ارهاص: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (Shahroudi صفحهٔ پیش نویس:میلاد حضرت محمد صلوات‌الله علیه وآله را بدون برجای‌گذاشتن تغییرمسیر به ارهاص منتقل کرد) |
|||
| (۲۹ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۲: | خط ۲: | ||
{{سوال}} | {{سوال}} | ||
ارهاص چیست و در منابع چگونه گزارش شده؟{{پایان سوال}} | |||
{{پایان سوال}} | |||
{{پاسخ}} | {{پاسخ}} | ||
{{جعبه گفتاورد | {{جعبه گفتاورد | ||
| تراز = چپ | | تراز = چپ | ||
| خط ۱۳: | خط ۱۱: | ||
| نقل قول = ارهاص به حوادث خارق‌العاده‌ای میگویند که همزمان با تولد یا کودکی و پیش از بعثت پیامبران رخ می‌دهد. | | نقل قول = ارهاص به حوادث خارق‌العاده‌ای میگویند که همزمان با تولد یا کودکی و پیش از بعثت پیامبران رخ می‌دهد. | ||
| منبع = جعفری، تفسیر کوثر، ۱۳۷۷ش، ج۳، ص۳۰۰. | | منبع = جعفری، تفسیر کوثر، ۱۳۷۷ش، ج۳، ص۳۰۰. | ||
}} | }}[[پیامبر اکرم(ص)]] در هفدهم ربیع الاول سال [[عام الفیل]] (سالی که اصحاب فیل برای خراب کردن [[کعبه]] وارد مکّه شدند) در [[مکه]] به دنیا آمد. به هنگام ولادت ایشان، اتفاقاتی خارق‌العاده رخ داد که عالمان اسلام از آن با عنوان ارهاص یاد کرده‌اند. از جمله این موارد شکسته شدن بت‌ها، آسیب دیدن طاق کسری و خشک شدن دریاچه ساوه است که در منابع گزارش شده‌اند. | ||
== مفهوم ارهاص == | |||
پیامبر اکرم(ص) در هفدهم ربیع الاول،<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=بحار الانوار|سال=۱۴۰۳|نام=محمدباقر|نام خانوادگی=مجلسی|ناشر=مؤسسةُ الوفاء|جلد=۱۵|صفحه=۳۴۸|مکان=بیروت}}</ref>سال عام الفیل در مکه به دنیا آمد.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=تاریخ الیعقوبی، ترجمه: آیتی، محمد|سال=۱۳۸۲|نام=احمد بن اسحاق|نام خانوادگی=یعقوبی|ناشر=انتشارات علمی و فرهنگی|جلد=۱|صفحه=۳۵۸|مکان=تهران|نوع=چاپ نهم}}</ref> به هنگام تولد ایشان اتفاقاتی رخ داده است که در اصطلاح به آنها "ارهاص" میگویند.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=الکافی، تحقیق: غفاری، علی‌اکبر|سال=۱۳۸۹|نام=محمد بن یعقوب|نام خانوادگی=کلینی|ناشر=دارالکتب الاسلامیه|جلد=۱|صفحه=۴۳۹|مکان=تهران}}</ref> | |||
== حوادث به هنگام تولد پیامبر اکرم == | |||
=== آسیب دیدن طاق کسری === | === آسیب دیدن طاق کسری === | ||
