عوامل آرامش انسان از دیدگاه قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

جزبدون خلاصۀ ویرایش
 
(۱۹ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۷ کاربر نشان داده نشد)
خط ۳: خط ۳:
قرآن چه چیزهایی را موجب آرامش قلب و روح انسان می‌داند؟
قرآن چه چیزهایی را موجب آرامش قلب و روح انسان می‌داند؟
{{پایان سوال}}
{{پایان سوال}}
{{پاسخ}}درباره مسئله آرامش انسان، آیات و روایات فراوان سفارش شده است:
{{پاسخ}}
{{درگاه|کرونا}}
خداوند در قرآن، برخی عوامل از جمله ایمان، تقوا و یاد خداوند را موجب طمأنینه و سکونِ انسان برمی‌شمرد.


۱. از جمله مهمترین آیه‌ای که به عنوان آرام بخش روح و جان آدمی از آن سخن به میان می‌آورند، آیهٔ «تطمئن قلوب» است. می‌فرماید: {{قرآن|الَّذِینَ آمَنُوا وَ تَطْمَئِنُّ قُلُوبُهُمْ بِذِکْرِ اللَّهِ أَلا بِذِکْرِ اللَّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ}}<ref>رعد/ ۲۸.</ref> «همان کسانی که ایمان آورده‌اند و دل‌هایشان به یاد خدا آرام می‌گیرد. آگاه باشید که دلها فقط به یاد خدا آرام می‌گیرد.»
'''ایمان'''


۲. {{قرآن|هُوَ الَّذِی أَنْزَلَ السَّکِینَه فِی قُلُوبِ الْمُؤْمِنِینَ لِیَزْدادُوا إِیماناً مَعَ إِیمانِهِمْ}}<ref>فتح/ ۴.</ref> «خداوند سکینه و آرامش را بر دلهای مؤمنین نازل کرد، تا بر مراتب ایمان خود بیفزایند.»
{{قرآن|هُوَ الَّذِی أَنْزَلَ السَّکِینَه فِی قُلُوبِ الْمُؤْمِنِینَ لِیَزْدادُوا إِیماناً مَعَ إِیمانِهِمْ|ترجمه=خداوند سکینه و آرامش را بر دلهای مؤمنین نازل کرد، تا بر مراتب ایمان خود بیفزایند.|سوره=فتح|آیه=۴}}


۳. {{قرآن|إِنَّنِی أَنَا اللَّهُ لا إِلهَ إِلاَّ أَنَا فَاعْبُدْنِی وَ أَقِمِ الصَّلاه لِذِکْرِی}}<ref>طه/ ۱۴.</ref> در خطاب به حضرت موسی(ع) فرمود «من پروردگار توأم جز من کسی نیست، پس مرا عبادت کن و نماز را به خاطر من برپا دار.
'''یاد خدا'''


== عوامل آرامش از دیدگاه قرآن ==
از مهمترین آیه‌ای که به عنوان آرام بخش روح و جان آدمی، از آن سخن به میان می‌آورند، آیه «تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ» است: {{قرآن|الَّذِینَ آمَنُوا وَ تَطْمَئِنُّ قُلُوبُهُمْ بِذِکْرِ اللَّهِ أَلا بِذِکْرِ اللَّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ|ترجمه=همان کسانی که ایمان آورده‌اند و دل‌هایشان به یاد خدا آرام می‌گیرد. آگاه باشید که دلها فقط به یاد خدا آرام می‌گیرد.|سوره=رعد|آیه=۲۸}}
۱. حس ایمان: انسان مؤمن که بنیان‌های اعتقادی خویش را مستحکم و خلل ناپذیر بنا نهاده و در مقام عمل تنها به انجام تکالیف الهی نظر دارد، هیچ‌گاه هراس و اندوهی به قلبش راه نمی‌یابد؛ زیرا نه خود را مالک ثروت و نه صاحب اختیار در تصمیم‌گیری‌ها می‌بیند؛ بلکه او تنها امانت دار در برابر خداوند بر زمین بوده و موظف به شناخت خیر و شر بر اساس دستورات خداوند است؛ اما انسان بی ایمان از این پشتوانه مستحکم روحی و روانی محروم است و تنها و سرگردان در زمین رها می‌ماند: {{قرآن|ذلِکَ بِأَنَّ اللَّهَ مَوْلَی الَّذِینَ آمَنُوا وَ أَنَّ الْکافِرِینَ لا مَوْلی لَهُم}}<ref>محمد / ۱۱.</ref> چرا که خدا سرپرست کسانی است که ایمان آورده‌اند، ولی کافران را سرپرست]و یاوری[ نیست...


