آیه نور فرمودند: مشکات قلب محمد(ص) است و مصباح همان نور علم و هدایت و زجاجه، اشاره به علی(ع) یا قلب او است که بعد از رحلت پیامبر این مصباح در آن قرار گرفت.^[۶]
شیخ صدوق در کتاب توحید از امام باقر(ع) نقل می‌کند که: «مشکات نور علم در سینه پیامبر(ص) است و زجاجه سینه علی(ع) است، و نور علی(ع) نور امامانی از آل محمد(ع) هستند که یکی بعد از دیگری می‌آیند و با نور علم و حکمت مؤیدند و این رشته از آغاز خلقت آدم تا پایان جهان ادامه داشته و دارد، این‌ها همان اوصیایی هستند که خداوند آنان را خلفای در زمین قرار داده و حجت خویش بر بندگانش و در هیچ عصر و زمانی صفحه روی زمین از آن‌ها خالی نبوده است و نخواهد بود.»^[۷]
در حدیث دیگری از امام صادق(ع) مشکات به حضرت فاطمه(س) و مصباح به امام حسن(ع) و زجاجه به امام حسین(ع) تفسیر شده است.^[۸]
جابر بن عبد اللّه انصاری از امام علی(ع) نقل کرده است که حضرت فرمودند: تعجب می‌کنم از کسی که تلاوت این آیه را تلاوت می‌کند و معرفت به حق آن ندارد. گفتم کدام آیه، ای سید من؟ فرمود: آیه ﴿اللَّهُ نُورُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ مَثَلُ نُورِهِ…﴾. سپس فرمود: مشکوه محمد(ص) است، «مصباح» من هستم، «زجاجه» حسن(ع) و حسین(ع) «کوکب» علی بن الحسین(ع) «شجره مبارکه» محمد بن علی(ع) «زیتونه» جعفر بن محمد(ع) «لا شرقیه» موسی بن جعفر(ع) «لا غربیه» علی بن موسی(ع) «یَکادُ زَیْتُها یُضِیءُ» محمد بن علی(ع) «وَ لَوْ لَمْ تَمْسَسْهُ نارٌ» علی بن محمد(ع) «نُورٌ عَلی نُورٍ» حسن بن علی(ع) «یَهْدِی اللَّهُ لِنُورِهِ مَنْ یَشاءُ» حضرت قائم(عج) می‌باشد.»^[۹]

در جمع این روایات در بیان مصادیق آیه می‌توان گفت، آیه مفهوم وسیعی دارد که هر یک از روایات فوق بیان مصداق روشنی از آن است. در واقع تمام مصادیقی که برای نور معنوی در قرآن کریم و روایات اسلامی آمده، در اینجا به عنوان تفسیر ذکر شده است و روح همه آن‌ها در واقع یک چیز است و آن همان نور هدایت است، بدون آنکه از عمومیت آیه صرف نظر شود. به این ترتیب هیچ گونه تضادی در روایات نیست.^[۱۰]

جستارهای وابسته

نوشتن آیه ۳۵ سوره نور روی آینه

منابع

↑ مطهری، مرتضی، آشنائی با قرآن، قم، انتشارات صدرا، چاپ اول، ۱۳۶۹ش، ج۴، ص۱۰۵ و ۱۱۱.
↑ طباطبائی، محمدحسین، المیزان، ترجمه موسوی همدانی، قم، انتشارات جامعه مدرسین، ج۱۵، ص۱۶۹.
↑ مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، دار الکتب الاسلامیه، چاپ هفتم، ۱۳۶۸ش، ج۱۴، ص۴۷۱.
↑ مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، دار الکتب الاسلامیه، چاپ هفتم، ۱۳۶۸ش، ج۱۴، ص۴۷۱.
↑ طباطبایی، سید محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، قم، دفتر انتشارات اسلامی جامعه مدرسین حوزه علمیه، چاپ پنجم، ۱۴۱۷ق، ج۱۵، ص۱۴۸.
↑ عروسی، حویزی عبد علی بن جمعه، تفسیر نور الثقلین، قم، انتشارات اسماعیلیان، چاپ چهارم، ۱۴۱۵ق، ج۳، ص۶۰۲.
↑ حویزی، تفسیر نور الثقلین، ص۶۰۳.
↑ حویزی، تفسیر نور الثقلین، ص۶۰۳.
↑ بروجردی، سید محمد ابراهیم، تفسیر جامع، تهران، انتشارات صدر، چاپ ششم، ۱۳۶۶ش، ج۴، ص۴۹۹.
↑ تفسیر نمونه، همان، ج۱۴، ص۴۷۱.