مشهورترین بنای ساخته‌شده توسط پادشاهان ساسانی، | مشهورترین بنای ساخته‌شده توسط پادشاهان ساسانی، [[طاق کسری]] بود که در هنگام تولد پیامبر اکرم به لرزه درآمد و چهار کنگره آن ویران شد.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=دلائل النبوة|سال=۱۴۰۵|نام=احمد بن حسین|نام خانوادگی=بیهقی|ناشر=شرکت انتشارات علمی و فرهنگی|جلد=۱|صفحه=۱۳۹|مکان=تهران}} </ref><ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=دلائل النبوة|سال=۱۴۰۵|نام=بیهقی|نام خانوادگی=احمد بن حسن|ناشر=شرکت انتشارات علمی و فرهنگی|جلد=۱|صفحه=۱۲۶|مکان=تهران}}</ref> داناترین عالم [[مجوس]]، آن شب در خواب دید که شترانی عربی، اسبانی سرکش را می‌کشند و از [[دجله]] گذشتند و داخل شهر ایشان شدند و طاق کسری دو تکه شد و آب دجله شکافته شد و در قصر او جاری گردید.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=البدایة و النهایة|سال=۱۴۱۰|نام=ابوالفداء|نام خانوادگی=ابن کثیر|ناشر=مکتبة المعارف|جلد=۲|صفحه=۲۶۸|مکان=بیروت}}</ref> | ||
=== شکسته‌شدن بت‌ها === | === شکسته‌شدن بت‌ها === | ||
در آن شب نوری از طرف حجاز ظاهر شد و در عالم پخش شد و به مشرق | در آن شب نوری از طرف [[حجاز]] ظاهر شد و در عالم پخش شد و به مشرق رسید، هر بتی که در هر جای عالم بود بر رو افتادند و و در صبح آن روز، تخت هر پادشاهی سرنگون شده بود و همه آنها تمام روز را لال بودند و سخن نمی‌توانستند بگویند.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=مناقب آل ابی طالب|سال=۱۳۷۶|نام خانوادگی=ابن شهرآشوب سروی مازندرانی|ناشر=المکتبة الحیدریة|جلد=۱|صفحه=۳۰|مکان=بیروت}}</ref>حضرت امیر المؤمنین(ع) روایت شده‌است: «چون آن حضرت متولّد شد، بت‌ها که در [[کعبه]] گذاشته شده بودند همه به رو افتادند و چون شام شد این ندا از آسمان رسید: «جاءَ الحق و زهق الباطل إنَّ الباطل کان زهوقا»<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=قرآن|جلد=۱۷|صفحه=۸۱}}</ref>حق آمد و باطل نابود شد همانا باطل نابود شدنی است».<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=مناقب آل ابی طالب|سال=۱۳۷۶|نام خانوادگی=ابن شهرآشوب سروی مازندرانی|ناشر=المکتبة الحیدریة|جلد=۱|صفحه=۳۱|مکان=بیروت}} </ref> | ||
=== خشک شدن دریاچه ساوه === | === خشک شدن دریاچه ساوه === | ||
دریاچه ساوه که سال‌ها آن را در آن زمان می‌پرستیدند، خشک شد.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=البدایة و النهایة|سال=۱۴۱۰|نام=ابوالفداء|نام خانوادگی=ابن کثیر|ناشر=مکتبة المعارف|جلد=۲|صفحه=۲۶۸ و ۲۶۹|مکان=بیروت}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=بحار الانوار|سال=۱۴۰۳|نام=محمدباقر|نام خانوادگی=مجلسی|ناشر=موسسه الوفاء|جلد=۱۵|صفحه=۲۵۷ و ۲۵۸|مکان=بیروت}}</ref>دریاچه‌ای در نزدیکی شهر ساوه که بنابر برخی روایات، همزمان با شب میلاد پیامبر، آب آن فروکش کرده است.