۲. یاد خدا: {{قرآن|أَلاَ بِذِکْرِ اللَّهِ تَطْمَئـِنُّ الْقُلُوبُ}}<ref>رعد / ۲۸.</ref>


۳. تقوا و توکل: {{قرآن|... وَ مَن یَتَّقِ اللَّهَ یَجْعَل لَّهُ مَخْرَجًا * وَ یَرْزُقْهُ مِنْ حَیْثُ لاَ یَحْتَسِبُ وَ مَن یَتَوَکَّلْ عَلَی اللَّهِ فَهُوَ حَسْبُهُ إِنَّ اللَّهَ بَـلِغُ أَمْرِهِ قَدْ جَعَلَ اللَّهُ لِکُلِّ شَیْء قَدْرًا}}<ref>طلاق، ۳–۲.</ref> و هر کس از خداوند پروا کند]خدا[ برای او راه بیرون شدنی قرار می‌دهد، و از جایی که حسابش را نمی‌کند، به او روزی می‌رساند و هر کس بر خدا اعتماد کند او برای وی بس است. خدا فرمانش را به انجام رساننده است. به راستی خدا برای هر چیزی اندازه ای مقرّر کرده است.»
'''تقوا و توکل'''


۴. توبه: بازگشت مستمر انسان به سوی خداوند موجب تخلیه روانی از فشار احساس گناه شده و حالت پاکی و طهارت نخستین را به او بازمی‌گرداند. اعتقاد انسان با ایمان به فضل و رحمت بی‌کران خداوند و امکان محو شدن تمام و کمال همه گناهان در نهاد او آرامش بی‌کران می‌آفریند: {{قرآن|قُلْ یَـعِبَادِیَ الَّذِینَ أَسْرَفُوا عَلَی أَنفُسِهِمْ لاَ تَقْنَطُوا مِن رَّحْمَه اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ یَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمِیعًا إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِیمُ}}<ref>زمر، ۵۳</ref> بگو: ای بندگان من که بر سر خویشتن زیاده روی داشته‌اید، از رحمت خدا نومید نشوید. درحقیقت خدا همه گناهان را می‌آمرزد که او خود آمرزنده مهربان است.
{{قرآن|... وَ مَن یَتَّقِ اللَّهَ یَجْعَل لَّهُ مَخْرَجًا * وَ یَرْزُقْهُ مِنْ حَیْثُ لاَ یَحْتَسِبُ وَ مَن یَتَوَکَّلْ عَلَی اللَّهِ فَهُوَ حَسْبُهُ إِنَّ اللَّهَ بَـلِغُ أَمْرِهِ قَدْ جَعَلَ اللَّهُ لِکُلِّ شَیْء قَدْرًا|ترجمه=و هر کس تقوای الهی پیشه کند، خدا برای او راه بیرون شدنی قرار می‌دهد، و از جایی که حسابش را نمی‌کند، به او روزی می‌رساند و هر کس بر خدا اعتماد کند، او برای وی بس است. خدا فرمانش را به انجام رساننده است. به راستی خدا برای هر چیزی اندازه‌ای مقرر کرده است.|سوره=طلاق|آیه=۲و۳}}


۵. صبر: بردباری به تقویت شخصیّت و افزایش توانایی انسان در برابر سختی‌ها و بارهای سنگین زندگی انجامیده و اعتدال روانی انسان را حفظ می‌کند از این روی خداوند به یاری جستن از صبر و نماز در مشکلات زندگی دعوت کرده است: {{قرآن|یَـأَیُّهَا الَّذِینَ ءَامَنُوا اسْتَعِینُوا بِالصَّبْرِ وَ الصَّلَوه إِنَّ اللَّهَ مَعَ الصَّـبِرِینَ}}<ref>بقره، ۱۵۳</ref> ای کسانی که ایمان آورده‌اید از شکیبایی و نماز یاری جویید؛ زیرا خدا با شکیبایان است.»
'''توبه'''


۶. نماز و نیایش: پیامبر گرامی اسلام (ص) به هنگام سختی‌ها برای کسب آرامش به نماز پناه می‌برد. اساساً دعا و نیایش به درگاه خدا آرامش گر نگرانی مؤمنان است: «و هر گاه بندگان من از تو درباره من بپرسند،]بگو[من نزدیکم و دعای دعا کننده را ـ به هنگامی که مرا بخواند ـ اجابت می‌کند، پس]آنان[ باید فرمان مرا گردن نهند و به من ایمان آورند، باشد که راه یابند».
بازگشت انسان به سوی خداوند موجب تخلیه روانی از فشار احساس گناه شده و حالت پاکی و طهارت نخستین را بازمی‌گرداند. اعتقاد انسان به ایمان به فضل و رحمت بی‌کران خداوند و امکان محو شدن تمام و کمال همه گناهان، در نهاد او آرامش بی‌کران می‌آفریند: {{قرآن|قُلْ یَـعِبَادِیَ الَّذِینَ أَسْرَفُوا عَلَی أَنفُسِهِمْ لاَ تَقْنَطُوا مِن رَّحْمَه اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ یَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمِیعًا إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِیمُ|ترجمه=بگو: ای بندگان من که بر نفس خویشتن زیاده روی داشته‌اید، از رحمت خدا نومید نشوید. درحقیقت خدا همه گناهان را می‌آمرزد که او خود آمرزنده مهربان است.|سوره=زمر|آیه=۵۳}}