[1] مطهری، مرتضی، آشنائی با قرآن، قم، انتشارات صدرا، چاپ اول، ۱۳۶۹ش، ج۴، ص۱۰۵ و ۱۱۱.

[2] طباطبائی، محمدحسین، المیزان، ترجمه موسوی همدانی، قم، انتشارات جامعه مدرسین، ج۱۵، ص۱۶۹.

[3] مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، دار الکتب الاسلامیه، چاپ هفتم، ۱۳۶۸ش، ج۱۴، ص۴۷۱.

[4] مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، دار الکتب الاسلامیه، چاپ هفتم، ۱۳۶۸ش، ج۱۴، ص۴۷۱.

[5] طباطبایی، سید محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، قم، دفتر انتشارات اسلامی جامعه مدرسین حوزه علمیه، چاپ پنجم، ۱۴۱۷ق، ج۱۵، ص۱۴۸.

[6] عروسی، حویزی عبد علی بن جمعه، تفسیر نور الثقلین، قم، انتشارات اسماعیلیان، چاپ چهارم، ۱۴۱۵ق، ج۳، ص۶۰۲.

[7] حویزی، تفسیر نور الثقلین، ص۶۰۳.

[8] حویزی، تفسیر نور الثقلین، ص۶۰۳.

[9] بروجردی، سید محمد ابراهیم، تفسیر جامع، تهران، انتشارات صدر، چاپ ششم، ۱۳۶۶ش، ج۴، ص۴۹۹.