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=الاصابه|سال=۱۴۱۵|نام=ابن حجر|نام خانوادگی=عسقلانی|ناشر=دار الکتاب العلمیه|جلد=۶|صفحه=۴۱۱|مکان=بیروت}}</ref>برخی از پژوهشگران معاصر، در صحت خشک شدن دریاچه ساوه در شب میلاد پیامبر اکرم(ص) تردید کرده‌اند. از نظر آنان گزارش‌هایی که در این باره وجود دارد ضعیف و مشکوک است؛ همچنین گفته‌اند پیامبر اکرم، مظهر رحمت است نه عذاب تا با تولد او دریاچه‌ای خشک شود.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده=رجبی‌دوانی، محمدحسین|تاریخ=۲۹ دی ۱۳۹۲|وبگاه=جهان‌نیوز|نشانی=https://www.jahannews.com/analysis/338461/%D8%AE%D8%B1%D8%A7%D9%81%D8%A7%D8%AA-%D9%85%D8%B4%D9%87%D9%88%D8%B1-%D8%AF%D8%B1%D8%A8%D8%A7%D8%B1%D9%87-%D9%85%DB%8C%D9%84%D8%A7%D8%AF-%D9%BE%DB%8C%D8%A7%D9%85%D8%A8%D8%B1-%D8%B5-%D9%BE%D8%A7%D8%B3%D8%AE-%D8%B1%D8%AC%D8%A8%DB%8C-%D8%AF%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C|عنوان=خرافات مشهور درباره میلاد پیامبر اکرم|تاریخ بازبینی=۲۸ شهریور ۱۴۰۳}}</ref> | |||
جعفر سبحانی از مراجع تقلید و تاریخ پژوه براین باور است که تمام حوادث نقل شده همزمان با میلاد پیامبر از جمله خشک شدن دریاچه ساوه در منابع اصیل تواریخ و جوامع حدیث موجود است. وی هم‌چنان یادآور شده که این حوادث پس از سالیان درازی از آن می‌تواند مایه عبرت و وسیله پندو اندرز شود زیرا هدف از آنها ایجاد تکان و توجه در قلب‌های مردمی بود که در بت‌پرستی و ظلم و بیدادگری غرق شده بودند.<ref> | [[جعفر سبحانی]] از [[مراجع تقلید]] و تاریخ پژوه براین باور است که تمام حوادث نقل شده همزمان با میلاد پیامبر از جمله خشک شدن دریاچه ساوه در منابع اصیل تواریخ و جوامع حدیث موجود است. وی هم‌چنان یادآور شده که این حوادث پس از سالیان درازی از آن می‌تواند مایه عبرت و وسیله پندو اندرز شود زیرا هدف از آنها ایجاد تکان و توجه در قلب‌های مردمی بود که در بت‌پرستی و ظلم و بیدادگری غرق شده بودند.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=فروغ ابدیت|سال=۱۳۸۵|نام=جعفر|نام خانوادگی=سبحانی|ناشر=بوستان کتاب|صفحه=۱۴۷|مکان=قم}}</ref> | ||
=== بسته‌شدن درهای آسمان بر روی ابلیس === | === بسته‌شدن درهای آسمان بر روی ابلیس === | ||
امام صادق(ع) می‌فرمایند: | [[امام صادق(ع)]] می‌فرمایند: «[[ابلیس]] روزانه به هفت آسمان می‌رفت و اخبار آسمانی را می‌شنید؛ وقتی که [[حضرت عیسی(ع)]] متولد شد ابلیس را از سه آسمان منع کردند و چون پیامبر اکرم(ص) متولد شد، او را از همه آسمان‌ها منع کردند و [[شیاطین]] را با تیرهای شهاب از آسمان‌ها دور کردند، پس قریشی‌ها گفتند که حتماً وقت قیامت رسیده». وقتی رسول خدا متولّد شد، آنان که دسترسی به برخی از امور عالم در زمان پیامبران پیشین داشتند (چنان‌که در داستان حضرت سلیمان و آوردن تخت بلقیس فردی ادعا می‌کند که من آنرا می‌آورم قبل از آنکه تو از جای خود برخیزی)<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=قرآن|جلد=۲۷|صفحه=۳۹ و ۴۰}}</ref>همگی از آسمان رانده شدند.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=بحار الانوار|سال=۱۴۰۳|نام=محمدباقر|نام خانوادگی=مجلسی|ناشر=موسسه الوفاء|جلد=۱۵|صفحه=۲۵۷|مکان=بیروت}}</ref> | ||