با این بیان معلوم می‌شود که ذکر به معنای یاد کردن است و اختصاصی به نام خاص ندارد و حوزه وسیعی را شامل می‌شود. از امام محمد باقر(ع) روایت شده که: موسی کلیم از پروردگارش پرسید: آیا تو نزدیکی تا با تو نجوا کنم یا دوری تا تو را ندا کنم؟ خداوند فرمود: أنا جلیسُ من ذکرَی... من هم‌نشین کسی هستم که مرا یاد کند.<ref>اسکندری، حسین، آیه‌های زندگی، تهران، ناشر انتشارات سروش، ۱۳۸۱، ص۱۰۵.</ref> و آیات و روایات فراوانی در این زمینه وارد شده است که به علت اختصار از ذکر تمام آن‌ها صرف نظر می‌شود.
'''صبر'''


<span></span>
صبر و بردباری به تقویت شخصیت و افزایش توانایی انسان در برابر سختی‌ها و بارهای سنگین زندگی انجامیده و اعتدال روانی انسان را حفظ می‌کند: {{قرآن|یَـأَیُّهَا الَّذِینَ ءَامَنُوا اسْتَعِینُوا بِالصَّبْرِ وَ الصَّلَوه إِنَّ اللَّهَ مَعَ الصَّـابِرِینَ|ترجمه=ای کسانی که ایمان آورده‌اید از شکیبایی و نماز یاری جویید؛ زیرا خدا با شکیبایان است.|سوره=بقره|آیه=۱۵۳}}
{{مطالعه بیشتر}}


== مطالعه بیشتر ==
'''نماز و نیایش'''
۱. حسین اسکندری، آیه‌های زندگی، ناشر انتشارات سروش، تهران، ۱۳۸۱.


۲. ره توشه راهیان نور، ناشر انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، ویژه ماه مبارک رمضان، ۱۳۸۰ و ۱۳۸۱.
پیامبر گرامی اسلام(ص) به هنگام سختی‌ها برای کسب آرامش به نماز پناه می‌برد و به هین جهت، دعا و نیایش به درگاه خدا را آرامش‌بخش مؤمنان دانسته‌اند:  
 
{{قرآن||ترجمه=و هرگاه بندگان من از تو درباره من بپرسند، بگو من نزدیکم و دعای دعاکننده را ـ به هنگامی که مرا بخواند ـ اجابت می‌کنم، پس آنان باید فرمان مرا گردن نهند و به من ایمان آورند، باشد که راه یابند.|سوره=بقره|آیه=۱۸۶}}
۳. آیت الله ناصر مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ناشر انتشارات دار الکتب الاسلامیه تهران، ۱۳۷۱ ش، جلد دهم، ذیل آیه ۲۸ سوره رعد.
 
۴. مجموعه سخنان قصار مولا امیر المؤمنین(ع) ، غرر الحکم و درر الکلم، ترجمه محمدعلی انصاری، ناشر: انتشارات دار الکتب قم، ج۲.
 
۵. عباس عزیزی، جامع آیات و احادیث موضوعی نماز، ناشر انتشارات نبوغ تهران، جاول.
 
<span></span>


== منابع ==
== منابع ==
خط ۵۱: خط ۴۲:
}}
}}
{{تکمیل مقاله
{{تکمیل مقاله
  | شناسه =
  | شناسه =-
  | تیترها =
  | تیترها =شد
  | ویرایش =
  | ویرایش =شد
  | لینک‌دهی =
  | لینک‌دهی =شد
  | ناوبری =
  | ناوبری =
  | نمایه =
  | نمایه = شد
  | تغییر مسیر =
  | تغییر مسیر =
  | ارجاعات =
  | ارجاعات =
  | بازبینی =
  | بازبینی =شد
  | تکمیل =
  | تکمیل =
  | اولویت =
  | اولویت =ج
  | کیفیت =
  | کیفیت =ج
}}
}}
{{پایان متن}}
{{پایان متن}}
[[ar:عناصر حصول السکینة في الانسان من منظور القرآن]]
[[es:Factores para alcanzar la paz desde la perspectiva del Corán]]
[[fr:Facteurs de la paix humaine du point de vue du Coran]]
[[رده:ایمان]]
[[رده:تقوا]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۹ نوامبر ۲۰۲۲، ساعت ۰۹:۳۵

سؤال

قرآن چه چیزهایی را موجب آرامش قلب و روح انسان می‌داند؟

درگاه‌ها
کرونا و بلایا.png


خداوند در قرآن، برخی عوامل از جمله ایمان، تقوا و یاد خداوند را موجب طمأنینه و سکونِ انسان برمی‌شمرد.