[10] تفسیر نمونه، همان، ج۱۴، ص۴۷۱.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
 {{شروع متن}}
 {{سوال}}
-درباره ی آيه ی نور در سوره ی نور و ارتباط اين آيه با ائمه معصومين(ع) و تعداد حروف ابجد و چله نشيني، به طور مبسوط توضيح دهيد.؟
+درباره آیه ۳۵ سوره نور و ارتباط این آیه با ائمه معصومین(ع) توضیح دهید؟
 {{پایان سوال}}
 {{پاسخ}}
-در جواب این سؤال باید گفت: آیه ای که معروف به آیه ی نور می باشد، آیه ی کریمه ی ۳۵ سوره ی نور است که خداوند تبارک و تعالی می فرماید: {{قرآن|اللَّهُ نُورُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ مَثَلُ نُورِهِ کمِشْکاه فِيها مِصْباحٌ الْمِصْباحُ فِي زُجاجَه الزُّجاجَه کأَنَّها کوْکبٌ دُرِّيٌّ يُوقَدُ مِنْ شَجَرَه مُبارَکه زَيْتُون لا شَرْقِيَّه وَ لا غَرْبِيَّه يَکادُ زَيْتُها يُضِي ءُ وَ لَوْ لَمْ تَمْسَسْهُ نارٌ نُورٌ عَلي نُورٍ يَهْدِي اللَّهُ لِنُورِهِ مَنْ يَشاءُ وَ يَضْرِبُ اللَّهُ الْأَمْثالَ لِلنَّاسِ وَ اللَّهُ بِکلِّ شَيْ ءٍ عَلِيم}}<ref>نور / ۳۵؛ ترجمه: خداوند نور آسمان ها و زمين است، مثل نور خداوند همانند چراغداني است که در آن چراغي (پر فروغ) باشد، آن چراغ در حبابي قرار گيرد، حبابي شفاف و درخشنده همچون يک ستاره فروزان، اين چراغ با روغني افروخته ميشود که از درخت پر برکت زيتوني گرفته شده که نه شرقي است و نه غربي (آن چنان روغنش صاف و خالص است که) نزديک است بدون تماس با آتش شعله ور شود، نوري است بر فراز نور، و خدا هر کس را بخواهد به نور خود هدايت مي کند و خداوند به هر چيزي آگاه است.</ref>.
+{{درگاه|واژه‌ها}}
+[[پرونده:آیه نور.jpg|بندانگشتی|قطعه خوشنویسی از بخش نخست آیه نور (اللَّهُ نُورُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْض)، به خط جلی دیوانی، اثر عبدالرزاق.|380x380پیکسل]]
+بیشتر مفسرین [[شیعه]] با استناد به روایات، مصداق بارز آیه ۳۵ [[سوره نور]]، مشهور به '''آیه نور''' را [[پیامبر(ص)]] و [[اهل بیت(ع)]] می‌دانند.  این روایات برای تطبیق بر بارزترین مصداق هستند و گرنه آیه عمومیت خودش را دارد و شامل دیگر پیامبران، اوصیاء و اولیاء می‌شود.
-در تفسير این آیه، سخن بسيار گفته شده است و مفسران و فلاسفه و عرفاي اسلامي هر کدام بحث هاي فراواني در این خصوص دارند در قرآن مجيد و روايات اسلامي از چند چيز به عنوان نور ياد شده است: قرآن، ايمان، هدايت الهي، علم، شخص پيامبر(ص) و امامان و پيشوايان معصوم. چنان که در زيارت جامعه آمده «خلقکم اللَّه انواراّ فجعلکم بعرشه محدقين.» خداوند شما را از نورهايي آفريد که گرد عرش او حلقه زده بوديد و نيز در همان زيارتنامه آمده است: «و انتم نور الاخيار و هداه الأبرار.» شما نور خوبان و هدايت کننده ی نيکوکاران هستيد.<ref>مکارم شيرازي، ناصر، تفسير نمونه، تهران، دار الکتب الإسلاميه، چاپ اول، ۱۳۷۴ش، ج۱۴، ص۴۷۱.</ref>
+== متن آیه ==