علامه مجلسی در | [[علامه مجلسی]] در [[بحارالانوار]] می‌فرمایند: «تمام دنیا در آن شب روشن شد و هر سنگ و کلوخی و درختی خندید و آنچه در آسمان‌ها و زمین‌ها بود [[تسبیح خداوند|تسبیح خدا]] گفتند و شیطان گریخت و مدام با خود می‌گفت: بهترین امّت‌ها و گرامی‌ترین بندگان، محمّد(ص) آمد».<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=حیاة القلوب|سال=۱۳۸۲|نام=محمدباقر|نام خانوادگی=مجلسی|ناشر=سرور|جلد=۱۵|صفحه=۲۷۴|مکان=قم|سری=چهارم|کوشش=سید علی امامیان}}</ref> | ||
=== خاموش شدن آتشکده فارس === | === خاموش شدن آتشکده فارس === | ||
[[آتشکده]] آذرفرنبغ از آتشکده‌های [[زرتشیان]] در استان فارس است. این آتشکده را یکی از سه آتشکده مشهورِ پیش از [[اسلام]] دانسته‌اند.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=بحار الانوار|سال=۱۴۰۳|نام=محمدباقر|نام خانوادگی=مجلسی|ناشر=مؤسسةُ الوفاء|جلد=۱۵|صفحه=۳۴۸|مکان=بیروت}}</ref> هزار سال بود که این آتشکده خاموش نشده بود تا اینکه در شب ولادت پیامبر اکرم این معجزه الهی رخ می‌دهد.<ref>{{یادکرد کتاب|عنوان=المناقب|سال=بی‌تا|نام خانوادگی=ابن شهرآشوب سروی مازندرانی|ناشر=مؤسسه انتشارات علامه|جلد=۱|صفحه=۳۱|مکان=قم}}</ref>{{پایان پاسخ}} | |||
هزار سال بود که این آتشکده خاموش نشده بود تا اینکه در شب ولادت پیامبر اکرم این معجزه الهی رخ می‌دهد.<ref> | |||
{{پایان پاسخ}} | |||
== منابع == | == منابع == | ||
{{پانویس|۲}} | {{پانویس|۲}} | ||
{{شاخه | {{شاخه | ||
| شاخه اصلی = | | شاخه اصلی =کلام | ||
| شاخه فرعی۱ = | | شاخه فرعی۱ =نبوت | ||
| شاخه فرعی۲ = | | شاخه فرعی۲ =پیامبر اسلام | ||
| شاخه فرعی۳ = | | شاخه فرعی۳ = | ||
}} | }} | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲۶ اکتبر ۲۰۲۴، ساعت ۱۱:۰۱
سؤال
ارهاص چیست و در منابع چگونه گزارش شده؟
ارهاص
ارهاص به حوادث خارق‌العاده‌ای میگویند که همزمان با تولد یا کودکی و پیش از بعثت پیامبران رخ می‌دهد.
جعفری، تفسیر کوثر، ۱۳۷۷ش، ج۳، ص۳۰۰.
پیامبر اکرم(ص) در هفدهم ربیع الاول سال عام الفیل (سالی که اصحاب فیل برای خراب کردن کعبه وارد مکّه شدند) در مکه به دنیا آمد. به هنگام ولادت ایشان، اتفاقاتی خارق‌العاده رخ داد که عالمان اسلام از آن با عنوان ارهاص یاد کرده‌اند. از جمله این موارد شکسته شدن بت‌ها، آسیب دیدن طاق کسری و خشک شدن دریاچه ساوه است که در منابع گزارش شده‌اند.