ایمان

﴿هُوَ الَّذِی أَنْزَلَ السَّکِینَه فِی قُلُوبِ الْمُؤْمِنِینَ لِیَزْدادُوا إِیماناً مَعَ إِیمانِهِمْ؛ خداوند سکینه و آرامش را بر دلهای مؤمنین نازل کرد، تا بر مراتب ایمان خود بیفزایند.(فتح:۴)

یاد خدا

از مهمترین آیه‌ای که به عنوان آرام بخش روح و جان آدمی، از آن سخن به میان می‌آورند، آیه «تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ» است: ﴿الَّذِینَ آمَنُوا وَ تَطْمَئِنُّ قُلُوبُهُمْ بِذِکْرِ اللَّهِ أَلا بِذِکْرِ اللَّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ؛ همان کسانی که ایمان آورده‌اند و دل‌هایشان به یاد خدا آرام می‌گیرد. آگاه باشید که دلها فقط به یاد خدا آرام می‌گیرد.(رعد:۲۸)


تقوا و توکل

﴿... وَ مَن یَتَّقِ اللَّهَ یَجْعَل لَّهُ مَخْرَجًا * وَ یَرْزُقْهُ مِنْ حَیْثُ لاَ یَحْتَسِبُ وَ مَن یَتَوَکَّلْ عَلَی اللَّهِ فَهُوَ حَسْبُهُ إِنَّ اللَّهَ بَـلِغُ أَمْرِهِ قَدْ جَعَلَ اللَّهُ لِکُلِّ شَیْء قَدْرًا؛ و هر کس تقوای الهی پیشه کند، خدا برای او راه بیرون شدنی قرار می‌دهد، و از جایی که حسابش را نمی‌کند، به او روزی می‌رساند و هر کس بر خدا اعتماد کند، او برای وی بس است. خدا فرمانش را به انجام رساننده است. به راستی خدا برای هر چیزی اندازه‌ای مقرر کرده است.(طلاق:۲و۳)

توبه

بازگشت انسان به سوی خداوند موجب تخلیه روانی از فشار احساس گناه شده و حالت پاکی و طهارت نخستین را بازمی‌گرداند. اعتقاد انسان به ایمان به فضل و رحمت بی‌کران خداوند و امکان محو شدن تمام و کمال همه گناهان، در نهاد او آرامش بی‌کران می‌آفریند: ﴿قُلْ یَـعِبَادِیَ الَّذِینَ أَسْرَفُوا عَلَی أَنفُسِهِمْ لاَ تَقْنَطُوا مِن رَّحْمَه اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ یَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمِیعًا إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِیمُ؛ بگو: ای بندگان من که بر نفس خویشتن زیاده روی داشته‌اید، از رحمت خدا نومید نشوید. درحقیقت خدا همه گناهان را می‌آمرزد که او خود آمرزنده مهربان است.(زمر:۵۳)

صبر

صبر و بردباری به تقویت شخصیت و افزایش توانایی انسان در برابر سختی‌ها و بارهای سنگین زندگی انجامیده و اعتدال روانی انسان را حفظ می‌کند: ﴿یَـأَیُّهَا الَّذِینَ ءَامَنُوا اسْتَعِینُوا بِالصَّبْرِ وَ الصَّلَوه إِنَّ اللَّهَ مَعَ الصَّـابِرِینَ؛ ای کسانی که ایمان آورده‌اید از شکیبایی و نماز یاری جویید؛ زیرا خدا با شکیبایان است.(بقره:۱۵۳)

نماز و نیایش

پیامبر گرامی اسلام(ص) به هنگام سختی‌ها برای کسب آرامش به نماز پناه می‌برد و به هین جهت، دعا و نیایش به درگاه خدا را آرامش‌بخش مؤمنان دانسته‌اند: ﴿و هرگاه بندگان من از تو درباره من بپرسند، بگو من نزدیکم و دعای دعاکننده را ـ به هنگامی که مرا بخواند ـ اجابت می‌کنم، پس آنان باید فرمان مرا گردن نهند و به من ایمان آورند، باشد که راه یابند.(بقره:۱۸۶)

منابع