+{{قرآن بزرگ|اللَّهُ نُورُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ ۚ مَثَلُ نُورِهِ كَمِشْكَاةٍ فِيهَا مِصْبَاحٌ ۖ الْمِصْبَاحُ فِي زُجَاجَةٍ ۖ الزُّجَاجَةُ كَأَنَّهَا كَوْكَبٌ دُرِّيٌّ يُوقَدُ مِنْ شَجَرَةٍ مُبَارَكَةٍ زَيْتُونَةٍ لَا شَرْقِيَّةٍ وَلَا غَرْبِيَّةٍ يَكَادُ زَيْتُهَا يُضِيءُ وَلَوْ لَمْ تَمْسَسْهُ نَارٌ ۚ نُورٌ عَلَىٰ نُورٍ ۗ يَهْدِي اللَّهُ لِنُورِهِ مَنْ يَشَاءُ ۚ وَيَضْرِبُ اللَّهُ الْأَمْثَالَ لِلنَّاسِ ۗ وَاللَّهُ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ|ترجمه=خداوند نور آسمان‌ها و زمین است، مثل نور خداوند همانند چراغدانی است که در آن چراغی (پر فروغ) باشد، آن چراغ در حبابی قرار گیرد، حبابی شفاف و درخشنده همچون یک ستاره فروزان، این چراغ با روغنی افروخته می‌شود که از درخت پر برکت زیتونی گرفته شده که نه شرقی است و نه غربی (آن چنان روغنش صاف و خالص است که) نزدیک است بدون تماس با آتش شعله‌ور شود، نوری است بر فراز نور، و خدا هر کس را بخواهد به نور خود هدایت می‌کند و خداوند به هر چیزی آگاه است.|سوره=نور|آیه=۳۵}}
-هر موجودي به هر نسبت که با خدای عزّوجلّ ارتباط دارد، به همان اندازه نورانيت و روشنايي کسب مي کند: قرآن کریم، نور است چون کلام اوست. آئين اسلام نور است چون آئين او است. ايمان نور است چون رمز پيوند با او است. علم نور است چون سبب آشنايي با او است. پيامبران نورند چون فرستادگان اويند. امامان معصوم انوار الهي هستند چون حافظان آئين او بعد از پيامبرانند.<ref>همان، ج۱۴، ص۴۷۴.</ref>
+== تفسیر آیه ==
+آیه ۳۵ [[سوره نور]]، به نام آیه نور شناخته می‌شود. هر موجودی به هر نسبت که با خدای عزوجل ارتباط دارد، به همان اندازه نورانیت و روشنایی کسب می‌کند. در تفسیر این آیه کریمه در دو قسمت بحث شده است: یک قسمت در اطلاق نور بر ذات مقدس الهی و قسمت دوم، درباره تمثیلی که آیه کریمه ذکر فرموده است. در این مثال خداوند به یکی از ابزارهای قدیمی برای نور در خانه مثال می‌آورد که در آنجا چراغدانی است که خود این چراغ در داخل یک جسم شفاف مانند قندیل یا شیشه قرار گرفته است و این چراغ از روغن زیتون که بهترین روغن برای احتراق بوده استفاده می‌کند، روغنی که خودش آن چنان آماده برای احتراق است که گویی قبل از آنکه آتشی با آن تماس بگیرد خودش می‌خواهد شعله‌ور شود و نور بدهد.
-در تفسیر این آیه ی کریمه در دو قسمت بحث شده است: یک قسمت در اطلاق نور بر ذات مقدس الهی که فرمود: خداوند نور آسمان ها و زمين است و قسمت دوم، درباره ی تمثیلی که آیه ی کریمه ذکر فرموده است. در واقع در این مثل خداوند به یکی از ابزارهای قدیمی برای نور در خانه مثال می آورد که در آنجا چراغدانی است که خود این چراغ در داخل یک جسم شفاف مانند قندیل یا شیشه قرار گرفته باشد و این چراغ از روغن زیتون که بهترین روغن برای احتراق بوده است و آن هم بهترین زیتون، زیتونی که خودش آن چنان آماده برای احتراق است که گویی قبل از آنکه آتشی با آن تماس بگیرد خودش می خواهد شعله ور شود و نور بدهد.