مفهوم ارهاص
پیامبر اکرم(ص) در هفدهم ربیع الاول،[۱]سال عام الفیل در مکه به دنیا آمد.[۲] به هنگام تولد ایشان اتفاقاتی رخ داده است که در اصطلاح به آنها "ارهاص" میگویند.[۳]
حوادث به هنگام تولد پیامبر اکرم
آسیب دیدن طاق کسری
مشهورترین بنای ساخته‌شده توسط پادشاهان ساسانی، طاق کسری بود که در هنگام تولد پیامبر اکرم به لرزه درآمد و چهار کنگره آن ویران شد.[۴][۵] داناترین عالم مجوس، آن شب در خواب دید که شترانی عربی، اسبانی سرکش را می‌کشند و از دجله گذشتند و داخل شهر ایشان شدند و طاق کسری دو تکه شد و آب دجله شکافته شد و در قصر او جاری گردید.[۶]
شکسته‌شدن بت‌ها
در آن شب نوری از طرف حجاز ظاهر شد و در عالم پخش شد و به مشرق رسید، هر بتی که در هر جای عالم بود بر رو افتادند و و در صبح آن روز، تخت هر پادشاهی سرنگون شده بود و همه آنها تمام روز را لال بودند و سخن نمی‌توانستند بگویند.[۷]حضرت امیر المؤمنین(ع) روایت شده‌است: «چون آن حضرت متولّد شد، بت‌ها که در کعبه گذاشته شده بودند همه به رو افتادند و چون شام شد این ندا از آسمان رسید: «جاءَ الحق و زهق الباطل إنَّ الباطل کان زهوقا»[۸]حق آمد و باطل نابود شد همانا باطل نابود شدنی است».[۹]
خشک شدن دریاچه ساوه
دریاچه ساوه که سال‌ها آن را در آن زمان می‌پرستیدند، خشک شد.[۱۰][۱۱]دریاچه‌ای در نزدیکی شهر ساوه که بنابر برخی روایات، همزمان با شب میلاد پیامبر، آب آن فروکش کرده است.[۱۲]برخی از پژوهشگران معاصر، در صحت خشک شدن دریاچه ساوه در شب میلاد پیامبر اکرم(ص) تردید کرده‌اند. از نظر آنان گزارش‌هایی که در این باره وجود دارد ضعیف و مشکوک است؛ همچنین گفته‌اند پیامبر اکرم، مظهر رحمت است نه عذاب تا با تولد او دریاچه‌ای خشک شود.[۱۳]
جعفر سبحانی از مراجع تقلید و تاریخ پژوه براین باور است که تمام حوادث نقل شده همزمان با میلاد پیامبر از جمله خشک شدن دریاچه ساوه در منابع اصیل تواریخ و جوامع حدیث موجود است. وی هم‌چنان یادآور شده که این حوادث پس از سالیان درازی از آن می‌تواند مایه عبرت و وسیله پندو اندرز شود زیرا هدف از آنها ایجاد تکان و توجه در قلب‌های مردمی بود که در بت‌پرستی و ظلم و بیدادگری غرق شده بودند.[۱۴]
بسته‌شدن درهای آسمان بر روی ابلیس
امام صادق(ع) می‌فرمایند: «ابلیس روزانه به هفت آسمان می‌رفت و اخبار آسمانی را می‌شنید؛ وقتی که حضرت عیسی(ع) متولد شد ابلیس را از سه آسمان منع کردند و چون پیامبر اکرم(ص) متولد شد، او را از همه آسمان‌ها منع کردند و شیاطین را با تیرهای شهاب از آسمان‌ها دور کردند، پس قریشی‌ها گفتند که حتماً وقت قیامت رسیده». وقتی رسول خدا متولّد شد، آنان که دسترسی به برخی از امور عالم در زمان پیامبران پیشین داشتند (چنان‌که در داستان حضرت سلیمان و آوردن تخت بلقیس فردی ادعا می‌کند که من آنرا می‌آورم قبل از آنکه تو از جای خود برخیزی)[۱۵]همگی از آسمان رانده شدند.[۱۶]
علامه مجلسی در بحارالانوار می‌فرمایند: «تمام دنیا در آن شب روشن شد و هر سنگ و کلوخی و درختی خندید و آنچه در آسمان‌ها و زمین‌ها بود تسبیح خدا گفتند و شیطان گریخت و مدام با خود می‌گفت: بهترین امّت‌ها و گرامی‌ترین بندگان، محمّد(ص) آمد».[۱۷]
خاموش شدن آتشکده فارس
آتشکده آذرفرنبغ از آتشکده‌های زرتشیان در استان فارس است. این آتشکده را یکی از سه آتشکده مشهورِ پیش از اسلام دانسته‌اند.[۱۸] هزار سال بود که این آتشکده خاموش نشده بود تا اینکه در شب ولادت پیامبر اکرم این معجزه الهی رخ می‌دهد.[۱۹]
منابع
- ↑ مجلسی، محمدباقر (۱۴۰۳). بحار الانوار. ج. ۱۵. بیروت: مؤسسةُ الوفاء. ص. ۳۴۸.