+بعد خداوند می‌فرماید: ما مثلی ذکر می‌کنیم و تدبرش را بر عهده مردم می‌گذاریم با این مثل هدفی که قرآن کریم در نظر داشته (تفکر و تدبر)، در واقع عملی شده است. یعنی: نه تنها مفسرین وادار شده‌اند که درباره این مثل بیندیشند، بلکه غیر مفسرین هم درباره این مثل قرآن کریم به فکر فرورفته‌اند که منظور قرآن کریم از این مثل چیست.<ref>مطهری، مرتضی، آشنائی با قرآن، قم، انتشارات صدرا، چاپ اول، ۱۳۶۹ش، ج۴، ص۱۰۵ و ۱۱۱.</ref>
-بعد خداوند می فرماید: ما مثلی ذکر می کنیم و تدبرش را بر عهده مردم می گذاریم با این مثل هدفی که قرآن کریم در نظر داشته (تفکر و تدبر)، در واقع عملی شده، یعنی: نه تنها مفسرین وادار شده اند که درباره ی این مثل بیندیشند، بلکه غیر مفسرین هم درباره ی این مثل قرآن کریم به فکر فرو رفته اند که منظور قرآن کریم از این مثل چیست.<ref>مطهری، مرتضی، آشنائی با قرآن، قم، انتشارات صدرا، چاپ اول، ۱۳۶۹ش، ج۴، ص۱۰۵ و ۱۱۱.</ref>
+== مقصود از نور بودن خدا ==
+مراد از {{قرآن|الله نور السماوات و الارض|الله نور=}} این نیست که خداوند، جسمی نورانی دارد و اجسام تاریک را روشن می‌کند، چرا که نور از محدَثات می‌باشد، در حالی که خدا هر نسبت حدوث یا جسمیّت منزه است. گروهی از مفسران کلمه «نور» را در این آیه، به معنی «هدایت کننده»، برخی به معنی «روشن کننده»<ref>طباطبائی، محمدحسین، المیزان، ترجمه موسوی همدانی، قم، انتشارات جامعه مدرسین، ج۱۵، ص۱۶۹.</ref> و بعضی به معنی «زینت بخش»<ref>مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، دار الکتب الاسلامیه، چاپ هفتم، ۱۳۶۸ش، ج۱۴، ص۴۷۱.</ref> تفسیر کرده‌اند. [[امام رضا(ع)]] در تفسیر این آیه می‌فرماید: «او هدایت کننده اهل آسمان و هدایت کننده اهل زمین است.»<ref>مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، دار الکتب الاسلامیه، چاپ هفتم، ۱۳۶۸ش، ج۱۴، ص۴۷۱.</ref>
-در بعضی روایات این مثل را برای انسان دانسته است. البته نه برای هر انسان مؤمن، بلکه برای کانون هدایت انسان ها یعنی دستگاه نبوت به دلیل این که در آخر آیه ی می فرماید: {{قرآن|يَهْدِي اللَّهُ لِنُورِهِ مَنْ يَشاءُ}} خدا با نورش مردم را هدایت می کند. در روایتی که خواهد آمد آن چراغدان (مشکات)، سینه و کالبد وجود مقدس خاتم الانبیاء است و آن چراغ (مصباح) نور ایمان و نور وحی است که در قلب مقدس اوست و بعد این که دارد «الْمِصْباحُ فِي زُجاجَه.» چون چراغ را به یک قندیل منتقل می کنند، نظر به جنبه انتقالش دارد و مقصود انتقال نور ایمان و ولایت و اقتباس این نور از پیامبر اکرم(ص) نسبت به امیر المومنین علی(ع) است.<ref>همان، ص۱۰۹.</ref>
+== مصادیق مفردات آیه ==
+[[علامه طباطبائی]] در [[تفسیر المیزان]] می‌فرماید: مضمون روایاتی که مفردات آیه نور را به [[رسول خدا(ص)]] و اهل بیت(ع) تطبیق می‌کنند صرفاً، تطبیق است نه تفسیر. این روایات از قبیل اشاره به افضل مصادیق است که رسول خدا(ص) و اهل بیت(ع) را معرفی می‌کنند و گرنه آیه شریفه به ظاهرش شامل غیر ایشان مانند [[انبیاء]]، اوصیاء و اولیاء نیز می‌شود. دلیل این که تطبیق است نه تفسیر، اختلاف این روایات است.<ref>طباطبایی، سید محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، قم، دفتر انتشارات اسلامی جامعه مدرسین حوزه علمیه، چاپ پنجم، ۱۴۱۷ق، ج۱۵، ص۱۴۸.</ref>
-اما احادیثی که در کتب تفسیری و روایی آمده است که مراد از آیه چه کسانی هستند، برای نمونه به چند مورد اشاره می شود:
+=== روایات ===
+برخی از احادیثی که مراد از آیه را مشخص می‌کند در زیر آمده است:
+* در کتاب روضه کافی از [[امام صادق(ع)]] نقل شده است که در تفسیر آیه نور فرمودند: مشکات قلب محمد(ص) است و مصباح همان نور علم و هدایت و زجاجه، اشاره به علی(ع) یا قلب او است که بعد از رحلت پیامبر این مصباح در آن قرار گرفت.<ref>عروسی، حویزی عبد علی بن جمعه، تفسیر نور الثقلین، قم، انتشارات اسماعیلیان، چاپ چهارم، ۱۴۱۵ق، ج۳، ص۶۰۲.</ref>
+* [[شیخ صدوق]] در [[کتاب توحید]] از [[امام باقر(ع)]] نقل می‌کند که: «مشکات نور علم در سینه پیامبر(ص) است و زجاجه سینه علی(ع) است، و نور علی(ع) نور امامانی از آل محمد(ع) هستند که یکی بعد از دیگری می‌آیند و با نور علم و حکمت مؤیدند و این رشته از آغاز خلقت آدم تا پایان جهان ادامه داشته و دارد، این‌ها همان اوصیایی هستند که خداوند آنان را خلفای در زمین قرار داده و حجت خویش بر بندگانش و در هیچ عصر و زمانی صفحه روی زمین از آن‌ها خالی نبوده است و نخواهد بود.»<ref>حویزی، تفسیر نور الثقلین، ص۶۰۳.</ref>
+* در حدیث دیگری از امام صادق(ع) مشکات به [[حضرت فاطمه(س)]] و مصباح به [[امام حسن(ع)]] و زجاجه به [[امام حسین(ع)]] تفسیر شده است.<ref>حویزی، تفسیر نور الثقلین، ص۶۰۳.</ref>
+* [[جابر بن عبد اللّه انصاری]] از [[امام علی(ع)]] نقل کرده است که حضرت فرمودند: تعجب می‌کنم از کسی که تلاوت این آیه را تلاوت می‌کند و معرفت به حق آن ندارد. گفتم کدام آیه، ای سید من؟ فرمود: آیه {{قرآن|اللَّهُ نُورُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ مَثَلُ نُورِهِ…}}. سپس فرمود: مشکوه محمد(ص) است، «مصباح» من هستم، «زجاجه» [[امام حسن(ع)|حسن(ع)]] و [[حسین(ع)]] «کوکب» [[علی بن الحسین(ع)]] «شجره مبارکه» [[محمد بن علی(ع)]] «زیتونه» [[امام صادق(ع)|جعفر بن محمد(ع)]] «لا شرقیه» [[موسی بن جعفر(ع)]] «لا غربیه» [[علی بن موسی(ع)]] «یَکادُ زَیْتُها یُضِیءُ» [[محمد بن علی(ع)]] «وَ لَوْ لَمْ تَمْسَسْهُ نارٌ» [[علی بن محمد(ع)]] «نُورٌ عَلی نُورٍ» [[حسن بن علی(ع)]] «یَهْدِی اللَّهُ لِنُورِهِ مَنْ یَشاءُ» [[حضرت قائم(عج)]] می‌باشد.»<ref>بروجردی، سید محمد ابراهیم، تفسیر جامع، تهران، انتشارات صدر، چاپ ششم، ۱۳۶۶ش، ج۴، ص۴۹۹.</ref>
-۱. در کتاب روضه ی کافي از امام صادق(ع) مي خوانيم که در تفسير آيه ی نور فرمود: «ان المشکاه قلب محمد(ص) ، و المصباح النور الذي فيه العلم، و الزجاجه قلب علي(ع) او نفسه» مشکات قلب محمد(ص) است و مصباح همان نور علم و هدايت و زجاجه، اشاره به علي(ع) يا قلب او است که بعد از رحلت پيامبر اين مصباح در آن قرار گرفت.<ref>عروسي، حويزي عبد علي بن جمعه، تفسير نور الثقلين، قم، انتشارات اسماعيليان، چاپ چهارم، ۱۴۱۵ق، ج۳، ص۶۰۲.</ref>