- ↑ یعقوبی، احمد بن اسحاق (۱۳۸۲). تاریخ الیعقوبی، ترجمه: آیتی، محمد (چاپ نهم). ج. ۱. تهران: انتشارات علمی و فرهنگی. ص. ۳۵۸.
- ↑ کلینی، محمد بن یعقوب (۱۳۸۹). الکافی، تحقیق: غفاری، علی‌اکبر. ج. ۱. تهران: دارالکتب الاسلامیه. ص. ۴۳۹.
- ↑ بیهقی، احمد بن حسین (۱۴۰۵). دلائل النبوة. ج. ۱. تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی. ص. ۱۳۹.
- ↑ احمد بن حسن، بیهقی (۱۴۰۵). دلائل النبوة. ج. ۱. تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی. ص. ۱۲۶.
- ↑ ابن کثیر، ابوالفداء (۱۴۱۰). البدایة و النهایة. ج. ۲. بیروت: مکتبة المعارف. ص. ۲۶۸.
- ↑ ابن شهرآشوب سروی مازندرانی (۱۳۷۶). مناقب آل ابی طالب. ج. ۱. بیروت: المکتبة الحیدریة. ص. ۳۰.
- ↑ قرآن. ج. ۱۷. ص. ۸۱.
- ↑ ابن شهرآشوب سروی مازندرانی (۱۳۷۶). مناقب آل ابی طالب. ج. ۱. بیروت: المکتبة الحیدریة. ص. ۳۱.
- ↑ ابن کثیر، ابوالفداء (۱۴۱۰). البدایة و النهایة. ج. ۲. بیروت: مکتبة المعارف. ص. ۲۶۸ و ۲۶۹.
- ↑ مجلسی، محمدباقر (۱۴۰۳). بحار الانوار. ج. ۱۵. بیروت: موسسه الوفاء. ص. ۲۵۷ و ۲۵۸.
- ↑ عسقلانی، ابن حجر (۱۴۱۵). الاصابه. ج. ۶. بیروت: دار الکتاب العلمیه. ص. ۴۱۱.
- ↑ رجبی‌دوانی، محمدحسین (۲۹ دی ۱۳۹۲). «خرافات مشهور درباره میلاد پیامبر اکرم». جهان‌نیوز. دریافت‌شده در ۲۸ شهریور ۱۴۰۳.
- ↑ سبحانی، جعفر (۱۳۸۵). فروغ ابدیت. قم: بوستان کتاب. ص. ۱۴۷.
- ↑ قرآن. ج. ۲۷. ص. ۳۹ و ۴۰.
- ↑ مجلسی، محمدباقر (۱۴۰۳). بحار الانوار. ج. ۱۵. بیروت: موسسه الوفاء. ص. ۲۵۷.
- ↑ مجلسی، محمدباقر (۱۳۸۲). حیاة القلوب. چهارم. ج. ۱۵. به کوشش سید علی امامیان. قم: سرور. ص. ۲۷۴.
- ↑ مجلسی، محمدباقر (۱۴۰۳). بحار الانوار. ج. ۱۵. بیروت: مؤسسةُ الوفاء. ص. ۳۴۸.
- ↑ ابن شهرآشوب سروی مازندرانی (بی‌تا). المناقب. ج. ۱. قم: مؤسسه انتشارات علامه. ص. ۳۱. تاریخ وارد شده در
|سال=را بررسی کنید (کمک)