+در جمع این روایات در بیان مصادیق آیه می‌توان گفت، آیه مفهوم وسیعی دارد که هر یک از روایات فوق بیان مصداق روشنی از آن است. در واقع تمام مصادیقی که برای نور معنوی در قرآن کریم و روایات اسلامی آمده، در اینجا به عنوان تفسیر ذکر شده است و روح همه آن‌ها در واقع یک چیز است و آن همان نور هدایت است، بدون آنکه از عمومیت آیه صرف نظر شود. به این ترتیب هیچ گونه تضادی در روایات نیست.<ref>تفسیر نمونه، همان، ج۱۴، ص۴۷۱.</ref>
-۲. در حديث ديگري که در توحيد صدوق آمده است، چنين مي خوانيم: امام باقر(ع) فرمود: «ان المشکاه نور العلم في صدر النبي(ص) و الزجاجه صدر علي(ع) ... و نُورٌ عَلي(ع) نُورٍ امام مؤيد بنور العلم و الحکمه في اثر الامام من آل محمد(ع) ، و ذلک من لدن آدم الي ان تقوم الساعه، فهؤلاء الاوصياء الذين جعلهم اللَّه عز و جل خلفاء في ارضه و حججه علي خلقه، لا تخلو الارض في کل عصر من واحد منهم» مشکات نور علم در سينه پيامبر(ص) است و زجاجه سينه علي(ع) است، و نور علي(ع) نور اماماني از آل محمد(ع) هستند که يکي بعد از ديگري مي آيند و با نور علم و حکمت مؤيدند و اين رشته از آغاز خلقت آدم تا پايان جهان ادامه داشته و دارد، اين ها همان اوصيايي هستند که خداوند آنان را خلفاي در زمين قرار داده و حجت خويش بر بندگانش و در هيچ عصر و زماني صفحه روي زمين از آن ها خالي نبوده است و نخواهد بود.<ref>همان، ص۶۰۳.</ref>
+== جستارهای وابسته ==
-۳. در حديث ديگري از امام صادق(ع) مشکات به حضرت فاطمه ـ سلام الله عليه ـ و مصباح به امام حسن(ع) و زجاجه به امام حسين(ع) تفسير شده است.<ref>همان.</ref>
+* [[نوشتن آیه ۳۵ سوره نور روی آینه]]
-۴. جابر بن عبد اللّه انصاري گفت: وارد شدم به مسجد کوفه، ديدم امير المؤمنين(ع) با انگشت مبارک کتابت مي کند و تبسم مي فرمايد. عرض کردم: اي مولاي من چه چيزي باعث تبسم شما شده؟ فرمود: عجب دارم از کسي که تلاوت مي کند اين آيه را و معرفت به حق آن ندارد. گفتم کدام آيه، اي سيد من؟ فرمود: آيه {{قرآن|اللَّهُ نُورُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ مَثَلُ نُورِهِ کمِشْکاه}} را. سپس فرمود: مشکوه محمد(ص) است «فِيها مِصْباحٌ» خودم مصباح هستم «الْمِصْباحُ فِي زُجاجَه الزُّجاجَه» حسن و حسين(ع) «کأَنَّها کوْکبٌ دُرِّيٌّ» علي بن الحسين(ع) «يُوقَدُ مِنْ شَجَرَه مُبارَکه» محمد بن علي(ع) «زيتونه» جعفر بن محمد(ع) «لا شَرْقِيَّه» موسي بن جعفر(ع) «وَ لا غَرْبِيَّه» علي بن موسي(ع) «يَکادُ زَيْتُها يُضِيءُ» محمد بن علي(ع) «وَ لَوْ لَمْ تَمْسَسْهُ نارٌ» علي بن محمد(ع) «نُورٌ عَلي نُورٍ» حسن بن علي(ع) «يَهْدِي اللَّهُ لِنُورِهِ مَنْ يَشاءُ» حضرت قائم(عج) مي باشد.»<ref>بروجردي، سيد محمد ابراهيم، تفسير جامع، تهران، انتشارات صدر، چاپ ششم، ۱۳۶۶ش، ج۴، ص۴۹۹.</ref>
+== منابع ==
+{{پانویس|۲}}
-نتیجه این که: آيه مفهوم وسيعي دارد که هر يک از روايات فوق بيان مصداق روشني از آن است در واقع تمام مصاديقی که براي نور معنوي در قرآن کریم و روايات اسلامي آمده، در اينجا به عنوان تفسير ذکر شده است و روح همه ی آن ها در واقع يک چيز است و آن همان نور هدايت است که از قرآن کریم و وحي و وجود پيامبران و ائمه(ع) سرچشمه مي گيرد و با دلائل توحيد آبياري مي شود و نتيجه آن تسليم در برابر فرمان خدا و تقوا است بي آن که از عموميت آيه صرف نظر شود و به اين ترتيب هيچ گونه تضادي در روايات نيست.<ref>تفسير نمونه، همان، ج۱۴، ص۴۷۱.</ref>
-علامه طباطبائی در تفسیرالمیزان می فرماید: مضمون رواياتي که مفردات آيه نور را به رسول خدا و اهل بيت(ع) تطبيق مي کنند صرفا، تطبيق است نه تفسير، اين روايات از قبيل اشاره به بعضي مصاديق است و آن افضل مصاديق است که رسول خدا(ص) و طاهرين از اهل بيت(ع) آن جنابند و گرنه آيه ی شريفه به ظاهرش شامل غير ايشان نيز مي شود و انبياء و اوصياء و اولياء همه را شامل مي گردد. دليل اين که تطبيق است نه تفسير، اختلاف اين روايات است.<ref>طباطبايي، سيد محمد حسين، الميزان في تفسير القرآن، قم، دفتر انتشارات اسلامي جامعه مدرسين حوزه علميه، چاپ پنجم، ۱۴۱۷ق، ج۱۵، ص۱۴۸.</ref>
-اما جواب به قسمت بعدی سؤال: آيه ی نور به حساب ابجد کبير ۲۵۶ است.<ref>شکوری، مقاله خواص آيه نور، سایت تبیان.</ref> و در مورد چله نشینی با توجه به اين که روايات معتبري در اين مورد وجود ندارد، لذا نمي توان به ادعاهاي افراد در اين باره اطمينان حاصل کرد. در عرصه عرفان و خداشناسی، باید از معصومین(ع) پیروی کرد و از درویش بازی، خرافات و انحرافات به طور جدّی باید پرهیز کرد و زیباترین دستور العمل چله نشینی، اقامه ی نماز و تلاوت قرآن کریم است که در شب عاشورا نیز برنامه این گونه بوده است.
-{{پایان پاسخ}}
-{{مطالعه بیشتر}}
-==معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر:==
-۱ـ الميزان في تفسير القرآن، علامه طباطبايي، قم، دفتر انتشارات اسلامي جامعه مدرسين حوزه علميه قم، چاپ پنجم، ۱۴۱۷ق.
-۲ـ تفسير نمونه، مکارم شيرازي ناصر، تهران، دار الکتب الإسلاميه، چاپ اول، ۱۳۷۴ش.
-۳ـ آشنائی با قرآن، مطهری مرتضی، قم، انتشارات صدرا، چاپ اول، ۱۳۶۹ش.
-{{پایان مطالعه بیشتر}}
-==منابع==
-<references />
 {{شاخه
   | شاخه اصلی = علوم و معارف قرآن
-|شاخه فرعی۱ = آیات و سوره‌ها
+| شاخه فرعی۱ = آیات و سوره‌ها
-|شاخه فرعی۲ = سایر مباحث
+| شاخه فرعی۲ =
-|شاخه فرعی۳ =
+| شاخه فرعی۳ =
 }}
 {{تکمیل مقاله
-  | شناسه =
+  | شناسه = شد
-  | تیترها =
+  | تیترها = شد
-  | ویرایش =
+  | ویرایش = شد
-  | لینک‌دهی =
+  | لینک‌دهی = شد
   | ناوبری =
   | نمایه =
-  | تغییر مسیر =
+  | تغییر مسیر = شد
   | ارجاعات =
-  | بازبینی =
+  | بازبینی نویسنده =
-  | تکمیل =
+ | ارزیابی کمی =
-  | اولویت =
+  | تکمیل =
-  | کیفیت =
+  | اولویت = ب
+  | کیفیت = ج
 }}
 {{پایان متن}}
+[[رده:مقاله‌های پیشنهادی]]